Ege Bölgesi Ve Özellikleri

Ege Bölgesi ve Özellikleri

Ege Bölgesi, Türkiye'nin cografi bölgelerinden biridir Ilkçag'dan beri bölgede yerlesim bölgeleri mevcuttur Günümüze kadar ayakta kalan Efes gibi antik kentler mevcuttur Bölge, Kurtulus Savasi'nin en önemli savaslarina sahne olmustur Kütahya ve Afyon bu savaslarin en önemlilerinin geçtigi illerdir

Yeryüzü Sekilleri • Kiyilari: Ege Denizi'nin yerinde eskiden Egeid karasi bulunmaktaydi Bu kara parçasinin çökmesi sonucunda bugünkü adalar ve yarimadalar meydana geldi Bölge daglari kiyiya dik uzandigi için kiyi girintili-çikintili, Enine Kiyi Tipidir Kiyida birçok körfez, koy, yarimada ve buruna rastlanir Edremit, Çandarli, Izmir, Kusadasi, Güllük, Gökova baslica körfezleridir Resadiye, Bozburun, Dilek ve Izmir - Karaburun baslica yarimadalaridir Ege kiyilari girintili-çikintili oldugu için en uzun kiyimizdir Mugla, 1100 km kiyi seridi ile en uzun kiyiya sahip ilimizdir • Daglari: Asil Ege Bölümü faylanma hareketlerine ugradigi için Kaz Dagi, Madra Dagi, Yunt Dagi, Bozdaglar, Aydin Daglari faylanma sonucu yüksekte kalmis horstlardir Bölümün güneyinde uzanan Mentese Daglarinin uzanis yönü kiyiya paraleldir Iç Bati Anadolu’ya gidildikçe yükseklik artar Bu bölümde, Alaçam, Egrigöz, Murat ve Sandikli Daglari vardir • Ovalari: Iç Bati Anadolu Bölümünde Yazilikaya Platosu, Tavas- Çivril- Banaz-Örencik ovalari vardir Asil Ege Bölümünde horstlar arasinda kalan grabenler birer alüvyon ovasidir Bunlar Bakirçay, Gediz, Küçük Menderes ve Büyük Menderes ovalaridir Bunlar ayni adi tasiyan ve bol alüvyon tasiyan, akarsulari tarafindan olusturulmustur Akarsularin döküldükleri yerlerde de delta ovalari da olusmustur • Akarsulari: Bakirçay, Gediz Nehri, Küçük Menderes Nehri, Büyük Menderes Nehri baslica akarsularidir Iç Bati Anadolu’da Susurluk ve Sakarya Akarsularinin bazi kollari da bulunmaktadirIçeri gidildikçe graben ovalari bulunurBu ovalar sonradan olusmus daglarin çarpmasiyla girintili-çikintili olusmustur

Iklim ve Bitki Örtüsü : Bölgenin asil Ege Bölümünde graben ovalari sayesinde içlere kadar sokulan Akdeniz Iklimi görülür Bu alanlarda yazlari sicak ve kurak, kislari ilik ve yagisli bir iklim görülür Bitki örtüsü makidir ve yer yer ormanlara da rastlanir Bu bölgede yagislar ortalama ocak ayinda daha fazla görülmektedir Iç Bati Anadolu bölümüne gidildikçe yüksekligin artmasi ve denize olan uzakligi sebebiyle iklim karasallasir Yazlari sicak ve kurak, kislari soguk ve kar yagisli Karasal Iklim görülür Bitki örtüsü de Bozkirdir

Tarim ve Hayvancilik: Bölgenin yurt ekonomisine katkisi daha çok tarim alanindadir Bölümler arasinda iklim ve yeryüzü sekillerinin farkli olmasina bagli olarak yetistirilen ürünler arasinda da farklilik ve çesit vardir
Tütün: Kiyi ovalarinda yetistirilir Ülke üretiminin %65’ini yetistirir Birinci siradadir
Pamuk: Asil Ege Bölümündeki alüvyal ovalarda ve özellikle güneye yakin bölgelerde yetistirilir Ülke üretiminin %40'ini saglar ikinci siradadir
Zeytin: Kiyi kesiminde, özellikle Edremit Körfezi çevresinde yetistirilir Birinci siradadir
Incir: En çok Büyük Menderes vadisinde yetistirilir Birinci siradadir
Turunçgiller: En çok Akdeniz ikliminin görüldügü kiyi bölümünde yetistirilir
Üzüm: En çok Gediz Vadisi'nde yetistirilir Ülke üretiminin %35’ini saglarken birinci sirada yer alir
Hashas: Iç Bati Anadolu'da Afyon ve Kütahya çevresinde kontrollü olarak yetistirilir
Sekerpancari: Iç Bati Anadolu Bölümü'nde yetistirilir Tahillar: Iç Bati Anadolu Bölümü'nde yetistirilmez

Yeralti Kaynaklari • Krom: Mugla, Denizli, Kütahya • Demir: Balikesir ve Kütahya Birinci siradadir • Linyit: Kütahya, Manisa, Mugla ve Denizli Birinci siradadir • Civa: Usak ve Izmir Birinci siradadir • Bor: Kütahya ve Eskisehir • Manganez: Usak, Afyon ve Denizli • Mermer: Afyon ve Denizli • Titanyum: Izmir ve Manisa Birinci siradadir • Zimpara Tasi: Mugla, Aydin ve Izmir • Uranyum: Manisa, Aydin ve Usak • Tuz: Izmir-Çamalti Birinci siradadir

TARIM SEKTÖRÜ Sanayi bakimindan Marmara Bölgesi'nden sonra ikinci sirada gelir Bölümler arasinda gelismislik ve sanayi orani bakimindan büyük farklilik vardir Asil Ege Bölümü sanayi bakimindan daha gelismistir Zaten bölgenin en büyük ve gelismis kenti Izmir’de bu bölümde yer alir Izmir sanayisi, fuari, ve ihracat limani ile önemli bir kentimizdir Izmir’de Aliaga Petrol Rafinerisi de bulunmaktadir Izmir'de otomotiv, madeni esya, kimya, seramik, dokuma, çimento, sigara ve zeytinyagi, Edremit ve Ayvalik'ta zeytinyagi, Aydin, Denizli ve Manisa'da dokuma, Usak'ta seker, dokuma ve deri, Afyon'da seker, çimento, kagit ve mermer, Usak, Gördes, Kula, Demirci ve Simav'da halicilik sektörleri vardir bölge ekonomisine ayrica hidroelektrik, termik santraller ve jeotermal enerji santralleri de katki saglar Yatagan-Mugla, Tunçbilek-Kütahya, Soma-Manisa'da termik santraller vardir Türkiye'nin tek jeotermal santrali Sarayköy, Denizli'de bulunmaktadir Bölgedeki hidroelektrik santralleri arasinda Demirköprü (Demirci, Körübasi, Salihli-Manisa), Adigüzel (Güney-Denizli) ve Kemer (Bozdogan-Aydin) sayilabilir Izmir, Türkiye'nin en büyük ihracat limanidir

Nüfus ve Yerlesme : 2000 sayimina göre bölgenin nüfusu 8,9 milyondur Nüfus yogunlugu km²’ye 96 kisidir Bu Türkiye ortalamasina biraz üstündedir En yogun nüfuslu ikinci bölgedir Kentsel nüfus daha fazladir (% 61) %65 olan Türkiye ortalamasina yakindir Nüfus kiyilarda, alüvyal ovalarda yogunlasmistir Iç kesimlere gidildikçe yükseltinin artmasi ve iklimin setlesmesi nedeniyle nüfus yogunlugu azalir Buralarda da nüfus maden isletmelerinin çevresine ve ovalara toplanmistir Kiyida Mentese Yöresi de daglik alan olmasi nedeniyle az nüfuslanmistir Nüfus artis hizi binde 16’dir (Türkiye binde 18,3)

Turizm : Ege Bölgesi, Marmara Bölgesi'nden sonra turizm geliri en fazla ikinci bölgedir Akdeniz ikliminin görüldügü kiyilar deniz turizmi açisindan zengindir Bunlardan Çesme, Kusadasi, Didim, Bodrum en ünlüleridir Bölgede Ilkçag uygarliklarindan ve Türk Devletlerinden kalan tarihi eserlerde turistlerin ilgisini çeken yerlerdir Bu tarihi yerler Izmir'deki Efes ve Bergama,Mugla'da Bodrum Kalesi ve Halikarnas Müzesi,Kütahya'da ki Frig Vadisidir

Tarihi Önemi:Ilkçag'dan beri bölgede yerlesim bölgeleri mevcuttur Günümüze kadar ayakta kalan Efes gibi antik kentler mevcuttur Bölge Kurtulus Savasi'nin en önemli savaslarina sahne olmustur Kütahya ve Afyon bu savaslarin en önemlilerinin geçtigi illerimizdir Iller • Izmir • Manisa • Aydin • Denizli • Kütahya • Afyon • Usak • Mugla

EGE BÖLGESİ

1- Yüz ölçümü bakımından Türkiye’nin üçüncü küçük bölgesidir
2- Asıl Ege Bölümü, İç Batı Anadolu Bölümü olarak iki bölüme ayrılır
3- Dağlar kıyıya dik uzanırbuna bağlı olarak :
a- Kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım kolaydır
b- Deniz etkisi iç kesimlere sokulabilir
c- Enine kıyı tipi görülür
d- Koy,körfez, liman fazladır
4- Girinti-çıkıntı dahil, en uzun kıyı şeridine sahip bölgemizdir
5- Kıyı kesimlerde Akdeniz iklimi,iç kesimlerde Karasal iklim görülür
6- Zeytin,üzüm,haşhaş,tütün,incir üretiminde Türkiye de ilk sıradadır(ZÜHTİ)
7- Linyit üretiminde Türkiye de ilk sıradadır Buna bağlı olarak termik santrallerin en fazla olduğu bölgemizdir
8- Jeotermal enerji üretiminde ilk sıradadır
9- Bal üretiminde ilk sıradadır(Muğla )
10- İzmir en önemli ihraç limanımızdır
11- Bakırçay , Gediz , Büyük Menderes, Küçük Menderes önemli akarsularıdır

KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI:


Ülkemizin batısında Ege Denizi kıyılarınca uzanan bölge, Marmara Bölgesi, İç Anadolu ve Akdeniz Bölgeleriyle ve Ege Denizi ve Ege Adaları ile komşudur


Gerçek alanı olan 93139 Km2 ile Türkiye topraklarının %1018217;ini kaplar Alan bakımından 5 Büyüklükteki bölgemizdir


Nüfusu 2000 sayımına göre 89 milyondur Nüfus yoğunluğu Km28217;ye 96 kişidir Bu Türkiye ortalamasının biraz üstündedir (Türkiye ortalaması Km28217;ye 83 kişi)



BÖLÜMLERİ:


1Asıl Ege Bölümü

2İç Batı Anadolu Bölümü


YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ:


Kıyıları:


Ege Denizinin yerinde eskiden Egeid karası vardı Bunun çökmesi sonucunda bugünkü adalar meydana geldi Bölge dağları kıyıya dik uzandığı için kıyı girintili-çıkıntılı Enine Kıyı Tipidir


Kıyıda bir çok körfez, koy, yarmada ve buruna rastlanır Edremit, Çandarlı, İzmir, Kuşadası, Güllük, Gökova başlıca körfezleridirReşadiye, Bozburun, Dilek VE İzmir başlıca yarımadalarıdır


Ege kıyıları girintili-çıkıntılı olduğu için en uzun kıyımızdır Muğla8217;da en uzun kıyıya sahip ilimizdir


Dağları:


Asıl Ege Bölümü faylanma hareketlerine uğradığı için Kaz Dağı, Madra Dağı, Yunt Dağı, Bozdağlar, Aydın Dağları faylanma sonucu yüksekte kalmış horstlardır Bölümün güneyinde uzanan Menteşe Dağlarının uzanış yönü kıyıya paraleldir



İç Batı Anadolu8217;ya gidildikçe yükseklik artar Bu bölümde, Alaçam, Eğrigöz, Murat ve Sandıklı Dağları vardır


Ovaları:


İç Batı Anadolu Bölümünde Yazılıkaya Platosu, Tavas- Çivril- Banaz-Örencik ovaları vardır


Asıl Ege Bölümünde horstlar arasında kalan grabenler birer alüvyon ovasıdır Bunlar Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes ve Büyük Menderes ovalarıdır Bunlar aynı adı taşıyan ve bol alüvyon taşıyan, akarsuları tarafından oluşturulmuştur Akarsuların döküldükleri yerlerde de delta ovaları da oluşmuştur


Akarsuları:


Bakırçay, Gediz,K Menderes, B Menderes başlıca akarsularıdır İç Batı Anadolu8217;da Susurluk ve Sakarya Akarsularının bazı kolları da bulunmaktadır


Gölleri:


Göl bakımından fakir olan bölgede iki doğal göl vardır Bunlar Marmara ve Çamiçi (Bafa) Gölleridir Adıgüzel, Kemer ve Demirköprü baraj gölleri de vardır


İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ:


Bölgenin asıl Ege Bölümünde graben ovaları sayesinde içlere kadar sokulan Akdeniz İklimi görülür Bu alanlarda yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı bir iklim görülür Bitki örtüsü makidir ve yer yer ormanlara da rastlanır


İç Batı Anadolu bölümüne gidildikçe yüksekliğin artması ve denize olan uzaklığı sebebiyle iklim karasallaşır Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlı Karasal İklim görülür Bitki örtüsü de Bozkırdır



TARIMI VE HAYVANCILIĞI:



Bölgenin yurt ekonomisine katkısı daha çok tarım alanındadır Bölümler arasında iklim ve yeryüzü şekillerinin farklı olmasına bağlı olarak yetiştirilen ürünler arasında da farklılık ve çeşit vardır



Tütün: Kıyı ovalarında yetiştirilir Ülke üretiminin %658217;ini yetiştiriri 1Sıradadır


Pamuk: Asıl Ege Bölümündeki alüvyal ovalarda ve özellikle güneye yakın bölgelerde yetiştirilir Ülke üretiminin %408217;ını sağlar 1 Sıradadır


Zeytin: Kıyı kesiminde, özellikle Edremit Körfezi çevresinde yetiştirilir 1Sıradadır


İncir: En çok B Menderes vadisinde yetiştirilir 1 Sıradadır


Turunçgiller: En çok Akdeniz İkliminin görüldüğü kıyı bölümünde yetiştirilir



Üzüm: En çok Gediz Vadisinde yetiştirilir Ülke üretiminin %358217;ini sağlarken 1 Sırada yer alır


Pamuk: Asıl Ege Bölümünün alüvyal ovalarında özellikle güney alanlarda yetiştirilir


Haşhaş: İç Batı Anadolu8217;da Afyon ve Kütahya çevresinde kontrollü olarak yetiştirilir


Şekerpancarı: İç Batı Anadolu Bölümünde yetiştirilir


Tahıllar: İç Batı Anadolu Bölümünde yetiştirilir


YER ALTI KAYNAKLARI:


Krom: Muğla, Denizli, Kütahya


Demir: Balıkesir ve Kütahya 1Sıradadır


Linyit: Kütahya, Manisa, Muğla ve Denizli 1Sıradadır


Civa: Uşak ve İzmir 1Sıradadır

Bor: Kütahya ve Eskişehir


Manganez: Uşak, Afyon ve Denizli


Mermer: Afyon ve Denizli


Titanyum: İzmir ve Manisa 1Sıradadır


Muğla, Aydın ve İzmir


Uranyum: Manisa, Aydın ve Uşak


Tuz: İzmir-Çamaltı 1Sıradadır


SANAYİSİ:


Sanayi bakımından Marmara Bölgesinden sonra 2 sırada gelir Bölümler arasında gelişmişlik ve sanayi oranı bakımından büyük farklılık vardır Asıl Ege Bölümü sanayi bakımından daha gelişmiştir Zaten bölgenin en büyük ve gelişmiş kenti İzmir8217;de bu bölümde yer alır İzmir sanayisi, fuarı, ve ihracat limanı ile önemli bir kentimizdir İzmir8217;de Aliağa Petrol Rafinerisi de bulunmaktadır


Bölgede dokuma, şeker, çimento, termik ve hidroelektrik santraller vardır


Yatağan-Muğla, Tunçbilek-Kütahya, Soma-Manisa8217;da termik santraller vardır Tek Jeotermal Santralimiz Denizli-Sarayköy8217;de bulunmaktadır Demirköprü, Adıgüzel ve Kemer Hidroelektrik Santralleri de vardır


NÜFUS VE YERLEŞME:


2000 Sayımına göre bölgenin nüfusu 89 milyondurNüfus yoğunluğu Km28217;ye 96 kişidir Bu Türkiye ortalamasına biraz üstündedirEn yoğun nüfuslu 3 bölgemizdir Kentsel nüfus daha fazladır % 61 Türkiye ortalamasına yakındır (Türkiye %65) Nüfus kıyılarda, alüvyal ovalarda yoğunlaşmıştır İç kesimlere gidildikçe nüfus yoğunluğu azalır Buralarda da nüfus maden işletmelerinin çevresine ve ovalara toplanmıştır Kıyıda Menteşe Yöresi de dağlık alan olması nedeniyle az nüfuslanmıştır Nüfus artış hızı %o 168217;dır (Türkiye %o 183)

TURİZM:


Bölge Marmara8217;dan sonra turizm geliri en fazla 2 Bölgedir Akdeniz İkliminin görüldüğü kıyılar deniz turizmi açısından zengindir Bölgede İlkçağ uygarlıklarından ve Türk Devletlerinden kalan tarihi eserlerde turistlerin ilgisini çeken yerlerdir Pamukkale-Denizli Travertenleri de güzel yerlerden biridir

TARİHİ ÖNEMİ:


Bölge Kurtuluş Savaşının en önemli savaşlarına sahne olmuştur Kütahya ve Afyon bu savaşların en önemlilerinin geçtiği illerimizdir


BÖLGE HAKKINDA NOTLAR:


Ø Yüzölçümü bakımından 5sıradadır


Ø Orman bakımından %168217;ile 4sıradadır


Ø Ekili-dikili alan bakımından %24 ile 3 Sıradadır


Ø Kıyı uzunluğu bakımından 1 Sıradadır


Ø Ekonomisi tarıma dayanır


Ø Sanayi bakımından Marmara8217;dan sonra 2sıradadır


Ø Zeytin, üzüm, incir, haşhaş ve tütün üretiminde 1sıradadır


Ø Linyitin en çok çıkarıldığı bölgedir termik Santralde çok vardır


Ø En fazla tuz üretilen bölgedir (İzmir-Çamaltı Tuzlası)


Ø İlk demiryolu İzmir-Aydın arsında kurulmuştur


Ø Asıl Ege Bölümünde horst ve grabenler vardır


Ø En önemli ihracat limanımız Doğal bir liman olan İzmir Limanıdır


Ø En önemli uluslar arası fuarımız İzmir8217;de kurulur


Ø Göl yönünden en fakir bölgelerdendir


Ø Turizm gelirleri bakımından Marmara8217;dan sonra 2 Sıradadır


Ø Dağların uzanış yönü sayesinde kıyıdaki Akdeniz İklimi iç kesimler kadar sokulabilir


Ø Termik Santrallerden elektrik üretimi açısından ilk sırada yer alır


Ø Enine Kıyı Tipi görülür


Ø En uzun kıyıya sahip ilimiz Muğla8217;dır


Ø Denizli-Pamukkale Travertenleri vardır


Ø Çiniciliğin ve halıcılığın merkezi konumundadır Kütahya çinicilikte ilk sırada yer alır

Ø Akarsular bol alüvyon taşı***** menderesler çizerek akarlar Delta ovaları oluştururlar


Ø Sünger avcılığı Bodrum kıyılarında yapılır


Ø Seracılıkta Akdeniz8217;den sonra 2 Sıradadır


Ø Tek Jeotermal Santralimiz Denizli-Sarayköy8217;dedir


Ø İlleri:İzmir, Manisa, Aydın, Denizli, Kütahya, Afyon, Uşak