Samsunun Tarihi Mekanları Nelerdir?

Samsunun Tarihi Mekanları Nelerdir?

İkiztepe Ören Yeri
Kızılırmak'ın denize döküldüğü yerde iki büyük, iki küçük tepeden oluşur İkiztepe Hint-Avrupa kökenli Anadolulu bir halkın yaşadığı İÖ 3200 lerde başlayan ve 2100 lere kadar kesintisiz 1100 yıllık zaman dilimi içinde sürekli yaşanmış bir İlk Tunç Çağı yerleşmesi Kafkasya'dan Balkanlara kadar geniş bir alanda kültürel ve ticari ilişkiler kuran, arsenikli bakırdan silahlar ve dokuma kumaşlar üreten İkiztepeliler, 4 bin 500 yıl önce kafatası ameliyatı yapacak kadar da gelişkin tıp bilgisine sahiplerdi


Bafra ilçesinin 7 km kuzeybatısında bulunmaktadır Yüzey araştırmalarında Eski Tunç Çağı ile Erken Hitit dönemi yerleşimleri olduğu anlaşılmıştır İkiztepe'yi oluşturan yükseltiler dört gruba ayrılmıştır İkiztepe'nin ilk katı MÖ 2 bin başlarında yoğun yerleşmeye sahne olmuştur İkinci katta, Tunç Çağı yapı kalıntıları ve erken Hitit dönemine tarihlenen çok sayıda gömüt bulunmuştur Tunç yüzük, bilezik, zıpkın, mızrak ucu, metal gereçler, kemik iğne ve bizler ölü armağanı olarak bırakılmıştır Bu armağanlar, çark yapımı seramikler, kırmızı renkli kadehler, gaga ağızlı testiler ve küplerden oluşmaktadır İkiztepe II'nin Tunç Çağı seramik buluntuları, deniz kabuğu ve bitki katkılı kaplar ilgi çekicidir





Tekkeköy Mağaraları
Samsun'un 14 km kadar doğusunda Tekkeköy İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır Fındıcak ve Çınarlı derelerinin suladığı vadi boyunca yükselen kaya kitlelerinde büyüklü küçüklü oyuk ve mağaralar vardır 1941 yılında Ankara Üniversitesi Dil Tarih - Coğrafya Fakültesi Öğretim Üyelerinden Prof Dr Tahsin ÖZGÜÇ başkanlığında bir heyet tarafından yapılan kazı ve araştırmalar sırasında, burada çok sayıda prehistorik mağara, sığınak ve düz yerleşme yeri keşfedilmiş, Paleolitik Çağa dek uzanan buluntular elde edilmiştir Bu mağaralarda yaşayan Paleolitik Çağ insanı madeni tanımamış, bütün aletlerini taş, ağaç ve kemikten yapmıştır Geçimlerini avcılık ve toplayıcılıkla sağlamışlar, taşı yontmak suretiyle yaptıkları el baltaları, mızrak uçları, kesiciler, kazıyıcılar gibi çeşitli aletleri kullanmışlardır Tekkeköy'de yapılan kazı ve araştırmalarda genellikle mezar hediyesi olarak kullanılmış olan çanak-çömlek, küpe, bilezik, bıçak-kama, okucu, toplu iğne vb eserler bulunmuştur Bu eserler biçimleri ve teknik özellikleri ile Orta Anadolu seviyesinde olup, kemik aletler de Orta ve Batı Anadolu'daki benzerlerine kıyasla daha ileri bir işçiliğe sahiptir Çınarcık ve Fındıcak vadilerinin birleştiği yerde ve her iki vadiye hakim durumda bulunan kaya kitlesi "Delikli Kaya" adıyla bilinmektedir Bu kaya kitlesinden çıkan basamaklar, teknik ve biçim yönünden incelenmiş ve Delikli Kaya'nın bir Frig Kalesi olduğu anlaşılmıştır Tekkeköy buluntuları Samsun Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir





Bafra Asarkale ve Kaya Mezarları
Bafra İlçesi'nin 30 km güneybatısında, Kızılırmak Vadisi içerisinde ve Altınkaya Barajı yakınındadır Asarkale, Hellenistik Çağ'a ait olup savunma (korunma) amacıyla yapılmıştır Anakayaya oyularak yapılmış (3) adet mezarın da aynı döneme ait olduğu sanılmaktadır





Dündartepe (Öksürüktepe) Ören Yeri
Samsun Merkez ilçenin 3 km güneydoğusunda bulunan 15 m yüksekliğindeki Höyükte, Kalkolitik, Eski Tunç ve Hitit çağlarına ilişkin üç kültür katı vardır Höyüğün tepesindeki en son yerleşme Eski Tunç Çağı'na aittir Höyüğün eteklerinde Hitit yerleşmesine rastlanmıştır 1 kültür katında Kalkolitik döneme tarihlenen yapı kalıntıları, el yapımı seramik parçaları, pişmiş toprak ağırlıklar, çakmaktaşı bıçak vs bulunmuştur Höyüğün tepesinde ve eteklerindeki 2 kültür katı Eski Tunç Çağı'na tarihlenmektedir Yangınla sona eren bu katta dörtgen planlı ev ve ocak, koyu gri renkli, içi kırmızı yada kahverengi kaplar, kemik eşyalar, pişmiş toprak ağırşaklar bulunmuştur Höyüğün tepesi dışında eteklerinde Hitit dönemine tarihlenen 3 kültür katında üç yapı katı saptanmıştır Birinci yapı katında taş temelli kerpiçten evler (MÖ 1500-1200), ikinci yapı katında taş temel kalıntıları (MÖ1500), üçüncü yapı katında çoğu boya astarlı, çarkta yapılmış ve iyi fırınlanmış seramik buluntuları, pişmiş toprak mühürler, hayvan heykelcikleri, kemik iğneler (MÖ1500'den önce) ele geçirilmiştir

Tekkeköy Ören Yeri
Dündartepe'nin 14 km güneydoğusunda Tekkeköy ilçesi sınırları içinde yer almaktadır 1940'da yapılan arkeolojik kazı çalışmaları sonucunda Hitit ve Eski Tunç Çağı dönemlerine ait buluntular ele geçmiştir Buluntular arasında çark yapımı, devetüyü, kırmızı renkli seramikler çoğunluktadır Eski Tunç Çağı katında ise çok sayıda gömüt, el yapımı seramik buluntular, siyah zemin üzerine beyaz boyayla yapılmış geometrik desenlerle süslü, dişli, yivli, çizgi bezekli kaplar, kabartma insan yüzlü vazolar (antropomorf) gün ışığına çıkarılmıştır

Kaledoruğu Höyüğü
Kavak ilçesinde bulunan höyükte, Eski Tunç Çağı buluntuları 1940-1942 yıllarında yapılan kazılar sonucu günı şığına çıkarılmıştır Gömütle ölülerin düzeltilmiş toprak üstüne hoker (cenin) pozisyonunda yatırıldığı dikkati çekmektedir Ölü armağanları arasında el yapımı siyah, kırmızı, kahverengi, yivli (kazıma çizgili) kaplar, yassı balta, hançer, kemik biz ve ağırşaklar bulunmuştur

Lerdüge Tümülüsleri
Havza ilçesinin 21 km doğusunda Lerdüge döneminde beş tümülüs saptanmıştır 1946 yılında başlatılan çalışmalarda çıkan buluntular Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'ndedir 4 no'lu tümülüsün buluntularından ve mimari tekniğinden MÖ 1-MS 2 yüzyıl arasında kullanıldığı anlaşılmaktadır Demir kenetlerle bağlanmış taş kapaktan oluşan girişten, tonoz örtülü dromosa (geçit) ve küçük bir kapıdan gömüt odasına girilmektedir Kesme taştan tonoz örtülü gömüt odasının duvarları insan ve hayvan betimleri ile süslenmiştir Betimler, bitkisel ve geometrik motiflerle çevrilidir Altın süs gereçleri, tunç kandiller, çeşitli büyüklükte şişeler, tümülüste bulunan eşyalardır

Çal Köyü Tümülüsü Vezirköprü'nün güneybatısında Çal köyündedir

Yukarı Çal Köyü Tümülüsü Vezirköprü'nün doğusunda yukarı Çal köyündedir

Kületek Tümülüsü İlçe'nin Kületek köyündedir

Örenyeri Yerleşmesi
Köprünün kuzeydoğusunda yer alan Güder ve Boğazkoru köyleri hudutlarında yer almaktadır Roma ve Geç Antik Çağı Yerleşmeleridir

Kızılcaören Terleşmesi
Vezirköprü�nün güneydoğusunda yer alan Kızılcaören köyündedir Roma ve Geç Antik Çağı Yerleşmeleridir


Yağbasan Tümülüsü
Vezirköprü ilçesinin kuzeybatısında yer almaktadır Yağıbasan köyünün Çaltıcak mahallesinde 3 tümülüs mevcuttur

Çeltek Tümülüsleri Çeltek Köyü'nün güneybatısında 2 adet tümülüs mevcuttur

Aşağı Narlı Tümülüsü Aşağı Narlı köyünde olup, Doğantepenin güneydoğusundadır

Avdan Köyü Tümülüsü Avdan köyünün güney ve güneybatısında olmak üzere 2 adet tümülüs vardır

Maltepe Tümülüsü
Köprübaşı'nın kuzeydoğusunda yer alan Boğazkoru köyündedir

Tepeören Tümülüsü Köprübaşının kuzeybatısında yer alan Tepeören Köyündedir Roma ve Geç Antik Çağı Yerleşmeleridir

Adatepe Yerleşmesi Ada Tepe köyündedir Roma ve Geç Antik Çağı Yerleşmeleridir

Çöğe Köyü Yerleşmesi Vezirköprünün kuzeybatısında yer alan Çöğe köyünün okulu önündedir Roma ve Geç Antik Çağı Yerleşmeleri

Mather Dolarosa Kilisesi
Ulugazi Mahallesinde yer almaktadır 1846 yılında yapılan bina, 1885 yılında kilise olarak kullanılmaya başlanmıştır İbadete ve ziyarete açıktır





Büyük Cami
Kale mahallesinde, Saathane Meydanı yakınında yer almaktadır Batum'lu Hacı Ali tarafından 1884'te yaptırılmıştır Mermer mihrap ve ahşap minberi dikkati çekmektedir

Yalı Cami
Buğday Pazarı semtinde, Gümrük ve İskele Caddesi üzerindedir Mehmet Sadık Bin Abdullah tarafından 1312 yılında yaptırılmıştır Tronoplu kubbesi, sekizgen bir kasnak üzerine oturmaktadır Küçük ve dikdörtgen kaideli bir minaresi vardır

Kurşunlu Cami
Pazar Mahallesi, 100 Yıl Bulvarı üzerinde yer almaktadır Hicri 1340'da Molla Fahrettin tarafından yaptırılmıştır Cami kare planlı olup, kesme taştan yapılmıştır Sekizgen kasnağa oturan kubbeye giriş tonozlarla sağlanmıştır

Hacı Hatun Camii
Kale Mahallesinde Saathane Mahallesi yakınındadır 1694 yılında İbrahim kızı Hatice Hatun tarafından hayrat olarak yaptırılmıştır Kesme taştan yapılmış olan cami kare planlı, tek kubbelidir


Kale Camii
Kuyumcular çarşısındadır 1314'de İlhanlı Valisi Emir Timurtaş Paşa adına yaptırılmıştır


Pazar Camii
Pazar mahallesinde bulunmaktadır 14 yüzyıl İlhanlı yapısı olan eser, 1819da onarılmıştır Cami dikdörtgen planlı olup, ahşap çatı ile örtülüdür

alıntı