Gölet Köyü Kargı Çorum

Gölet Köyü resimleri - Gölet Köyü bilgileri - Gölet Köyü tanıtım


Gölet, Kargı ilçesine bağlı bir köydür Gölet köyüne; Karagöl mahallesi ile Akkaya ve Eğnicek yaylaları bağlıdır


Tarihi
1970'li yıllarda çekilmiş fotoğraf

Gölet Köyü adını vakti ile köylünün yapmış olduğu göletten alır Bu gölet yıllar önce önü açılarak tarlaya çevrilmiştir Gölet köyü ilk çağlardan günümüze bir çok medeniyetin yaşamış olduğu, nüfus yoğunluğu ve yerleşim yerinin merkezi olması sebebiyle Kargı ilçesinin büyük köylerinden biri olma özelliğini kazanmıştır Cumhuriyetin kurulduğu yıllarda askeri haritalarda gölet köyü bucak olarak kayıtlarda görünmektedir

Gölet köyünün kuruluş tarihi kimler tarafından kurulmuş olduğu, etnik kökenleri hakkında kesin bir bilgi olmasa da çevrede yerleşim, ilk olarak Gölet köyünde başlamıştır

Yapılan araştırmalara göre bölgede Hititlerin, Gasgasların yaşadığı tespit edilmektedir Aynı araştırmaya göre bölgenin Paflagonya olarak adlandırıldığı tespit edilmiştir Türk boyları ilk olarak Danişmendliler zamanında bölgeyi yurt edinmişlerdir Sonrasında sırası ile bölge Selçukluların, Osmanlıların yönetimi altına girmiştir

1904 yılı Osmanlı sayımlarına göre köyde 75 hanenin var olduğu kayıt altına alınmıştır

20 yüzyılın başlarından itibaren yöree insanının cuma namazlarını kılmak için Gölet köyüne geldiği o dönemde cuma namazı çıkışında dere cuma pazarı adıyla pazar kurulduğu ve köyde bulunan demir atölyesinde üretilen el ve tarım gereçleri; kazma, keser, kürek, saban, orak, tırpan vb ihtiyaçları karşıladıkları bilinmektedir

Gölet köyü 1921 yılında büyük bir yangın felaketi geçirmiştir Bu yangında 60 evin yandığı bir yıl sonrada veba salgını sonucu köy nüsufusunun yarısının hayatını kaybetmiş olduğu kayıtlara geçmiştir

1936 yılına kadar Boyabat'a bağlı bulunan köy, Boyabat ile birlikte Kastomonuya bağlı iken aynı yıllarda Kargı'ya bağlanarak 1953 yılında Kargı ile birlikte Çorum'a bağlanmıştır
Kurtuluş Savaşında Gölet

Osmanlının zayıf düştüğü türk topraklarının dört yandan işgal edildiği1915 - 1921 yılları arasında bölge insanının azmi ve vatanı müdafa'da candan vazgeçmesi bu toprakları hiçbir zaman düşman eline bırakmamıştır 93 harbi denilen Osmanlı-Rus savaşından itibaren köy cepheye sürekli asker sevkıyatında bulunmuş Gidenlerin büyük kısmı cephede şehit olarak bir daha geri dönememiştir Kurtuluş savaşında Gölet, Kastamonu ve Samsun sancaklarına elinde bulunan yiyecek, giyecek gibi malları ulaştırmıştır Erkekler cephede savaşırken kadınlar'da erzaklarını Vezirköprü'ye kağnılarla taşımışlar

Çanakkale Savaşı gazilerinden olan Gölet'li Gazi Ali Sarsık (koca Ali) Çanakkale'de, Balkanlar'da, Yemen'de savaştığını ve Kut'ül Ammare de İngilizlere esir düştüğünü, Hindistan'a esir olarak götürüldüğünü ve orada esarette kaldığını yaşadığı süre içinde anlatırdı İngiltere ile yapılan barıştan sonra diğer sağ kalan Türk tutsaklar ile birlikte memleketine dönebilmiştir
Kültür
gölet sırık kebabı

Gölet köy evleri; Safranbolu evlerinin mimarisi ile yapılandırılmış bir Anadolu köyüdür 1990 yılı nüfüs sayımına göre köyde yaşıyan halkın yüzde 81'i okur yazardır Köyden büyük şehirlere göç eden halkın bir çoğuda yüksek öğrenimlilerden oluşmaktadır Köyün adet ve görenekleri tüm anadolu köylerinde olduğu gibidir

Köyde 20 yüzyılın başında demir atölyesi olduğu bilinmektedir Köyün yöresel yemekleri Sırık kebabı, Tarhana, Keşkek, pilav, incir uyuşturması

Bayramlarda bir tür yöresel yemek olan keşkek yapılır ve misafirlere ikram edilir


Köyde Kadın Kıyafetleri

Başa takılanlar: Ahmediye Cenberi, Gök Yazma, Sarı Yazma , Al Yazma, Fes
Giyilenler:Göynek, Üç etek, bunların kenarlarına gayten denilen örme işlemeler yapılırdı
İşlik:Kadife basma dan yapılır Üzerine İbrişimle işleme nakış yapılır
Ceket: Kumaştan dikilir üzeri çiçekli olanlar özellikle tercih edilir
Tosya kuşağı, şal, kürt bağı bele bağlanır

Bu, köye özgü kıyafetler yaşlılar tarafından günümüzde hala kullanımdadır, yeni kuşaklarda şehre göç ile birlikte bu adet ve göreneklerden vaz geçilmesine sebeb olmuştur
Köyde önemli sayılan yerler

1- Beşiktaş:Köyün 1km kuzey batısında tepenin kuzeyinde yer alırTepenin üzerinde büyük bir kaya bulunmaktadırİnanışa göre çocuğu olup yaşamıyan veya düşük yapan kadınların beşik taşta satılarak çocuklarının olması sağlanırÇocuğu yapamayan kadın büyük bir çörek yaparİçine durumuna göre Boncuk,altın,veya madeni para saklanırBelirlenmiş bir kadın satma işlemini gerçekleştirerek çocuğu olmayan kişinin hazırlamış olduğu, gelenlere dağıtılırEkmeğin içine koyulan cisim kime çıkarsa ona ödül verilirSonrasında çocuğu olmayan kadının doğan erkek çocuğuna satılmış,kız çocuğuna ise satı ismi verilir
2- Türbe :Köy korusunun en yüksek yeridirBir mezar vardırKöye ilk yerleşen türk kavminden bu yana olduğu sanılmaktadırKutsal kabul edilirYağmur duaları için halk buarada toplanır,yağmur kurbanı burada kesilirÇevresine çaputlar bağlanmıştır
3- Kanlı Dere:Bu dere ismini osmanlı zamanında köy halkı arasından iki aile arasında çıkan husumet sonucu derede işlenen cinayetten almıştırDerenin uçurum ve gece gündüz karanlık oluşu geçmişten bu yana halkı tedirgin ederSöylentilere göre dere cinlerin yer tuttuğu bir mekandırŞuan yapılan karayolu çalışması derenin bir kısmının dolmasını sağlamıştırDere Karagöl mahallesi ile gölet arasında gölet'in girişindedir
4- Koca köknarın dibi:Akkaya yaylasına giderken yaylaya 1km mesafededirKutsal kabul edilir ve inanışa göre yerli halk köknara dokunmazKimseden habersiz bir gün köy ahalisinden biri köknarı yıkarak yayladaki evini tamamlamıştırBir müddet sonra evin tatamı yanarak kül olmuşturKoca çınarın yıkılması ve yakılması hakkında bir kaç duyum daha vardır
5- Hacattepesi:Fındıcak'ta yüksek bir tepedirTepede iki daet mezar vardır,bu mezarların hikâyesi'de Türbe ile aynıdırTürbede yapılan törenler buradada yapılmaktadır

Köyde çocuk oyunları

1-: Tot Oyunu:Takım halinde oynanır 3-4 cm çapında, 6-7 cm uzunluğunda meşeden silindir biçiminde tot yapılır Her oyuncu 40-50 cm boyunda sopa tedarik eder Oyun sırası gelen oyuncular bir taşın üzerine totu diker Tahmini 4,5-5 m den elindeki sopayı tota atar Rakip oyuncular totu alıp oyuncunun sopasından evvel tota ulaştırırsa oyunu kazanmış olurlar, sıra onlara geçer
2-: Dana oyunu: Malzeme ağaçtan yapılmış 6-7 cm çapindaki bir top, oyuncu sayısı kadar buz okeyi sopasını andıran sopa, oyuncular önlerine küçük delikler açarlar, daire şeklinde dizilerek ortadaki topu kendi çukurlarına sokmaya çalışırlar Topu çukuruna sokan oyunu kazanır
3:Tot çevirme: Bildiğimiz Topaç yerine kullanılan isimdir
4:Bölme: Beştaş benzeri bir oyundur
5:Törtör:
6:Çizgi: İki oyuncu ile oynanırHer oyuncunun üçer taşı bulunurİki oyuncu karşılıklı oturu ve ortaya bir kare çizerler dört'e bölerek taşlarını yerleştirirlerTaşların yan yana ve çapraz geldiği durumlarda oyuncu kazanır Sos diye bildiğimiz kâğıt üzerinde oynanan oyunun dar olanda oynanması gibidir
7:Met: Çelik çomak oyunu'na verilen isimdir
8:Birdirbir: Takım oyunudur Birbirlerinin üzerinden atlamalı bir oyundur
9 bir ebe olur diğerleri saklanırSaklanamayanlar sobelenirBulunamayanlar ise seçilen kaleye sobelemiş olanlardırSobelenenler arasından yeni ebe seçilir
10:Çıngırşak: Tattirevalli benzeri tahtadan hazırlanan bir düneğin iki tatafına oyuncular geçer Bu oyuncak 360 derece hareket alanı ve yukarı aşağı inmesi, tahta olması dolayısıyla çıkardığı ses şıngırdamayı anımsatır Çıngırşak = Şıngırdamak
11:Tahta başı: Kurulan salıncağın ortasına tahta konur Salıncak ileri geri değilde sağa sola sallanır
12:Köprü: Köyde evler tahtadan imar edildiği için evlerin arasına salıncak kurmak kolaydır Zincirden yapılan ileri geri hareket eden salıncak türüne köprü denir
13:Göde Oyunu: Baş üzerine bir tepsi aşınarak gödee, gödee diye söylenerek kapı kapı gezilir Bu gezmede her varılan kapıdan yağ, tuz, buğday, arpa gibi ihtiyaçlar toplanır İhtiyaçların toplanması sonunda bundan bir yemek yapılarak bu yemek yenir Bu oyunda çocukların yağmur duası benzeri(yağmur yağsın) gibi istekleri olur
14:Güvercin Taklası: Dörder kişilik iki takım halinde oynanır
15:Beştaş:Bir birine hemen hemen eşit bulunan beş taş ile birlerden beşlere kadar süren bir oyundur Oyuncu sayısında sınırlama yoktur Oyuncular arasında birinci,ikinci başlıyacak kişinin seçimi için (kamalar:tek-çift olarak ayrılır) Tek,taşlar havaya atılıp yere bırakıldığında tek elle tutuş Çift, taşlar havaya atılıp yere bırakıldığında çift elle tutuş Elin üzerinde kalan taş fazlalığına göre oyuncu önceliği belli olur Birler: taşlar yere bırakılır Bir ebe seçilir Ebe ele alınarak havaya atılır, ebe havada iken yerden bir taş alınır ve ebe yere düşmeden tekrara kapılır bu yerdeki taşlar bitene dek devam eder İkilerde ikişer, üçlerde üçü bir, bir taş ayrı, Dörtlerde ise taşlar yere bırakılmadan ebe havaya atılır taşlar yere bırakılır Ebe tekrar havaya atılarak yerdeki taşlar alınır Beşler'de taşlar yere bırakılarak sol elle kale kurulur Ebe yerden alınır Karşı oyuncu yerde bir ebe seçer ve taşların 1 veya 2 itmede kaleye girmelerini söyler Oyuncu buna göre elindeki ebeyi havaya attığında yerdeki taşı sürükleyerek kalenin içine sokar Oyun bitiminde başlangışta yapılan kamalar uygulaması yapılır Oyuncuların galibiyetleri bu sıralama ile ölçülür
16: Kız çocuklarının oynadığı evciliklerde kendi bebeklerini kendileri yapması oyunun en güzek yanıdır Bir karış sopa parçasına bez sarılır, sopanın uç kısmına para koyularak üzerine bez geçirilir Paranın üzerine kaplanan bezer kalemle veya iğine iplik ile kaş, göz - ağız yapılır Her Kız çocuğu yapabildiği kadarıyla yöresel kıyafetlerini bebeklerine hazırlarlar Bebeğin saçlarını ipleri örerek oluştururlar

Köyün Piknik alanları

Koğucak Soğuk Su
Kargı ilçesine 25 km köye 8km uzaklıktadırKoğucak deresinin kıyısına gölet halkı tarafından dinlenme yeri olarak yapılmıştırKargı ve çevresi kuzu kebabına ayrı bir önem verir,gölet halkı tüm ziyaretçiler için dinlenme yerine kuzu kebabının hazırlanıp pişirile bileceği alan inşa etmiştir

Gölet Yaylası Akkaya
Ilgaz dağlarının üzerinde geniş çayırları bulunan gölet halkının Haziran ayının ilk haftasından başlıyarak üç ay burada konakladığı bilinirDoğal suları ile gölet halkının uzun ömrünü sağladığı kanati yaygındır

Tahtalı Pınar
Gölet köyüne 9 km mesafededirOrmanın içinde,tabiatın tam içinde bir yerdirSu doğan kavağının yanı piknik yapılabilecek yeridir

Gölet köyü yayla şenlikleri

1990 yılında İstanbul 'da kurulan Göletköyü Sosyal Yardımlaşma ve Kalkındırma Derneği, 1990 yılından 1996 yılına kadar istanbul'un çeşitli yerlerinde Yüksek katılımlı şenlikler düzenlemiştirDernek 1996 yılından itibaren şenlikleri Akkaya yaylasında düzenliyerek çevre köylere öncülük etmiştir
Coğrafya ve İklim

Çorum iline 149 km, Kargı ilçesine 33 km, Boyabat ilçesine 40 km uzaklıktadır Köy, Karadeniz Bölgesinin, Batı Karadeniz bölümünün güneydoğu iç kesiminde yer almaktadır

Gölet Köyünün güney doğusunda Göletçetmi, güney batısında Cihadiye, kuzey doğusunda Göletdere, kuzey batısında Boyabat'ın Çalpınar köyleri vardır

Gölet köyü ve çevresinde Batı Karadeniz iklimi gözlenmektedir Kışlar soğuk yazlar sıcak geçer Yıllık yağış ortalaması 60 cm'nin üzerindedir

Köyü Kuzeybatı, Batı, Güneybatı, Güney ve Güneydoğu yönlerinde yükseklikleri 1200 metre ve üzeri olan Ilgaz dağının uzantısı ile çevrilmiştir Bu dağlardan en heybetli olanları Güneybatıda Hoşar dağı zirvesi 1658 metre, Güneydoğuda Yergen dağı zirvesi 1550 metredir Ormanlarla kaplı bu dağların arasında bulunan köy, yağış bakımından oldukça şanlı bir köydür

Köy, Kuzeydoğu yönünde uzanan vadinin başlangıç noktasındadır bu nedenle köy tipik bir yayla köyüdür

Büyük bir bölümü ormanlarla kaplı olan köyde sırası ile şu ağaçlar yetişmektedir; sarıçam, karaçam, kızılçam, köknar, kayın, meşe, ardıç, kavak


Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
Ort En Yüksek °C 3 5 9 14 18 22 24 24 21 16 10 5 14
Ort En Düşük °C -2 -1 0 4 7 10 12 12 9 6 2 0 4
Yağış Miktarı cm 13,6 9,6 11,6 10,2 10,4 7 5,8 4,8 4,6 7,3 11,9 14,3 110,6

Kaynak: Weatherbase
Akarsuları

1- Kocaçay iki kolu vardır
11 Kogucak deresi
12 Cihadiye çayı

2- Çetmi Çayı bu çay sularını Su Doğan Deresi,Kuru Çay ,Yemişli Çayının sularını alarak,Gölet köyünün kuzeyinde Arda çayında birleştirir
Yukarıda bahsettiğimiz çaylar Arda çayında birleşerek Kızılırmak ın kolu Gök ırmaga karışırlar

Yer altı su kaynakları
Koğucak
Su Doğan
Tahtalı pınar
Yayla suları
Meryemin Suyu bilindik yer altı kaynaklarıdırSöylentiye göre içenin sağlık bulduğu söylenir

Nüfus

Gölet köyünün nüfusunun nezaman bölgeye yerleştikleri hakkında yazılı belge bulunamamıştır,kargılıların gölet halkına yörük dediği en bilindik bilgidirKöyün en büyük sülalesi olan Hacı Ahmet sülalesinin Yaşkabak sülalesi ile akraba oldukları ve dedelerinin Tatar olduğu araştırılarak ,hacıahmettinde doğum tarihi ve geçen süreç ile karşılaştırıldığında Anadoluda yaşıyan tatar kavimleri ile göç yolunun sonunda göletde kaldıkları ve diğer akrabaları ile bağların koptuğu tespit edilmiştir Türkiye'de yapılan 1904 ilk nüfus sayımlarına göre Gölet köyün'de 75 aile defterde kayıtlıdır

Günümüzde köyün yerleşik nüfusu az olmakla birlikte köy nüfusuna kayıtlı olupta köyde yerleşik olmayan köylülerin çoğunluğu Kargı, Boyabat, Kastamonu, Sinop ve büyük şehirlerden özellikle İstanbul'da yerleşik oldukları bilinmektedir
Köy yerleşim merkezinin uzaktan toplu görünümü
Yıllara göre köy nüfus verileri
2007
2000 222
1997 173
1990 303
1985 387
1980 ?
1975 ?
1970 ?
1965 773
1950 1000
Ekonomi
Balkabağı

Köyün ekonomisi tarım , hayvancılık ve orman işçiliğine dayalıdır

Köyde yetiştirilebilen tarla ürünleri; buğday, arpa, çavdar, fiğ, şeker pancarı, yulaf, yeşil mercimek, nohut, bezelye, mısır, yonca ve korunga Bahçe ürünleri olarak; domates, biber, patlıcan, soğan, salatalık, sakızkabağı ve bal kabağı, fasulye, kara bakla, ıspanak, kıvırcık, tere, dere otu, madımak akla gelen mahsüllerdir Meyve olarak ise Batı Karadeniz ikliminde yetişen tüm meyveler yetiştirilmektedir

Köyde önemli gelir kaynaklarından birisi de orman işletmelerinin; sarıçam, karaçam, kızılçam, köknar, kayın, meşe, ardıç ormanlarında yıllık kesim, bakım ve taşıma işlerinde köylülerin işgücü olarak çalışması oluşturmaktadır

Sulanan Arazi = 150 dönüm
Sulana bilir Arazi= 2000 dönüm
Kıraç Arazi= 6350 Dekar
Bahçe = 50 dönüm
Sebze = 200 dönüm
Mera = 20000 dönüm
Çiftçi= 70 Aile
Köy yerleşim Alanı = 100 Dönüm

Yerel El Sanatları

Marangozluk:Köyün ormanlık alanda bulunması buna paralel ağaç işçiliğinin gelişimini sağlamıştırEvlerin ağaçtan yapımı tarım araç ve gereçleri yapımında usta marangoz lar yetişmiştir
Satılmış Yaşkabak , İbişin Hüseyin Kamış , Selehattin Yılmaz ,Yaşar Başkabak uata marangozlardır
Karasaban: Karasaban yapımında Hasn Yılmaz ,Hasan Tepeci
Yaba: Yaba yapımında İbişin Ahmet Kamış , Hüseyin Sarsık ,Mustafa Sarsık
Tırmık-Çeyiz Sandığı: Tırmık çeyiz sandığı yapımında Mustafa Akkaya
Demircilik demirciler sülalesi,şuan kullanılmamakla birlikte demir işleme atölyeleri hala ayaktadırİbrahin Hamza Emin Aynı zamanda Kağnı tekeri de yapmakta idi
Terzi: Terzi olarak Hasan Karagöl (Sarı Hasan),Ahmet ustanın Hasan SArsık,Hasan Karagöl mesleğini 1961 yılında göletten ayrılarak İstanbul tahtakale 'de yapmış ve 1985 yılında vefat etmiştir
Ayakkabı Tamircisi:Köyün ayakkabı tamirini, Yaşar Un (Beşiktaş Paşası) uzun yıllaryapmıştır
şan yukarıda yazmış olduğumuz meslekler köyde yapılmamaktadırŞehre göç ihtiyaçları ortadan kaldırmıştır

Muhtarlık
Hüseyin Karagöl (Koca Hüseyin ) Cumhuriyet sonrası arazilerin köylülerin üzerine tapu edildiği dönemde, Gölet köyünün arazilerinin bugünki halini almasını sağlayan muhtarıdır

Cumhuriyetin kurulduğu yıllardaki Osmanlı döneminden kalma askeri haritalarda Gölet, bucak olarak kayıtlarda görünmektedir 1921 yılında çıkan yangın ve 1922 yılındaki veba salgını ile nüfusun çok azaldığı ortadadır

Gölet'in köy statüsü cumhuriyet öncesine dayanmaktadır, bu nedenle muhtarlık kurumunun kuruluş tarihi hakkında kesin bir bilgi yoktur Cumhuriyet ile birlikte bölgede yapılan toprak reformunda dönemin muhtarı olan Hüseyin Karagöl'ün halkın zilliyetten mülkiyete geçişte önemli etki ve katkısı olmuştur

Gölet'in, köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır
Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları
Seçim Yılı Muhtar
2009 Yaşar Yılmaz
2005 Hüseyin karagöl
2004 Davut Gevrek
1999 Mustafa Başkabak
1994 Mustafa Başkabak
1989 Şakir Özgölet
1984 Hüseyin Eryavuz
1976 Ömer Başkabak
1974 Salih Kuşçu
1970 Mecit Ulusoy
1968 Hasan Ulusoy
1965 İsa Özgölet
1964 MAsım Yılmaz
1963 Yaşar Altı
1959 Hasan Karagöl
1959 Kazım Başkabak
1959 Salih Kuşçu
1957 İsa Özgölet
1954 Hüseyin Karagöl (Koca Hüseyin)
1949 Mehmet Karagöl
1947 Hüseyin Karagöl
1942 İdris Kuşçu
1938 İbrahim Başkabak
1935 Ömer Hafız
1934 Ahmet Başkabak (Koca Ahmet)
1930 Mustafa Başkabak (Koca Muhtar)
Altyapı bilgileri
Köyde ilk olarak okul 1945 yılında eğitime başlamıştır Sağlık ocağı 1992 yılında hizmete açılmıştır

Köyde ilköğretim okulu var ve kullanım dışıdır ancak taşımalı eğitim sisteminden yararlanılmaktadır Köyde, içme suyu şebekesi var ama kanalizasyon şebekesi yeni yapılmıştır ve kullanıma geçilmemiştir Ptt şubesi ve ptt acentesi yoktur

Köyde elektrik ve telefon vardır Köye ulaşımı sağlayan yollar asfalt kaplıdır

Ayrıca köyde ibadethane olarak cami mevcuttur