Amasya İlinin Tarihi Ve Turistik Yerleri

Amasya İlinin Tarihi ve Turistik Yerleri-
Amasyanın Tarihi ve Turistik Yerleri

Amasya Kalesi
Şehrin savunmaya en uygun mevkii olan Harşena Dağı üzerinde kurulmuştur Kalenin önemli tepe noktası kesme, sur duvarları moloz taşlardan yapılmış olup, Yeşilırmak'ın kıyısına kadar 8 müdafaa kademesine sahiptir Kalede Cilanbolu denilen ve kalenin orta yerinde giriş kapısının hizasında yüksekçe bir yerden kayaya oyulmuş 150 basamakla aşağıya inilen 8 metre çapında dehliz (gizli yolpoterne) vardır Yine kalede sarnıçlar, su depoları, eteklerinde Osmanlı dönemine ait hamam kalıntıları ve kayaya oyulmuş Pontus Kral Mezarları bulunmaktadır Kalenin sur duvarlarının çoğunluğu ayakta kalmıştır Hellenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı döneminde genelde askeri amaçlı kullanılmış ve defalarca onarım görmüştür







Kral Kaya Mezarları
Amasya Kalesi (Harşena) eteklerinde düz bir duvar misali dikine uzanan kalker kayalara oyularak yapılmış olan 5 adet mezar yapı itibariyle en büyükleri mevkii itibariylede şehre hakim bir yerde oldukları için ilk bakışta dikkati çekmektedir Çevreleri oyularak ana blok kayadan tamamen ayrılmışlar bir birine kaya bloklarına merdivenlerle bağlanmışlardır Sayı itibariyle vadi içerisinde irili ufaklı toplam 18 adet kaya mezarı bulunmaktadır Amasya'da doğan ünlü coğrafyacı Srabon'un (MÖ 63-MS 5) verdiği bilgiye göre kaya mezarları Pontus Krallarına aittir






Aynalı Mağara
Amasra çevre yolunun Samsun güzergahından sağa ayrılan Ziyaret Beldesi yolu üzerinde şehir merkezine 3,3 km uzaklıktadır Kral Kaya Mezarlarının en iyi işlenmiş ve tamamlanmış olanıdır Yerden dört basamakla çıkılan 165 m yüksekliğindeki mezar düz satıhlı bir kayaya oyulmuştur Genişliği 98 m Yüksekliği 13 m dir Mezar ile kaya arasında rutubet olmaması için üç taraftan 1'er metre genişliğinde aralık bırakılmıştır Dikdörtgen bir kapıdan girilen mezarda dikdörtgen ve kare şeklinde iki oda vardır Asıl mezar odası dikdörtgen olanıdır Kare şeklindeki odada Bizanslılar döneminde yapılmış freskler (duvar süslemesi) yer alır Tonoz kısmında 6'sı sağda, 6'sı solda olmak üzere 12 havari tasviri ile kuzey ve güney duvarlarında bir takım kadınlı erkekli figürler, doğu cephesinde ise İsa, Meryem ve Yoannes'ten oluşan bir kompozisyon bulunmaktadır Alınlık kısmında THE APXI IEPEY (Büyük Rahip Tes) yazısı vardır






Ferhat Su Kanalı
Kentin su ihtiyacını karşılamak için Helenistik Dönemde yapılmış olan su kanalı yaklaşık 75 cm genişliğinde 18 Km uzunluğundadır Terazi sistemine göre kanallar oyularak, tunel açılarak bazı yerlerinde duvarlar örülerek inşaa edilmiştir





Burmalı Minare Cami
Selçuklu Sultanı Gıyaseddin Keyhüsrev II zamanında Vezir Necmeddin Ferruh Bey ve kardeşi Haznedar Yusuf tarafından yaptırılmıştır (1237 - 1247) bir çok tamir ve restorasyon sonucu orjinal görünümünü kaybetmiştirKıble duvarlarına dikey uzanan ortada daha geniş üç nefi plana sahiptir Orta nef (Mihrap) önündeki daha büyük kubbe, yan kısımlar tonoz örtülüdür Girişin sol tarafındaki cepheye bitişik sekizgen biçimli klasik Selçuklu Kumbeti ve sonradan eklenmiş burmalı minaresi caminin önemli özelliklerindendir Her ikiside iç kısma açılmaktadır




Halifet Gazi Kümbeti
1242 yılında Selçuklu Emirlerinden Halifet Alp İbni Tuli için yaptırılmıştır Selçuklu Türbeleri tarzında kare bir taban üzerine sekizgen planlı kule şeklinde yapılmıştır Türbenin mekan kısmında bir sanduka bulunur Sandukanın güneye bakan kısmında kabartma olarak kıvrak boynozlu birer koç kafası vardır Bu iki koç kafasında iki tane kanat takılı Melek başı görülmektedir Türbe güney cephesi haricinde sade görünümlüdür

Cami; medrese ve mezar odası ile kapalı bir külliye şeklindedir yanında bulunan kümbet mavi renkte çinilerle süslendiğinden Gökmedrese adını almıştır Sadece kesme taş mimarisi olgun nisbetleri ve süslemeleri bakımından Anadolu'da eyvan biçimli portali olan bir camidir Türbe tuğla ve tek renkli koyu yeşil çinilerden meydana gelmiş zikzak motiflidir Cami Anadolu Selçuklu sanatının en iyi temsilcisidir

Türbe içinde Seyfettin Torumtay'ın torunları ve çocukları vardır Tamamı kesme taştan yapılmış olan türbenin güney cephesinde dekorlu pencere bulunmaktadır Pencerenin üst yanlarında palmet ve rumi yapraklarından meydana gelen dört köşe panolar bulunmaktadır Bu panolar eski Selçuklu Sarayı halılarının taşa gelmiş yegane izleridir





Bimarhane (Darüşşifa)
İlhanlı Döneminden günümüze ulaşan tek eserdir İlhanlı Hükümdarı Sultan Mehmet Olcaytu ve hanımı Ilduz Hatun adına köleleri Anber Bin Abdullah tarafından 1308-1309 yılında yaptırılmıştır Yapının bilhassa ön cephesi sanat bakımından çok değerlidir Anadolu Selçuklu Mimarisinin orjinal sütun başlıkları olan geometrik yaprak tezyinatlı ve mukarnaslı sütun başlıkları kullanılmıştır Türk üçgenlerinden meydana gelen ters dönmüş sütun başlıkları, Anadolu Selçuklu Mimarisinde ilk defa bu yapının cephe kenarlarında denenmiştir Bina kesme taşlardan örülmüş ve iki köşesine silindir şeklinde dayanaklar yaptırılmıştır Sadece Amasya Bimarhanesine mahsus bir özellik olan kapının kilit taşında diz çökmüş vaziyette insan kabartması mevcutt

Kesme taştan kare plan şemasına sahip cami kiremit örtülü ahşap kubbe ile kapatılmıştır Son cemaat yeri ahşap direkler üzerinde ve üçgen alınlıklı bir çatı ile örtülüdür Revak kemerleri yıkılmış, kemer yastıkları ortadadır Kapı üstü mukarnaslarını yarısına kadar örten çok basık bağdadi bir kubbe bulunmaktadır Kalem işleri son devirdendir