Amasyanın Hikayesi Nedir

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-10-2012

Amasya ilinin Hikayesi,
Amasya adı nereden gelmiştir,
Amasya'nın Adının Hikayesi

Roma İmparatoru Septimius Severus (M

S

193-211) dönemine ait bir Amasya sikkesi üzerinde yer alan ERMHC KTICAC THN POLIN yazıtından hareketle Hermes’in Amasya kentinin kurucu tanrısı olduğu kabul edilmektedir

Eskiçağda bir çok Anadolu şehrinin kurucu (ktistes) tanrısı veya kahramanının
olduğu bilinmektedir

Bu mitolojik kuruluş Amasya için de geçerlidir

Amasya adının tarihçesi

Hitit belgelerine göre Amasya’nın bilinen ilk adının Hakmiş [Khakm(p)is] olduğu sanılmaktadır

Bu isimin Perslerin Amasya’yı fethine kadar devam ettiği değerlendirilmektedir

Amasya’nın Mitridates Krallığı Dönemi'ndeki adı “Amasseia” dır

Özellikle M

Ö

II

yüzyıldan itibaren darp edilen Amasya şehir sikkelerinde AMASSEİA ibaresi açıkça görülmektedir

Zaten coğrafyacı Strabon’da Amasya için Amaseia sözcüğünü kullanmaktadır

Amaseia sözcüğü, “Ana” anlamına gelen ve özellikle “Ana Tanrıça” yı kasteden ‘Ama’ ve onun çeşitlemesi olan ‘Mâ’ ibaresi ile bağlantılıdır

Bundan hareketle denilebilir ki Amaseia “Ana Tanrıça Mâ’nın şehri” anlamına gelmektedir

Ana Tanrıça Mâ, Perslerin Anadolu’yu fethinden sonra tapımı yaygınlaşan doğu kökenli bir tanrıçadır

Aynı zamanda bu tanrıça Mitridates ve Kapadokya’nın yerel tanrıçasıdır

Amaseia sözcüğü de Persler zamanındaki asıl söyleniş şeklinin Hellen ağzına uydurulmuş biçimidir

Roma döneminde Amaseia adı fazla bir değişikliğe uğramadan AMACIAC (Amasia) olarak kullanılmıştır

Örneğin, İmparator Septımıus Severus, Caracalla ve Severus Alexander döneminde darp edilmiş Amasya şehir sikkelerinde AMACIAC adını görmekteyiz

Bizans Devri'nde de Amasia adının değişmeden devam ettiği bilinmektedir

Amasya’nın adı Danişmendliler zamanında ise bazen Amasiyye, bazen de Şehr-i Haraşna olarak anılmıştır

Selçuklu, İlhanlı, Beylikler ve Osmanlı İmparatorluğu döneminde de Amasya adı herhangi bir değişikliğe uğramadan günümüze kadar gelmiştir

08-10-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Amasyanın Hikayesi Nedir Amasya ilinin Hikayesi, Amasya adı nereden gelmiştir, Amasya'nın Adının Hikayesi Roma İmparatoru Septimius Severus (MS 193-211) dönemine ait bir Amasya sikkesi üzerinde yer alan ERMHC KTICAC THN POLIN yazıtından hareketle Hermes’in Amasya kentinin kurucu tanrısı olduğu kabul edilmektedir Eskiçağda bir çok Anadolu şehrinin kurucu (ktistes) tanrısı veya kahramanının olduğu bilinmektedir Bu mitolojik kuruluş Amasya için de geçerlidir Amasya adının tarihçesi Hitit belgelerine göre Amasya’nın bilinen ilk adının Hakmiş [Khakm(p)is] olduğu sanılmaktadır Bu isimin Perslerin Amasya’yı fethine kadar devam ettiği değerlendirilmektedir Amasya’nın Mitridates Krallığı Dönemi'ndeki adı “Amasseia” dır Özellikle M Ö II yüzyıldan itibaren darp edilen Amasya şehir sikkelerinde AMASSEİA ibaresi açıkça görülmektedir Zaten coğrafyacı Strabon’da Amasya için Amaseia sözcüğünü kullanmaktadır Amaseia sözcüğü, “Ana” anlamına gelen ve özellikle “Ana Tanrıça” yı kasteden ‘Ama’ ve onun çeşitlemesi olan ‘Mâ’ ibaresi ile bağlantılıdır Bundan hareketle denilebilir ki Amaseia “Ana Tanrıça Mâ’nın şehri” anlamına gelmektedir Ana Tanrıça Mâ, Perslerin Anadolu’yu fethinden sonra tapımı yaygınlaşan doğu kökenli bir tanrıçadır Aynı zamanda bu tanrıça Mitridates ve Kapadokya’nın yerel tanrıçasıdır Amaseia sözcüğü de Persler zamanındaki asıl söyleniş şeklinin Hellen ağzına uydurulmuş biçimidir Roma döneminde Amaseia adı fazla bir değişikliğe uğramadan AMACIAC (Amasia) olarak kullanılmıştır Örneğin, İmparator Septımıus Severus, Caracalla ve Severus Alexander döneminde darp edilmiş Amasya şehir sikkelerinde AMACIAC adını görmekteyiz Bizans Devri'nde de Amasia adının değişmeden devam ettiği bilinmektedir Amasya’nın adı Danişmendliler zamanında ise bazen Amasiyye, bazen de Şehr-i Haraşna olarak anılmıştır Selçuklu, İlhanlı, Beylikler ve Osmanlı İmparatorluğu döneminde de Amasya adı herhangi bir değişikliğe uğramadan günümüze kadar gelmiştir