Gel - Git (Med - Cezir)

Gel - Git (Med - Cezir)




Özellikle, Ay’ın ve Güneş’in çekim gücü tesiriyle okyanuslarda görülen alçalma - yükselme hareketleridir Ay, Dünya’ya Güneş’ten daha yakın olduğu için, gel - git oluşumundaki etkisi daha fazladır Ay ve Güneş aynı doğrultuda oldukları zaman çekim güçleri birbirine eklenir ve kabarma
daha fazla olur Buna Büyük Gel-git denir

Ay ve Güneş birbirlerine dik doğrultuda oldukları zamanlarda çekim güçler
i birbirini zayıflatırve kabarma daha az olur Buna da Küçük Gel-Git denir

Suların kabarma ve çekilme düzeyleri arasındaki dikey yükselti farkına gel - git genliği denir İç denizlerde genlik az iken (30 - 80 cm), kıyı denizlerde fazladır (8 - 20 m)





Gel - git’in etkisi sonucunda;

• Akarsu ağızlarında delta oluşumu engellenir
• Akarsu vadilerinin ağızlarının tıkanması önlenir
• Kıyı kirlenmesi önlenir
• Haliçler oluşur Deniz yükseldiği zaman akarsuların ağız kısımlarına sokulur ve haliç şekli meydana gelir Bu çeşit kıyılara estuar (haliç tipi) kıyılar denir
• Watt kıyıları oluşur Deniz, belli aralıklarla alçalıp yükselince kıyı çizgisi değişir Deniz alçalınca ortaya çıkan, deniz yükselince ortadan kalkan bu kıyılara watt kıyıları denir