Öğrencilerinden Biri Mevlana'ya Sormuş;

Öğrencilerinden biri Mevlana'ya sormuş;

"-Efendim, bu 4 kapı meselesini ben pek anlayamıyorum Bana anlayabileceğim bir lisanla anlatır mısınız?"

"-Şimdi bak, karşı medresede dersini çalışan dört kişi var ve hepsi rahlelerine eğilmiş Sen git bunların hepsinin ensesine bir şamar at, sonra gel sana anlatayım

Öğrenci gitmiş, birincinin ensesine bir tokat akşetmiş Tokadı yiyen derhal ayağa kalkıp arkasını dönmüş ve daha kuvvetli bir tokatla Mevlana'nın öğrencisini yere yıkmış Öğrenci dayağı yemiş, geri dönecek ama hocasına itaat var Yaradana güvenip ikinciye de bir tokat akşetmiş O da derhal ayağa kalkıp elini kaldırmış Tam tokadı vuracakken vazgeçip yerine oturmuş Öğrenci devam etmiş, üçüncüye de bir tokat atmış Üçüncü şöyle bir kafasını çevirip baktıktan sonra çalışmasına devam etmiş Dördüncü, tokadı yemesine rağmen hiç oralı bile olmadan çalışmasına devam etmiş

Öğrenci Mevlana'ya dönmüş, olanları anlatmış

Mevlana; "-İşte sana istediğin örnekler

Birinci, şeriat kapısını geçmiş biri idi Şeriatta kısasa kısas olduğu için, tokadı yiyince kalktı, aynısını sana iade etti

İkinci, tarikat kapısındadır Tokadı yiyince o da kalktı, tam tokadı iade edecekti ki, tarikat öğretisinde verdiği söz aklına geldi "Sana kötülük yapana bile iyilik yap" Onun için döndü, oturdu

Üçüncü, marifet kapısına kadar gelmiştir İyinin ve kötünün tek Yaradandan geldiğini bilir, inanır Yaradan bu kötülüğe hangi iblisi alet etti diye merakından şöyle bir dönüp baktı

Dördüncü, hakikat kapısını da geçmiştir İyinin ve kötünün tek sahibi olduğunu ve aynı olduğunu bilir Onun için dönüp bakmadı bile