Aile Mutluluğu İçin Kurallar

Aile mutluluğu için kurallar


DOÇ DR ABDÜLAZİZ HATİP

Herkesin ailesi onun küçük bir dünyasıdır Bu dünya cennetten bir köşe haline getirilebileceği gibi -Allah korusun- manevi bir zindana da dönüştürülebilir Bir ömür boyu zindan hayatı yaşamamak, bundan da önemlisi ahiret hayatımızı da cehenneme çevirmemek için aile saadetimize yönelik olarak elimizden geleni yapmak durumundayız Aile mutluluğu için taraflara düşen görevlerin neler olduğu, aile bireylerinin bu konulardaki rol ve katkıları iyice bilinmeli ve uygulanmalıdır

Tecrübeler sonucu oluşmuş, engin medeniyetimizin imbiğinden geçmiş, bilgin ve psikologlarımızın aile mutluluğu için tespit ettikleri bazı prensipleri birlikte hatırlayalım:



* ŞİDDETTEN KAÇININ



Şiddet, ailenin ruhu olan sevgi ve saygıyı temelden sarsar Peygamberimiz hayatı boyunca hiçbir hizmetçiyi bile dövmemiş, hiçbir hanımına tokat atmamıştır Bunu on yıllık eşi Hz Aişe söylemektedir (İbn Mâce, Nikah 55) O, hanımlara nezaketle muamele etmeyi her vesileyle tavsiye etmiştir Kadınlar hakkında emri şudur: “Yediğinizden yedirin, giydiklerinizden giydirin Kusurlarını yüzlerine vurarak ayıplamayın, Onları dövmeyin Cezalandırmak düşüncesiyle evde tek başına bırakıp ihmal etmeyin” (Ebû Dâvud, Nikâh 42),


Ev işlerinde de kadına yardım etmek Hz Peygamber’in yoludur Bir mü’min, bilhassa ağır işlerde hanımına yardımcı olmalıdır Özellikle çocukların bakım ve terbiyesini yalnız eşine bırakmayıp sık sık onlarla meşgul olmalıdır Yorgun argın da olsa, küçük gibi görünen tuz ve su gibi sofradaki bir eksiği hanımından istemeyip kendisinin kalkıp alması güzel bir jesttir


Kısa ayrılıklar, ailevî ilişkileri güçlendirebilir Uzun ayrılıklar ise aile için yıkım olabilir Sebepsiz yere uzun süre evden uzak kalmak asla doğru değildir Zorunlu hallerde ise, mutlaka evini aramalı, merakta bırakmamalıdır Peygamberimiz, “Biriniz yolculuğa çıktığı zaman, işini bitirir bitirmez evine; ailesinin yanına dönmeye baksın Fazla oyalanmasın” (Müslim, İmâre 179) buyurur



* ONA SEVDİĞİNİZİ SÖYLEYİN



Eşler, sevgilerini her vesileyle birbirlerine ifade etmelidirler


Üzüntü ve strese teslim olmamaya çalış; hayata sürekli ümitle bak ve güler yüzlü ol


Küçük ve büyük her kusurda incitici ve kırıcı tenkitten titizlikle sakın


Tartışmayı çıktığı noktada tutmaya çalış; geçmişte kalmış diğer bir konuyu da içine alacak şekilde genişletme Tartışmayı kontrolünde tut İnisiyatifin elinden kaçmasına fırsat verme


Yersiz ve mesnetsiz kıskançlık, kuşku ve şüpheler yıkıcıdır Realiteye bak, zan ve kuruntulara göre hareket etme Öyleyse eşin kıskanç ve gayretkeş olmamalı, eşine kötü zandan sakınmalı ve iç yüzünü öğrenmeye yönelik aşırı bir tecessüs göstermemelidir Tersi bir tutum, hayatı çekilmez hale getirir Peygamberimiz, “Allah’ın gazap ettiği kıskançlığın, erkeğin ortada şüphe uyandıracak bir durum yokken hanımına karşı duyduğu kıskançlık olduğunu” belirtmiştir (İhya, II, 52) Bu, Yüce Allah’ın “Zannın çoğundan sakının Çünkü bazı zanlar günahtır” (Kur’an, 49/12) buyruğuna girer



* KIRGINLIKLAR TATLIYA BAĞLANMALI



Mutlu bir beraberlik için taraflar birbirinin psikolojisini, yapı ve karakterini iyi tanımalıdır Ancak bu şekilde yıkıcı aşırılıklardan uzak kalınabilir


Hiçbir anlaşmazlığın uzun süreli olmasına fırsat vermemeli En kısa zamanda tatlıya bağlamalıdır


İster eski nişanlısı, ister önceki eşi olsun geçmiş deneyim ve hatıralardan söz etmek doğru olmaz


Aşırı idealist olmamalı, doğal yaşamalı ve karşı taraftan mucizeler beklememeli



* KARŞILIKLI GÜVEN ÖNEMLİ



Eşine, güven telkin et Ona güvendiğini göster


Mutlu olabilmen için, iyi bir eşle evlenmiş olman yetmez; senin de münasip bir eş olman gerekir


Temizlik imanın yarısı ve kalıcı bir sevginin temel şartıdır


Hayat arkadaşınla mutlu bir yaşam için, kişiliğinin ayrılmaz parçası saydığın bazı şeylerden ödün vermen, esnek olman gerekebilir


Kendin için istediğin güzel şeyleri hayat arkadaşın için de iste, kendini düşündüğün kadar onu da düşün


Almak kadar vermeyi de bil Sürekli verdiğinden daha fazla*sını almaya, ya da vermeden almaya çalışma; bencil, egoist olma



* HERKES İDEAL EŞ İSTER



Her erkek, hanımının her konuda en iyisini yapmaya çalışan; güneş gibi sevgi ve şefkatiyle kendisini ısıtan ideal bir eş olmasını is*ter Her hanım da, kocasının tam güvenilir güçlü bir kişilik sahibi, her türlü ihtiyaçlarını temin edecek bir kimse olmasını arzu eder Taraflar, bu ideal standardı yakalama gayreti içinde olmalıdır


Hayatta eksik olmayan her sıkıntı ve olumsuzlukta hemen eşini suçlama; konuya insafla bak


Yalnız bugünü yaşa, geçmişte yaşanmış üzüntüleri ve henüz gelmeyen yarınki kaygıları bugüne taşıma


Nikah akdinin kutsal bir bağ ve Allah’a verilmiş bir söz olduğunu bil Bu konuda ileride pişman olacağın bir adımı atmadan önce çok iyi düşün


Aile hayatı için aşk ve sevgi önemli ve zorunlu olmakla birlikte, ailenin sadece bunun üzerinde duracağını sanma Başka niteliklerin de bulunması gerektiğini bil



* AİLENE ÖRNEK OLMAYA ÇALIŞ



Hayat arkadaşına karşı örnek davranışlar sergile; iyi kişiliğini sadece dilinle değil, davranışlarınla da ortaya koy


Olur olmaz, komşu ve akrabalarının aranıza girmesine fırsat verme; mümkün mertebe aile içi problemleri kendi aranızda halletmeye çalışın


Hayat arkadaşında hata olarak gördüğün bazı şeyleri düzeltmede aceleci olma; değişmesi için zamana ihtiyaç duyan kusurlar olabilir Ufak tefek hataları büyütme


Evliliğin yükümlülük ve sorumluluklarını gönül hoşluğuyla kabul et ve tam bir özgüvenle üstlen


Anlaşmazlık ve tartışma sebeplerinden mümkün mertebe sakın


Eşinle müşterek işler yapmaya vakit ayır ki, ileride sizin için mutlu hatıralar kalsın ve sizi birbirinize daha çok yaklaştırsın


Eşine, son derece serbestçe kendini ifade etme ve yeteneklerini geliştirme fırsatı tanı Hiçbir yönünü alay konusu yapma



* SIKINTILARINI YANSITMA



Mali haklara saygı göster ve bunu asla ihmal etme


Mümkün oldukça, dış problem ve üzüntülerine eşini ortak etme, kendin üstesinden gelmeye çalış Fakat sevinçlerinde onu unutma


İstişare, aile hayatında önemli bir prensiptir Eşlerden her biri aile hayatında kendisini ortak görmeli ve bir kenara itilip ihmal edilmediğini hissetmelidir Bazı konular müşterek bir karar vermeyi gerektirir Özellikle erkek, her iki tarafı da ilgilendiren meselelerde ve gerekli gördüğü diğer hususlarda eşinin de fikrini almalı, onunla istişare etmelidir Böyle yapmak peygamber yoludur Peygamberimiz, Rıdvan Biatı’nda hakkında vahiy gelmeyen çok önemli bir meselede hanımı Ümmü Seleme ile istişare yapmış ve onun fikrini uygun bularak uygulamıştır



* DİNİ SAMİMİ OLARAK YAŞAYIN



Erkek, cami ve cemaate devam ederken, ilmî toplantı ve sohbetlere gidip gelirken öğrendiklerini ailesiyle paylaşmalıdır Aynısı kadın için de geçerlidir Yüce Allah, “Kendinizi ve çoluk çocuğunuzu cehennemden koruyun” (66/6) buyururken, öncelikle bilgilendirme yöntemini kastetmiştir Kişi, çoluk çocuğunu sağlam bir inançla donatmaya, onları her türlü zararlı bilgi ve telkinlerden korumaya çalışmalıdır Bunu da tatlılıkla ye damara dokundurmadan yapmalıdır Söylediği her şeyi mutlaka kabul ettirme yoluna gitmemeli, bazı şeyleri zamana bırakabilmelidir Çoğunda da yaşayarak örnek olmalıdır Hanımının bilgisine de saygı duymalı, dinleme nezaketini göstermelidir Erkek, hanımına lüzumlu bilgiler öğretmez, öğrenme ortamını hazırlamaz veya gidip öğrenmesine izin vermezse günahkâr olur Kadının bilgisizlikten dolayı yapacağı yanlışlıkların sorumluluğuna ortak olur Dolayısıyla, faydalı ve nezih ortamlardaki ilim meclislerine gitmesine engel olmamalı, hatta teşvik etmelidir



* PROBLEM DEĞİL “ÇÖZMEK” ÖNEMLİ



Aile mutluluğun, evde hiçbir problemle karşılaşmamana değil, problemlerin üstesinden gelebilmene, onları çıktığı noktayla sınırlı tutmana, eşinle olan ilişkilerini olumsuz etkilemesine fırsat vermemene bağlıdır


Problemden kaçmak, hele hele evi terk etmek çözüm değil İyisi mi, sakin kafayla düşünüp problemin çözümüne hemen başlamak


Bir tartışma esnasında eşinin güzel yönlerini ve iyiliklerini de hatırlamaya çalış; beğenmediğin yönlerinin, tüm iyiliklerini örtmesine fırsat verme


Kılıç yarası geçer, dil yarası geçmez Ailevî tartışmalarda, yaralayıcı sözler sarf etmekten sakın, yoksa küçük bir mesele yüzünden onun sevgi ve ilgisini tümden kaybedebilirsin


“Onurum”, “gururum” türü kelimeler, şeytanın sıkça tuzak olarak kullandığı sözlerdir Bir tartışma esnasında şeytan bunları bahane ederek taraflara hatasını güzel gösterir ve barışma kapısını kapatmaya çalışır



* TARTIŞMANIN DA BİR ÂDÂBI VAR



Çocukları veya yakın akrabaları yanında bile olsa eşiyle tartışmaya girmemeli, çözecekleri bir mesele varsa baş başa kaldıklarında çözmeye çalışmalı Eşini kendine en yakın dost ve arkadaş kabul edip, onun varsa bazı hata ve noksanlıklarını en uygun ve inandırıcı bir metotla düzeltmeli Ciddi bir anlaşmazlığa düşüp bunu kendi başlarına halledemedikleri zaman, Allah’ın şu tavsiyesini uygulamalıdırlar: “Eğer karı kocanın birbirinden ayrılacaklarından endişe ederseniz, o vakit kendilerine erkeğin ailesinden bir hakem, kadının ailesinden bir hakem gönderin İki taraf işi düzeltmek isterlerse, Allah onları uyuşmaya muvaffak eder” (Nisa, 35) buyurur


Özellikle çocukların yanında eşinle tartışmaktan veya sesini yükseltmekten sakınmalısın Çünkü çocuklar, öncelikle ebeveynlerini örnek alarak ve taklit ederek öğrenirler Bu tür problemler ve çözüm yolu çocuğun zihninde yer edecek ve ileride üzerinde olumsuz etkisini gösterecektir


Hanım, eşinin, bağlanılmaya lâyık ideal bir kişilik olduğunu, kendisiyle iftihar ettiğini ona hissettirmelidir


Hediyeleşin ki sevginiz artsın ve bu, mutlu ve sevinçli her vesileyle sizin âdetiniz olsun


Akıllı hanım, gerek kendinin gerekse çocuklarının ihtiyaç ve isteklerini sunmak ve eşinde düzeltmesini istediği bir davranışı düzelttirmek için en uygun vakti kollar



* EVDE BİR KÖŞEYE ÇEKİLME



Evde bir köşeye çekilip tek başına oturmayı âdet haline getirme, mümkün mertebe eşinle ilgilen


Çalışan bir kadın, birinci sorumluluk alanının evi olduğunu unutmamalı Evinin işleriyle işyerinin işlerini birbirinden ayrı tutmasını bilmeli


Eşinin akrabaları ziyarete geldiklerinde hoşnutsuzluk göstermemeli Aksine, onları güzel bir şekilde karşılayıp ağırlamada örnek bir tutum sergilemeli


Özellikle kaynanana hürmet et, ona ailenin geleneklerine göre en güzel şekilde hitap et Onunla tartışmaya girme İleride gelininin sana nasıl davranmasını istiyorsan öyle davran


Hz Peygamber, komşu hakkı üzerinde çok durmuştur Komşuya iyilik etmek, sevinç ve tasalarına ortak olmak, yardımı esirgeme*mek dinimizin emridir



* SIRLARINI ORTAYA DÖKME



Ahiret işlerinde de eşler birbirine yardımcı olmalı Dünya kadar ahireti de arzulamalı ve önem vermeli


Savurganlık aile mutluluğunu bozar Allah’ın nimetini yok eder Allah savurganları sevmez Tutumlu ol ki, yokluk çekmeyesin


İyi niyet ve hayırhahlık bahanesiyle de olsa, arkadaşlarının senin özel hayatına karışmasına izin verme


Evinin sırlarını ne bir dostuna, ne de bir yakınına anlat



* FEDAKÂRLIKTAN KAÇINMA



Sürekli görüş ayrılığı, zamanla gönül ayrılığını da doğurur Bazen, ikna olmasan da eşinin görüşüne katıl Yeter ki, yapılan iş Allah’a isyan sayılan bir şey olmasın


Evde eşinin ihtiyaç duyduğu sükuneti sağlamak için çocukları zihin geliştirici oyuncaklarla oyalayabilirsin


Çocuklar Allah’ın büyük nimetidir Onları ihmal ederek, iyi terbiye etmeyerek veya başka herhangi bir işi daha önemli sayarak bu nimeti azap vesilesine çevirme


Çocuk bakımı ve terbiyesiyle ilgili sağlıklı bilgiler edinmeli ki, her aşamada onlara nasıl davranılacağı bilinsin Böylece ruhen ve bedenen sağlıklı yetişsinler

Sayı: 172

Bölüm: Hayatın İçinden

Aile mutluluğun, evde hiçbir problemle karşılaşmamana değil, problemlerin üstesinden gelebilmene, onları çıktığı noktayla sınırlı tutmana, eşinle olan ilişkilerini olumsuz etkilemesine fırsat vermemene bağlıdır


Problemden kaçmak, hele hele evi terk etmek çözüm değil İyisi mi, sakin kafayla düşünüp problemin çözümüne hemen başlamak


Bir tartışma esnasında eşinin güzel yönlerini ve iyiliklerini de hatırlamaya çalış; beğenmediğin yönlerinin, tüm iyiliklerini örtmesine fırsat verme


Kılıç yarası geçer, dil yarası geçmez Ailevî tartışmalarda, yaralayıcı sözler sarf etmekten sakın, yoksa küçük bir mesele yüzünden onun sevgi ve ilgisini tümden kaybedebilirsin


r0;Onurumr1;, r0;gururumr1; türü kelimeler, şeytanın sıkça tuzak olarak kullandığı sözlerdir Bir tartışma esnasında şeytan bunları bahane ederek taraflara hatasını güzel gösterir ve barışma kapısını kapatmaya çalışır