Sosyoloji Bir Ustasını Yitirdi

Sosyoloji bir ustasını yitirdi


*Türkiye'de toplumbilim alanında önemli çalışmalara imza atan, sosyolojinin üniversitelerde kurumsallaşmasında önemli rol oynayan toplumbilimci Prof Dr Mübeccel Belik Kıray yaşamını yitirdi Sosyoloji dünyasında "Beco" lakabıyla bilinen Kıray'ın cenazesi yarın İstanbul'da toprağa verilecek
İstanbul Haber Servisi - Türkiye'de toplumbilim alanında önemli çalışmalara imza atan, sosyolojinin üniversitelerde kurumsallaşmasında çok önemli rol oynayan ve toplumsal değişmeyi ele alma tarzı ile bir ekol oluşturan toplumbilimci Prof Dr Mübeccel Belik Kıray (84) yaşamını yitirdi Sosyoloji dünyasında "Beco" lakabıyla bilinen Kıray'ın cenazesi yarın İstanbul'da toprağa verilecek

Türkiye'deki pek çok sosyoloğun hocası Prof Dr Kıray, akciğerindeki kan pıhtısından doğan komplikasyon nedeniyle iki haftadır tedavi gördüğü Amerikan Hastanesi'nde önceki gece hayatını kaybetti Kıray'ın cenazesi yarın Levent Camisi'nde kılınacak öğle namazının ardından Zincirlikuyu'da aile mezarlığında toprağa verilecek

Anadolu Üniversitesi Fahri Doktor unvanı ve Aydınlanma Kadınları Ödülü'nü aldı


Mübeccel Kıray, 1923'te İzmir'de doğdu 1940'ta İzmir Lisesi'nden, 1944'te Ankara Üniversitesi'nden mezun oldu 1946'da Ankara Üniversitesi'nden Antropoloji PhD dereceleri aldı 1960'ta doçent, 1966'da profesör oldu 1973-1974 yılları arasında Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Bölümü'nde öğretim üyeliği yaptı ve sekiz yıl başkanı olduğu bu bölümün kurulması ve gelişmesinde önemli rol oynadı Daha sonra ODTÜ'den ayrılarak "Morris Ginsberg Fellow" olarak London Schools of Economics'e gitti

Dönüşünde önce İstanbul Teknik Üniversitesi'nde, 1982'den sonra da Marmara Üniversitesi'nde çalıştı Bu arada bir yıl University of Texas in Austin'de ders verdi 1989'da emekli oldu

Çalıştığı süre içerisinde Norveç Bergen, Kahire Amerikan, ABD Berkley ve Zürih Teknik üniversitelerinde seri konferanslar verdi ODTÜ Mustafa Parlar Ödülü, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Fahri Doktor unvanı ve Aydınlanma Kadınları Ödülü'nü aldı 1994'te Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) şeref üyeliğine seçildi

Arkasına hiç bakmayan bir sosyolog


Türk sosyoloji tarihinin saygın ve etkin isimlerinden Mübeccel Kıray, Kentleşme Yazıları, Örgütleşemeyen Kent: İzmir, Değişen Toplum Yapısı, Toplumsal Yapı Toplumsal Değişme, Seçme Yazılar, Ereğli; Ağır sanayiden önce bir sahil kasabası, Mübeccel B Kıray İçin Yazılar ve Tüketim Normları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma adlı eserlere imza attı

Ayrıca Kıray'ın anılarını içeren "Hayatımda Hiç Arkaya Bakmadım" adlı bir kitap da Fulya Atacan, Fuat Ercan, Hatice Kurtuluş ve Mehmet Türkay tarafından kaleme alındı Kitabın "Sunuş" yazısında Kıray hakkında şu ifadeler yer alıyor:

" Mübeccel Kıray 'ın ortaya koyduğu bakış açısı, öğrencileri için toplumu anlama çabasında kritik bir yer ve öneme sahip olmuştur Dünya ve Türkiye'de son çeyrek yüzyılda yaşananların genel olarak ortaya çıkardığı eğilimlerden en önemlisi, olup bitenleri anlama çabasının bütünsellikten uzak, parçalanmış olmasıdır Kıray'ın şablonlara takılıp kalmayan bütünsel bakış açısını, kendi yaşamöyküsünü anlatırken izlemek mümkündür"

Mübeccel Kıray kitapta kendisinin hiçbir zaman geriye bakan bir insan olmadığına işaret ederek, yaşamında olan her şeyi, olduğu gibi kabul ettiğini, sonradan irdelemeye de uğraşmadığını söylemişti

Kıray, "Onun için de eskiden yaşadıklarımı, hele onlar hakkında özellikle o zamanlar ne düşündüğünü hiç hatırlamam Durum böyleyken dostlarım, eski öğrencilerim, yeni meslektaşlarım, doğrusu çok zor bir işe giriştiler Uzun saatler art arda gelen sorularla elimizdeki yaşam hikâyesini ve bir sosyal bilimcinin genel düşüncelerini ortaya çıkardılar Benim değil ama Fulya'nın, Hatice'nin, Mehmet'in, Fuat'ın ve elbette Gülhan'ın emeklerinin heder olmadığını düşünmek istiyorum Çünkü, doğrusu 1998'in Ekimi'nden 1999'un Ocak'ına kadar her hafta üç, dört saat konuştuktan sonra ayrıca dostlarımın günlerce süren, bunları bir metin haline getirme çalışmaları sahiden olağanüstü idi" demişti

Cumhuriyet 09112007