Alzheimer Hastalığı Nedir? | Tanısı | Tedavisi

Alzheimer Hastalığı Nedir ?




Bunama ya da demans, günlük yaşamın her zamanki gibi sürdürülmesini engelleyen ilerleyici, kronik bir beyin hastalığıdır

" Demans, beyin kabuğuna ilişkin üst düzey işlevlerin genel olarak bozulmasıdır Bunlar, kişinin çevreyi farkındalığı ( bilinci ) bozulmaksızın, bellek, günlük yaşamın gereksinimleriyle başa çıkabilme yeteneği, algı ve devinime ilişkin işlevler, koşullara uygun düşen toplumsal davranışın korunabilmesi ve duygusal tepkilerin kontrolünde bozulma şeklinde sıralanabilir Büyük çoğunlukla geri dönüşsüz ve ilerleyici bir durumdur "
Alzheimer Hastalığı ( AH )en yaygın demans türlerinden biridir Bir başka deyişle, sanayileşmiş ülkelerde en sık görülen demanstır ve nüfusun yaşlanmasına paralel olarak giderek de artmaktadır



1 Alzheimer Hastalığının ilerleyişi

• Genellikle çok yavaştır ve olguların çoğunda bellek problemleriyle kendini gösteren bir preklinik evre ortaya konabilir Alzheimer Hastalığı yaşla birlikte artar, ancak daha gençleri, hatta elli yaşları içindekileri de tutabilir Bu nedenle sadece çok yaşlıların hastalığıdır diye düşünmemek gerekir

2 Hastalığı iki gruba ayırabiliriz:

• Ailevi Alzheimer Hastalığı, oldukça seyrektir Bu konuda uzmanların farklı görüşleri olabiliyor : Bazıları tüm Alzheimer tipi demansların % 5 i olduğunu söylerken, diğerleri bu oranı % 1 olarak vermektedirler Kalıtım kanıtlanmıştır, ancak tüm olgularda rol oynamamaktadır Elli yaşlardaki genç hastalar genellikle bu gruptandır
• Sporadik ( kalıtsal olmayan ) türü tüm olguların % 95 ini temsil eder Yaşlılardaki hastalığın tipik biçimidir
• Ailenizde bir Alzheimer hastası varsa, bu sizin de ilerde hasta olacağınız ya da hastalığı çocuklarınıza aktaracağınız anlamına gelmez

3Bir dizi muhtemel etken tartışılmaktaysa da, hastalığın nedeni henüz bilinmemektedir

4Hastalığın ortaya çıkmasında hepsi bir arada rol oynuyor olabilir




Beyindeki işlev bozukluğu iki temel süreç ile belirlenmektedir :[*]Nöronlara ( sinir hücreleri ) hasar veren bir takım maddelerin oluşumu ;[*]Nörotransmitterlerin ( sinirler arası iletişimi sağlayan beyin kaynaklı kimyasal maddeler ) beyin tarafından üretilmesinde azalmayla birlikte nöronlar arasındaki normal "iletişimin" bozulması
FakatAlzheimer hastalığı, pek tabii ki bulaşıcı bir hastalık değildir ( bir kişiden diğerine temas yoluyla geçirilemez ) Başka demans nedenleri de vardır Bunlar daha seyrektir Vasküler ( damarsal ) ya da başka bir deyişle Mültiinfarkt Demans ( VaD ), beyin kan dolaşımındaki bozuklukla ilintilidir Demans sıklığında ikinci sırada gelir ve bazı uzmanlar AH ve VaD nin sıklıkla aynı hastada bir arada olduğuna inanırlar VaD, doğal olarak çok nadir türleri dışında kalıtsal değildir





AH' yı nasıl tanıyacaksınız?

Bu hastalığın belirtileri her zaman aynı değildir; kişilik, fiziksel koşullar ve kişisel yaşam tarzının belirtiler üzerinde etkisi olabilir Bir uzman ( nörolog, nöropsikolog, psikiyatr, geriyatr, geropsikiyatr ), bazı özel testleri de kullanarak bir klinik görüşme ile hastalığın tanısını koyabilir





İlk alarm zili çalıyor
[*]Yakın geçmişteki olayların ve insan isimlerinin unutulmaya başlaması; [*]Tarihleri unutma, evin yolunu bulma ya da yabancı yerlerde dolaşma güçlüğü; [*]Karar varmada güçlük ; [*]Çalıştığı işe ve hobilerine olan ilgisinin azalması
Eşiniz, anneniz, babanız ya da arkadaşınızda bu belirtileri gördüğünüz için belki de doktorunuza başvurdunuz bile Eğer hala başvurmadıysanız, şimdi zamanıdır

Alzheimer hastalığının 3 evresi

Üç farklı evre gözlenebilir Bunlar özel bir takım " problemlerle " nitelenir Bazıları evreye özgüyken, bir kısmı ortaya hiç çıkmayabilir Evreler arasında uzun yıllar geçebilir

Evre bir

Hafif ve genellikle ihmal edilen belirtiler : [*]Bellek kaybı ( genellikle yakın geçmişteki olaylara ilişkin ) ; [*]Günün tarihini hatırlama güçlüğü ( zaman dezoryantasyonu ) ; [*]Bilinen mekanları tanıma güçlüğü, örneğin evdedir fakat nerede olduğunu karıştırabilir ( mekan dezoryantasyonu ) [*]Karar verme güçlüğü ( inisiyatif kaybı ) [*]Kelime bulma güçlüğü Bu ilk belirtiler nedeniyle, kişi ürkmüş, utanmış ya da kederli durumda olabilir
Evre iki[*]Belirgin bellek problemleri ( örn aile üyelerinin isimlerini unutur ); [*]Kendine yeterliğin azalması ( örn yıkanma, giyinme gibi işlevlerde yardım gerekir ); [*]Çevrede kaybolma ; [*]Konuşma bozukluğunda artma; [*]Hallusinasyonlar
Evre üç[*]Yardım edildiği halde beslenmede güçlük; [*]Arkadaşları ve aile üyelerini tanımada güçlük ; [*]Yürüme güçlükleri ( hasta yatağa bağımlı durumda mı ? ); [*]İdrar ve/veya gaita kaçırma ; [*]Belirgin düzeyde davranış bozuklukları



Kim Yardım Edebilir?

Alzheimer hastalığına kesin tanı konulmasını sağlayacak bir test mevcut değildir Tanı, benzer belirtiler verebilecek diğer hastalıkları ekarte etmek üzere toplanan çeşitli klinik ve laboratuvar verilerinin yardımıyla konur




Gerekli Testler:[*]Standart testler aracılıgıyla uygun nöropsikolojik değerlendirme; bunları uygulayacak bir uzman gerektirir ( nörolog, nöropsikolog, psikiyatr, geriyatr, geropsikiyatr ) Testler bellek, dikkat, akıl yürütme yeteneği ve motor yetenekler gibi kognitif işlevleri araştırmayı amaçlayan bir dizi sorudan ibarettir [*]AH ile aynı belirtileri verme olasılığı olan hastalıkları ekarte etmek üzere bilgisayarlı tomografi ( BT ) ya da Magnetik Rezonans ( MR ) [*]AH ile aynı belirtileri verme olasılığı olan, örneğin tiroit bozukluğu gibi hastalıkları ekarte etmek üzere ayrıntılı klinik muayene ve laboratuvar incelemeleri
Alzheimer hastalığının kesin tanısı ancak beyin biyopsisi kanıtlarıyla konulabilir Yine de, yukarıda sözedilen testler aracılığıyla tanının doğruluk olasılığı oldukça yüksek düzeyde tutulabilir






Bir Tedavi Var mı?

Maalesef, hastalığın nedeni henüz bulunamadığından, tam düzelme ya da " şifa " sağlayacak bir tedavi yoktur Yine de belirtileri azaltıp, hastaların yaşam kalitelerini yükseltecek bir dizi ilaç mevcuttur

Buna ek olarak, hem hastanın hem de hasta yakınının bu yeni gerçeğe uyum sağlamasını amaçlayan, bir çok ilaç olmayan araç mevcuttur




İlaç Tedavisi


Her hangi bir ilaca başlamadan önce doktorunuzun tavsiyesini alın
Belirtilere yönelik ( semptomatik ) ilaçlar:
AH'nın sıkıntı verici belirtilerini ( huzursuzluk, uykusuzluk, saldırganlık,vb ) azaltmakta faydalı olabilen bir dizi ilaç vardır Ancak tıbbi denetim altında verilmedikleri takdirde düzeltmeleri beklenen belirtileri pekala kötüleştirebilirler de Bunun sonucunda kafa karışıklığı, idrar kaçırma vb yeni belirtiler ortaya çıkabilir

Daha fazla açıklama için doktorunuza başvurun!




Fakat İyi Haberler de Var:

Yeni Kuşak İlaçlar :

AH ' nöron kaybı dolayısıyla azalan asetilkolin miktarının yeniden dengelenmesini hedefleyen bu yeni ilaçlara kolinesteraz inhibitörleri adı verilmektedir Asetilkolin beyne ait süreçlerin bir çoğunda ve özellikle de belleğe ait devrelerde işlev gören bir nörotransmitterdir ( bellek kaybı AH'lı hastalarda en erken ortaya çıkan yakınmaların başında gelir ) Bu ilaçların hastalık belirtilerini hafifleterek kognitif işlevlerin olabildiğince uzun süre korunmasına yardımcı olduğu ve böylece hastanın kendine bakabilmesini sağladığı düşünülmektedir

İlaçsız Tedavi

Yurt dışında bu amaçla en sık kullanılan standart tedavi uygulamalarının başında Gerçeklik Yönelimi Tedavisi ( Reality Orientation Therapy ) ve Geçerlileştirme Tedavisi ( Validation Therapy ) sayılabilir Her ikisi de, sizinle hasta arasındaki iletişimi kolaylaştırmayı hedefler Bu tedaviler standart biçimleriyle henüz ülkemizde uygulanmamaktaysa da, bu tür ilaçsız yaklaşımların temel ilkelerinin, yaşam kalitesinin muhafaza edilmesinde en önemli unsurun karşıdakini anlamak ve kendini ona anlatmak anlayışı üzerine kurulduğu söylenebilir Dolayısıyla, bir AH uzmanıyla görüşme, muayene ve ilaç tedavisi yanı sıra, ilaçsız tedavi yaklaşımlarını da içerecektir
Kelimelerin yegane iletişim araçları olmadıklarının akılda tutulması son derece önemlidir Yüz ifadesi, jestler, ses tonu ve temas zihinsel durumun aktarılmasını sağlayan temel iletişim araçlarıdır

Basit Bir Test


Bellek ve Yönelim aşağıdaki zihin testi ile basit bir biçimde sınanabilir


Yaşını sorun [*]Saatine bakmadan saatin kaç olduğunu söylemesini isteyin [*]Rasgele bir adres söyleyin ve hatırlamasını isteyin ( Testin sonunda adresi tekrarlamasını söyleyin ) [*]İçinde bulunulan yılı sorun [*]İçinde bulunularn yeri sorunİ ( hastane adı, ev adresi, vb ) [*]O sırada çevresinde bulunan ve önceden tanıdığı iki kişinin adını sorun (yakınları, doktoru, vb ) [*]Doğum yılını sorun[*]Cumhuriyetin kuruluş yılını sorun[*]Cumhurbaşkanının adını sorun [*]20' den geriye 1'er saymasını isteyin



Her Doğru Cevap İçin 1 Puan Verin



Puanı 6 ya da daha az ise doktorunuzdan daha ayrıntılı testler yapmasını isteyin




Size Özel

''Eğer bu hastalıkla kaşılaştınızsa onunla uğraşmanın ne denli güç olduğunu zaten biliyorsunuz Belki de, kendinizde yeterli gücü bulmanız gerektiğinin, çünkü hiç kimsenin sizin istediğiniz gibi ona yardım edemiyeceğinin zaten farkındasınız AH’yi yaşamayanların onu tam olarak anlamayacaklarını biliyorsunuz''

Günlük sorunlar bazen doktorunuzun bile cevaplayamıyacağı nitelikte olabilir Bu sorunlarla başa çıkmada yararlı olacağını düşündüğümüz bu bölümü hazırladık Hastalığın başlangıcından önce edinilmiş yetenekleri korumak ve böylelikle yaşam kalitesini muhafaza etmekte size yardımcı olmak üzere bazı programlar uygun olabilir Doktorunuz önerdiğinde son bulunan ilaçların kullanımı düşünülebilir Sizler anne ya da babaları, eş ya da kardeşleri ya da yakın arkadaşları Alzheimer Hastalığı denilen bu garip yolculuğa çıkalı beri yaşamları kuşkusuz çok değişmiş olan hasta yakınları, evet bu bölüm sizler için
Şu anda hissetmekte olduğunuz ya da ilerde hissedebileceğiniz, öfke, örselenmişlik ya da hatta bazen beklenmedik huzur duygusunun sizin gibi yakalanan bir çok kişi tarafından paylaşıldığını anlamanıza yardımcı olmak için bu bilgiler Bu hastalığa karşı savunma stratejileri, tabii ki mevcuttur Burda size sadece önerilerde bulunabiliriz Sakın unutmayın ki, şu anda karşı karşıya olduğunuz sorunların tıpkısıyla karşılaşmış ve deneyimlerini, duygularını sizinle paylaşabilecek insanlar bulunmaktadır Böyle insanların bir araya geldiği bir örgütlenme, size bazı yönlerden yardımcı olabilir Bu kuruluşların adresi için doktorunuza danışın






Hastalık Adını Nereden Almıştır?



Alois Alzheimer (14061864 – 19121915)




Alman doktor Alois Alzheimer 1901 yılında, ileride Alzheimer hastalığı olarak bilinecek olan ilk hastalığa rastladı Hasta, Auguste Deter adında 50 yaşında bir kadındı Alois Alzheimer Frankfurt Sinir Hastanesinde Auguste Deter’i gözlemleye başladı O zamanlar kendisi Münih’te Laboratuar yöneticisiydi Hasta 1906 yılında ölünce, Dr Alzheimer beyninin kendisine gönderilmesini istedi Ve daha sonra hastalığın sonuçlarını açıkladı
Hastalığa o zamanlar Alzheimer hastalığı denilsede, 1910 senesinde Psikiyatrist Emil Kraepelin’in ‘’Psikiyatrinin ders kitabı’’ isimli kitabının 8ci baskısında resmi olarak hastalığa Alois Alzheimer’in ismini vermiştir


Tıp tarihinden ilk Alzheimer hastalığı teşhisi konulan Augusta Deter







Lütfen Dikkat:
Biz Forum Gerçek olarak sadece sağlık hakkında daha geniş ve doğru bilgilenmenizi sağlamaya çalışıyoruz Sağlık probleminiz olduğunda kendi kendinizi tedavi etmeye çalışmak yerine,lütfen gecikmeden doktorunuza başvurunuz!

Alıntı:






İlk alarm zili çalıyor [*]Yakın geçmişteki olayların ve insan isimlerinin unutulmaya başlaması; [*]Tarihleri unutma, evin yolunu bulma ya da yabancı yerlerde dolaşma güçlüğü; [*]Karar varmada güçlük ; [*]Çalıştığı işe ve hobilerine olan ilgisinin azalması




Çok şükür Hiç biri yok henüz Ama yarın bir gün olmayacak anlamı da taşımaz

Çok dikkat etmek lazım

Yararlı bilgiler, çok teşekkürler LaLe