Bardo Müzesi | Tunus

Bardo Müzesi


Dünyanın En Büyük Mozaik Müzesi








Roma devrine ait büyüleyici mozaikleriyle ünlü Antakya Müzesi dünyanın ikinci büyük mozaik müzesidir, en büyük müze ise Tunus’tadır Tunus’un başkenti Tunus’da bulunan Bardo Müzesi, onlarca salona yayılan irili ufaklı yüzlerce muhteşem mozaiğiyle bu ünvanı fazlasıyla hakediyor Öncelikle, en az içinde sergilenen mozaikler kadar ilginç olan Bardo Müzesi binasından bahsetmek gerekir Tunus’ta 1574 yılında başlayıp, 18 yüzyıl başlarına kadar süren Osmanlı İmparatorluğu hakimiyetinin ardından yönetime gelen Hüseyinoğulları Hanedanı’na ait saray bugün Bardo Müzesi'ne ev sahipliği yapıyor Orjinali 13 yüzyıla tarihlenen saray 18 yüzyılda Arap-İslam mimari ve dekorasyon tarzıyla yenilenmiş Sarayın devasa salonları, süslemeli odaları ve kubbeli galerileri son derece etkileyici Ayrıca her biri incelikle süslenmiş rengarenk tavanları saraya sanatsal değer katıyor Tunus’un en güzel camilerini inşa ettiren Hüseyinoğulları Hanedanlığı’nın, ekonomik gücü bu sarayda fazlasıyla hissediliyor






Bugün bu sarayın salonlarında sergilenen RomaAfrikası villalarına ait mozaikler ise Roma’nın o günlerde ki zenginliğini gösteriyor Müzede bulunan mozaiklerin neredeyse tamamı, efsanevi komutan Hannibal’in kenti olarak bilinen Tunus’taki Kartaca’dan çıkarılmış MÖ164 yılına kadar bu kentten Roma’ya kafa tutan ve üç kez savaşıp üçüncü savaşın sonunda kaybeden Hannibal’den alan Roma, kısa sürede kentin refah seviyesini üst düzeye çıkarmış Afrika’da kurulan bu Romakolonisi, Afrika’nın zenginliklerini başkent Roma’ya taşırken kendi de bu zenginlikten payına düşeni fazlasıyla almış MS 439 yılına kadar süren bu refahın izlerini, günümüze Bardo Müzesi’nde sergilenen mozaikler taşıyor
Her ne kadar müzenin öne çıkan eserleri mozaikler olsa da burada sergilenen ve farklı dönemlere ait eserler de mozaiklerden geri kalır nitelikte değil Tarih öncesi, Kartaca, Roma, Hıristiyanlık ve İslam dönemlerine ait yüzlerce eser Tunus’un zengin tarihini okumamızı sağlıyor






Tarih öncesi bölümde sergilenen taş anıtlar ve ilkel aletler 40000 yıl öncesinde Tunus topraklarında ki yaşamla ilgili ipuçları veriyor Tarih öncesi olarak tanımlanan dönemin ardından, MÖ 1000 civarında Tunus kıyılarına gelen Fenikeli denizcilerden pek az şey müze de sergileniyor olsa da Tunus tarihinde Fenikeliler önemli bir yere sahip






Kartaca dönemine ait eserler çok sayıda oda da sergileniyor Mermer heykeller koleksiyonun en güzel parçaları Ayrıca, cilalanmış seramik maskeler, kül saklama kapları, cam muskalar, göz kamaştırıcı mücevherler, mezar stelleri bu salonlar da uzun zaman geçirminize neden oluyor Burada ki eserler sadece başkent Kartaca’dan değil Tunus’ta bulunan diğer antik kentler olan Tophets, Baal Ammon ve Tanit’ten getirilmiş






Bardo Müzesi dendiğinde ilk akla gelen muhteşem mozaik koleksiyonuna ait eserler ise neredeyse müzenin tüm salonlarını yayılıyor Bu mozaikler ve sarayın salonları o kadar fazla ki tam bitti dediğiniz anda karşınıza yeni bir salon ve devasa bir mozaik çıkıveriyor Yüzlerce mozaik, duvarlar da ya da yerlerde sergileniyor Antik kentlerden çıkarılıp bir araya getirilen paha biçilmez mozikler Tunus Roması’nın servetinin ve imarının şahidi olarak karşımızda duruyor Mozaiklerin görüntülerini tanrılar ve tanrıçalar, mitler ve gerçekler, günlük yaşamdan ve çoşkulu şölenlerden sahneler oluşturuyor






Bugün Tunus’un üçüncü büyük kenti olan Sousse’dan çıkarılan ve bu kentin adıyla anılan salonda, Deniz Tanrısı Neptün’ünü şaşalı bir zafer alayında gösteren dev boyutlu mozaikle, incelikle yapılmış Venüs’ü banyo yaparken betimleyen mozaik sergileniyor






El Jem adı verilen salonu ise Baccus’un zafer alayı, dokuz sanat perisi ve Romalı büyük şair Virgil’in portresi olan mozaikler süslüyor Tabii ki Bardo Sarayının salonlarını süsleyen mozaikler bunlarla sınırlı değil Ana konunun dışında mozaiklerin heryerinde birşeyler betimlenmiş Gerçek gibi duran çeşitli canavarların avlanmaları, yaşam kaynayan denizler ve cömert ekin hasatlarını gösteren sahneler antik sanatın, adı bilinmeyen sanatçılarının ustalıklarının ürünü





Bardo Müzesi’nin ihtişamlı salonlarında toplanarak doğanın etkilerinden korunan bu prestijli mozaik koleksiyonu bizlere Roma Afrikası halkının sanatsal beğenisini anlatması bakımından da son derece önemli
Müzenin olduğu kadar Tunus’un da simgesi olan bir mozaikten detaylı bahsetmek gerekir Söz konusu mozaikte, İzmirli ozan Homeros’un ünlü destanı Odysseus’ta uzun deniz yolculuğunu anlattığı kahramanı, Ulysses’in kadın vücutlu, kuş ayaklı ve kanatlı, yaptıkları müzikle gemicilerin yollarını şaşırtıp kayalıklara çarpmasına neden olan Sirenler’le karşılaşması resmedilmiş Bu mozaiğin bizim için ilginç olan yanı ise bu sahnenin geçtiği Siren Kayalıkları’nın Foça’da olmasıdır






Ulysses’in on yıl süren zorlu yolculuğunun anlatıldığı destanın bir bölümünde ise Tunus, “lotus yiyenler ülkesi” olarak tanımlanır Gemisiyle bu kıyılara gelen Ulysses, yorgun ve susuz olan mürettabatından bazılarını su bulmak için kıyıya çıkarır Mürettebat karada çok konuksever yerlilerle karşılaşır Ancak, yerlilerin sunduğu birtakım lezzetli, tatlı yemişlerin insana yurdunu, aile sevgisini unutturma gibi bir kusuru vardır Ulysses, adamlarını bu kıyılardan çeke çeke zorla uzaklaştırır






Ağırlıklı olarak konularını mitolojik öykülerden alan Hıristiyanlık öncesi Roma mozaiklerimde konular Hıristiyanlık sonrası değişime uğramış MS3 yüzyılın sonlarına tarihlenen Hıristiyanlık dönemine ait mozaiklerde daha çok İncil’den konular ve Yeni Ahit’ten semboller betimlenmiş Bu döneme ait eserlerin bulunduğu salonda Tunus’un çeşitli yerlerindeki kilise ve şapellerden getirilen mozaikler sergileniyor
Özellikle 16 yüzyıldan, 19 yüzyıla kadar Tunus’ta etkili olan İslam’ın kültür ve sanatını yansıtan eserleri de Bardo Müzesi’nde görmek mümkün İncelikle dokunmuş ipek kumaşları, ortaçağ İslam stilinde ki vazoları, gözalıcı mücevherleri, binbir emekle yazılmış kutsal metinleri, arabesk sanatın en iyi ağaç ve metal işçiliklerini bu salonda görebiliyorsunuz
Tüm büyük müzelerde olduğu gibi Bardo Müzesi’de geçmişle ilgili birçok soruya cevap verecek düzeyde Tunus’a yapılacak bir yolculuğun başlangıç noktası kesinlikle Bardo Müzesi olmalıdır Seyahatinize Tunus tarihi hakkında birçok şeyi öğrenmiş olarak başlar böylece bugünki Tunus’u anlamanız kolaylaşır