Akdenizde Bir Afrikalı | Tunus

Akdeniz’in maviliÄŸi ile Kuzey Afrika’nın gizemli çöllerini buluÅŸturan kent



TUNUS







Resmi Tam adı: Tunus Cumhuriyeti
Yerel tam adı: Al Jumhuriyah at Tunisiyah
Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet
BaÅŸkent: Tunus


Konum: Kuzey Afrika'da, Akdeniz kıyısında, Cezayir ile Libya arasında yer alır
Coğrafi konumu: 34 00 Kuzey enlemi, 9 00 Doğu boylamı
Haritadaki konumu: Afrika
Yüzölçümü: 163,610 km²
Sınır komşuları: Cezayir 965 km, Libya 459 km
Sahil ÅŸeridi: 1,148 km

Nüfus: 9,705,102 (Temmuz 2001 verileri)
Nüfusun etnik dağılımı: Arap %98, Avrupalı %1, Yahudi ve diğer %1
Din: Müslüman %98, Hıristiyan %1, Musevi ve diğer %1
Diller: Arapça, Fransızca


İdari bölümler: 23 vilayet; Ariana (Aryanah), Beja (Bajah), Ben Arous (Bin 'Arus), Bizerte (Banzart), El Kef (Al Kaf), Gabes (Qabis), Gafsa (Qafsah), Jendouba (Jundubah), Kairouan (Al Qayrawan), Kasserine (Al Qasrayn), Kebili (Qibili), Mahdia (Al Mahdiyah), Medenine (Madanin), Monastir (Al Munastir), Nabeul (Nabul), Sfax (Safaqis), Sidi Bou Zid (Sidi Bu Zayd), Siliana (Silyanah), Sousse (Susah), Tataouine (Tatawin), Tozeur (Tawzar), Tunus, Zaghouan (Zaghwan)

İklimi: Kuzeyde ılıman, güneyde çöl iklimi görülür
Arazi yapısı: Kuzeyde dağlar, merkezde kuru ve sıcak ovalar, güneyde Sahra çölü yer alır
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Shatt al Gharsah 17 m
En yüksek noktası: Jebel ech Chambi 1,544 m


Doğal kaynakları: petrol, fosfat, demir, kurşun, çinko, tuz
Endüstri: petrol, madencilik, turizm, tekstil, ayakkabı, gıda, meşrubat
Tarım ürünleri: Zeytin, süt ürünleri, domates, narenciye, et, şeker pancarı
İhracat ürünleri: Tekstil, mekanik eşyalar, fosfat ve kimyasallar, tarım ürünleri, hidrokarbonlar
İthalat ürünleri: Makine ve parça, hidrokarbon, kimyasallar, gıda
Limanları: Bizerte, Gabes, La Goulette, Sfax, Sousse, Tunis, Zarzis

Para birimi: Tunus Dinarı (TND)
Para birimi kodu: TND

Telefon kodu: 216
Internet kısaltması: tn


Bağımsızlık günü: 20 Mart 1956 (Fransa'dan)
Milli bayram: Bağımsızlık günü, 20 Mart (1956)









Tunus Cumhuriyeti, kısaca Tunus Kuzey Afrika'da, Akdeniz'e kıyısı olan bir Arap İslam ülkesidir Batısında Cezayir, doğusunda Libya ve Akdeniz, Kuzeyinde de Akdeniz yer alır Ülkenin güney kısmını Büyük Sahra Çölü kaplar

Tunus yazları sıcak kışları ılımlı bir hava etkisindedir, kar don olayları bu ülkede görülmez Savranlar ülkede önemli yer tutmaktadır Dağlar kıyıya paralel uzanır Ülkenin güneyinde mevsimsel sığ ve büyük tuz gölleri vardır

Tunus halkının %99 kadarı Müslüman'dır ve Arapça konuşur
Tunus genel olarak bir tarım ülkesidir Ülke topraklarının %55'i tarıma elverişlidir Ancak bu alanın % 35'i ekilebilir topraklardan oluşmaktadır Tunus, zeytincilikte dünyadaki ilk 10 ülkeden biridir
Sanayi faaliyetleri pek gelişmemiştir Ancak deri, kâğıt, gıda, elişi gibi hafif sanayi kollarının önemli etkinliği vardır Bunun yanı sıra, petrol, selüloz, çelik, elektirkli ev aletleri üretimi de bulunmaktadır
Ülkede son yıllarda gelişen turizm olgusu, bu alanda yatırımların artmasına neden olmuştur Bu yüzden de, ülkeye gelen turist sayısında önemli artışlar yaşanmıştır

Tarihi

Tunus, gerek Akdeniz ve Kuzey Afrika hâkimiyeti ve gerekse Avrupa'nın Afrika ile olan münâsebetleri bakımından büyük bir stratejik öneme sâhiptir Tunus'un coğrafi konumu göçebe Berberilerden sonra, daha çok deniz yoluyla gelen çeşitli etnik toplulukların ülkeye yerleşmesinde en büyük faktör olmuştur

MÖ 1000 yılından îtibâren Fenikeliler, Tunus'ta ticâret merkezleri kurmaya başladılar MÖ 5 yüzyıl sonlarında Fenikeliler Tunus'a gelip yerleştiler ve burada Kartaca Cumhûriyetini kurdular Tunus, daha sonra batıdan gelen Vandalların, 6 yüzyılda da Bizanslıların hâkimiyeti altına geçti


Müslümanların Tunus'a (Afrikiyye) gelişi (647-1228): MüslümanArapların 647 yılında başlayan yayılmaları Ukbe bin Nâfi'nin 670'te Kayruvan (Kariouane) şehrini kurmasıyla neticelendi Tunus (Afrikiyye), hazret-i Muâviye zamânında 667 (H45) yılında alındı Bizanslılar bâzı önemli şehirleri ellerinde tuttular Berberî ayaklanmaları neticesinde Müslümanlar geçici olarak Afrikiyye'den uzaklaştılarsa da, Hasan bin en-Nûman zamanında Berberîler, Afrikiyye'yi Müslüman Araplara bıraktılar (698) Bundan sonra Kayruvan Müslüman Afrikiyye'nin başşehri olarak kaldı Bütün Afrikiyye Müslüman oldu ve İslâmiyyet her tarafa buradan yayılmaya başladı İkinci Abbasî halîfesi Câfer Mensur zamânında,Abbâsî hâkimiyeti yaygınlaştı

Emevî ve Abbâsî halîfelerine bağımlı olan Afrikiyye'yi önce Ağlebîler, sonra Kayruvan'da bir Şiî halîfeliği kuran (910) Fâtımîler yönetti Kayruvan ve Mahdiya şehirleri Fâtımîlerin merkezi oldu Fâtımîler 972'de başşehri Kahire'ye taşıdıkları zaman Afrikiyye Berberî sülâlesi Zirîlerin iktidarı altına girdi Zirîler zamânında Tunus, Sicilya'daki Normanların istilâsına uğradı Zirîlerin son hükümdarı Hasan bin Ali, Fas'taki Muvahhidîn Devletinden yardım istedi Muvahhidîn Devletinin kurucusu Abdülmümin, Normanları Tunus'tan kovarak (1159-1160), Afrikiyye'yi Tunus'ta oturan bir vâli tarafından yönetilen bir eyâlet hâline getirdi Bundan sonra Afrikiyye, Tunus adını aldı

On altıncı yüzyılda İspanya ve Osmanlı Devletinin, Akdeniz hâkimiyeti için yaptıkları savaşlar sonunda Hafrîler yıkıldı 1534 yılında Barbaros Hayreddîn Paşa, Tunus'u ele geçirdi AncakHafsî Hânedânından Hasan, İspanya Kralı Beşinci Şarlken'den yardım istedi ve Beşinci Şarlken başşehir Tunus'u işgâl etti ve Barbaros Hayreddîn PaşaCezayir'e çekilmek zorunda kaldı İspanya Kralı Hafsî Hânedânından Hasan'ı tekrar, kendisine vergi vermek şartıyla Tunus'un başına getirdi Başşehir Tunus 1574 yılına kadar tekrar Hafsî Hânedânlığının elinde kaldı Bu arada Barbaros Hayreddîn Paşa ve Turgut Reis 1556'da Gafsa'yı, 1558'de Kayrevan'ı ele geçirdiler Tunus'un doğu ve güney sâhilleri Türklerin eline geçti CerbeAdası deniz üssü olarak kullanıldı Barbaros Hayreddîn Paşa, İspanya'daki Endülüslü Müslümanlardan 100000 kadarını kurtararak Kuzey Arfika'ya getirdi Nihâyet 1574'te Uluç Ali Reis ile Sinan Paşa, Tunus şehrini (Halkul-Vad Kalesini), ele geçirmek sûretiyle bütün Tunus, Osmanlı İmparatorluğunun bir eyâleti hâline geldi

Osmanlı Devleti zamânında Tunus, önceleri Yeniçerilerin desteklediği bir Dayı vâsıtasıyla, daha sonra da bir Bey vâsıtasıyla yönetilmeye başlandı

İlk beylik sülâlesi Birinci Murâd Bey tarafından kurulan Muradî sülâlesidir (1612-1631) 1710'dan sonra Beyler, irsî yoldan tahta çıktılar Bu arada Fransa, İngiltere, İspanya ve İtalya Tunus'ta ekonomik faaliyetlerde bulunmaya başladılar Fransa 1830'da Cezayir'i işgâl ettikten sonra, Tunus ile daha fazla ilgilenmeye başladı

Bu sıralarda Osmanlı İmparatorluğu kendi başındaki birçok meseleler yüzünden Tunus'a daha fazla yardım edemedi 1876-1877 Osmanlı-Rus Savaşı da bunu önledi

Tunus'ta Fransa, İngiltere ve İtalya'nın gözü ve çıkarları vardı 1878'de Kıbrıs'ı elde eden İngiltere, Fransa'nın Tunus'taki özel imtiyazlarını tanıdı Fransa, bâzı Tunuslu aşiretlerin (Krumirlerin) Cezayir topraklarına yaptıkları akınları ve bâzı toprak taleplerini bahâne ederek 1881 yılında Tunus'a asker çıkardı 12 Mayıs 1881'de yapılan Bardo Antlaşmasıyla; Tunus Beyi, dış hükümranlığı, siyâsî ve ordu işlerini bir Fransız Genel Vâlisine bırakıyordu Tunus'un Muher ve güney kesiminde başlayan ayaklanmalar güçlükle bastırıldı Vâli Paul Cambon, yeni bey Ali bin Hüseyin'e (1882-1902) Marsa Sözleşmesini kabul ettirince (1883), Fransız himâyesi resmen kurulmuş oldu

Bütün bu olanları Osmanlı İmparatorluğu protesto ederek kabul etmediğini bildirdi Resmî pâdişâh fermanlarında Tunus Osmanlı eyâleti olarak zikredilmeye devam etti Fransız himâye rejimi Tunus'un bağımsızlığını kazanmasına kadar devam etti (1956) Tunus'taki Fransız idâresi 78 yıl sürdü

1930'larda Habib Burgiba önderliğinde Tunuslular bağımsızlık mücâdelesine başladılar İkinci Dünyâ Harbi esnâsında Tunus bir savaş alanı oldu Harpten sonra Burgiba yeni Destur Partisini kurarak bağımsızlık mücâdelesine devam etti Nihâyet 1956 yılında Tunus bağımsızlığını kazandı Bağımsızlığını kazandıktan sonra Tunus Cumhûriyetini îlân eden Burgiba, ilk Tunus Cumhurbaşkanı oldu Birçok reformlar yaparak lâik eğilimli bir rejim kurdu

Burgiba, 1965'te İsrail'e karşı yumuşak ve ılımlı davranılması gerektiğini savundu Fakat bu düşünceleri şiddetle tenkit edildi 1979'da Mısır'ın Arap Birliğinden çıkarılmasından sonra, Tunus eski bakanlarından Chadli Kılibi'nin de genel sekreter olmasıyla, Tunus, Arap Birliğinin karargâhı oldu

Ocak 1980'de Libya'da eğitim görmüş komandoların Gafsa şehrini ele geçirmeleri, Tunus'un Fransa ve ABD'den destek istemesine sebep oldu Olayların yatışmasından sonra başbakanlığa getirilen eski Millî Eğitim Bakanı Muhammed Mzali, siyâsî hayâtı kısmen olsun liberalleştirdi Siyâsî mahkumların çoğu serbest bırakıldı ve siyâsî partiler kânûnî olarak tanınmaya başlandı

Bağımsızlıktan beri tek başına iktidarda olan Sosyalist Destur Partisinden başka, Komünist Partisi dâhil üç siyasî partiye daha izin verildi

Ölünceye kadar Devlet Başkanı seçilen Burgiba, 1987 senesinde sağlık durumu gerekçe gösterilerek devlet başkanlığı görevinden alınarak yerine General Zeynelâbidin bin Ali geçti Bu yönetim değişikliği ülkede belirli bir liberalleşme ve ekonomide köklü yeniliklerin yapılmasına sebep oldu General Zeynelâbidin radikal Müslümanlara karşı büyük tedbirler aldı Bunların desteklediği Nakda Partisinin birçok üyesini hapsettirdi Bu tutumunu hâlâ sürdürmektedir (1994) 21 Mart 1994'te yapılan parlamento ve devlet başkanlığı seçimlerinde Zeynelâbidin bin Ali ve partisi oyların % 99'unu alarak devlet başkanlığına yeniden seçildi

1982 yılında Lübnan'dan çıkarılan Filistin Kurtuluş Teşkilâtı mensupları ve Lideri YaserArafat Karargâhını Tunus'a taşıdı Böylece Tunus, Filistin Kurtuluş Teşkilâtının Karargâhı oldu



Kronoloji

· MÖ 814 : Elyssa olarak da bilinen Kraliçce Didon tarafından yönetilen Kartaca’nın kurulması,hızla geliÅŸen ve şüphesiz bir güce sahip olan bu yeni sitenin gidiÅŸatının Roma’yı rahatsız etmesi ve bunların harekete geçmesi

· MÖ 264-146 : Hanibal’ın develeriyle yaptığı fantastik yolculukla ünlenen Kartaca’nın Romalılarla (MÖ 218-202) karşı yapılan üç savaÅŸ sonucunda yenilmesi

· MÖ 146-MS 439 : Özellikle tarım ve kentleÅŸmede hızla geliÅŸerek refah düzeyini oldukça yükselten ilk Roma kolonisi ’ Afrika’nın kurulması

· 439: Bir Ä°spanya kabilesi olan Vandallar ile Kartacalılar’ın savaşı

· 533 : Kartaca’nın Bizanslıların eline geçmesi

· 647-698 : 670’de Oqba Ä°bn Nafaa tarafından Kairouan’ın kurulması ve 698’de Kartaca’nın Araplar tarafından alınmasıyla ülkede Müslüman-Arap çağının baÅŸlaması

· 800-909 : Ä°slamiyetin yayılmasıyla Kairouan’ın Maghreb’in politik ve entellektüel merkezi haline gelmesi

· 909-1159 : Fatimi ve Ziride hanedanlıklarının kurulması921’de Mahdia’nın kurularak ülkenin baÅŸkenti olması

· 1159-1230 : Hristiyan Maghreb ile Müslüman Endülüs’ün birleÅŸmesi

· 1236 : Bağımsızlığını ilan eden Tunus’ta 1574’e kadar sürecek olan Hafsid’lerin kurulması

· 1574 : Tunus’un Osmanlı Ä°mparatorluÄŸuna baÄŸlanması

· 1705 : Camileriyle ünlü Hüseyinoğulları Hanedanlığının kurulması

· 1881-1956 : Fransız koruması (12 Mayıs 1881’de sömürgeciliÄŸe karşı baÅŸlatılan direnç yaklaşık 75 yıl sürmüştür)

· 1956 : 20 Mart’ta Tunus’un bağımsızlığını ilan etmesi

· 1957 : 25 Temmuz’da Tunus Cumhuriyeti’nin kurulması

· 1959 : 1 Haziran’da Tunus Cumhuriyeti’nin ilk anayasasının yayınlanması

· 1963 : 15 Ekim’de Fransızların ellerinde kalan son noktaların boÅŸaltılması

· 1987 : 7 Kasım’da,anayasa gereÄŸi Zine El Abidien Ben Ali’nin ikinci baÅŸkan seçilmesiyle birçok politik suçlunun aftan yararlanarak hapisten çıkması ve bunun sonucunda Arap ülkeleri,Avrupa birliÄŸi ve Avrupa birliÄŸi ile dosthane iliÅŸkiler kurulması

Coğrafi Yapı

Kuzey Afrika ülkelerinden olan Tunus, kuzeyden ve dogudan Akdeniz, güneydogudan Libya, batidan Cezayir'le çevrilidir Topraklarinin % 30'u tarim alani, % 18'i otlak, % 3'ü ormanlik ve çaliliktir Tarima elverisli alanlar daha çok Akdeniz kiyisindaki Mecerda bölgesindedir Bu bölge Mecerda irmagiyla sulanmaktadir Güneyde Cezayir sinirina yakin bölgeler kum çölleriyle kaplidir Ülkenin kuzeyinde Akdeniz iklimi, güneyde ise kurak step iklimi hâkimdir

Tunus, fizikî yapısı îtibâriyle üç bölgeye ayrılır Kuzey bölgesi, Sahil bölgesi ve Güney bölgesi

Kuzey bölgesi, Atlas Dağlarının Akdeniz kıyısı boyunca uzanımı olan iki dağ şeridinin bulunduğu bölgedir Bunların arasında Mecarda Vâdisi bulunmaktadır Bölge nâdiren 1000 m'yi aşan yüksekliklere sâhip olmasına rağmen dağlık olarak nitelendirilebilir Ülkenin en yüksek noktaları olan Eş-Şenebî (1544 m), ve Zaguon (1295 m) dağları bu bölgede yer alır

Sâhil bölgesi, ülkenin Tunus şehri güneyindeki kıyı bölgesini içine alan Suse, Sifakis ve Kayrevan şehirlerinin bulunduğu bölgedir Bu bölge kuzey bölgeden Dorsal Dağı ile ayrılır Bölge yumuşak tepeleri, geniş ovaları ve plajları ile meşhurdur

Güney bölgesi 34'üncü enlem dâiresinden güneye geçince Gabes Körfezinin çerçevelediği geniş Cafara ve Nefta ovalarından ve Büyük Sahraya ulaşan düzlük arâzilerden meydana gelir Buraya step ve çöl bölgesi de denilmektedir Rakım 200 m'nin altındadır

Yaklaşık 1200 km uzunluğundaki Tunus kıyıları genelde düzdür Gabes Körfezinde gelgit olayı oldukça önemlidir Deniz yükselmesi iki metreyi bulur Akdeniz'de en yüksek gelgit olayı burada olur Ülkenin önemli nehirleri Mecorda ve Miliare'dir

Belvedere Kayalıkları





Ä°klim


Tunus'ta bâriz bir şekilde Akdeniz iklimi hüküm sürer Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve bölgeye göre az veya çok yağışlıdır Yağmurlar sonbahar ortasında başlar ve ilkbaharın ortasına kadar devam eder Güneye inildikçe yağmurlar azalır ve iklim düzensizleşir Kışın sıcaklık 0°C altına düşmez Yazın 40°C'ye kadar çıkar Sıcaklık denizin etkisine bağlı olarak değişir ve kıyılar iç kesimlere göre daha serindir Kuzeyde yıllık yağış ortalaması 610 mm civarındadır Tunus ve Bizerte çevresindeyse 500 mm dolaylarındadır Yağışlar düzensiz olup, seneden seneye farklılık gösterir



Tabiî Kaynaklar


Tunus'un % 43'ü bozkır ve çöl, % 6'sı ormanlarla kaplıdır Çok yağmur alan yerlerde ormanlar yer alır Vâdiler çok münbit olup, her çeşit mahsûl yetişir Kuzeyde 900000 hektarlık meşe ve çam ormanları bulunur Güneyde sıcağa dayanıklı cinsten bitkiler yer alır Tunus'ta yabânî hayvanlar olarak ençok yabandomuzu ve dağkeçisi bulunur

Tunus'un önemli yeraltı zenginlikleri fosfat, demir, petrol, kurşun ve çinkodur Ülkedeki fosfat yatakları, Afrika'nın en büyük rezerv noktalarındadır Petrol rezervleri bakımından kıta ülkeleri arasında beşinci sırayı, doğal gaz kaynakları bakımından ise dördüncü sırayı alır



Ekonomi


Tunus ekonomisi genel olarak tarıma dayanmakta olup, toplam nüfûsun % 50 ilâ 60'ı bu sektörde çalışmaktadır Buğday, arpa, zeytin, nârenciye, meyve, sebze ve hurma başlıca tarım ürünleridir Koyun, keçi, sığır ve kümes hayvanları yetiştirilen başlıca hayvanlardır Son yıllarda balıkcılık önemli bir gelir kaynağı hâlini almıştır




Turizm mâdencilik, yiyecek, konserve, tekstil, hafif sanâyi malları ve sun'î gübre ana sanâyi kollarıdır Ülkede tarım ürünlerine dayalı sanâyi kollarının geliştirilmesine çalışılmaktadır Yerli hammaddelerden fosfatın bütün işlenme safhalarının Tunus'ta gerçekleştirilmesi için büyük çaba harcanmaktadır Tunus mâdenlerini işleyecek kadar yeterli sayıda tesise sâhip değildir Gerek istihdam ve gerekse ihrâcat imkânlarının artması için îmâlât sanâyiine büyük önem verilmektedir

Tunus'un ithâl ettiği belli başlı mallar, sanâyi malları, tarım âletleri, tüketim, yiyecek, giyecek ve enerji malzemeleridir Fosfat, petrol, zeytinyağı, nârenciye, demir cevheri, balık ve tekstil ana ihraç mallarıdır

Tunus en çok Fransa, İtalya, Birleşik Almanya ve ABD ile ticâret yapar Kuveyt, Suudi Arabistan, ABD, Kanada ve BirleşikAlmanya yardım aldığı başlıca ülkeler arasındadır

Tunus'ta karayollarının uzunluğu 17220 km, demiryolları ise 2189 km'dir Ülkede dört ana liman olan Tunus, Bizerte, Sousse ve Sefakis'a ilâve olarak çok sayıda ikinci derecede liman vardır Tunus yakınındaki El-Auina Havaalanı büyük, milletlerarası bir havaalanıdır İç havayolları Tunus'un belli başlı şehir merkezlerini birbirine bağlar






Sanayi

Tunus'ta maden tesislerinin yani sira çelik üretimi ve araba sanayi üzerine çesitli agir sanayi kuruluslari bulunmaktadir Bunun yani sira elektrikli ve elektronik araçlar, tekstil ürünleri, çimento ve diger insaat malzemeleri, cam, plastik, buji, zeytinyagi, bitkisel yag, muhtelif gida maddeleri, mesrubat, sigara, giyim esyasi, mobilya, agaç ürünleri, kâgit, kirtasiye malzemeleri, kimyasal maddeler, plastik esya, toprak ve madeni esya, mekanik araçlar, elektrik gereçleri gibi ürünler üreten fabrikalar ve küçük sanayi kuruluslari bulunmaktadir Sanayi gelirlerinin gayri safi yurtiçi hasiladaki payi % 15'tir Çalisan nüfusun % 18'i sanayi sektöründe is görmektedir






EÄŸitim

Tunus'ta ilk ögretim 6 yasindan baslayarak 6 yil sürer ve ücretsizdir Ortaögretimin orta kismi 3, lise kismi 4 yildir Ilkokul çagindaki çocuklarin % 95'i, ortaögrenim çagindakilerin % 24'ü bu ögretimlerden yararlanabilmektedir Üniversite çagindaki gençlerden üniversiteye kayit yaptiranlarin orani % 6, 25 yasin üstündekiler arasinda yüksek ögrenim görmüs olanlarin orani % 34'tür Okuma yazma bilenlerin orani ise % 66'dir Din egitimi veren medreselerin tamami Burgiba döneminde kapatildi Bin Ali buralarin açilmasina imkân verecegini vaad etti Hatta Zeytune Medresesi'nin bazi bölümlerini açtirdi Ancak daha sonra yeniden kapattirdi ve din egitimi veren resmi okul ve enstitüleri de siki bir denetime aldi1,5 milyon insanın yaşadığı başkent Tunus'un trafiği, yoğunluk ve kuralsızlık açısından İstanbul'u aratmıyor Ama, özellikle ana bulvarlar ve caddeler çok daha düzenli ve bakımlı Bu görsel modernleşmede, kuşkusuz Tunus'un en son Akdeniz Olimpiyatları'na ev sahipliği yapmış olması büyük rol oynuyor Gezinin ilk günü, dünyanın en büyük ve en önemli mozaik müzesi olan Bardo Müzesi'ne yaptığımız ziyaretten sonraki küçük kent turu, Tunus'un bir başka yüzünü, biraz da göğsümüzü kabartarak gösteriyordu Sokaklarda bir tane çarşaflı, türbanlı kadına rastlamadık İnsanlar, Türkiye denince iki sözcükle sizi yanıtlıyorlar: Atatürk ve Galatasaray Tunus'a 1956 yılında Fransız-lar'dan bağımsızlığını kazandıran efsanevi lider Habib Burgiba, kendisine Atatürk ve onun devrimlerini örnek almıştı Şimdi, Afrika'nın kuzeyinde, Akdeniz'e salınmış bir gemi zincirinin ucunu anımsatan bir ülkede, Kemalizm'in küçük bir modeli başarıyla uygulanıyor Ayrıca, başkent Tunus, gördüğüm birçok ülkeden çok daha güvenli Gecenin ilerlemiş saatlerinde, caddelerde kalabalık erkek grupları dikkatinizi çekiyor; ama, kesinlikle kimseyi sözle bile rahatsız etmiyorlar Çünkü, Tunus'ta turizm çok belirleyici Ülkenin gelir kaynakları içinde ilk sırayı alıyor Hem Tunus halkı hem de hükümet bu önemin bilincinde

Bölgedeki yerleşim farklılığı, beraberinde yepyeni yüzler getiriyor Matmata ve güneyinde yer alan çöllerde Berberiler yaşıyor Tunuslular'a oranla yüz kemikleri daha belirgin, daha esmer tenli ve daha uzun boylu olan bu insanlar, tarih boyunca "özgürlüklerini ve özgünlüklerini" kıskançlıkla korumuşlar Kartaca, Roma, Bizans, hatta Osmanlı beylerine karşı direnen bu halkı, altın yumurtlayan tavuk-turist imajıyla tavlayacağınızı sanmayın Özellikle de yol üzerindeki dağ köylerinde 4 çeker ciplerinizle mola verip, bu kişilerin fotoğrafını çekmek gibi "Üçüncü Dünyacılık" egzotizminden uzak durun Berberiler, Diogenes gibi "gölge etme başka ihsan istemem" felsefesini benimsemiş insanlar Şöyle ki, Matmata'da yaklaşık 3000 mağara ev bulunuyor Turistler tarafından, bunların ancak çok azı ve aynı mimariyi yansıtan oteller ziyaret edilebiliyor İşte, sadece onlar günümüzde cebi döviz dolu insana ısınmaya çalışıyorlar El ve göz nuru emeklerinin ürünlerini yok pahasına satarak Diğer Berberiler, otellerdeki folklorik gösterilerin ve deve güreşlerinin dışında, kendi iç dünyalarında, geleneklerini inatla sürdürüyorlar
Matmata'dan sizi çölle tanıştıracak olan vaha kenti Duz'a uzanan yol boyunca, uçsuz bucaksız çölleşme aşamasındaki düzlüklerle Tel Atlasları, sanki amansız bir mücadele içinde Erozyon, rüzgâr ve çölleşmenin aşındırdığı dağlar, akşam güneşinin ışığında ürkütücü, ama, bir o kadar da olağanüstü güzellikte görüntüler oluşturuyor Az sonra, bu muhteşem ışık gösterisine Şot el Cerid'in mineral yüklü yüzeyindeki dalgacıklar da katılıyor Artık iyice kuruyan eski gölün ortasından geçen karayolunun iki kenarındaki küçük su ceplerinin yanlarında biriken tuzlar insanın gözlerini yakıyor Bu karayolunun bitimindeki vahada konumlanan Tozur kentine, bir zamanlar kervancıların neden "müjde" adını verdiklerini kendi deneyimlerinizle anlıyorsunuz 22 bin nüfuslu Tozur, son yıllardaki Sahra safarileri nedeniyle iyice popülerlik kazanmış bir kent Duz Vahası'ndan sonra ülkenin en büyük ikinci vahası Tam 200000 palmiye ağacı barındırıyor Bu vahanın sulama planını, ünlü Arap matematikçi İbni Şabat gerçekleştirmiş Ancak kentin en tipik yanı, cephelerinde çeşitli simetrik şekillerin bulunduğu tuğladan yapılmış evleri








Nüfus ve Sosyal Hayat


Tunus nüfûsu, ülkenin yerlileri olan Berberîlerle Arapların karışımından ortaya çıkmıştır Ayrıca safkan Berberîlerle, Araplar da sayıca önemlidir Ülkede çok eskiden İspanya'dan göç eden Yahûdî azınlığı mevcuttur Bağımsızlıktan sonra giderek azalan Fransızlar 60000 civârındadır Tunus'ta Türk asıllı âileler mevcut olup, Türk soylu olmak burada iftihar vesilesidir

Tunus halkı ırkçı değildir Halkın % 98'i Müslüman olup, geri kalanını Hristiyan ve Yahûdîler teşkil edir Müslüman halkın hemen hemen hepsi sünnîdir Çoğunluğu Malikî mezhebindedir Tunus'ta Arapça konuşulur Fransız işgâli çok sürdüğü için Fransızca bilenlerin sayısı da çoktur Gazete ve dergilerin yarısı, Radyo ve TV'nin birer kanalları Fransızca yayın yapar

Nüfûsun yaklaşık % 70'i kuzeyde yaşar Nüfus dağılışı çok düzensizdir ve tarım kaynaklarına bağlıdır Nüfus yoğunluğunun km2 başına 70 kişiden çok olduğu Mecerda ovaları ve Tunus bölgesi ve kıyılar en kalabalık kesimlerdir Buna mukabil 2 kilometre kareye 10 kişiden az düşen bozkırlarda, özellikle yarı göçebeler yaşar Tunus'un en önemli şehri başşehir Tunus olup, nüfûsu 1,5 milyona yaklaşmıştır Diğer önemli şehirler Sefakis, Suse, Kayrevan ve Bizerte'dir

Eğitimde Fransız sistemine bağlı kalınmıştır İlkokullardan îtibâren öğretimin Arapça yapılması sağlanmışsa da üniversitede öğretim Fransızca olarak yürütülmektedir Tunus Üniversitesine bağlı 9 fakülte, 3 enstitü ve 4 yüksek okulla yüksek tahsil yapılmaktadır Tunus halkının % 62'si okuma-yazma bilmektedir



Çöl Yaşamı

Çöl, özellikle vahaların ve Sahra’nın içlerine kadar uzanan geniÅŸ,sığ ve kuru tuz birikintileriyle büyüleyici bir alandırÇöl gezisi planlama ve tedbir gerektirirÃœlkede bu iÅŸi profosyonelce yapan ve 4x4 ciplerpe çölde safari turu düzenleyen bir çok ÅŸirket bulunur









Etnik Yapı


Tunus nüfusunun % 965'ini Araplar olusturmaktadir Araplarin tamamina yakini Müslümandir Bunun yani sira % 3 oraninda Berberiler vardir Berberilerin tamami Müslümandir Ayrica az sayida yahudi ve Avrupa kökenli hiristiyan bulunmaktadir





Dil


Resmi dil Arapça'dir Halkin çogunlugu Arapça'nin yani sira Fransizca'yi da konusabilmektedir Ülkenin güneyinde yaşayanlar Berberice konuşur Bu kesim Müslüman nüfusun %1'i kadardır Ülkedeki yabancılar genellikle Fransız veya İtalyan'dır





Din


Resmi din Islâm'dir Halkin % 993'ü Müslümandir Kalan nüfusu hiristiyanlarla yahudiler olusturmaktadir Müslümanlarin bir kismi Harici - Ibadi, kalani Sünnidir Sünnilerin de çogunlugu maliki, az bir kismi Hanefidir Hiristiyanlarin çogunlugu katolik, az bir kismi protestandir Tunus yahudilerinin epey bir kismi Filistin topraklarina nakledildiginden veya ülkeyi terk ettiklerinden bu ülkedeki yahudi sayisi iyice azalmistir





Yönetim Şekli


Tunus'ta görünüste çok partili ancak gerçekte tek parti diktatörlügüne dayanan bir sistem hâkimdir Çünkü seçim kanunu muhalefet partilerine 163 üyeli parlamentoda sadece 21 sandalyelik bir kontenjan tanimaktadir Bu itibarla muhalif partilerin ittifak halinde bile iktidar partisinin herhangi bir uygulamasini engelleme imkânlari yoktur Üstelik seçimler hükümetin gözetimi ve baskisi altinda gerçeklestiginden muhalefetteki partilerin kendilerini tanitmalarina firsat verilmedigi gibi insanlarin tercihlerini hür iradeleriyle yapmalarina da imkân taninmamaktadir Örnegin Mart 1994 seçimlerinde oylarin % 9773'ünü iktidar partisi aldi Kanuna göre cumhurbaskaninin genel seçimle belirlenmesi gerekiyor Ancak ülkenin bagimsizligini elde ettigi günden buyana hiçbir zaman adil ve dürüst bir baskanlik seçimi yapilmis degil Eski diktatör Burgiba kendini ömür boyu cumhurbaskani seçtirmisti Ancak Bin Ali darbesinden sonra onun bu sifati kaldirildi Bin Ali ise cumhurbaskanligi seçimlerine hep rakipsiz girmektedir Tunus, BM, IKÖ (Islâm Konferansi Örgütü), Arap Devletleri Birligi, Afrika Birligi Örgütü, IMF (Uluslararasi Para Fonu), Islâm Kalkinma Bankasi gibi uluslararasi örgütlere üyedir





Siyasi Hayat


Tunus 17 vilâyete ayrılmıştır Kânûnî sistemi İslâm kânunları veFransız medenî kânunu esas alınarak, Türk ve ABD örneği bir anayasa ile yürütülür Seçimler her beş yılda bir yapılmakta olup, oy verme yaşı 21'dir Temsilciler Meclisi(Millet Meclisi) 141 üyeden meydana gelmiştir Cumhurbaşkanı beş senede bir halk tarafından seçilir Anayasaya göre cumhurbaşkanı olan kişi arka arkaya birden çok dönem için seçilebilir Tunus Birleşmiş Milletlere, Arap Birliğine ve Afrika Birliği Teşkilâtına üyedir





Siyasi Partiler


Demokratik Anayasal Birlik Partisi: Eski diktatör Burgiba'nin kurmus oldugu Sosyalist Dustur (Anayasa) Partisi'nin devamidir ve Tunus'ta hâlen iktidari elinde bulundurmaktadir Batici ve sosyalist bir anlayisa sahiptir

Birlesmeci Demokratik Birlik Partisi: Arap kavmiyetçiligini ve Irak ve Suriye'de hâkim olan Baas ideolojisine benzer bir ideolojiyi savunmaktadir

Ilerici Sosyalist Birlik Partisi: Kavmiyetçi ve solcu bir anlayisa sahiptir

Sosyalist Demokratlar Hareketi: Muhalefet partilerinin basinda gelen sosyalist çizgideki bir partidir

Islah ve Yenilik Partisi: Eski Tunus Komünist Partisi'nin devamidir Geçmisi 1920'lere kadar uzanan bu parti kitle tabani açisindan Tunus'taki siyasi partilerin en zayifidir

Adalet ve Gelisme Partisi: Bu da eski Istiklal Partisi'nin bir devamidir Sosyalist ve liberal bir anlayisa sahiptir Tunus'ta yürürlükte olan partiler kanunu Islâmi amaçli siyasi parti kurulmasina izin vermediginden sahnedeki partiler hep liberal veya sosyalist anlayisi temsil etmektedir





Dış Problemler


Islâmi akimlari destekledigi iddiasiyla Sudan'la iliskilerini askiya aldi 1993 Haziran'inda Kahire'de gerçeklestirilen Afrika Birligi zirvesinde Sudan'a karsi olusturulan cephenin içinde yer aldi Tunus'un en önemli iç problemi yönetimin uyguladigi baski politikasindan kaynaklanan siyasi meselelerdir Bu baski çok sayida Tunus vatandasini, ülkesini terk ederek degisik ülkelerden siyasi siginma hakki istemeye zorladi Özellikle Islâmi akim üzerindeki agir baski ülkeyi, Burgiba'nin son dönemlerinde yasananlara benzer siyasi olaylarin içine çekti





Ä°slami Hareket


Bugün Tunus'taki en önemli Islâmi hareket, baslangiçta Islâmi Yönelis Hareketi olarak ortaya çikan Nahda (Dirilis) Hareketi'dir Islâmi Yönelis Hareketi, 1969'da Rasid Gannusi'yle Abdulfettah Moro'nun öncülügünde kurulmustur Tunus yönetimi ilk kurulus yillarinda Islâmi Yönelis Hareketi'yle bir çatismaya girmedi Ancak güçlenmeye basladigini görünce bu harekete karsi siddetli bir baskiya basvurdu 1981'de Islâmi Yönelis Hareketi'nin legal teskilatlanma hakki almak üzere Içisleri Bakanligi'na basvurmasi üzerine hareketin ileri gelenlerinden 106 kisi tutuklandi

Zeynelabidin bin Ali iktidari ele aldiktan sonra sürgündeki Islâmi Yönelis mensuplarinin Tunus'a dönmelerine izin verdi ve bu hareketin siyasi yönden örgütlenmesine izin verecegi vaadinde bulundu Islâmi Yönelis'in ileri gelenleri de yönetimle uyum ve uzlasma içinde çalisabilmek için hareketlerinin adini Nahda (Dirilis) olarak degistirdiler Ancak çok geçmeden yönetim tutumunu tamamen degistirerek Nahda'ya karsi siddet uygulamalarina basvurdu Hareket mensuplarindan pek çok kimseyi tutuklatti Lider Rasid Gannusi basta olmak üzere hareketin ileri gelenlerinin çogunu vatanlarini terk etmeye zorladi Yayin ve egitim faaliyetlerini tamamen durdurdu Bu harekete destek verdikleri bilinen ticari kuruluslari kapattirdi

Bin Ali, Islâmi çalismalar üzerindeki zulümlerini sadece Nahda hareketine de özel kilmadi Bütün Islâmi çalismalari yasakladi Herhangi bir is için bile olsa resmi kuruluslara basörtülü olarak girilmesini yasakladi Bütün bu uygulamalar dolayisiyla bugün Tunus'ta ciddi bir Islâmi çalisma yapilamamaktadir Halk da agir bir baski altinda oldugundan Islâmi faaliyetlere ilgi göstermekten son derece çekinmektedir Öte yandan Nahda hareketiyle ilgisi oldugu tespit edilenlerin çogu ya hapis ya da sürgün hayati yasamaktadir Nahda hareketi düsünce itibariyle Sudan'daki Islâmi Milli Cephe'ye yakindir





EÄŸlence


Tunus'da turizm en önemli gelir kaynağı olmasından dolayı, hem hükümet hem halk bu konuda çok bilinçlenmiştir Gece sokaklarda rahatça yürüyebilir, rahatsız edilmeden gönlünüzce eğlenebilirsiniz

Gece eğlencelerinin yanı sıra; sörf, parasiling ve su kayağı sahilde Akdeniz sularında yapabileceklerinizin başında yer alıyor Golf de bir diğer spor seçeneğidir

Tüm bu eÄŸlence seçeneklerinin dışında, dikkatinizi çekmemiz gereken bir diÄŸer konu da Ä°nternet kullanımının kısıtlı oluÅŸudur Belirli sitelere, özellikle muhalif sitelere, giriÅŸ yasaklanmıştır Bu yüzden eÄŸer arzu ettiÄŸiniz gibi Ä°nternet’te sörf yapamazsanız, bilgisayarınız bozuldu zannetmeyin



Alışveriş




Kairouan (Kayravan)’ın ünlü halılarından, Nabeul’un seramik ve çömleklerinden, Sidi Bou Said’in iÅŸlemeli mücehverlerinden, geleneksel kıyafetlere kadar Tunus çarşıları bir el sanatları cennetidir Milli Zanaat ve Sanatkarlar Ofisi « R » harfi damgalı ürünleri kalite ve orjinallik açısından tavsiye ediyor



BahÅŸiÅŸ : Tunus’da bahÅŸiÅŸ vermek bir adettir BahÅŸiÅŸ oranı aldığınız servise baÄŸlı olarak %5-10 orandadır




Casino


Hammamet,Sousse,Djerba ve Gammarth’daki casionolarda rulet,black-jack ve slot makineleri heyecanlı ve hareketli akÅŸamlar için sizleri bekliyor

Ülkenin 3 merkezinde bulunan sihirli bir atmosfer içinde rahatlamanız için oyun masalarının yanı sıra,restoranlar ve Amerikan tarzı şovlar sunuluyor










Tunus'da Sosyal Aktiviteler

• TALASOTERAPÄ°-SPA

Vücut sağlığı için asırlardır hamamlarda uygulanan masajlar,Kartacalılar ve daha sonra Roma devrinde Akdeniz kıyılarında bulunan termal banyolarda yapılan tedaviler bugun daha modern uygulamalara esin kaynağı olmuştur

Bugun Tunus’un yüksek standartlı konaklama tesislerinde bulabileceÄŸiniz talasoterapi merkezlerinde en ileri teknikleri bulmanız mümkündür Dinlenme salonu,çamur veya deniz yosunu banyoları,müzikli veya aromalı terapiler,doÄŸal bitkilerin kullanıldığı merkezlerde romatizmalarınıza veya sırt aÄŸrılarına,ayrıca herhangi bir saÄŸlık sorununuza çare getirmektedir

Tüm yıl boyunca yaptırabileceğiniz bu terapide isteğinize bağlı olarak sağlık merkezide size anti-stres, anti-tütün, varis, zayıflama, anti-romatizma, genç annelere bakım, güzellik bakımı uygulamaktadır

• GOLF

Tabarka’nın gölgeli tepeleri ,Djerba’nın beyaz kumsalının kıyısında,Hammamet’in zeytin ve portakal kokuları altında veya El Kantaoui marinasına karşı Tunus sizlere en yeÅŸil alanları sunuyor

Her mevsim oynayabileceÄŸiniz 8 ayrı parkur en büyük mimarlar tarafından tabiatın Tunus’un binbir yüzünü bulabileceÄŸiniz en güzel yerlerine çizilmiÅŸtir

• SCUBA

Mercan meraklıları ve balık aşıkları Tunus’a dalmaya gelin Kayda deÄŸer su altı zenginliÄŸi sizlere Haziran’dan Ekim’e kadar Akdeniz’in en güzel dalışlarını yapmanızı saÄŸlar

Suların temizliÄŸi ve berrak su altı fuarına geliÅŸmede büyük rol oynamaktadır Tunus’un kuzey ve güney-doÄŸu havzaları farklılık gösterse bile her iki yerde de mukayese edilmez bir kailte vardırSahiler sürekli devlet kontrolünde ve korumadadır

Tabarka ile Cap Bon arası sahil kayalık olduÄŸundan mercan bakımından zen gindir ve çok özel bir manzarası vardırTabarka’da 4 dalış kulubü de hizmet vermektedir,açıklarında bulunan kayalık Galite Adası’nda bir fok balığı sürüsü barınmaktadır

Uluslarası müşterilere hizmet vermek üzere ülkede yer alan 14 dalış kulubü mevcuttur,monitörleri Dünya Dalış Federasyonu(CMAS) tarafından belgelidirDalışlarında sizlere eÅŸlik edebilecekleri gibi Ä°kinci Dünya savaşı kalıntılarının bulunduÄŸu El Kantaoui veya Djerba’daki kulüplerde yeni baÅŸlayanlara eÄŸitim de vermektedir

• YATÇILIK

Tunus bugün en büyük turistik merkezlerde tam donanımlı ve bakım ünitesi bulunan 4 yat limanına, ayrıca bunlara ek olarak 30 kadar yat bağlanabilecek koy ve balıkçı limanına sahiptir

• SU SPORLARI

Tercihiniz olan su sporlarını yapmak,çocuklarınızla suyun verdiği zevki paylaşmak,bunları belli bir disiplin altında sürat ve yüksellik zevklerinizi tatmin etmek,bunların hepsi birçok tatil köyünde ,oetlde ve su sporları yapan merkezlerde yapmak mümkün

Rüzgar sörfü ve katamaran’ı birçok tatil köyünde (genelde buralarda ücretsizdir),otellerde ve özel su sporları merkezlerinde bulabilirsinizBazı yerler sizlere deÄŸiÅŸik yelkenliler,kano,yelken dersleri sunabiliyorAÅŸağı yukarı tüm büyük sayfiye merkezlerinde su kayağı ve jetski bulma imkanınız vardırTüm bu sporlarda uzman deÄŸilseniz size de banana-boat veya plajları yukarıdan seyredebileceÄŸiniz parasailing yapmak kalıyor

• BÄ°NÄ°CÄ°LÄ°K

Tunus’ta atcılık 2 kültürün birleÅŸtiÄŸi noktadır;bir yanda Arap biniciler eÅŸsiz cins atlara sahip,diÄŸer yanda uysal küçük atlarıyla Berberiler

Sidi Thabet’e düzenlenen muteÅŸem fantastik gtösterileri ile Tunus’un at aşıklarına sunacağı çok ÅŸey var

Kaliteli yerli atlar ve geniş vahşi alanların varlığı binicilik için aranan özellikler

Birçok otel kendi bünyelerinde at manejleri bulundurmaktadır Genelde manejlerde turlanıyor ve kısa gezintiler yapılıyorBazı binicilik kulüpleri profosyoneller için programlar uygulamaktadır

Önemli Turistik Bölgeleri


KARTACA



Kartacalılar tarafından kurulan bu yerleşim yeri,Roma İmparatorluğunun da en önemli şehirlerindendirBugün efsanevi Roma döneminden kalma, Kartacalıların geniş kalıntılarıyla zenginleşmiş antik ile modernin buluştuğu bir şehirdir Tarihi yaklaşık 3000 yıl öncesine dayanan Kartaca insan ırkının mirasının önemli parçalarından birini oluşturmaktadır

Kartaca Harabeleri UNESCO tarafından korunmaya alınmış yıkıntılardır Korunan harabelerin en önemlileri Roma limanları, hamamlar, içinde kral mezarları bulunan villalardır Ayrıca Paleo Hristiyan müzesi içinde geniÅŸ bir akvaryum bulunan Denizbilimleri Müzesi tüm ÅŸehre hakim olan Byrsa Tepesi’nde yer alan StLouis Katedrali (ÅŸimdiki adıyla Kartaca Müzesi) görülmeye deÄŸer yerlerdir



Kartaca sahilleri kuzeyde Goulette limanından güneyde Gammarth’a kadar uzanan 15 km’lik bir sahildir Çam aÄŸaçları ve mimozalar içinde doÄŸal bir mimarisi olan bölgede insana huzur veren bir atmosfer içinde tedavi merkezleri ön plana çıkmaktadır Birçok aktivitenin olduÄŸu Kartaca sahilleri, turistik oteller, tatil köyleri, kongre otelleri, balıkçı limanı ile görülmeye deÄŸer bir bölgedir

Özellikle Roma Amfitiyatrosunda ve Acropolium’da düzenlenen Kartaca Uluslararası Festivali ile dans, müzik, tiyatro ve sinema gibi eÄŸlencelerin yanı sıra casino, ticaret merkezleri, sanat galerileriyle Kartaca; eÄŸlenmeye gelen turistler kadar iÅŸadamlarının ve kongre katılımcılaranın da ilgisini çekmektedir
































SÄ°DÄ° BOU SAÄ°D

Kartaca saillerinde yer alan bu küçük tarihi kasaba bugünkü güzelliğini, sessiz sakin yaşayan halkına borçludur Tüm evlerin bembeyaz, mavi çerçeveli ve kapılı olduğu Sidi Bou Said kentindeki mimari yapı hükümet koruması altına alınmış



Mimoza ve yasemin kokuları içindeki bu kasabada nane çayınızı geleneksel Café des Nattes’de veya günbatımında sahil kahvesi Café Sidi Cheban’da alabilirsiniz Bir müzik ÅŸehri olan Sidi Bou Said’teki tüm evlerde bir müzik aleti koleksiyonu bulmak mümkündür



Sidi Bou Said 13yy’da buraya evini inÅŸa etmiÅŸtir ve bugun her AÄŸustos ayında ÅŸehrin camisinde Kharja adı verilen müzikli ve danslı , hac niteliÄŸinde olan bir ayin düzenlenir 1912-1922 yılları arasında inÅŸa edilen Baron d’Enlarger’in evi bugün Dar Nejma Ezzahra adı altında bir Arap ve Akdeniz müziÄŸi merkezi olmuÅŸtur Sanatla içiçe yaÅŸayan Sidi Bou Said'te çeÅŸit çeÅŸit halı, kilim, kumaÅŸlar ve baharat çeÅŸitleri bulabilirsiniz Ãœstelik bunların karşılığında fazla para ödemeniz de gerekmez Ucuz bir ÅŸehir olan Sidi Bou Said, belki de bu yüzden turistlerin gözbebeÄŸidir Tabii ki orada da pazarlık etmeden alışveriÅŸ yapılmamalıdır














Bardo Müzesi


Dünyanın En Büyük Mozaik Müzesi








Roma devrine ait büyüleyici mozaikleriyle ünlü Antakya Müzesi dünyanın ikinci büyük mozaik müzesidir, en büyük müze ise Tunus’tadır Tunus’un baÅŸkenti Tunus’da bulunan Bardo Müzesi, onlarca salona yayılan irili ufaklı yüzlerce muhteÅŸem mozaiÄŸiyle bu ünvanı fazlasıyla hakediyor Öncelikle, en az içinde sergilenen mozaikler kadar ilginç olan Bardo Müzesi binasından bahsetmek gerekir Tunus’ta 1574 yılında baÅŸlayıp, 18 yüzyıl baÅŸlarına kadar süren Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu hakimiyetinin ardından yönetime gelen HüseyinoÄŸulları Hanedanı’na ait saray bugün Bardo Müzesi'ne ev sahipliÄŸi yapıyor






Orjinali 13 yüzyıla tarihlenen saray 18 yüzyılda Arap-Ä°slam mimari ve dekorasyon tarzıyla yenilenmiÅŸ Sarayın devasa salonları, süslemeli odaları ve kubbeli galerileri son derece etkileyici Ayrıca her biri incelikle süslenmiÅŸ rengarenk tavanları saraya sanatsal deÄŸer katıyor Tunus’un en güzel camilerini inÅŸa ettiren HüseyinoÄŸulları Hanedanlığı’nın, ekonomik gücü bu sarayda fazlasıyla hissediliyor


Bardo Müzesi Ayrıntılı Konu İçin | Tıklayınız

CAP BON BURNU



Akdeniz'e uzanan Cap Bon Burnu geniÅŸ bahçeleriyle ünlüdür; baÅŸta portakal olmak üzere limon ve yasemin aÄŸaçlarıyla kaplıdır Bu bahçelerin arasında unutulmaması gereken , ünü sınırları aÅŸmış kırmızı acı biber salçası da çok meÅŸhurdur Tunus mutfağının vazgeçilmez baharatları da bu bölgeden çıkar Bu bölgede yer alan taÅŸ oymacılığı , Dar Chaabane’de çömlekçilik ve çinicilik ise Nabeul’de çaÄŸlar öncesine dayanan birer sanattır Bu bölgede yer alan Kerkouan’da yapılan kazılarda, evler, mükemmel hamamlar ve kanalizasyonlar ortaya çıkmıştır Burada Kartacalılar Romalılar gibi kraliyet ailesinin kumaÅŸalarını boyarlarmış Korbus ise antik çaÄŸlardan beri insanların 7 ayrı kuyudan kaynayan doÄŸal termal sulardan yararlanmak için geldikleri bir yerdir

Keliba ise VI yyda Bizanslılar tarafından inÅŸa edilmiÅŸ kalesiyle balıkçı limanı, ızgara balıkları ve Muscat ÅŸarabıyla meÅŸhurdur El Haouaria kasabası ise Cap Bon Yarımadası’nın en ilginç kasabasıdır, kayalık bir sahili olan bu yerde atmaca yetiÅŸtirlimektedir Burada yetiÅŸen atmacalar tavÅŸan, keklik gibi hayvanları avlamak için kullanılır Her yıl burada Atmaca Festivali düzenlenir






NABEUL




Antik adı Neapolis olan Nabeul el sanatlarıyla meÅŸhurdur, hasır örmeciliÄŸi ve nakışçlığın yanı sıra çömlekçiliÄŸinde baÅŸkenti olarak adlandırılabilir GeniÅŸ kumsalları olan bu ÅŸehir modern turistik tesisleriyle bir tatil beldesidir Nabeul’e bahar aylarında gelmeli ki,portakal çiçeklerinin parfümünü koklayabilirsiniz









HAMMAMET





Hammamet adı hamamdan gelmektedirTunus’a 65 km uzaklıkta , bir körfez içinde bulunan bu ÅŸehir asırlardır güzel bahçeleri,beyaz evleri,kale ve medinasıyla sanki bir sanatçının elinden çıkmışcasına insanları vezbetmiÅŸtirBugün geniÅŸ kumsalları ve modern lüks otelleriyle Tunus’un başını çeken turizm merkezlerindendir Merkezinde bulunan Osmanlı döneminde inÅŸa edilmiÅŸ kalesi, kale içinde bulunan Medina ve Souk’u, balık restoranlarıyla ünlüdür

Kent merkezinin kuzeyi yerleÅŸimi tamamlanmış olan turistik bölgesi ve güneyde yer alan Yasmine Hammamet marinası, yeni inÅŸa edilmiÅŸ lüks otelleri, tamamlandığında 6 hektar alan üzerine dağılmış Medina adı verilen Kuzey Afrika’ya ait önemli merkezlerin yer alacağı eÄŸlence merkezi ile Tunus’u yaÅŸayabileceÄŸiniz bir tatil cennetidir Yasmine ve Citrus Golf Sahaları’nın da iç içede olduÄŸu mükemmel golf alanları olan Hammamet’te yeni yapılan binaların uzunluÄŸu yasalar gereÄŸi selvi aÄŸaçlarının boyunu geçmemektedir Sahilde gezinen develer ve turistleri gezdirmek isteyen sahipleri ise çok sevimlidir Åžehir her yıl festivaller düzenlenen bir uluslararası kültür merkezine sahiptirDenize doÄŸru açılan Roma Antik Tiyatro’sunda her yıl dünyaca ünlü sanatçılar gösteri yapmaktadır
















YASMÄ°NE-HAMMAMET

Kelibia ve El Kantaouini limanları arasında bulunan bu ÅŸehir güneyde Hammamet’e baÄŸlanırMarinası geniÅŸ yeÅŸil alanı,eÄŸlence parkıyla Yasmine-Hammamet Tunus’un modern turzmini yansıtırBahçelerle çevrili plajları her türlü ihtiyacı karşılayacak ÅŸekilde düzenlenmiÅŸ ve dünya plajları ile yarışacak türdendir70 metrelik tekneleri alabilen marinası yılın 12 ayı misafirlerini ağırlamaktadır 10 hektarlık medinası tüm Maghreb’in özelliklerini yansıtır

Hamamlarıyla,medreseleriyle ve yapı tarzıyla tam bir Arap-Müslüman mimari tarzını yansıtır Sanat ve eğlencenin merkezi olan Cartageland eğlence parkı da burada bulunmaktadır




CARTHAGELAND

12 hektarlık bir alana yayılan Carthageland adı verilen bu eÄŸlence parkı Akdeniz Medinası Yasmine-Hammamet yakınında bulunmaktadırDeÄŸiÅŸik eÄŸlenceler sunan ve Afrika kıtasının ilk eÄŸlence parkı olan Carthageland’ın kendi benzerlerinden farkı,oyunların konusunun Tunus tarihinden seçilmesidir

Heyecan ve macerayı sevenlerin buluÅŸtuÄŸu bu eÄŸlence merkezinde sihirbazlıklardan tutun deÄŸiÅŸik tarihi karakterlere bürüneceÄŸiniz birçok gösteriler,Kartacalı Hannon’un ve Akdeniz fatihi Barbaros kardeÅŸler’in gemilerinin yanı sıra , 17 çeÅŸit tarihi atmosfer içindeki oyunlarla heyecan yaÅŸayın

BÄ°ZERTE



Milattan önce yaklaşık 1000 yıllarında Fenikeliler tarafından kurulan kent, daha sonra Kartaca ve Roma İmparatorluklarının egemenliğine girdi 647 yılında Emeviler tarafından fethedildi 1557 yılında Türk amiral Turgut Reis şehri Osmanlı Devleti topraklarına katmasıyla şehirde 324 yıl sürecek Türk hakimiyeti başladı Bu dönemde kent, Türk denizcilerin Sicilya, Malta ve güney İtalya'ya yönelik akınlarda istifade ettikleri üslerden biri oldu 1881 yılında Tunus topraklarının Fransa tarafından ele geçirilmesiyle Bizerte de Fransız yönetimine girdi

Fransız yönetimi sırasında önemli bir donanma üssü haline gelen Bizerte, Tunus'un 1956 yılında bağımsızlığını ilen etmesine rağmen Fransız denetiminde kalmaya devam etti ve Tunus ile Fransa arasında önemli bir ihtilafa dönüştü Tunus ve Fransız silahlı kuvvetleri arasında zamana zaman önemli çatışmalara sahne olan kent 15 Ekim 1963'te Fransızlar tarafından Tunus'a terkedildi

Tunus şehrine 65 km uzaklıkta olan bu en kuzey sahil şehri devasa asma köprüleriyle gemilerin ülkenin bu önemli limanına girişini sağlar

Romalılar’ın Hyppo Diarrhytüs olarak adlandırdırğı bu ÅŸehir,stratejik bir konuma sahiptir EÅŸsiz doÄŸal bir barınak olan Bizerte,Romalılar,Bizanslılar,Araplar,Türkler,Ä °spa nyollar e Fransızlar zamanında da ekonomik ve askeri bakımdan stratejik bir rol oynamıştırHer zaman canlılığını koruyan bu ÅŸehrin Medinası çok iyi muhafaza edilmiÅŸ

Medina,camileri,çarşıları,kahve ve restoranlarıyla,eski limanı balıkçı tekneleri ve balıkçıları ile benzersiz bir atmosfer yaratmaktadırBalık pazarı mutlaka görülmesi gereken yerler arasındadırÅžehrin iki kısmı bulunmaktadır,ÅŸehrin modern kısmı Fransızlar tarafından inÅŸa edilmiÅŸ ve genelde ticaretin yoÄŸun olduÄŸu kısımdırArap atmosferinde olan eski ÅŸehir ise daha çok el sanatların yapıldığı,sanatkarların yoÄŸun olduÄŸu bir labirenttirBizerte’nin küçük kalesi bugun müze olarak kullanılmaktadırBizerte ilginç mimarisi,güneyindeki Ä°chkeul gölü,kuzeyinde plajları ve ÅŸehri çevreleyen palmiye aÄŸaçları ile tam bir doÄŸa harikasıdır



TABARKA-AÄ°N DRAHAM



Tabarka sırtını Khoumirie tepelerine dayamış,mercanları ve meşe ağaçları ile ünlü küçük bir balıkçı limanıdır

Zengin bir tarihe sahip olan Tabarka’nın ilk çaÄŸlarında , Frigyalılarla, Romalılara ait kalıntılara raslanmaktadır Tabarka koyunu korumak maksadıyla Cenevizliler tarfından yapılmış bir kale vardır Uzun kumsalları ve her yıl düzenlenen caz festivallerriyle turistlerin gözdesidir



Ain-Draham,dinlenmek isteyenler için de ideal bir mekandır Babouche BoÄŸazı’na giderken Haamma Bourguiba termal istasyonu, antik çaÄŸlardan beri astım hastalarına ÅŸifa dağıtmaktadır

Ain-Draham’ın yukarılarına doÄŸru çıkıldığında kırmızı çatılı evler dikkat çeker,buraya insanlar yazın sıcaığında serinlemek için, sonbaharda yaban domuzu ve bıldırcın avı için gelmektedir



Bulla Regia,Chemtou,Dougga ,birer Roma ÅŸehri olana kadar uzun süre Berberliler’in yaÅŸadığı günümüzün ise kültür hazineleridir




DOUGGA



Dougga eski bir Roma yerleÅŸim merkezi olup Roma Ä°mparatorluÄŸu’nun antik kalıntılarını bulabileceÄŸiniz bir ÅŸehirdir Ãœlkede en iyi korunmuÅŸ ÅŸehir olarak gösteriliyor Hamamları, tapınakları ve tiaytrosu olan Dougga zengin üzüm baÄŸlarına sahiptir Åžehrin önemli yapıları, Capitoline Tapınağı, tiyatrosu ve Cyclop Hamamı’dır

BULLA REGÄ°A

Tunus’un önemli yerleÅŸim birimlerinden biri oılan Bulla Regia, Romalı zenginlerin yaz sıcaklarından korunmak için yer altına kurdukları ÅŸehir ile ünlüdür

Bölgenin zenginliği bereketli toprakalrından gelmektedir, buğday tarlararı ve zeytin bahçeleri bulunmaktadır Şehrin zenginliği tiyatrosu, hamamları ve tapınakların bulunmasından anlaşılmaktadır Şehirdeki müze önemli rölyefler sergilemektedir




EL-CEM




Belediye Binasının Önü


Tunus’ta kesinlikle görülmesi gereken eserlerden bir diÄŸeri, El-Cem ÅŸehrinin antik tiyatrosudur Romalıların antik tiyatrosuyla kıyaslanabilecek güzellikte olan bu yapının 30000 kiÅŸilik oturma kapasitesi olduÄŸu belirtiliyor Tiyatronun tepesinden, aÅŸağıdaki 2 uzun yer altı koridorunu görebilir ve buralardan eski zamanlarda gladyatör ve hayvan geçiÅŸlerini hayal edebilirsiniz











JERBA ADASI

514 kilometrekarelik yüzölçümü ile Kuzey Afrika'nın en büyük adasıdır Tunus’un güneyinde Jerba adası, plajları, sıra sıra otelleri, dünya mutfaklarının sunulduÄŸu tipik restoranları, bembeyaz duvarlı evleri, mavi pencere ve kapılarıyla ve de bütün yıl boyunca devam eden güzel iklimi ile ülkenin en önemli turistik merkezlerinden biridir Jerba adası uluslararası havaalanı sayesinde dünyanın çeÅŸitli kentlerine direkt uçak seferleriyle baÄŸlanır Tunus’un güneyine doÄŸru ilerlendikçe yerel halkla birlikte özgün kültürlerine de yakınlaÅŸamaya baÅŸlanır Kebili, douz, Tozeur yolundaki Sahra turu 4X4 jeeplerle saÄŸlanan yolculuk tam bir off-road keyfine dönüşür Turun sonunda tipik berberi köylerine ulaşılır Star Wars filminin çekildiÄŸi Hadada Kasrı,bomboÅŸ taÅŸ evleriyle ziyaretçilerin hayal dünyasını zorlar

Gazi Mustafa Kalesi: 13 yüzyılda Aragorn Şövalyeleri tarafından inşa edilmiştir



KAYRAVAN



Kayravan ÅŸehri 670 yılında Muhammed’in Sahabelerinden Ukbe bin Nafi tarafından kurulmuÅŸtur Müslümanlar için Mekke ve Medine’den sonra üçüncü kutsal ÅŸehir sayılıyor Kuzey Afrika’nın ilk kutsal ÅŸehri sayılmaktadır Kartaca harabelerinden getirilen taÅŸ ve sütunlarla yapılmış dünyanın ilk ve en büyük camisi burada bulunuyor Surlarla çevrili medinasında birçok cami ,Sahabe ve evliyaların türbeleri ve de her yıl HzMuhammed’in doÄŸumunun kutlandığı Okba Camii bulunmaktadır

Şehrin Girişindeki Halı Anıtı










MANUBA

şehir üniversitesi ile tanınmıştır Şehir yüksek eğitim seviyesi, çeşitli imkânlara sahip olması ve güvenli olması sebebiyle aile hayatı için tercih edilen bir yerdir




MATMATA





Ünlü Yıldız Savaşları filminin birçok sahnesi bu şehirde çekilmiştir Bu da şehrin turist akınına uğruyor olmasının en önemli sebeplerindendir Küçük tepelerin alt kısımlarına yerleşmiş mağara evler görülmeye değer Berberilerin sıcaktan korunmak amacıyla yeraltına yerleşmesi sonucu şehir tam bir yer altı görüntüsü veriyor











MONASTIR:

Monastır Kalesi: 796 yılında inÅŸa edilmiÅŸ bu kale, Tunus’un en geleneksel yapılarından sayılıyor Deniz kıyısında yer alıyor ve manzarası görülmeye deÄŸer

Altın Kubbeli Anıt Mezar: 1956 senesinde Tunus’u Fransız iÅŸgalinden kurtaran Habib Burgiba için yapılmıştır



RADES

Ben Arous Governorate'de bulunan bir liman kentidir Tunus başkentinin 9 kilometre güneydoğusunda yer alır, Tunusun liman ticaretlerinin bir bölümü burada Radés'de yapılmaktadır Tunus Milli Futbol Takımı maçlarını burada, 65,000 seyirci kapasitesine sahip Stade 7 Novembre (Olimpiyat Stadı) stadında oynamaktadır

SOUSSE



BaÅŸkent Tunus’a yaklaşık olarak 140 Km mesafede bulunan ÅŸehir ülkenin 3 büyük ÅŸehridir Avrupai mimarisi, eÄŸlence merkezleri, sahil Boyunca dizilmiÅŸ lüks otelleri, Thalasso terapi ve golf merkezleri, küçük limanı, ‘souk’ adı verilen çarşısı, restoranları ve kefeleriyle minyatür bir kent gibidir Åžehir merkezinde bulunan Ribat, Medina, Souk, Abbasiler döneminde inÅŸa edilmiÅŸ Büyük Cami ÅŸehrin tarihi yerleri arasında bulunmaktadır Åžehre 15 Km uzaklıkta turizm merkezi ve marinası Port El Kantaoui bulunmaktadır 2006 yılının ilk yarısında Ä°zmir ile Tunus'un Sousse kenti arasında kardeÅŸlik protokolü imzalanmıştır Sousse Belediye BaÅŸkanı Hedi Ayace, Aziz KocaoÄŸlu'na kentlerinin sembolü olan zeytin aÄŸacı maketi verirken, KocaoÄŸlu da Ä°zmir Saat Kulesi'nin gümüş maketini hediye etti




TOZUR



Eski zamanlarda kervancıların ‘müjde’ ismini verdikleri bu ÅŸehir, tuÄŸladan yapılmış evleriyle dikkat çekiyor Günümüzde de Sahra Safarileriyle popülaritesini iyice arttırıyor



Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu zamanında valinin sarayı olan Dar Cherait’i de bünyesinde barındırıyor Saray bugün 1001 Gece Masalları ve çeÅŸitli masal kahramanları canlandırıldığı bir müzeye dönüştürülmüş halde Tozeur’e 55 km mesafedeki Metlaoui’den kalkan asırlık Kızıl Tren (Le Train Lezard Rouge), pazartesi, çarÅŸamba ve perÅŸembe günleri, Selja Kanyonu’ndan geçerek, 1 saat 45 dakikalık keyifli bir turistik gezi yapıyor













Belvedere Kayalıkları: Bu kayalıklar geçmiÅŸte Tunus’un ünlü sanatçılarının gelip çölü seyrettikleri, önünüze uçsuz bucaksız Sahra’yı alıp oturabileceÄŸiniz bir bölgedir

Dar Charait Müzesi: Tunus’taki Bordo Müzesi’nden sonra en çok görülmeye deÄŸer müzedir Mükemmel bir çanak-çömlek koleksiyonu dışında, sanat galerisini de içermektedir





TUNUS



Ãœlkenin kalbi baÅŸkent in tarihi kökleri Romalılar’a kadar uzanmaktadır Büyük otellerin ve kaliteli restoranların donattığı ÅŸehirde orijinli Müslüman yerleÅŸim ÅŸehri olan eski ÅŸehir Medina gibi birçok gezilecek önemli yer bulunmaktadır BaÅŸkentin yaklaşık olarak 20 Km dışında bulunan Gammarth lüks otelleriyle ünlü bir tatil merkezidir



Dünyanın en olaÄŸanüstü Roma mozaik koleksiyonunun bulunduÄŸu Bardo Müzesi’nin mutlaka ziyaret edilmesi gerekir Görülmesi gereken bir diÄŸer yer ise ÅŸehrin birçok camisinden birisi olan, 9yüzyılda inÅŸa edilmiÅŸ Büyük Ez-Zitouna Camii’dir (Dua odasına yalnızca Müslümanlar girebilmektedir) Camiinin her tarafı yerli ve yabancıların doldurduÄŸu, küçük ve ÅŸirin kahve ve el yapımı parfüm, hamur iÅŸi ve kıyafetlerin satıldığı dükkanların yer aldığı çarşılarla çevrilidir



Bu Akdeniz ÅŸehri ve limanının ulaşılabilen her yeri içerisinde, ÅŸehri varoÅŸlarından ayıran lagünün haricinde, kıyısında restoranların bulunduÄŸu kumlu sahiller, Gammart ve Hammamet’in tatil yerleri, Kartaca’nın önemli tarihi yapası, yamaç ÅŸehri Sidi Bousaid’in mavı-beyaz resimselliÄŸi ve dikkate deÄŸer Roma sitesi Thuburbo Majius bulunmaktadır







Kültürel açıdan en önemli eser Bardo Mozaik Müzesi, Kartaca Harabeleri, Endülüs döneminde kurulmuş olan ve koruma altında bulunan Sidi Bou Said şehirde görülecek yerler arasındadır




Medina (Eski Tunus): Fransızların 1881’de ülkeye geliÅŸine kadar ÅŸehrin tarihsel ve kültürel anlamda en önemli noktası sayılıyordu Katedrali ziyaret etmeden Medina’yı terk etmeyin Tarihi birçok eserin bulunduÄŸu bu bölge UNESCO tarafından korumaya alınmıştır


Katedral


Chemtou Müzesi: Dünyanın tek sarı mermer koleksiyonuna ev sahipliği yapıyor

Şot El Cerid: Yaklaşık 5000 kilometrelik bir alanı kaplayan büyük bir tuz gölüdür Üzerinde serap görebilmeniz mümkün! İçerdiği kimyasal maddeler nedeniyle çeşitli açılardan göl değişik renklere bürünüyor

AKLINIZDA BULUNSUN

- Müze’den hemen sonra Kartaca antik kentini ziyaret edin
- BaÅŸkent Tunus’taki mavi beyaz detaylı evlerden oluÅŸan Sidi Bou Said’te Akdeniz’e karşı çamfıstıklı nane çayı için
- Labirenti andıran dar sokakları ve küçücük dükkanlarıyla Tunus’un gizemli çarşısı Medina’yı gezin
- Star Wars filminin setlerinde dolaşın
- Bir vahada termal sularda yüzün
- Kozmopolit başkent Tunus'un bir kaldırım kahvesinde Tunus şarabı için
- Bardo Müzesi'ni bir bilenle dolaşın ve dünyanın en büyük mozaiğini görün
- Kartaca'yı kaçırmayın
- Hammamet kalesinden balıkçıları izleyin
- Gün doğarken Grand Erg Oriental'de deveye binin ve yıldızların altında uyuyun
- Berberi köyü Chenini'yi turist akınına uğramadığı bir zamanda gezin
- Medinalarda kaybolmaktan korkmadan dolaşın
- İslam'ın kutsal kenti Kairouan'ın medinasında renkli kapı ve pencerelerdeki gölgeleri izleyin
- Tozeur'ün sıradışı, geleneksel mimarisini eski kent Ouled El-Hadef'te görün
- Bir palmiye ormanında bisikletle dolaşın
- Sidi Bou Said'den Akdeniz'e bakarken, çamfıstıklı nane çayı yudumlayın
- Ksar Ghilane vahasında termal sularda yüzün
- Sahra'nın kumullarından günbatımını seyredin
- Medina kahvelerinde nargile için
- Matmata'da, Otel Sidi Driss'teki Star Wars barında bir bira için
- Berberilerin en çarpıcı tahıl ambarı Ksar Ouled Soltane'i görün
- Dağdaki vaha köyleri Chebika, Mides ve Tameza'yı görün
- Hammamet'in plajında keyif yapın
- Ülkenin en önemli tarihi ve turistik ürünleri arasında halı, seramik, çömlek, geleneksel kıyafetler sayılabilir Ayrıca zeytinyağları, hurması, bademleri, hamur işleri ve tatlıları da meşhurdur Tunus`un en meşhur yemeği Kuskus`tur Geleneksel Kuzey Afrika yemeği olan Kuskus, Tunus`ta balık kuzu eti ve sebze ile sunulur El işi sanat ürünlerini almadan ve yemeklerinin tadına bakmadan dönmeyin

Tunus Mutfağı



Spesiyaliteleri : Tunus’un zeytinyağı, hurması, bademli tatlıları, ÅŸarapları ve özellikle hamur iÅŸleri tadılması gereken lezzetleridir

İçecek : Tunus müslüman bir ülke olmasına ramen diğer dinlere ve adetlere töleranslı bir ülkedir Bu sebeple alkol satışı da ülke çapında serbesttir Tunus şarabı ve birası denemeye değerdir, ayrıca iki çeşit otantik likörü vardır Damıtılmış incirden üretilen « Boukha » ve hurmadan yapılan « Thibarine » halkın tükettiği « Lagmi » palmiye ağacının özsuyundn elde edilir ve bulunması güçtür Ülke genelinde kahve tüketimi çoktur, buna Arap kahvesi denir Naneli yeşil çay ise en çok tercih edilen içecektir

Yiyecek : Gerçek Tunus mutfağı geniÅŸ bir yelpaze sunmasa da kaçırılmayacak tatlara sahiptir Kuzey Afrika’nın vazgeçilmez yemeÄŸi olan kuskus Tunus’ta da balık veya kuzu eti ve sebze ile sunulur Bir diÄŸer lezzet ise yumurta ve balıktan kiremitte yapılan « brik »tir (genelde ton balığı ve karides kullanılır) Tunus mükemmel bir deniz mahsulleri, mevsimine göre meyve ve sebze cennetidir


Tunus Mutfağı, Kuzeybatı Afrika Ülkelerinin hemen hepsi gibi kendi özelliklerini taşıyan tipik bir mutfaktır Magrib Ülkelerinin ortak yemekleri olan "Kuskus"un hazırlanışı bile kendilerine özgüdür

Tunus Mutfağı, kuzu eti, koyun eti, balık, deniz mahsulleri ve sebzeye dayanır Makama çeşitlerinin de İtalyan etkisi ile mutfaklarında önemli bir yeri vardır

Tunus Mutfağında en çok kullanılan baharatlar, kakule, kişniş, kimyon, karabiber, toz kırmızı biber ve tarçındır Ot olarak taze ve kuru nane kullanılır Kırmızı biberden yapılan "Harissa" Tunus'ta çok yaygındır Harissa bir nevi, az tuzlu ve daha sıvı olan biber salçasıdır Özellikle zeytinyağı ile biraz daha açılarak yemeklerin, özellikle de kuskusun yanında sos olarak yenir Zeytin Tunus Mutfağı'nın vazgeçilmez öğelerinden biridir Tunuslular zeytini kahvaltıda, sıcak ve soğuk yemeklerde, salata ve girişlerde bol miktarda kullanırlar Ayrıca bol zeytinyağı da tüketen Tunuslular, bazı sıcak yemeklerini bile zeytinyağı ile pişirirler

Tunuslular köfte ve kebap çeşitlerini çok tüketirler Yine bir çeşit baharatlı sosis olan Merguez mutfağın en tipik besin maddelerindendir Merguez'i, ızgarada ve tavada hazırladıkları gibi, yemeklerde ve tabii ünlü kuskuslarında da kullanırlar

Tunus'ta çok tüketilen bir diğer besin maddesi de yumurtadır Genelde etin yerine kullanılır ve sebze yemeklerine ilave edilir Kullanılan yumurtanın miktarı, yemeğin temel yemek olup olmamasına göre değişir Sebze yemeklerinde yumurta genellikle katı pişmiş olarak kullanılır

Tunuslular çok sebze yerler Değişik sebzeleri yalnızca yemeklerde değil, közlenmiş olarak da, harissa veya zeytinyağı ve sirke ile hazırladıkları soslarla salata veya iştah açıcı olarak yerler

Tunuslular tencere yemeklerine genellikle "Tagine" (tajin) derler Tajin aslında yemeğin içinde servis yapıldığı, hemen hemen 3 cm derinliğinde büyük bir servis kabıdır Ters huni gibi bir kapağı vardır Bizim kapaklı sahanlarımızın çok daha büyüğüdür İçinde seramikten, kaba tam oturan ikinci bir kısım vardır Sıcak yemek veya kuskus bu seramik kaba konularak kapaklı tajinin içine yerleştirilir ve servis yapılır Tunuslular ve genelde Magrip Ülkeleri bu nedenden dolayı tajinde servis yapılabilecek her yemeğe tajin derler Tajin sulu bir yemek olduğu kadar kuru bir yemek de olabilir

Bu arada zeytini, bademi ve hurmayı da unutmamak gerekir Badem ve hurma ile Tunuslular çok değişik ve lezzetli, tatlılar ve kurabiyeler yaparlar Tunusluların en ünlü sıcak içeceği nane ve yeşil çay ile hazırlanan yeşil çaydır Bu çayı üzerine çamfıstığı serperek içerler

Tunuslular sabah kahvaltısında sütlü kahve içer, yanında reçel ve tereyağı sürülmüş ekmek yerler Bu onlara Fransızlardan kalmış bir alışkanlıktır Tunuslular kahvaltıda ayrıca zeytin, yoğurt ve yumurta da yerler Öğle yemekleri akşam yemeklerine göre daha ağır olan Tunuslular bu öğünde genellikle kuskus, tajin veya makarna çeşitleri tüketirler Tabii Tunus'a özgü zeytinle hazırlanan salatalar da bu öğünlerin vazgeçilmez yiyeceğidir Akşam yemeklerini hafif olarak yiyen Tunuslular, bu öğünde genellikle salata çeşitleri ve tajini tercih ederler

Tunusluların en tipik yemeklerinden biri "Brique" dedikleri, bizim çiğ böreğimize benzeyen börektir Bu börek için; yufka ince olarak açılır ve bir tatlı tabağı büyüklüğünde kesilerek içine kıymalı iç konur Bu arada tavada bol sıvıyağ kızdırılır ve böreğin içine bir yumurta bütün olarak kırılarak kapatılıp hemen kızgın yağa atılır Börek nar gibi kızarınca ki bu 1-2 dakikalık bir süredir, çıkarılıp sıcak sıcak servis yapılır Brique iki ucundan tutularak yenir İyi pişen bir Brique'te yumurtanın beyazının pişip, sarısının akıcı kalması gerekmektedir

Tunus'ta bir aileden kız istemeye gidildiği zaman, aile damat adayına Brique ikram eder Eğer damat döküp saçmadan ve yumurtanın sarısını akıtmadan böreği yemeğe muvaffak olursa, becerikli bir insan olarak kabul edilir ve kız verilir Diğer durumda zavallı damat adayının hiç şansı yoktur


Maydanozlu Tajin

hazırlama:15 dakika
piÅŸirme: 45 dakika

500 gr kuşbaşı kuzu eti
1 baÅŸ soÄŸan
3 domates
1 katı yumurta
75 gr taze kaÅŸar peyniri
4 çorba kaşığı ufalanmış ekmek içi
1 patates
3 çorba kaşığı bezelye
1 demet maydanoz
3 yumurta
8 çorba kaşığı sıvıyağ
karabiber

Kuşbaşı kuzu elini kızdırılmış 4 çorba kaşığı sıvıyağda çevirerek kavurun Karabiber tuz ekleyin Domateslerin kabuklarını soyup çekirdeklerini çıkarın, ete ilave edin Et pişip, suyunu çekinceye kadar pişirin Ayrı bir tavada kalan sıvıyağı kızdırın, patatesi soyup küçük küpler halinde keserek kızgın yağda kızartın Katı yumurtayı ve peyniri de küçük küpler halinde doğrayın Ufalanmış ekmek içini, patatesi, yumurtayı ve peyniri ete ekleyin Maydanozları ve soğanı doğrayıp, tavada bir parça su ile yumuşayıncaya kadar pişirin Bezelyeleri de tavaya ekleyerek hepsini karıştırıp etin üzerine ilave edin Yumurtaları çırpın, et karışımını ezmeden karıştırarak çırpılmış yumurtaları içine dökün Tekrar yavaşça karıştırarak yapışmaz, derin bir fırın kabına veya daha iyisi yapışmaz bir kek kabına dökerek 45 dakika kadar orta derecede kızdırılmış fırında pişirin

Fırından çıkınca bir parça soğumaya bırakın Kalıptan çıkarıp dilim dilim kesin, limon ve maydanozla süsleyerek servis yapın

Yapışmaz kabınız yoksa, fırın kabınızın dibini yağlayarak içini yağlı kağıtla kaplayın Tekrar kağıdın üzerini yağlayarak malzemenin üstüne boşaltın



Sebze Dolması

hazırlama; 25 dakika
piÅŸirme: 30 dakika

1 kg kıyma
2 patlıcan
2 kabak
2 domates
2 patates
2 yumurta
7-8 taze yeÅŸil soÄŸan
1 tatlı kaşığı domates salçası
1/2 su bardağı taze kaşar peyniri rendesi
2 tatlı kaşığı toz kırmızı biber
2 tatlı kaşığı yenibahar
1 küçük kase doğranmış domates
1 su bardağı su
4 çorba kaşığı sıvıyağ
2 tatlı kaşığı karabiber
tuz

Önce yeşil soğanları, maydanozları ince ince doğrayarak derin bir kabın içine koyun Kıymayı soğan ve maydanozların üzerine koyarak tüm baharatları ilave edin Sıvıyağı ve arzunuza göre tuzu ekledikten sonra bir kaşık ile karıştırın Daha sonra rendelenmiş kaşar peynirini ekleyerek, tekrar birlikte karıştırın Yumurtaları karışı¬mınızın üzerine kırın ve iyice karıştırın Hazırladığınız dolma içini bir kenara bırakın

Patlıcanları ikiye bölün, bir tatlı kaşığının yardımı ile kabuğunu delmeden içini boşaltın Kabakları ve patatesleri aynı şekilde hazırlayın Domatesleri üst kısımlarından kesin, çekirdeklerini atarak içlerini boşaltın Hazırladığınız iç ile sebzelerin içini hafifçe başararak doldurun Dolmaları gevşek doldurmayın, içinde pirinç olmadığı için şişme payına ihtiyacınız yok Tam tersi et pişince biraz küçülür Derin bir fırın kabının içini yağlayın ve dolmaları dizin

Doğranmış domatesleri kabın dibine doğru kaşık kaşık koyun Daha sonra kaseye suyu ve salçayı ilave edip hafifçe karıştırın ve yine bir kaşıkla dolmaların altına doğru gezdirin Dolmaların içine mümkün olduğunca su koymamaya dikkat edin Kızgın fırında hemen hemen 1/2 saat kadar pişmeye bırakın Dolmalarınızı pişme sırasında kontrol edin ki yanmasınlar Yanında Ekmek Salatası ile servis yapın


Harissa Soslu ve Siyah Zeytinli Balık

hazırlama: 20 dakika
piÅŸirme: 15-20 dakika

1 kg beyaz etli balık filetosu
1 küçük baş soğan
2 büyük diş sarmısak
1 su bardağı doğranmış domates konservesi veya 4 olgun domates rendesi
1 tatlı kaşığı harissa
1 defne yaprağı
3/4 su bardağı siyah zeytin
1 limonun suyu
1/2 demet kiÅŸniÅŸ veya 1/2 demet maydanoz
1 su bardağı un
1/2 su bardağı su
1 tatlı kaşığı karabiber
1 tatlı kaşığı tuz
kızartmak için zeytinyağı

Unun içine tuzu ve karabiberi karıştırın Hafifçe kabı elinizle silkeleyerek tuz ve karabiberin homojen olarak yayılmasını sağlayın Daha sonra balık filetolarının iki yanını una bulayın ve fazla unu silkeleyerek alın

Tavaya bol zeytinyağı koyun ve kızdırın, içine fındık kadar küçük bir ekmek parçası atarak yağın kızgınlığını anlayabilirsiniz Ekmeğin, yağın yüzeyinde yüzerek en fazla 10-15 saniyede kızarması gerekir Yağı yakmamaya dikkat edin, zeytinyağı fazla ısı kaldırmaz ve çabuk yanar Balıklarınızı kızgın yağa ikişer üçer atın Çevirerek iki tarafları da altınımsı kahverengi oluncaya kadar kızartın ve bir tabağa alın Tavayı ateşten alın, yağı atmayın Soğanı ve sarımsakları soyup ince ince kıyın Zeytinlerin çekirdeklerini çıkarın Kişnişi veya maydanozu ince ince doğrayın Tavadaki yağın fazlasını alarak hemen hemen 3 çorba kaşığı yağ bırakın Tekrar tavayı ateşe koyup yağı kızdırın İçine soğan ve sarımsakları atıp bir iki kere çevirin ve hemen domatesleri, defne yaprağını ve harissayı ilave edin Üzerine ½ su bardağı su koyarak hafif ateşte 10 dakika kaynatın Daha sonra içine kızarttığınız balıkları dizin Üzerine zeytinleri dökün ve tencerenin kapağını kapatıp, çok kısık ateşte hafif hafif kaynayarak balık etleri yumuşayıp sos koyulaşıncaya kadar pişmeye bırakın

İndirmeden hemen önce içine ağız tadınıza göre limon suyu ekleyin Balıklan oval bir servis tabağına çıkarın, sosun içinden defne yaprağını alıp atın Sosu balıkların üzerine gezdirin ve kıyılmış kişnişi veya maydanozu üzerine serperek ana yemek olarak sıcak, giriş yemeği olarak ise soğuk servis yapın


Ekmek Salatası

hazırlama: 15 dakika

1 adet bayat ekmek (6-8 orta boy dilim)
2 çorba kaşığı harissa
1 kırmızı şalgam turşusu
1 havuç turşusu
2 kahve fincanı sirke
1,5 su bardağı su
8 yeÅŸil zeytin
8 siyah zeytin
3/4 su bardağı zeytinyağı veya sıvıyağ

Bayat bir ekmeği 2 cm kalınlıkta düzgün olarak dilimleyin Yumurtaları haşlayıp soğumaya bırakın Kırmızı şalgam ve havuç turşularını küçük küçük kesin Zeytinlerin çekirdeklerini çıkarın ve ikiye bölün Hepsini bir kenara bırakın Derin bir kapta, Harissa'yı, sirkeyi, suyu ve zeytinyağını karıştırın ve bir çatalla çırparak homojen hale getirin Dilimlediğiniz ekmekleri bu hazırladığınız sıvıya batırın ve fazlasının sızması için bir süzgece koyun

Daha sonra bir servis tabağına ekmekleri koyun, üzerlerine küçük küçük kestiğiniz kırmızı pancar turşusunu, havuç turşusunu ve çekirdekleri çıkarılmış zeytinleri dizin Haşlanmış yumurtaları salatanın üzerine rendeleyin, özellikle yaz aylarında, öğle yemeğinde tek yemek olarak servis yapın


Harissa

hazırlama: 5 dakika

1 bütün iri kırmızı biber turşusu
4 adet acı kırmızı sivri biber veya 3 tatlı kaşığı acı kırmızı pul biber
3 diş sarımsak
1 tatlı kaşığı toz kişniş
1 tatlı kaşığı kimyon
1 çorba kaşığı zeytinyağı
1/2 tatlı kaşığı tuz

Acı biberleri küçük küçük doğrayın Çok acı istemezseniz içindeki tohumları temizleyebilirsiniz Acı biberleri doğradıktan sonra ellerinizi gözlerinize ve ağzınıza sürmeyin ve hemen ellerinizi yıkayın

Sarımsakları soyun ve ikiye veya üçe bölün Acı biberleri, biber turşusunu, pul biberi, tuzu, kişnişi, sarımsakları ve kimyonu bir miksere koyun ve hep birlikte koyu bir püre haline gelinceye kadar çekin Ya hemen yaptığınız yemek için kullanın, ya da steril bir kavanoza koyarak, üzerine bir çorba kaşığı kadar zeytinyağını koruma amaçlı olarak koyun ve ağzını kapatarak buzdolabında saklayın
Harissayı en fazla 15 gün saklayabilirsiniz


Cevizli ve Çikolatalı Toplar

hazırama: 30 dakika

3 küçük kase fındık
3 küçük kase ceviz
3 küçük kase bal
1 çorba kaşığı portakal çiçeği esansı
200 gr bitter çikolata
35 gr tereyağı
3 çorba kaşığı su
aynca,
20 fındık
20 kabuÄŸu soyulmuÅŸ badem
15 yarım ceviz

Cevizleri ve fındıkları sırayla mikserde çekip, derin bir kaba koyun İyice karıştırın Balı, fındık ve ceviz karışımının üzerine dökün, portakal çiçeği esansını ekleyin ve bir kaşığın yardımı ile iyice karıştırın Karışımdan ceviz büyüklüğünde aldığınız topları avucunuzun içinde yuvarlayın, içine bir bütün fındık koyun ve tekrar top haline getirin Karışımın hepsini toplar halinde hazırladıktan sonra bir kenara bırakın Küçük bir tencerede suyu ısıtıp, tereyağını içine atın Tereyağı eriyince çikolatayı kırarak yağı suya ilave edin ve bir tahta kaşık yardımı ile çikolata eriyinceye kadar hafif ateşte karıştırın

Çikolata homojen bir hale gelince küçük bir kaseye koyun ve daha önce hazırladığınız topların yarısını erimiş çikolatanın içinde çevirerek, topların her yerinin çikolatayla iyice kaplanmasını sağlayın Çikolatayla kapladığınız topları servis tabağına alın, üzerlerini kabuğu çıkarılmış ve ikiye bölünmüş birer parça badem ile süsleyin ve çikolatanın donması için serin bir yerde soğumaya bırakın Topların kalanını ise çikolata sosa batırmadan üzerlerini yarım ceviz ile süsleyin Bunun için cevizleri hafifçe badem ve fındık toplarının üzerine cevizin yarısı gömülünceye kadar bastırın ve bir tabağa sıralayın

Ellerin sağlık Smyrna, sayende tekrar Tunus'a seyahat etmiş oldum

Ufakken ailemle gitmiştim, ama tek hatırladığım yapmış olduğumuz bir turda gördüğüm berberilerin yaşadıkları evlerdi

Toprak üzerinde hiç birşey yok Koca çukurlardan merdivenlerle aşağı iniliyor Yani evler yerin altında Sıcaktan o şekilde daha iyi korunuyorlarmış


Berberi Evi




Çok güzel ve ayrıntılı bir konu olmuş Paylaşım için teşekkürler