Yüz Ruhun Kenti | Prag (Çekoslavakya)

Yüz Ruhun Kenti | Prag





Romanesk, Gotik, Rönesans, Barok, Art- Nouveau akımlarının izlerine, her köşesinde rastlayabileceğiniz, bir ortaçağ masal kenti Her sene, dünyanın her yerinden gelen turistleri, kendine aşık eden şehir PragAvrupa Kalbi

Prag Şehir Arması








Prag’ın anlamı “ağaç yetişen yer” demek Zamanında Hitler bile bu şehri bombalamaya kıyamadığı , Vlata nehrinin suları yükseldiği içinde, ileri tarihlerde sular altında kalma tehlikesi olduğu yolunda şehir efsaneleri anlatılmaktadır





Gotik ve barok yükseltilerin göze çarptığı kentteki binaların cephelerinde yeni sanatın yanı sıra, kübist yapıların da bulunması kentte uzun periyotlarla Saksonlar, İsveçliler, Almanlar ve Ruslar'ın hüküm sürmüş olmasından kaynaklanıyor Bir zamanlar Kutsal Roma İmparatorluğu'nun merkezi olması ve diğer tarafta Habsburgs kalesiyle Prag; politika, kültür ve ekonomi alanlarında ünlü bir merkez haline gelmiş Kentte bulunan tarihi binalar buranın "Yüz Ruhun Kenti" adını almasına da neden olmuş





Prag ,Çek Cumhuriyeti'nin başkenti ve en büyük şehridir Çek Cumhuriyeti ve Slovakya birleşikken de başkentti Avrupa'nın en büyük kültür kentlerinden biridir

Orta Bohemya'da Vltava Nehri'nin üzerinde yer alır ve 12 milyon nüfusu vardır İş dünyası istatistiklerine göre bu sayıya ek olarak 300000 kişi de resmi kaydı olmaksızın Prag'ta yaşamaktadır





Prag, geniş bir kitle tarafından dünyanın en güzel şehirlerinden biri olarak gösterilir Prag "Altın Şehir", "Doksanların Sol Bankası", "Masal Şehri", "Şehirlerin Anası" ve "Avrupa'nın Kalbi" gibi isimlerle de anılır Şehrin masallar şehri olarak anılmasında en büyük pay, eşsiz mimarisidir 1992'den beri Prag'ın tarihi merkezi, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (Unesco)'nun listesinde yer almaktadır





Prag, Ortaçağ'dan kalma bir kent olarak,tarih boyunca Golden(altın), hundred-spired (yüz burmalı), the crown of the world (dünyanın kralı) gibi sıfatlara da sahip olmuştur


(Karl Köprüsü)





Prag'ın bir özelliği de 2 Dünya savaşında pek zarar görmemiş olmasıdır Bu sayede birçok tarihi ev ve mekanı barındırır Bu yerler arasında St Vitus Katedrali de yer alır Turizm alanında son yıllarda çok fazla rağbet görmektedir


(Belediye Binası)





Mitolojiye göre 6'ncı yüzyılda efsanevi Prenses Libuse ve Prens Premysl'ın kurduğu kabul edilen Prag, 9'uncu yüzyıldan itibaren Çeklerin başkenti olmuştur 14'üncü yüzyılda İmparator 4Karl 'imar faaliyetleriyle sıradan bir şehir olmaktan çıkıp bir metropol haline geldi 17'nci yüzyıldan itibaren Avusturyalıların egemenliğine girdi






1918'de kurulan Çek Cumhuriyeti'nin başkenti ilan edildi 1939'da ise bombardıman tehdidi üzerine Almanlara teslim edildi 1945'te Rus askerleri tarafından istila edilen kent, 1948'de yapılan seçimlerinin ardından 40 yıllık Komünist iktidarına adım attı Bugün Cumhurbaşkanı olan Vaclav Havel'in dünyaya tanıttığı Kadife Devrimle 1989'da yeniden demokrasiye geçebildi



(Belediye Binasındaki Astronomi ve Astroloji Saati)




Şehir; Romanesk, Gotik, Rönesans, Barok, Art- Nouveau akımlarının etkilerini mimarisinde taşır Müzeleriyle, saraylarıyla ve bahçeleriyle Prag tam bir rüya şehir olarak karşımıza çıkar



(Maldau Üzerindeki Karls Köprüsü ve Prag Kalesi)







(Prag Kalesi)



Dünyanın en büyük kalelerinden biri olan Prag Kalesi (570 m yükseklik, 130 m genişlik), ulusal önemi büyük bir eserdir Çek Cumhuriyeti, Çekoslovakya'nın İmparatorları ve Kralları burada ikamet etmişlerdir 9 yüzyıldan kalma bu yapı 1918'den bu yana devlet başkanının oturduğu yerdir



(Nikolai Kilisesi Yakınındaki Eski Şehir Meydanı)



1357 ile 1402 yılları arasında kurulan Charles Köprüsü, Vltava Nehri üzerindeki en eski ve en ünlü köprüdür Bu köprü, ikisi Lesser Qurater tarafındaki uçta diğeri Eski Kent tarafında olmak üzere, üç kuleyle sağlamlaştırılmıştır





(Maldau Nehri)


Lesser Town Köprüsü'ndeki kulelerin küçük olanı 12 yüzyıldan kalma, Roma mimarisi özelliklerine sahip bir yapıdır Daha yüksek olanı 200 yıllık gotik tarzda mimari bir eserdir Eski Kent (Old Town) kulesi, gotik mimari tarzıyla dünyanın en görkemli yapılarındandır




(Eski şehir Meydanında Teyn Kilisesi)


Prag'ın kalbinde yer alan Old Town Hall (Eski Kent Konağı), Eski Kent yetkililerinin kalması için 1338 yılında inşa edilmiştir Wenceslas Meydanı ve Charles Köprüsü arasında bulunan bu komplekste, gotik Tyn Katedrali ve barok St Nicholas Kilisesi gibi farklı mimarileriyle dikkatleri çeken çok sayıda yapı bulunur Astronomik Saat (Prague Orloj), meydanın güney duvarının üzerinde yer alır Güneş ve Ay'ın konumunu gösteren astronomik kadrana ve takvim kadranına sahip bu saat, her saat başı Hz İsa'nın 12 havarisinden birini gösterme özelliğiyle kentin en önemli turistik değerlerinden biridir
318 metre yüksekliğe sahip Petrin Tepesi (Mala Strana'da), 8 parkı birbirine bağlar Burası Prag'ın en geniş yeşil alanıdır 62 metre yüksekliğindeki Petrin Kulesi, Eiffel Kulesi'nin bir kopyasıdır Kulenin 299 basamağından Bohemya merkezinin mükemmel manzarası izlenebilir

Charles Köprüsü








13 yy yapımı olan bu köprü; özellikle ilkbahar ve yaz aylarında turistlerin ve yöre halkının en çok gittiği yerlerden biridir Ya sabahları daha günün ilk ışıkları ile şehir aydınlanırken ve harikulade bir manzara köprü üzerinde size kucak acarken, ya da gecenin o essiz güzelliğinde sevgilinizle yapacağınız romantik bir yürüyüş ile de “Köprü Ustu Asıkları” gibi alala dolaşmanın hazzına varabilirsiniz






Güneşli günlerde köprü hediyelik eşya satanlar, kukla tiyatroları, müzisyenler, ressamlar ve sanatçılarla ziyaretçilere pekcok seçenek sunmakta Bir yanda köprünün bir yerlerinde çalmakta olan kemanin insan ruhunda oluşturduğu hüznü düşünürken, diğer yanda çalan bir polka müziği ile birden hüznü geride bırakıp neşelenmeye ve Fransızların deyimiyle joie de vivre (yasama sevinci)’i hissetmeye başlıyorsunuz






Kral 4 Charles’in bas mimari olan Peter Parler tarafından yapılan köprü, daha ziyade şövalye turnuvaları için işlevsel bir yapı oluşturma amacı ile yapılmış ve o donemde süsleme olarak ta sadece bir hac kullanılmıştı Fakat daha sonraları Katoliklerin baskısıyla 30 adet heykel kullanılmıştır (1600-1800 AD) Günümüzde köprü üzerinde bulunan heykelleri çoğu kopyadır çünkü şehrin gecen yıllar zarfında yasadığı kotu hava şartları heykeller oldukça büyük zararlar vermiştir Su anda 75 adet heykel bulunmaktadır, bunlardan belki de en eski en ilginç olanı 8 numaralı John Nepomuk heykelidir





John Nepomuk; şüpheci Wenceslas IV döneminde rahip olarak görev yapmaktaydı Birgen güzeller güzeli kraliçe günah çıkarmak üzere rahibin yanına geldi Bunu duyan Wenceslas kraliçenin ask konusunda itiraflarda bulunduğundan emin bir halde rahibi huzuruna çağırdı ve derhal kendisine söylenenleri birdir anlatmasını istedi Rahip tanrı huzurunda verdiği sözü bozamayacağını ve bu konuda tek bir kelime bile etmeyeceğini söyledi Bunun üzerine sinirlenen kral, rahibi Vltava nehrinden aşağı attı İste tam rahibin nehre atıldığı yerde bir hale oluştu denir ve buğun heykel üzerinde bulunan hale de o olayı hatırlatmak içinmiş Doğrumudur bilinmez ama bizden söylemesi, eğer dilek tutup hac ya da haleye dokunursanız dileğiniz gerçek oluyormuş…






Yahudi Kasabası






Old Town içinde yer alan Josefov, en eski Yahudi yerleşim yeridir 10 yy da Ujezd ve Vysehrad’in aşağı kısmına yerleşen Yahudiler, daha sonraları 12yy da Dusni caddesi üzerinde yeni bir yerleşim bölgesi oluşturdular ve bir sinagog yaptılar (Old School (Eski Okul))



(Sinegog)


13 yy ortalarında Old-New Synagogue çevresinde bir Yahudi kasabası ortaya çıktı ve bu bir anlamda Yahudi gettosu oldu Old Town bölgesinde yaşayan diğer insanlardan ayrı bir dünya oluşturdular ve zaten kendilerine getirilmiş yasaklarla iyice içe dönük bir yaşam sürdürmeye başladılar



(Teyn Kilisesi)


Bu yasakların başında politikanın hiçbir alanında yer almamaları, kimi dönemlerde bulundukları yerleri değiştirmek zorunda bırakılmaları, 16′inci yüzyılda Yahudilerin ‘bir utanç sembolü’ olarak elbiselerine sarı yuvarlak işaret takmaları zorunluluğu vs geliyor
Gerçi tüm bu yasaklamalara ve göce zorlanmalarına karşın gelenek ve göreneklerini çok iyi bir şekilde korumayı basardılar 1848 yılında politik haklarını elde ettiler 1890 yılına gelindiğinde ise, sağlık kurallarına uymadığı gerekçesiyle getto baştan aşağıya yıkılmış ve sadece mezarlık ile birkaç sinagog bırakılmıştır





Parizska ve Cervena caddelerinin kesiştiği noktada bulunan Old-New Synagogue (Stranova Synagogue) bugünkü Yahudi Müzesinin bir parçasıdır Prag’daki erken Gotik mimari özelliklerini taşıyan en eski yapıdır(13 yy) Sinagog’un en eski bolumu girişidir Burada bulunan büyük kutu ile eski dönemlerde Yahudilerden vergi toplanırdı Bahçesinde FBilek tarafından yapılmış bir Musa heykeli bulunmaktadır





Daracık Cervana Caddesi üzerinde bulunan High Synagogue (Vysoka Synagogue) 16 Yy da yapılmıştır 17 yy da biraz daha büyütülmüş olan yapı, 19 yy da bazı eklemelerle bugünkü halini almıştır İlk katta bulunan Rönesans salonu oldukça görkemlidir





Hemen yanında bulunan Jewish Town Hall (Zidovska radnice) karakteristik kulesi ve bunun üzerinde bulunan İbranici dilindeki saatiyle dikkat çekmektedir 16yy sonlarında yapılmış olan bina, daha sonraları Yahudi bölgesi belediye başkanı olan Mordechai Maisel’in topladığı yardımlarla 1763 yılında tamir edilmiş ve bugünkü rococo stilini elde etmiştir





Ve belki de Yahudi kasabasının en önemli yerlerinden biri Old Jewish Cemetery (Stary zidovsky hrbitov) bizdeki adıyla “Yahudi mezarlığı” ;Dünyadaki en eski Yahudi mezarlığıdır15 yy da kurulmuştur(1478) New town bölgesinde o dönemde bulunan mezarlık kapatılınca bazı mezarlar buraya nakledilmiştir





En eski mezar 1439 tarihli Avigdor Kar’a, en yenisi de 1787 tarihiyle Mozes Baeck’e aittir Bu mezarlık 300 yıl boyunca Avrupa’da Yahudilerin gömülmesine izin verilen tek mezarlık olmuş Mezarlıkta 12000 mezar bulunmakla beraber söylenilene göre yaklaşık 100000 ceset burada bulunmakta





Çünkü bazı mezarlarda 12 ceset üst üste gömülmüş durumda Mezartaşlarında ölen kişilerin isimlerin yansıra icra ettikleri meslekleriyle ilgili resimlerde görmeniz mümkün Örneğin balık rölyefi olan bir mezartasi rehberimizin anllatığına göre balıkçı bir Yahudicin mezarı imiş Mezarlıkta en ünlü mezar , Rabi Low ya da gerçek adıyla Jehuda ben Becalel‘e aittir Yahudiler arasında adeta bir efsane olan bu kişi 1609 yılında olmuştur1975 yılında çok sıkı bir çalışma ile tüm mezar taşları restore edilmiş ve Yahudi cemaatinin ileri gelenlerine ait mezar taşları belirlenmiştir Girişin hemen yanında bulunan Neo-Romanesque tarzındaki 1906 yılında inşam edilen salonda, soykırım sırasında Almanlar tarafından öldürülen çocukların, toplama kamplarında yaşamlarını sürdürürlerken yaptıkları çizimler yer almaktadır





Yine aynı bölge içinde yer alan bir diğer sinagog ise Klausen Synagogue‘ dır 1694 yılında inşaa edilen bu yapının ön salonunda yine zengin bir dekorasyon göze çarpmaktadır Çok eski dönemlere ait Ibranice manuskriptler, Prag’daki Yahudilerin yaşamlarından kesitler sunan dokümanlar bulunmaktadır





Mezarlığın güney tarafında Rönesans döneminin güzel bir örneği olan Pinkas Synagogue yer almaktadır Horowitz Ailesinin dua etmesi için yapılan bu 15 yy yapısı olan bina, 1535 yılında büyütülmüştür İkinci Dünya savaşı sonrasında, iç mekân Bohemya ve Moravia toplama kamplarında ölen 77297 Yahudicin anisini yaşatmak üzere bir anıt-mekân haline dönüştürülmüştür





Bulunduğu cadde ile ayni adi taşıyan ve 6 sinagogun son parçası Maisel Synagogue Orijinali Rönesans izlerini taşıyan bu bina Belediye Başkanı MMaisel tarafından 1892–1905 yılları arasında Neo-Gothic tarzına dönüş tünülmüştür






Yeni Şehir



(Wenceslas Meydanı)



750 mt uzunluğunda, 60 mt genişliği ile bir meydandan ziyade Paris bulvarlarını hatırlatan, kültürel ve sosyal yaşamın merkezi olmasının yanı sıra, pek çok oteli, mağazaları, restaurantları ve cafeleri ile çok canlı bir yer Araç trafiği konusunda sıkıntı olmamasının nedeni sadece izin belgesi taşıyan insanlara geçiş izni verilmesidir Sağlı sollu çiçek tarhları çevresindeki oturma grupları güneşli günlerde pek çok kişinin gözde köşesidir 1348 yılında yeni şehir kurulduğunda yapılan bu meydanda, ilk dönemlerde at pazarları kurulurmuş 1680 yılında St Wenceslas’in heykeli meydana dikilmiş daha sonrasında meydana ismini vermiştir(1848 ) 19 Ve 20 yy da pek çok önemli olaya tanıklık etmiştir 1848, 1918, 1948, 1968 ve son olarak Kadife Devriminin gerçekleştiği 1989 tarihinde binlerce insan bu meydanda toplanmıştır





Ulusal Müze



(Wenzels Meydanındaki Ulusal Müze)



Wenceslas Meydanının bulunduğu yokuşun en tepesinde yer alan ihtişamlı müze, Ulusal müzedir
J Shulz tarafından tasarlanmış 1885–1890 yılları arasında inşaa edilmiştir
Binanın ana cephesi tam 100 mt genişliğindedir Binanın dekorasyonu, merdivenleri, galerileri ve tabii en önemlisi kubbesi pek çok değerli sanatçının imzasını taşımaktadır
Giriş katında genelde sergiler yer almaktadır Geçmişten günümüze dünya tarihini gözler önüne seren bir sergi, dünyanın tüm bölgelerinden toplanmış minerallerle ile ilgili bir sergi, tarih öncesi Çek Cumhuriyeti’nin gelişimi ile ilgili bir sergi vs
İkinci katında paleontolojik sergilerin yanı sıra, bir balina iskeletinin de bulunduğu sergi yer almaktadır






Antonin Dvorak Müzesi






Villa Amerika adıyla da bilinen, Barok Michna yazlık evi içinde yer alır K I Dienzenhofer tarafından tasarlanmış ve 1712–1720 yılları arasında inşaat edilmiştir Unlu besteci Antonin Dvorak’in hayati ve yarattığı eserlere adanmıştır





Hradcany Meydanı





Meydanın tam ortasında Meryem Ana ve Bohemya’nın 8 azizin heykeli bulunmaktadır Schwarzenberg Sarayı (schwarzenberky Palac No: 2) Prag Rönesans saray mimarisinin en güzel örneklerinden biridir (1545–1563 dönemi AVlach) Sarayın tavan süslemeleri ile yine sarayın içinde bulunan “Askeri Tarih Müzesi” görülmeye değer





Toscana Sarayı erken barok mimarisi binalarındandır 1689–1691 yılları arasında JBMathey tarafından tasarlanmıştır Çatı katında bulunan dinsel heykeller JBrokof’a aittirMartinic Sarayı , 16 Yy dan kalma olan bu saray, bugünkü halini 1620 yılında almıştır Jaroslov Borita of Martinice, Rönesans dekorasyonu kullanarak sarayı yeniden dekore ettirmiş ve Martinic amblemini girişe koydurmuştur Saray su anda Prag şehri Mimarlar odası başkanına ev sahipliği yapmasının yani sıra konserlere, sergilere ve edebi çevrelerin toplantılarına da ev sahipliği yapmaktadır



(National Galeri)