Çin Seddi | Çin

Çin Seddi




Çin Seddi, Çin'in kuzeybatısı boyunca uzanan dünyanın en uzun savunma duvardır Kalıntıları Po Hay körfezinde deniz kıyısında başlar





Pekin'in kuzeyinden geçerek batıya yönelir ve Huang-Ho nehrini ikiye bölerek güneybatıya uzanır Gobi Çölü'nün güneyinden batıya yönelerek devam eder






İlk set, MÖ7 yüzyılda Chu Krallığı tarafından, günümüzdeki Henan eyaletinde yapılmış olup fazla uzun değildir






MÖ3 yüzyılda Hun, Tunguz ve Moğolların saldırılarını durdurmak ve ülkenin kuzey sınırlarını korumak için İmparator Qin Shin Huang (Çe-Huang-Ti), burayı boydan boya aşılmaz bir savunma duvarıyla kapatmaya karar verdi






MÖ221 yılında daha önceki krallıkların yaptırdığı duvarları birleştirek uzattı MÖ3 yüzyıldan MS17 yüzyıla kadar Çinliler seddi uzatmaya devam etmişlerdir Seddi onaran ve savunma amaçlı kullanan son hanedan Ming Hanedanı (1368-1644) olmuştur






Seddin yıkılmış olan kısımlarıyla birlikte uzunluğu 10000 kilometreyi bulur Bugün ayakta duran kısım Ming Hanedanı devrinden kalan 3000 kilometrelik settir Ancak asıl inşaat, MÖ221 ile MS608 yılları arasında yapılmıştır






Seddin kalınlık ve yüksekliği yer yer değişir Genellikle duvarın yüksekliği 7 -10 metre, taban kalınlığı 7 metre ve üst kalınlığı ise 6 metre civarındadır Üzerinde atlar ve arabalar gidebilmektedir






Duvar boyunca siperlik ve okçu delikleri vardır 200 metrede bir gözetleme kulesi veya kale ve 9 kilometrede bir fener kulesi bulunur






Duvar üzerinde yer yer saray ve tapınaklara da rastlanır Bazı yerlerde setler, kademeli savunmaya imkan verecek şekilde bir kaç sıra halinde yapılmıştır






Çin Seddi, en uzun sürede yapılan ve en çok insan çalıştırılan yapıdır MS555'te Beijing ile Datong arasındaki 500 kmlik duvarın yapımında 1800000 kişi çalıştırılmıştır







Badaling dağının üzerinden geçen seddin sadece 200 metrelik kısmını yapmak için bile binlerce kişi çalıştırılmış ve bu kişilerin isimleri bir taşa yazılmıştır

Çin Seddi, Sonu Olmayan Bir Yolculuk…
(Seyyahın Kaleminden)
Son yıllarda aydan görülüp görülmediği tartışılan Çin Seddi, çok sayıda seyyahın görmek istediği yerler arasındadır Eylül ayının 18’inde, ısı 40 dereceye yakın, güneşin parlak ışınları altında muhteşem esere doğru yola koyulduk Çin Seddi’nde yürümek için yılın en uygun zamanıymış Eylül ayı Bir de kış mevsiminde kar yağdığında; buz kaplayan duvara çıkmaya cesaret eden çok olmayınca, ‘Kışın gelirsen duvarı kendine ait hissedersin’ diyorlar




Muhteşem Mao Zedong, ‘Kahraman olmayı arzulayanlar önce Çin Seddi’ne çıkmayı başarsınlar’ demiş Kastettiği ülkeyi doğudan batıya doğru ikiye ayıran, yaklaşık 7 bin km’lik duvarı bir uçtan bir uca kat etmek Bunu atasözü olarak belleyen Çinliler için Çin Seddi hala kültürel kimliklerinin önemli bir parçası






Çin Seddi’nin yapımına bugün gördüğümüz muazzam eseri ortaya çıkarmak amacıyla başlanmamış Kesin tarih belli olmamakla birlikte beşinci yüzyılda bugünün Çin Halk Cumhuriyeti’nin yer aldığı bölgede yaşayan küçük devletler aralarında güvenlik amaçlı kuleler inşa etmişler Çin, büyük bir imparatorluk haline gelirken, kuzeyden gelecek saldırılardan korunmak için kuleler, aralarına örülen duvarla birleştirilince muhteşem bir mimari eser haline getirilmiş 16’ıncı yüzyıla kadar aralıklı olarak kuleler ve duvarın yapımı devam etmiş





Çin Seddi yapımı hakkında söylenen bir çok hikaye var; Çin imparatoru, duvarı kendi hanedanlığı döneminde bitirmek uğruna aralıksız çalıştırılan askerler, köleler, köylüler, mahkumlar ve işçilerin gıdasızlıktan ölmesi, duvarın bazı bölümlerinde insan kanı ve kemiğinin yapıma karışması bunlardan bazıları






17’inci yüzyıldan sonra imparatorların ilgisi azalınca kendi haline bırakılan duvarın geçtiği bölgelerde yaşayan köylüler, duvarın taşlarını söküp ev inşaasında kullanmışlar Bugün duvarın kalıntılarının yüzde 30’undan azı iyi durumda




Çin Seddi, doğuda Sarı Deniz’den başlayıp batıda Gobi Çölü’ne kadar çöller, dağlar, ovalar aşarak uzanıyor Duvarın yüksekliği 10 m, genişliği 5 m, uzunluğu 7 bin km civarında Üzerinde yürüyebilmenin yanısıra beş at, bir araba geçmeye yetecek genişlikte Birçok gözleme kulesi ve kale bugün duvara çıkış noktası olarak kullanılıyor




Pekin’in kuzeyindeki Badaling Kulesi, Çin Seddi’ne giriş kulelerinin en meşhur olanı Pekin’e 70 km ile en yakın olan Badalling kulesi, 1950’de onarılmış Hem ulaşılması hem de üzerinde yürümesi kolay ve güvenli olan diğer bir kule Pekin’e 80 km uzaklıktaki Mutianyu

Simayai, yamaç boyunca yükseldiğinden daha dik olup, zinde olanların tercihi Huanghua ve Jinshanling, Pekin yakınlarında diğer iki kulenin bulunduğu duvara çıkış noktaları Diğer bölgelerde birçok giriş noktaları var fakat hem ulaşım, hem de doğa şartları daha zor




Çin dehasının sembolü olan Çin Seddi’nin neden ve nasıl yapıldığı onbir yüzyıldan fazla bir dönem anlatılarak açıklanıyor Dünya üzerindeki en uzun medeniyetlerden olan Çin, birçok hanedanlıklar, her hanedanlıkla değişen başkenti, birçok din, dil, ırk ve kültürüyle oldukça zengin Çin Seddi yolunda rehberimiz, yıllar öncesinde kalan tarih bilgilerimizi tazelerken, ufukta mavi bulutlar altında, yeşil tepeler arasında uzayıp giden uçsuz bucaksız duvar görünmeye başlıyor









Küçük Ayaklar
Bugünün Çin Halk Cumhuriyeti, 5 bin yıldan bu yana aralıksız devam eden bir medeniyet Tarihsel mirasının çoğu sırasıyla Zhou (Ço), Qin (Çin) Han, Tang, Song, Yuan, Ming, Çin hanedanlıkları döneminden kalma İlk Çin hanedanlığı döneminde imparatorun mezarına konulması için kırmızı çamurdan sayıları 7 bin olan Terro-cotta savaşçıları yapılır
Barış içinde geçen Han Hanedanlığı döneminde, Çin’in tarih ve kültürel özelliklerinin temelleri atılır; İpekyolu ticareti başlar, kağıt, pusula, matbaa, barut keşfedilir Ayrıca imparatorun diğer inançlara toleranslı olması sonucu Tibet Budizmi Çin’e gelir ve yayılmaya başlar Konfüçyüsianizm devlet doktrini olur




Çin’in en güçlü dönemi olan Tang Hanedanlığı, bugün Çin de dikkat çeken sarı, yeşil, kırmızı renkli tarihi yapıları bırakır Song Hanedanlığı döneminde küçük ayaklı kadın moda olur Küçük ayakların daha yavaş yürümesi ve seksi olduğu fikrinden hareketle sınıf ayırımı yapılmadan kız çocuklarının ayakları altı yaşına kadar bağlı tutulur Sargı içindeki ayakların, iğne ile kanı çıkarılarak, büyümesi önlenir





Moğol soyundan gelen Kubilay Han’ın önderliğinde hüküm süren Yuan Hanedanlığı’nın ardından Ming Hanedanlığı gelir Ming döneminde Çin Seddi’nin bugüne kalan kısımlarının çoğu inşa edilir Mançurya soyundan gelen ve 1644-1911 yılları arasında hüküm süren Çin Hanedanlığı, son imparatorun devrilmesiyle ortadan kalkar ve cumhuriyet kurulur





Bu noktanın ötesine geçilmek yasaktır!
Bu kısa tarih bilgisinden sonra muhteşem Çin Seddi’nin Badalling girişindeyiz İlk fotoğrafını gördüğümden beri merak ettiğim Çin Seddi gerçeğini öğrenince heyacanım azalıyor Aslında duvarın ancak bir km’lik bölümünde yürünebiliyor Geri kalan kısımları yıkıntı halinde Oysa, saatlerce bir kuleden diğerine yürümeyi hayal etmiştik Kapıdaki görevli, geçtiğimiz yıllarda bir Amerikalının doğudan başlayıp batıya doğru 7 bin km’ye yakın uzunluğu yaya tamamlamayı başardığını söylüyor Bazı bölümlerinde duvardan inip, yıkıntılar üzerinde bastığı yeri bilmeden, gölleri, çölleri, bataklıkları aşarak yapılan bir tur olduğunu sözlerine ekliyor





Duvarın sağ yönüne yürümek daha kolay olduğu için hem daha kalabalık, daha dik ve tenha olduğu söylenen sol yöne doğru yürümeye başlıyoruz, hem de çok satıcı olduğunu öğrenince, duvar dağın yamacına yapıldığı için kimi yerinde merdivenlerle kimi yerinde düz olan zemin dikey ve yatay uzandığından üzerinde yürümeyi zorlaştırıyor Her 200 metrede bir kulenin bulunduğu duvardan aşağıya bakınca uçurum görülüyor






Kulelerin gölgesinde hem serinlemek, hemde dinlenmek için durunca,satıcıların ısrarlı satış taktikleri kulenin dışındaki sıcaktan daha yorucu Pekin şehir merkezindeki satıcıların benzerleri buradada var Satıcılar olmasa hem manzaranın, hemde muhteşem mimari eserin keyfine varılacak ama ne mümkün Herkes birşeyler satıyor; üzerinde olimpiyatların yazılı olduğu tişört, seramik biblo, ipek, kaligrafi, yağlıboya tablo, taş oyması süs eşyaları





Bir saat içinde duvarın ziyaretçilere açık, onarılmış bölümünün sonuna geliyoruz Geldiğimiz noktada gözlerimiz ‘Bu noktanın ötesine geçmek yasaktır’ tabelasının arkasında yıkıntılar halinde uzayıp giden bölüme takılıyor; Çin Seddi, çalılar ve vahşi otlar arasında ayakta durmaya çalışıyor Bir süre Moğolistan’a doğru uzayıp giden duvarı seyrettikten sonra kuleye geri dönüyoruz Çin Seddi yürüyüşümüş böylece tamamlanmış oluyor ve Badalling kulesinden bir sonraki durağımız Buda, Tao ve Lama tapınaklarının olduğu bölgeye doğu yola çıkmak üzere ayrılıyoruz