08-04-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Trenin Uğramadığı Dünyadaki Tek İstasyon | Dalaman Tren Garı

Mısırın son hıdivi yani valisi olan Abbas Hilmi Paşa, sahibi bulunduğu Dalaman'a 20 yüzyılın başlarında bir köşk, İskenderiye'e de bir istasyon binası inşa ettirmek istemiş ve projeleri Fransızlara hazırlatmıştı Ancak Fransa'dan malzemeleri getiren gemiler güzergáhı karıştırınca İskenderiye'de mükemmel bir köşk yapıldı, Dalaman da dünyanın tren yolu bağlantısı olmayan ilk ve tek istasyon binasına kavuştu
Demiryolları, icadından çok kısa bir süre sonra Osmanlı İmparatorluğuna da geldi ve imparatorluğun birçok yerine demiryolu hatları döşendi Bu hatları süsleyen istasyonlar bugün birçok yerde hálá kullanılıyor İstasyonların en ilginci ise, demiryolunun hiç uğramadığı Dalaman'a yanlışlıkla yapılan bir bina idi
Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın 19 yüzyılın başlarında Mısır'a hákim olmasıyla, Osmanlı İmparatorluğunun bölgedeki nüfuzu giderek azaldı Mısır ile yetinmeyen Kavalalı, Suriye'ye de göz dikti ve Mısır ordusu 1831'de girdiği Suriye'ye kısa sürede hákim oldu Daha sonra Mehmed Paşa'nın oğlu İbrahim Paşa, Osmanlı ordularını mağlup ederek Kütahya'ya kadar ilerledi Avrupa'nın büyük devletleri ve Rusya araya girmeselerdi, Mısır ordusu belki de İstanbul kapılarına dayanacaktı
Üçüncü Selim, 18 yüzyılın sonlarında annesi Mihrişah Kadın'a Dalaman'da çok büyük bir çiftlik hediye etmişti Çiftlik bugünkü Tepearası, Eskiköy, Dalyan, Ortaca, Akıncı, Güzelyurt ve Dalaman'ın tamamını kapsayan uçsuz bucaksız bir arazi idi Mısır'ın idaresinin Osmanlı İmparatorluğu ile yaptığı antlaşma sayesinde babadan oğula geçmesini sağlayan Kavalalı, zamanla bu çiftliğe sahip oldu ve çiftlik, Mehmet Ali Paşa'nın ölümünden sonra ailenin mülkü olarak kaldı En nihayet 1874'te, Mısır'a hıdiv olan İkinci Abbas Hilmi Paşa'nın mülkiyetine geçti

Abbas Hilmi Paşa, 1905'te Nimetullah isimli yatıyla Dalaman'a 12 kilometre mesafedeki Sarsıla Koyu'na gitti Bugün Muğla'nın ilçesi olan Dalaman, o günlerde henüz yoktu, sadece deniz kenarında sazlardan yapılmış 30 evlik Söğüt isimli bir köy vardı ve Dalaman verimli bir ovadan ibaretti Av hayvanlarının cirit attığı uçsuz bucaksız ovayı gören av meraklısı Hıdiv, bölgeyi çok beğendi
Hıdiv, Sarsıla Koyu'na iskele ile depo inşa ettirdi ve koydan çiftliğe uzanan bir de yol yaptırttı Yolun her iki tarafına Mısır'dan getirttiği okaliptüs ağaçlarını diktirirken çevredeki bataklıkları da kurutturdu
Abbas Hilmi Paşa, ikinci aşama olarak çiftliğinin bulunduğu Dalaman'a bir av köşkü ve aynı anda İskenderiye'ye de bir tren istasyonu inşa ettirmeyi planladı Binaların yapımını Fransız mimarlara havale etmişti Fransa'dan yola çıkan ve av köşkünün malzemeleri ile binanın projesini taşıyan gemi Dalaman'a, tren istasyonunun malzemeleri ile projesini taşıyan diğer gemi ise Mısır'a gidecekti Ancak yolda bir karışıklık oldu ve Mısır'a gitmesi gereken gemi, yükünü Sarsala Koyu'ndaki iskeleye boşalttı
Hıdiv'in Dalaman'daki işçileri, karışıklığın farkında olmadan malzemeleri develere ve katırlara yükleyerek, Abbas Hilmi'nin köşkünün bulunduğu yere götürdüler Gemiyle gelen ustalar ve Hıdiv'in adamları da, efendilerine sürpriz yapmak için hemen binanın yapımına giriştiler Fakat son derece garip bir karışıklık yaşanmış, Dalaman'da planlanan av köşkü değil, istasyon binası inşa edilmiş, Mısır'a giden diğer gemideki malzeme ile de mükemmel bir av köşkü yapılmıştı
Eksikler de kısa sürede tamamlandı ve Dalaman'daki binanın etrafına Mısır'dan getirilen palmiyelerle hurma ağaçları dikildi Tren yolunun bulunmadığı Dalaman'a istasyon binası yapılması Hıdiv'i hayli şaşırttı ama binayı yıktırmadı ve istasyonun yanına bir de cami inşa ettirdi

1928'e kadar Hıdiv Abbas Hilmi Paşa'nın mülkiyetinde kalan çiftliğe, Türk Sanayi Bankası'ndan alınan bir kredi ödenemeyince, devlet tarafından el kondu Bina 1930'dan 1958'e kadar Jandarma Karakolu olarak kullanıldı, sonra Devlet Üretme Çiftlikleri'ne tahsis edildi Dalaman-Köyceğiz yolu üzerinde, Dalaman Çayı'na 10 kilometre uzaklıkta bulunan Devlet Üretme Çiftliği trenle tanışamadı ama bölgedeki tarımın gelişmesinde büyük katkısı oldu
Abbas Hilmi Paşa ise, 30 yıl hıdivlik yaptıktan sonra, 1914'te Türkiye yanlısı olduğu gerekçesiyle İngilizler tarafından Mısır'ın yönetiminden uzaklaştırıldı Paşa, ömrünün kalan kısmını genellikle Avrupa'da geçirdi ve 20 Aralık 1944'te Cenevre'de vefat etti
Alıntıdır 
|
|
|