Tarihte Ünlü Casuslar

Tarihte Ünlü Casuslar




Arabistanlı Lawrence (1888 - 1935)




Asıl adı Thomas Edward lawrence olan İngiliz arkeolog aynı zamanda Yarbay rütbeli bir ordu mensubuydu TE lawrence veya TE Shaw adlarını kullanan casus 1916-1918 döneminde Osmanlı İmparatorluğu’na karşı yürütülen Arap başkaldırısında İngiliz irtibat subayı idi Bu nedenle de Türkiye’de Arabistanlı lawrence adıyla tanınan casusu İngilizlerin halk kahramanlarından biridir









Mata Hari (1876 - 1917)





Gerçek adı Margaretha Geertruida Zelle olan Hollandalı dansçı I Dünya Savaşı esnasında Fransız ve Alman ordularına iki taraflı casusluk yaptığı iddiasıyla 1917 senesinde Fransızlar tarafından kurşuna dizildi Mata Hari’nin Fransız Gizli Servisi tarafından Avrupa turneleri esnasında Almanlar hakkında istihbarat toplamak üzere görevlendirildiği biliniyor Tüm zamanların en ünlü kadın casusu Hale’in aksine son nefesine kadar masum olduğunu iddia etti










İngiliz Kemal (1892 - 1966)
Asıl adı Ahmet Esat Tomruk olan ünlü Türk casusu İstanbul’da doğdu Babası öldüğünde beş yaşındaydı O ve annesi dayısı Sezai Bey’in himayesine girdiler Ahmet Esat 1908’de 16 yaşında iken İngiltere’ye gitti Bir süre sonra İngiliz dilini aksansız konuşmak bir yana farklı bölgelerdeki İngilizce’yi de mükemmelen taklit edebilir hale geldi 1914’te İstanbul’a döndü; Teşkilat-ı Mahsusa’ya üye olmuş ve İttihatçı Kara Kemal ile Dramalı Rıza’dan gizli teşkilat ve çetecilik öğrenmişti Sarışın ve renkli gözlü olmasının da avantajı ile 1924 yılına kadar genelkurmaya bağlı olarak sürdürdüğü istihbarat görevinden ayrılarak anılarını yazmış ve tercümanlık yapmış olan İngiliz Kemal gençliğinde kazandığı Türkiye Hafif Sıklet Boks Şampiyonu unvanını 1932 yılına kadar korumuştur






Nathan Hale (1755 - 1776)





Amerikalılar için bir vatansever olan Nathan Hale kendisi gibi Yale’den mezun 3 arkadaşıyla birlikte Amerika’nın ilk istihbarat operasyonlarını yapan Culper Ring adlı örgütün üyesi idi 1776’da İngilizler tarafından deşifre edilen Hale casusluk yaptığını itiraf edip pişman olduğunu söylemesine rağmen 21 yaşında idam edildi Yale Üniversitesi’nin eski kampüsünde Nathan Hale’in bir heykeli bulunur Bu heykelin birer örneği sonradan Virginia longley’deki CIA binası ile Andover’daki Philips Academy’nin önüne de dikilmiştir Hale’in “Vatanım için feda edecek tek bir canım olması tek üzüntümdür” sözü ünlü olmakla beraber gerçekten böyle söyleyip söylemediği şaibelidir






Isabella Sarah Marie Boyd (1844 - 1900)





19 yüzyılda yaşamış olan bu ünlü kadın casusun gerçek adı Maria Isabella Boyd idi Amerikan iç savaşında Konfederasyon için casusluk yapmış olan Belle Boyd Birleşik Devletler tarafından ele geçirildi ve hapse atıldı Ancak savaş daha sona ermeden birliğin subaylarından biriyle evlenmeyi başardı






İlyas Bazna (1904 – 1970)





İlyas Bazna (veya Arnavutça adı ile Elyesa Bazna) 1904'de Kosova'da doğmuş, 21 Aralık 1970'de Münih'de ölmüştür II Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası hesabına çalışmış en önemli casuslardan biridir

Babasının ölümünden sorumlu tuttuğu İngilizlerden nefret etmesi, parasal kazanç arzusu ve hep bir operacı olmak istemesine rağmen II Dünya Savaşı esnasında Ankara'da çeşitli büyükelçiliklerde uşaklık yapıyor olması casusluk yapmaya başlamasına önayak olmuştur Franz von Papen'in sefareti döneminde Ankara'daki Almanya Büyükelçiliği'ne gizli İngiliz askeri ve diğer istihbaratını satmıştır






Alger Hiss (1904 - 1996)








Amerikalı bir bürokrat olan Hiss’in devlet hizmetinden ayrılması sonrasında Gazeteci Whittaker Chambers kendisinin aktif bir komünist olduğunu öne sürdü Başlangıçta bu iddiayı kanıtlayacak hiç bir delil bulunamadı Ancak sekiz yıl sonra şaibeli bir ilişkisinin delil olduğu öne sürüldü Kendisi de suçsuz olduğunu öne sürmesine rağmen 44 ay hüküm giydi Hiss’i mahkûm etmek için elinden geleni ardına koymayan Chambers ise 1961’de bir kahraman olarak öldü ve 1984’te de Başkan Ronald Reagan tarafından Özgürlük Nişanı ile ödüllendirildi






Ethel Greenglass Rosenberg (1915 – 1953) | Julius Rosenberg (1918 – 1953)


Ethel Greenglass Rosenberg





Julius Rosenberg




(28 Eylül 1915 – 19 Haziran 1953) ve Julius Rosenberg (12 Mayıs 1918 – 19 Mayıs 1953) Amerikan vatandaşı ve Amerikan Komünist Partisi CPUSA üyesiydiler



1950’de tutuklanan Rosenberglerin davası bir yıl sonra başladı Julius Rosenberg 1918 New York doğumlu bir Yahudi idi Elektrik mühendisi olan Julius üyesi olduğu “Genç Komünistler” derneğinde 1915 doğumlu şarkıcı ve aktris Ethel ile tanıştı; genç çift bir süre sonra evlendiler 1939-1950 döneminde Amerikan ordusunda radar cihazları ile çalışan Julius Rosenberg eski KGB ajanı Alexander Feklisov’a göre 1942 yılı 1 Mayıs’ında KGB için çalışmaya başlamış ve füze planlarının da aralarında olduğu çok miktarda dokümanı Ruslara iletmişti Casusluktan suçlu bulunup ölüm cezasına çarptırılan çift Sing Sing hapishanesinde elektrik verilerek infaz edildi





Gertrude Margaret Lowthian Bell (1868 – 1926)






Gertrude Margaret Lowthian Bell (14 Temmuz 1868 – 12 Temmuz 1926) İngiltere'nin Durham County kentinde ayrıcalıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen ünlü İngiliz kadın seyyah ve casus

Bell'in babası ünlü bir aileden gelen Thomas Hugh Bell'di Gertrude Bell, henüz 3 yaşındayken annesi vefat etti Bunun üzerine babası Thomas birkaç yıl sonra seçkin bir aileden gelen ve oyun yazarı Florence Oliffe ile evlendi İlk ve orta öğrenimini Londra'daki çeşitli okullarda tamamlayan Bell, Tarih okumak için Oxford Üniversitesi'ne gitmeye karar verdi Burada başarılı bir eğitim dönemi geçirerek okuldan birincilikle mezun olmayı başaran ilk kadın oldu

Okuldan mezun olduktan sonra seyahat etmeye karar veren Bell,Avrupa ve daha sonra da Ortadoğu'ya çok sayıda seyahatlerde bulundu İlerleyen yıllarda dağcılık ve dünya turlarıyla da ilgilenmeye başlayan Bell, 1897 - 1898 ve 1902 - 1903 olmak üzere iki kez dünya turuna çıktı1899 yılında Kudüs'e yaptığı ziyaretten sonra Araplara karşı büyük bir sevgi ve ilgi duymaya başladı Arap çöllerinde seyahatler yaptı ve batılılara çöl hayatını anlatan yazılar yazdı Araplar ona "Çölün Kızı" ve "Irak'ın Taçsız Kraliçesi" isimlerin verdiler






Bell, 1907'in Mart'ında arkadaşı arkeolog William Ramsay ile birlikte Anadolu'ya geldi ve Bir süre sonra İngiltere'ye döndü Daha sonra Ocak 1909'da Mezopotamya'ya bir gezi düzenleyen Bell, bu sırada Geç Hitit dönemine ait olan Kargamış'da önemli keşif ve incelemelerde bulundu ve bu bölgede kısa süreli kazılar yaptı Sonra Irak'taki ünlü antik şehir olan Babil'e gitti

Sonraki yıllarda Orta Doğu İngiltere'nin çıkarları için çeşitli faaliyetlerde bulunmaya başlayan Bell, Orta Doğu'da İngilizlerin şimdi bile aktif oldukları Orta Doğu politikasının kurucusu ve planlayıcılarından biridir Mezopotomya bölgesindeki Arap kabileleri Türklere karşı kışkırtan faaliyetlerde bulunmuştur Ayrıca 1919 yılındaki Paris Konferansı'na delege olarak katıldı ve Irak devletinin sınırlarının belirlenmesi için çalışmıştır


Soldan sağa: Gertrude Bell, TE Lawrence, Herbert Samuel, Emir Abdullah, Şeyh Macid Paşa (Amman havalimanı, Nisan 1921)


Hiç evlenmemiş olan ve yalnızca bir kez nişanlanan Bell, nişanlısını Çanakkale Savaşları sırasında kaybetti Yalnızlık ve sağlığında bozulması sebebiyle bunalıma giren Bell, 12 Temmuz 1926 yılında yüksek dozda uyku hapı alarak intihar etti ve cenazesi Bağdat'a gömüldü Geride özellikle tarihi eserleri ve gezilerini anlatan çok sayıda yayın bırakmıştır

Derleme