Baltacı - Katerina Arasında Nasıl Bir İlişki Vardı?

Baltacı - Katerina arasında nasıl bir ilişki vardı?



"Baltacı ile Katerina arasında hiç bir şey olmadı Bu bizim tarihçilerimizin kelimenin tam anlamıyla şişirdiği bir iddiadır Bunlar birbirlerinin yüzünü bile görmemiştir Bunu senelerdir yazıyoruz, söylüyoruz Hatta bundan birkaç sene önce Türk gazeteciler Rusya’ya gittikleri vakit Putin’e bunu sormuşlardı Putin de aynı cevabı vermişti Yani 1711’de Baltacı Katerina’nın yüzünü bile görmedi Ama Baltacı ve ekibi Rusya’dan çok rüşvet almıştır Baltacı’nın birçok yardımcısı idam edilmiştir Bunlar biliniyor Ama karşılaşmamışlardır

Baltacı ile Katerina arasında anlaşma olmuştur Prof Akdes Nimet Kurat’ın Prut Seferi ve Barışı diye çok önemli iki ciltlik bir kitabı vardır 1950’lerde tarih kurumu tarafından yayınlanmıştır Ve tek kaynaktır Onu seyircilerimiz okudukları takdirde belgeleriyle görürler Bakın anlaşma yok demiyorum Katerina Prut’ta kocası I Petro’nun bizim deli Petro dediğimiz büyük Petro'nun Baltacı Mehmet Paşa’nın kumandasında, ordu tarafından kuşatılması üzerine kocasını kurtarmak için yoğun bir faaliyet başlatmış ve tek çareyi para olarak görmüştür


Ne yapmış? Herkesten ne kadar kıymetli eşyası varsa toplamış fakat hepsini senet karşılığında almış Bunları Baltacı Mehmet Paşa’ya arabalarla rüşvet olarak göndermiştir Bu gerçek Bununla zaten Prut Barışı yapılmıştır Tabi Prut’ta Baltacı Mehmet Paşa’nın Rus ordusunu ve Rus Çar’ını rüşvet sonucu serbest bıraktığını düşünmek de yanlış Şu var Yeniçerilerde, orduda bir korku var çünkü birkaç sene öncesinde korkunç bir bozgun olmuştur Bunu yaşamaktan korkuyorlar Bütün bu etkenleri göz önüne almak lazım


Ordu, Rus ordusuyla savaşmaya çekiniyor Çünkü Viyana kuşatmasındaki o bozgunun yarattığı halet-i ruhiye hala atılmamıştır ordunun üzerindenÜzerine bir de Baltacı’nın karagahının savaşmayalım, çünkü Rus tarafı bataklıkta, bataklığa sıkıştırmışlardır, ne olacağı belli değildir şeklinde empoze ettiği fikirler var Bütün bunların üzerine Katerina’dan gelen rüşvet var Şimdi tekrar söylüyorum Baltacı Mehmet Paşa Katerina’yı hiç görmemiştir Ama bizim milli zamparalık destanımızdır hatta övünç meselelerimizden biridir

Belki çok kişiyi kızdırıyorum, üzüyorum ama karşılaşma olmamıştır Fakat bütün yazışmalar Prut sonrası elimizdedir Baltacı kadını görmemiştir Paralar alınmıştır fakat parayı paylaşanlar Baltacı’nın yakın çevresidir ve bunların çoğu idam edilmiştir En son Baltacı Mehmet Paşa’nın o zamanın Valide Sultanı’na yazdığı ve bütün olayları detaylarıyla anlattığı mektupta bugün elimizdedir Ve Baltacı rüşvet almadığı için buna ilave olarak ordunun savaşma azminin azalmasını fark ederek bir felaketin önüne geçti Çünkü tam bilmiyoruz Prut’ta kazanır mıydık, kaybeder miydik"

Murat Bardakçı

Baltacı Katerina'yı Hiç Görmemiş

Çorum´un Osmancık Belediyesi ve Karadeniz Araştırmaları Merkezi (KARAM) işbirliğinde düzenlenen ´Baltacı Mehmet Paşa Sempozyumu´ baltacının doğum yeri olan Osmancık ilçesinde gerçekleştirildi

Osmancık Belediyesi Kültür Sitesi'nde düzenlenen sempozyumda Osmancık'ın yetiştirdiği ünlü şahsiyetlerden biri olan Baltacı Mehmet Paşa'nın hayatı, kişiliği, köyü, eserleri, Prut Savaşı ve Katerina ile olan ilişkisine yönelik iddialar, Osmanlı-Rus ilişkileri gibi konuların ele alındı Konuşmacılar, Prut Savaşı nedeni ile eleştirilen Baltacı'nın Rus ordusu karşısında açık bir zafer elde ettiğini, ancak Osmanlı Sarayı'ndaki bazı yöneticilerin komplolarına kurban edildiğini kaydettiler Baltacı'nın Katerina ile duygusal ilişkisi olduğu yönündeki iddiaları da yalanlayan konuşmacılar, Baltacı'nın Katerina'nın yüzünü bile görmediğini ileri sürdüler

Baltacı Mehmet Paşa ve Prut Savaşı'nın Genel Bir Değerlendirmesi' konulu bir sunum yapan Prof Dr Kemal Çiçek, Baltacı'nın Prut Savaşı'nda Ruslar tarafından 7 araba dolusu mücevher teslim aldığını söyledi

Prut Savaşı'nda Rusları elinden kaçırmakla suçlanan Baltacı Mehmet Paşa'nın siyasi ve askeri açıdan başarılı bir idareci olduğunu belirten Kemal Çiçek, barış anlaşmasında teslim alınan bu mücevherlerin rüşvet olarak değerlendirilemeyeceğini açıkladı

Osmanlı Devleti geleneklerine göre savaşlarda ve barış anlaşmalarında bu tür hediyeleşmelerin doğal olduğunu vurgulayan Prof Dr Çiçek, Baltacı'nın Rusları Prut Bataklığı'na sıkıştırmasının askeri ve stratejik açıdan büyük bir başarı olduğunu kaydetti

Baltacı için rüşvet olarak değerlendirilen 7 araba mücevherin bugünkü değerinin 200 bin Ruble'ye tekabül ettiğini belirten Çiçek, bir Osmanlı Vezir-i Azamı'nın bunun çok üzerinde bir mülke sahip olduğunu, o nedenle bu tür iddiaların gerçeği yansıtmadığını vurguladı Çiçek, şöyle konuştu:

'Baltacı'nın hayatı, dünya tarihi açısından da önemli'

"Baltacı Mehmet Paşa, Osmanlı tarihinde Prut Savaşı sırasında Ruslar'ı elinden kaçırmakla suçlanır Ancak yapılan barış, Osmanlı'nın taleplerini elde ettiği bir anlaşmadır Prut Savaşı, Rus Çarı'nın ilk kez aciz duruma düştüğü savaştır Ancak bu savaşta Rus Ordusu imha edilseydi, Rus İmparatorluğu doğmadan ölecekti ve İsveç, Rus topraklarının hakimi olacaktı

Baltacı'nın hayatının incelenmesi, dünya tarihi açısından da önemlidir Bu sempozyum sonunda hazırlanacak kitap, geniş kitlelerde ilgi uyandıracaktır

Baltacı'nın siyasi ve askeri yetersizliği nedeniyle Rus Ordusu'nun Osmanlı'nın elinden kurtulduğu iddia edilir Şu bilinmelidir ki, Baltacı Mehmet Paşa kabiliyetsiz bir kimse değildir Rus Ordusu'ndan hızlı hareket edilmesi ve düşmanın Prut Bataklığı'nda sıkıştırılması önemli bir başarıdır

Savaşla ilgili diğer bir iddia ise 7 araba dolusu mücevherin Osmanlı karargahına verildiğidir Bugünkü değeri 200 bin Ruble olan bu mücevherler, Osmanlı Vezir-i Azam'ı olan Baltacı için rüşvet olarak iddia edilebilecek düzeyde bir miktar değildir Çünkü Baltacı'nın mülkü ve geliri bunun çok üzerindedir Ayrıca savaş ve anlaşmalar sırasında bu tür hediyeler alınması bir devlet geleneğidir"

Osmancık Belediyesi tarafından düzenlenen Baltacı Mehmet Paşa Sempozyumu'nda konuşan Yrd Doç Dr Zübeyde G Yağcı ise, Prut Savaşı'nda önemli bir askeri başarı elde eden Baltacı'ya Osmanlı Sarayı içerisindeki bazı kimselerin komplo kurduğunu söyledi

Sempozyumda, '18 Yüzyılda Çorum'dan Bir Vezir-i Azam: Baltacı Mehmet Paşa' konulu bir sunum gerçekleştiren Yrd Doç Dr Yağcı, Prut Savaşı'nda Rus Ordusu'nu köşeye kıstıran Baltacı'ya yapılan anlaşma sırasında Çar Petro tarafından verilen sözlerin sonradan tutulmadığını o nedenle de zafer elde eden bir komutanın asılsız iddialarla yıpratıldığını açıkladı Anlaşma sonrası Padişah tarafından kutlanan Baltacı'nın Saray içerisindeki bir takım entrikalar neticesinde komploya kurban gittiğini belirten Yağcı, şöyle konuştu:

"Baltacı Mehmet Paşa'nın Osmancık doğumlu olduğunu biliyoruz 18'inci yüzyıla kadar Osmanlı'nın üst düzey yöneticileri genellikle devşirme usulü eğitilmiş yabancılardan oluşurdu Ancak Baltacı Mehmet Paşa döneminde böyle bir durum söz konusu değildir Çünkü o tarihten önce bu uygulamadan vazgeçilmiştir Dolayısıyla Baltacı Mehmet Paşa Türk'tür

Baltacı lakabı, Osmancık'tan ayrıldıktan sonra Sarayın Harem dairesinin güvenliğini ve odun ihtiyacını karşılayan Baltacılar Ocağı'na katılması ve bu ocaktan yetişmesinden gelir

Ergenlik çağında Osmancık'tan ayrılan ve Afrika'yı gezdikten sonra Osmanlı Sarayı'na gelen Baltacı, himayesine girdiği Hacı Sefer Ağa sayesinde hızla yükselir İki kez vezir-i azam olan ve bu görevi 2,5 yıl yürüten Baltacı, entrika ve düşmanlarının baskıları sonucu görevden alınmıştır

25 Aralık 1704'te ilk kez vezir-i azam olarak görevlendirilen Baltacı'nın bu görevi 12 Mayıs 1706'da sona ermiştir Sakız Adası'nda küçük bir göreve sürülen Baltacı, Saray'daki eşinin ricaları neticesinde Erzurum Valiliği'ne tayin edilir

Vezir-i azamlıktakı ikinci dönemi ise 1710 yılında başlar Poltova Savaşı'nda Ruslar'a yenilerek Osmanlı'ya sığınan ve tarihin ilk siyasi sığınmacısı olan İsveç Kralı Karl, Osmanlı-Rus ilişkilerinin bozulmasına neden olur

'Baltacı, Katerina'yı görmedi bile'

Baltacı'yı basiretsiz ve yeteneksiz olarak ifade etmek yanlıştır Katerina ile ilgili iddialarla yıpratılmak istenen Baltacı Mehmet Paşa, Rus Çariçesi'ni görmemiştir bile Çünkü savaşta bu gibi görüşmeler imkansızdır Üstelik Petro, Katerina'yı Rusya'ya göndermiştir

Prut Anlaşması, kâğıt üzerinde güzel bir anlaşmadır 120 bin kişilik Osmanlı ordusu, 40 bin kişilik Rus ordusuna karşı açık bir zafer elde etmiştir İlk muharebe sonunda 7 bin Osmanlı askeri şehit düşmüştür Rus ordusu ise çareyi barış imzalamakta gördüğü için Çar Petro'nun baş yardımcısı aracılığıyla üst üste görüşme talep edilmiştir Savaşta düşmanı köşeye sıkıştıran Baltacı, daha fazla kayıp vermeyi istemediği ve anlaşma ile muharebe sonrasında elde edeceği şartları kazanacağını öğrendiği için Ruslar'ın talebini kabul etmiştir Yani anlaşma imzalanmasında ne rüşvet ne de Katerina etkili olmuştur

Ancak gelin görünki, Rus Çarı Petro anlaşmada verdiği sözleri tutmamış ya da yerine getirmekte gecikmiştir Bu yüzden de Baltacı Mehmet Paşa'nın zaferi Osmanlı Sarayı'ndaki bazı art niyetliler tarafından çarpıtılmış ve başarısızlık gibi gösterilmiştir Baltacı'nın yaptığı anlaşmadaki şartlar yerine getirilseydi, Osmanlı açısından gerçekten büyük bir zafer daha kazanılmış olacaktı Söylentileri ciddiye alan Padişah, Baltacı'nın Midilli Adası'nda hapsedilmesini emretmiştir Baltacı, 50 yaşında burada vefat etmiştir Kabri, Midilli Adası'ndadır"

Tarih kitapları Baltacı'yı suçlu gösteriyor

'Tarih Ders Kitaplarında Baltacı Mehmet Paşa' konulu bir sunum gerçekleştiren Araştırma Görevlisi Özgür Aktaş, bugüne kadar okutulan birçok ders kitabında Baltacı'nın suçlu gibi gösterildiğini söyledi

Baltacı Mehmet Paşa'nın ders kitaplarında yer alan bilgilerle tanındığını belirten Özgür Aktaş, Baltacı ile Rus Çariçesi Katerina arasında yaşandığı iddia edilen görüşmenin gerçek olmadığını kaydetti

Ders kitaplarında, Katerina'nın güzelliği ve cazibesi ile bataklıkta sıkışan ordusunu kurtardığı iddialarına yer verilmesinin Baltacı'ya yapılan büyük bir haksızlık olduğunu vurgulayan Aktaş, son yıllarda hazırlanan tarih kitaplarında bu hatadan dönüldüğünü ifade etti Aktaş, "Prut Savaşı denildiğinde akla Katerina ve Baltacı Mehmet Paşa gelir Baltacı Mehmet Paşa, bugüne kadar ders kitaplarında yer alan ve Katerina'nın güzelliği ve cazibesi ile bataklıkta sıkışan Rus ordusunu elinden kaçıran bir komutan olarak tanınır"

alintidir