Kil Tabletlerden E-Kütüphanelere

Kil Tabletlerden E-Kütüphanelere






Kütüphanelerin mazisi yazının varlığı kadar eskidir Eski çağ medeniyetlerde yazılı kil tabletlerin saklandığı odalar ilk kütüphaneler olarak addedilir Romalıların yaktığı antik dünyanın meşhur ve muazzam İskenderiye Kütüphanesi de zamanının şahikası sayılır İslam kültürüyle yayılan kitap merakıyla pek çok kütüphane kurulmasına ve kütüphanecilik geleneği oluşmasına ön ayak olmuştur

Fakat dehşetli Moğol ve İspanyol istilalarında Endülüs’ten Türkistan’a kadar uzanan medeniyet merkezleri ve kütüphaneler yok edilir Asırların birikimi Dicle nehrinin sularında mürekkep olur akar




Romalılar tarafından yakılan İskenderiye kütüphanesinin temsili resmi



Bütün bunların yanında doğu toplumlarının her zaman kitaba ve yazıya tahakküm etmediği, bel bağlamadığı, kültürünü ve ananesini nesilden nesile aktarmak için kulağını ve dilini kullanmayı tercih ettiği de bir gerçektir Sözlü gelenek dediğimiz bu anlayışta okumaktan çok dinlemek, hafızaya nakşetmek ve nakletmek esastır Yüz yüze oturarak usta-çırak, şeyh-derviş, talebe-hoca ilişkisi içerisinde devreder kültür

Bundan dolayıdır ki matbaa bazı toplumların hayatına girse de pek bir şey ifade etmez Okumaktan çok, yüksek sesle okuyan birinin etrafından halkalanarak dinlemeyi seçer insanlar Bu durum göçebe gelenekten gelen Türk kültürünün de en baskın özelliklerinden birisidir



Kütüphane girişi


19 asırda yaşam biçiminin yavaş yavaş değişmesiyle Kütüphaneler ve okuma zorunluluğu toplum hayatına girmeye başlamış, ancak burada da kütüphane hafız-ı kütüp denilen (kütüphanecinin) şahsiyeti ve bilgisi etrafında şekillenen müesseseler olmuştur Basit memur değil zamanının birer entelektüeli olan bu insanlar hafızası kuvvetli âlim kişiler olur her kitabı içeriğine kadar tanır, dehalarıyla okuyucu ve araştırmacılara, cürmü küçük kadri büyük hizmetlerde bulunurlardı



Meşhur hafız-ı kütüp İsmail Saib Efendi, müstear ismiyle Bursalı Mehmed Tahir



Fakat 21 asrın ferdiyetçiliği kütüphaneleri de vurdu Kitaplar kütüphane raflarından bilgisayarlarımızın hard diskine taşındı Bütün neşriyatı takip eden, kitapları tanıyan, içeriklerini sayfasıyla bilen hafızı kütüpler çoktan birer birer sahadan çekildiler Onların yerini de CTRL + F tuşları aldı! Ama bilgi yaklaştıkça biz uzaklaştık, iştahımız kesildi beşeriyetçe! Oysa eskiden ne şevkle tırmalardık o rafları! Bize matbâ geç geldi derler, böyle olacaktıysa hiç gelmeseydi…




Kütüphane ve İnsan



Yinede hiç kuşkusuz yüzyıllar boyunca yazılan ve bugün basılan milyonlarca kitap elân kütüphaneleri dolduruyor Bu hususta son yıllarda gelişen İSAM gibi bazı vakıf teşekküllerinin hizmetlerini de göz ardı etmemek ve hakkını teslim etmek gerek

Bununla birlikte Osmanlılar ve öncesine ait eserleri okuyacak, anlayacak pek az kimse kaldığından, belki biraz da kitap ve bilginin teknoloji ile geçirdiği değişimden, yani fişe ve kabloya fazlasıyla güvendiğimizden herşey hercümerç oluyor

Tarih ve Medeniyet

Eskiden verilen dönem ödevlerine elimizdeki kaynaklar yetmez kütüphanelerin yolunu tutardık Saatlerce araştırır, okur ve elde ettiğimiz bilgileri not defterlerimize yazardık
Şimdi ise merak ettiğimiz bir konu oldumu hemen elimizdeki sonsuz bilgi kaynağı hepimizin bildiği Söylemeye gerek yok

Teknoloji ile bilgi hazinelerinin nesilden nesile aktarılması iyi olduğu kadar da kötü denebilir


Teşekkürler Canan

Kitaplardaki haz hiçbir şekilde internetle ulaşılanda bulunamıyor Sayfaları karıştırmak tek tek aramanın ayrı bir zevki ve değeri var

Şimdilerde öğrencilerin çoğu araştırma yetisinden, emek vermekten habersiz Ödev verildiğinde bir tıkla çıktı alıp sunuyorlar Ansiklopedilerden araştırma şansını bulmuyor çoğu

İnternet büyük bir paylaşım alanı olsa da kitapların yine de baş köşede tutulmasından yanayım