Prof. Dr. Sinsi
|
İbrahim Refet Bele (1881 Selanik - 1963 İstanbul)
İbrahim Refet Bey (1881 Selanik - 1963 İstanbul)

İbrahim Refet Bele
Türk asker ve siyasetçi
Kurtuluş savaşını başlatan beş komutandan birisidir (diğerleri Mustafa Kemal Paşa, Ali Fuat PaşaKazım Karabekir ve Rauf Orbay) Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarında İçişleri Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur
Gazze savaşı kahramanı olan Refet Paşa, 19 Mayıs 1919 da Mustafa Kemal ile Samsun’a çıkarak Kurtuluş savaşını başlatanlar arasında yer almış ve Atatürk’ün çalışma arkadaşları arasına girmiştir Türkiye'nin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet fırkası kurucuları arasında bulunur İzmir suikasti sanıklarındandır Üç dönem Demokrat partimilletvekili olarak mecliste yer almıştır

Nutuk, "19 mayıs 1919 da samsuna çıktım" diye başlar mustafa kemal,16 mayısta ,özenle seçtiği 18 kişilik bir toplulukla isanbul dan bandırma vapuruna bindi ve üç gün sonra samsun a çıktı Çetin bir yolculuktu,ülke için bir umut yolculuğu idi,katılanlar için yeni ve çetin bir yaşamın başlangıcıydı Atatürk' ün bu 18 kişilik yol arkadaşı kurtuluş savaşı nın "ilk saatine" tanık olmuşlar o saati başlatanlar arasında yer almışlardır
3 kolordu kumandanı miralay refet bey ,müfettişlik kurmay başkanı miralay kazım bey, 1 şube müdürü hüsrev bey,topçu kumandanı binbaşu kemal bey, Miralay Doktor İbrahim bey, başyaver yüzbaşı cevat bey ,yüzbaşı mümtaz bey, yüzbaşı ismail hakkı bey, yüzbaşı ali şevket bey,,üsteğmen hayati bey ,üsteğmen abdullah bey,üsteğmen hikmet bey,asteğmen muzaffer bey,şifre katibi faik bey,şifre katibi memduh bey bu 18 kişilik grupta idi
Miralay Refet beyin ,bu "teftiş heyeti"n de yer alması ,şişlideki evde kararlaştırılmıştı Atatürk ün bu evi ,anadolu da başlayacak direnişin karargahı gibiydi bu evi sık sık ziyaret edenlerin arasında refet paşa da bulunuyordu mustafa kemal, reft paşa nın atlara düşkünlüğünü biliyordu atlara düşkünlük bir özğürlüğe düşkünlüktür özgürlük ise ülkesi özgür olan yurttaşların özgürlüğüdür Refet Paşa ya bir gün şu anlamlı soruyusormuştu ;"sen atlara meraklısın ne düşünürsün?"Refet Paşa bu soruya şu karşılığı verir;"üsküdar dan ata bineyim ve hep ileri gideyim"
Mustafa kemal ,bu yanıttaki duyguyu derinden duyumsamış "eğer atına binip anadolu içlerine girmek istiyorsan,ben bir gün senin bu arzunu yerine getiriri" bu sözler Refet Paşa nın samsuna ayak basanlar arasında olması ile gerçeğe dönüştü Refet Paşada mustafa kemal paşa nın müfettiş olarak atanmasında etkinliği olmuş kurmaylardandı iki arkadaş arasındaki dayanışma ülkenin en ateşli günlerinde devam etti
İbrahim Refet Paşa da selanik li,1881 doğumludur 1909 da harp akademisi ni bitirdikten sonra üstlendiği kurmay subaylık dönemi,balkan ve 1 dünya savaşı içerisinde doğudan batıya bir çok cephede geçmiş, değerli bir osmanlı subayı idi askerlik yeteneği özellikle filitin cephesinde öne çıkan Refet Paşa, 1916 daki gazze muharebelerinden sonra albaylığa yükseltilmişti 1919 a değin tümen ve kolordu komutanlığı, ve jandarma genel komutanlığı görevlerinide üstlenenrefet paşa nın yaşamının 19 mayıs 1919 dan sonrasını tümüyle kurtulış savaşı belirledi yüzbaşı mustafa bey
Samsun dan hemen sonra ,batı cephesi nde kuva-yı milliye güçlerini toparlayıp işgalci yunan ordusuna karşı aydın ve nazilli de ilk direnişleri başlatanların başında Refet Paşa vardı kurtuluş savaşı nın ana yolunu belirleyen amasya genelgesini imzalayan dört kurmaydan biride Refet Paşa ydı paşa ,daha sonra erzurum ve sivas kongrelerinde de Mustafa Kemal in çizdiği yolun en öndeki destekçilerinden olmuştu paşa,türkiye tarihinin yazgısını belirleyen bu tarihsel toplantıların ve alınan kurucu değerdeki kararlara katılamsının yanısıra,anadolu daki delibaş,çerkez ethem ,demirci mehmet efe gibi ayaklanmalarının bastırılmasında etkin görev üstlendi
Bir çok alanda ve bir çok cephede görev sürdüren Refet Paşa,son osmanlı mebusan meclisi nde izmir milletvekili seçilmiş,ankara da yeni kurulan TBMM ye de izmir milletvekili olarak girmişti fevzi çakmak paşa hükümeti nde içişleri bakanlığı, bir dönem de milli savunma bakanlığı görevini üstlenen Refet Paşa nın rütbesi generalliğe yükseltildi mudanya mütarekesi nden sonra anadolu hükümeti nce doğu trakya yı almakla görevlendirilen paşa,bu görevini tamamladıktan sonra bir süvari birliği ile 19 ekim 1922 yılında istanbul a girdi ve coşkulu bir kalabalık tarafından alkışlandı 

İstanbul da halife abdülmecid e bir at armağan ederek hilafetin korunacağına ilişkin sözler söyleyince mustafa kemal ile araları açıldı 1923 yılında istanbul milletvekili olarak tbmm ye girmişti Mustafa Kemal,asker milletvekillerinin "ya askrliği yada sivil yaşamı " seçmelerini söyleyince milletvekilliğini seçti askerlikten ayrldı paşa değildi artık Refet bey di
Refet bey in bundan sonraki yaşamı ülkede demokrasinin yerleşmesi için siyasal çalışmalarla sürmüştür Terrakiperver Cumhuriyet Partisi nin kurucuları arasında yer aldı 1925 te partisi kapatıldı,1926 da Atatürk e suikast davasında tutuklandı yargılandı,tüm paşalar gibi oda aklandı mahkeme sonucundan sonra 1939 yılına değin köşesine çekilip kırgın bir yaşam sürdü bu tarihte chp den seçildiği milletvekilliği görevini yürüten Refet Bey, emokrat parti döneminde birleşmiş milletler ce 1950de kurulan filisin miltecilerine yardım komitesi nde görev yapmak üzere dört yıl beyrut ta yaşadı 1963 yılında çok sevdiği istanbul da yaşama gözlerini yumdu
BÜTÜN DÜNYA
|