Cihan Pehlivanı Koca Yusuf

Cihan Pehlivanı Koca Yusuf

( d 1857, Şumnu, Bulgaristan - ö 4 Temmuz 1898 Atlantik Okyanusu ),





Koca Yusuf, Yusuf İsmail, Korkunç Türk


Deliormanlı efsanevi Türk güreşçidirMindere çıkan ve grekoromen güreşi yapan ilk Türk pehlivanı olduğu sanılmaktadır 1885 yılında Kırkpınar başpehlivanı olmuş; 1894 yılından itibaren Avrupa ve ABD'de devrin en ünlü güreşçileri ile güreşmiştir 144 kilo sikletindeki sporcu, 188metre boyundaydı ABD turnesinden ülkesine dönerken bir gemi kazasında yaşamını yitirdi




Lakabı

Serbest Güreşin efsanevi isimlerinden olan Yusuf, iri gövdesi, güreş becerisi, gücü ve sporcu ahlakı ile "Koca" lakabını almıştır Önceleri doğduğu köyden ötürü "Karalarlı Yusuf", sonra "Şumnulu Yusuf" olarak anılmış, 1896'dan itibaren çırağı "Erikli Mehmet"e "Küçük Yusuf" denilmeye başlanınca kendisine "Büyük Yusuf" denilmişti

Dünyada “Terrible Turk” (Korkunç Türk) olarak tanındı Kendisinden sonra başka Türk güreşçiler de bu ünvanı kullandılar

1900 yılında Rıza Tevfik 'Güreşte Avrupa Usulü ile Türk Usulü arasındaki Fark ve Müşahebet’ başlıklı yazısında kendisinden Koca Yusuf diye bahsedince yurtta bu isimle anılmaya başlanmıştır

Yaşamı

Çocukluk ve gençlik yılları

Koca Yusuf, bugün Bulgaristan sınırlarında yer alan Şumnu Kasabası'nın Karalar Köyü'nde dünyaya geldi Doğum tarihi tam olarak bilinmese de İsveç güreş tarihçisi William Baster'a göre 1857 yılında doğmuştur Babasının adı İsmail'dir Babası ve dedesi Yusuf'un ilk güreş ustaları oldu Çocukluğu, milliyetçilik hareketleri nedeniyle Bulgarların Türk köylerini bastığı bir ortamda geçti


Kel Aliço ve Pomak Osman


Kel Aliço


Koca Yusuf dönemin ünlü pehlivanlarından Nasuhçulu Kel İsmail Pehlivan ve Pomak Osman tarafından yetiştirildi Kırkpınar tarihinde 26 yıl boyunca üstüste başpehlivanlığı elinde bulunduran ve Sultan Abdülaziz'in başpehlivanı olan Kel Aliço ile 1885 yılında güreşti ve berabere kaldı Bu karşılaşma sonucu ondan ülkenin başpehlivanlığı ünvanını aldı Kel Aliço'nun çırağı olan ve 18 yıl Kırkpınar başpehlivanlığını elinde bulundurduğu söylenen Adalı Halil'i iki kez ardı ardına yendi Sultan Abdülaziz, Sultan V Murat ve Sultan II Abdülhamit döneminde pek çok güreş yaptı Koca Yusuf ile çarpışan Kara Ahmet, Katrancı Mehmet, Kazandereli Memiş, Filiz Nurullah, Kurtdereli Mehmet ve Hergeleci İbrahim gibi ünlü pehlivanlar, onun kendilerinden üstün bir pehlivan olduğunu kabul ettiler





Çolak Mümin ve Koca Yusuf



Çolak Mümin'e Yenilmesi


Koca Yusuf'u yenebilen tek pehlivanın Kavalalı Çolak Mümin Pehlivan olduğu iddia edilir 1894 yılında Rami'de yapılan ve Kel Aliço'nun hakem olduğu bir karşılaşmada Çolak Mümin, Koca Yusuf'u açık düşürmüştür Hakem Aliço bu durumu yenik sayınca Yusuf tek yenilgisini almıştır Çolak Mümin'in bu maçta sakatlanmasından ötürü güreş hayatına devam edemediği rivayet edilir








Fransa Yılları



Fransız güreşçi Joseph Doublier ile tanışması ve Fransa’da güreşme teklifi alması hayatını değiştirdi Fransız yazar Edmond Desbonnet'in "Güreşin Kralları" (1910, Paris) adlı kitabında anlatıldığına göre Doublier, 1894'te rakibi Sabés'e yenildikten sonra onu yenecek bir güreşçi arayışına girmiş ve Türkiye'ye gelmiş; Filibeli Kara Osman, Filiz Nurullah ve Yusuf İsmail'i beraberinde Fransa'ya götürmüştü Yusuf, başlangıçta yurtdışına çıkmayı kabul etmediyse de Müslümanların güçlü olduğunu ispat etmenin bir cihat olduğu şeklindeki ulema açıklamaları üzerine 1897'de Avrupa'ya gitti ve Paris'te minder güreşinin kurallarını öğrendi İlk maçını Sabés ile yaptı ve onu yendi Fransa'da 3 yıl kaldı (1894-1897) Bu dönemde güreştiği ve döneminin önemli sporcuları olan Olsen, Pons, Fournier'i yendi Gambier, Raul, Rum güreşçi Antonio Pierri ve İngiliz güreşçi Tom Cannon'u da yendikten sonra Avrupa’da rakip bulamaz hale geldi Paris'te bir sirkte, Türk güreşçi Hergeleci Mahmut Pehlivan (İbrahim Mahmut) ile yaptığı ancak polis müdahalesi ile durdurulabilen karşılaşma, gelmiş geçmiş en acımasız güreş karşılaşması olarak hatırlanır







ABD Turnesi




Avrupa'da büyük ün kazanınca Amerika Birleşik Devletleri'nden organizatörler onu New York’a davet ettiler Antonio Pierri ve Doublier ile birlikte gittiği ABD'de menajeri William Brady oldu Bu ülkede yaptığı 33 karşılaşmada yendiği sporcular arasında George Bothner, Ewan Lewis, Dan McLeod, Tom Jenkins vardır Şikago’da bir karşılaşmada dünya şampiyonu Evan Lewis’i üst üste iki defa yendikten sonra yurda dönmeye karar verdi Yaptığı güreşlerde yenilmemesi ve heybeti dolayısıyla ABD’de kendisine The Terrible Turk (Korkunç Türk) ünvanı verilmiştir



Ernest Roeber


Ernest Roeber İle Karşılaşmaları




ABD'ye gelişinden önce hiç yenilgi almayan Yusuf İsmail, 26 Mart 1898'de Ernest Roeber ile yaptığı maçta diskalifiye oldu Madison Square Garden'da yapılan bu maçta rakibini ringden dışarı atması, Roeber'in öldüğünü düşünen seyircilerin ayaklanmasına ve Yusuf'a karşı linç girişimine neden oldu Söz konusu maç, spor yazarı Walter Camp tarafından kaleme alınan 1907 tarihli "The Substitue: A Football Story" adlı romanda anlatılmıştır

İki rakip, Metropolitan Opera Evi'nde 30 Nisan günü tekrar karşı karşıya geldi Aralarındaki itişmelerden sonra menejerlerinin ringe çıkıp müdahale etmesi sonucu olay büyüyüp yine seyirciler arasında bir ayaklanma dalgası olunca karşılaşma iptal edildi ve bu olaydan sonra Opera Evi güreş karşılaşmalarına kapatıldı

Ölümü

Türkiye'ye dönmek üzere 21 Mayıs 1898'de Fransız bandıralı La Bourgogne transatlantiği ile yola çıkan Koca Yusuf, bindiği geminin 4 Temmuz sabahı New York'un kuzeydoğusundaki Sable Adası'nın 60 mil açıklarında İngiltere bandıralı Cromartyshire şilebiyle çarpışıp batması sonucu tüm yolcular ve mürettebatla birlikte boğularak ölmüştür

Kaza sonrasında filikalara binen diğer yolcularla birlikte kurtulmaya çalışan Koca Yusuf’un ölümüne, tutunduğu filikadaki diğer yolcuların onun koca gövdesinin sandalı devireceği korkusuna kapılıp kürek ve baltalarla ellerine vurmalarının sebep olduğu, kazanın ardından Amerikan dergilerindeki makalelerde yayımlandı Rivayete göre ise beline bağladığı altın dolu kemeri boğulmasına sebep olmuştu

Ölümünden Sonra


Ölümünden sonra adı, şu anda Türkiye Denizcilik İşletmelerine bağlı, Haliç Tersanesinde bulunan 40 Tonluk bir yüzer vince verilmiştir

2001 yılında basılan Bin Yılın Türkleri Hatıra Para Serisi'nde Koca Yusuf portreli hatıra para yer almıştır

Hayatı, gazeteci-yazar Halil Delice tarafından "Cihan'ı Titreten Türk Koca Yusuf Yalnızca Güle Yenildi" (2005) adıyla kitaplaştırılmıştır
Mezarı hakkında

Koca Yusuf’un cesedinin Atlas Okyanusu’nda kaybolduğu sanılmaktadır Ancak şair Sunay Akın’ın Önce Çocuklar ve Kadınlar adlı kitabının “Okyanusa Yenilen Güreşçi” başlıklı bölümünde Azor Adaları'nda mezarının bulunduğu iddiasına yer verilmiştir Kaza sonrasında civar adalara vuran gemi yolculara ait 20 cesetten pek heybetli değişik kılıklı olanının Koca Yusuf olabileceğini iddia eden yazar, cesedin adadaki kilisenin mezarlığına defnedildiğini belirtmiştir




Alıntıdır

Hollywood'da Koca Yusuf'u oynayacak



Kırkpınar güreşlerinde yıllarca başpehlivanlarla güreşen Kocaeli Büyükşehir Kağıtspor'lu güreşçi Eyüp Ünlü Hollywood'dan teklif aldı

Ünlü dünya güreş tarihine adını altın harflerle yazdıran Türk güreşçi Koca Yusuf'un hayatını canlandıracak Ünlü, Hollywood'da çekilecek filmde Koca Yusuf gibi bir ustayı canlandıracak olmaktan dolayı çok mutlu olduğunu söyledi


Kağıtspor güreşçisi olan Ünlü, 18 yıl ayaktan başa kadar bütün boylarda Kırkpınar'da dereceleri olduğunu söyledi İtalyan ve Fransız film yönetmenlerinin kendisine birçok kez teklif geldiğini dile getiren Ünlü, "Aktif spor yapıyordum Bu yüzden oyunculuğu kabul etmiyordum" dedi


Daha sonraki zamanlarda kendisini Amerikalı bir yönetmenin uzun zaman izlediğini belirten güreşçi Ünlü, "Dünyanın yenilmez güreşçisi Koca Yusuf'un hayatı ile ilgili Hollywood'da çekecekleri film projesinde yer almamı istedi" diye konuştu


Başarılı güreşçi teklifi şöyle anlattı; "Biliyorsunuz bizim Koca Yusuf cihan şampiyonu Bunlarda tabi Koca Yusuf'un hayatı ile ilgili araştırma yapıyor Fiziki olarak benim benzediğimi, bu Koca Yusuf'un hayatını benim oynayabileceğimi düşünerek bu şekilde bana teklif getiriyorlar Bende buna dedim ki, 'Bu güreşin, ata sporumuzun, güreşimizin selameti için gelecekte güzel yerlerde olması için ben bu teklifi kabul ediyorum' dedim"


Ünlü, Amerikalı yönetmenin kendisini Arnold Swazaneger'e benzettiğini de anlattı Güreşçi şunları söyledi: "Sizler nasıl keşfedilmemişsiniz ya Şunu dedi bana: 'Arnold Swazaneger' Yemin ediyorum dedi ya Adam böyle konuşuyor Böyle bir şey olabilir mi dedi E, tabi ki biz güreşin içinde olduğumuz için Haftaya şunu yeneceğiz bunu yeneceğiz dediğimiz için Biz dışarısını fazla bilmediğimiz için Onlar keşfediyorsa bizi, Amerika'dan gelip keşfediyorsa bu bizim ayıbımız değil ki"



Çekilecek film sonrasında gelebilecek teklifleri değerlendireceğini ifade eden Ünlü, "Gerçekten güzel bir şeyse Uç noktalarda olmayan Türk'ün örf ve adetine yakışır bir film olursa neden oynamayayım ki Uç olamayacak kesinlikle Aile oturup güzel seyredecek" şeklinde konuştu





Kaynak