Edep-Hay-İffet

Edep - Haya - İffet



Sual: Edebin dinimizdeki yeri nedir?

CEVAP

Edep, güzel terbiye, iyi davranış, güzel ahlak, haya, nezaket, zarafet gibi manalara gelir Mesela terbiyeli çocuk, edepli çocuk demektir Hadis-i şerifte, (Evladınızı edepli, terbiyeli yetiştirin) buyuruluyor Dinimiz, baştan başa edeptir Edep, kulun kendisini Cenab-ı Hakkın iradesine tâbi kılması, güzel ahlaklı olmasıdır Hadis-i şerifte, (Sizin en iyiniz, ahlakı en güzel olandır) buyuruldu


Hazret-i Ömer, (Edep, ilimden önce gelir) buyurdu Çok heybetli olmasına rağmen, edebinden, hayasından Resulullahın huzurunda çok yavaş konuşurdu Peygamber efendimiz de, bir kimsenin yanında iki diz üzerine oturur, ona saygı olmak için mübarek bacağını dikip oturmazdı Hadis-i şerifte, (Resulullahın hayası, bakire İslam kızlarının hayasından çoktu) buyuruldu (Buhari)


İbni Mübarek hazretleri, (Bütün ilimleri bilenin eğer edebinde noksanlık varsa, onunla görüşmediğime üzülmem, bunu kayıp saymam Fakat edepli ile görüşemesem üzülürüm) buyurdu


Her zaman her yerde edepli, hayalı olmaya çalışmalıdır! Hadis-i şerifte, (Hayasızlık insanı küfre düşürür) buyuruldu Haya, bir binayı tutan direk gibidir Direksiz binanın durması kolay olmadığı gibi, hayasız kimsenin de imanını muhafaza etmesi zordur


Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Allahü teâlâdan haya edin! Allah’tan haya eden, kötü düşünceden uzak durur, midesine girenleri kontrol eder, ölümü hatırlar) [Tirmizi]


(Haya, baştan başa hayırdır) [Müslim]


(Her dinin bir ahlakı vardır İslamiyet’in ahlakı da hayadır) [İbni Mace]


(Hayasız olan hep kötülük eder) [İbni Mace]


(Hayasız olan, emanete hıyanet eder, hain olur, merhamet duygusu kalmaz, dinden uzaklaşır, lanete uğrar, şeytan gibi olur) [Deylemi]


(Haya ile iman, ikiz kardeştir Biri giderse diğeri de gider) [Ebu Nuaym]


(Mümin, ayıplamaz, lanet etmez, çirkin söz söylemez ve hayasız değildir) [Tirmizi]


(Haya imanın nizamıdır Bir şeyin nizamı bozulunca, parçaları da bozulur) [İMaverdi]


(Haya imandandır Hayasızın imanı yok demektir) [İbni Hibban]


(İnsan, salih iki komşusundan utandığı gibi, gece gündüz kendisiyle beraber olan yanındaki iki melekten de utanmalıdır!) [Beyheki]


(Hayasızın dini olmaz ve hayasız kişi Cennete giremez) [Deylemi]


(Haya, iffet, dile hakim olmak ve akıl imandandır Cimrilik, fuhuş, çirkin sözlü olmak ise hayasızlıktan ve münafıklıktandır) [Beyheki]


(İman çıplaktır, süsü haya, elbisesi takva, sermayesi fıkıh, meyvesi ameldir) [Deylemi]


(Haya insan olsaydı, salih biri, fuhuş insan olsaydı, kötü biri olurdu) [Taberani]


(Haya ile iman bir aradadır Biri giderse, öteki de durmaz) [Hakim]


Dinimizde hayanın yeri çok mühimdir Allahü teâlâdan utanmak, imanın kuvvetli olduğuna, hayasızlık da imanın zayıf olduğuna alamettir Hadis-i şerifte, (Hayanın azlığı küfürdendir) buyuruldu Hayasız kimse, zamanla küfre kadar gidebilir Haya, imanın esasındandır Hayası olan Allah’tan utandığı için günahtan çekinir İnsanlardan utanmayan Allah’tan da utanmaz İnsanlardan utanarak günahı gizlemek de hayadandır İnsanlardan utananın, Allahü teâlâdan da utandığı anlaşılır Çünkü hadis-i şerifte, (Allah’tan sakınan, insanlardan da sakınır) buyuruluyor Hayasız olan mürüvvetsiz olur Hazret-i Ebu Bekir, (Hayasız insan, halk içinde çıplak oturan gibidir) buyurdu


Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:

(İman edenler arasında kötülüğün, hayasızlığın yayılmasını isteyenler ve sevenler için dünyada da ahirette de elim bir azap vardır) [Nur 19]


Kadın erkek ilişkilerinde ve tuvalet için kullanılan kelimeleri aynen söylemek insanlığa uygun değildir, hayayı yok eder ve iyileri gücendirir Böyle kelimeleri söylemek gerekince, açık olarak değil, kinaye olarak söylenir


Allahü teâlânın nimetinde, nimeti vereni görmeli, daima Onun huzurunda olduğunu düşünmeli, mesela otururken, yatarken edebe riayet etmelidir Yerken, içerken, konuşurken, okurken, yazarken ve her çeşit iş yaparken, bütün bunların Allahü teâlânın kudretiyle yapıldığını, bütün işlerde Onun emrine uyup yasak ettiklerinden sakınmayı düşünmelidir Böyle düşünmek çok üstün bir ibadettir


Mahrem konuları edeple sormak lazım

Bir kız, mahrem konuları annesine sorar O da bilmezse, annesine, (Babamdan öğren) der Babası da bilmezse, babasının, bilen birisine sorması gerekir Babası yoksa, ağabey, amca, dayı gibi mahrem akrabalarından öğrenir Bunlar da öğrenip bildirmezse, o zaman mektupla veya telefonla, kendinden değil de, (Bir kadının muayyen hâli şu kadar devam edip kesilse, ne gerekir) şeklinde sormak daha uygun olur Bir kadının kocası, bu bilgileri öğrenip hanımına anlatmazsa, kadın, en uygun bir yolla bunları öğrenebilir Bilenlerden bu konuları edep dairesinde sorması ayıp olmaz


Hazret-i Esma’nın Peygamber efendimize nasıl gusledileceğini sorarken utanması üzerine, Hazret-i Âişe validemiz, (Ensar kadınları ne iyidir; utanmaları, dinlerini öğrenmekten men etmiyor) buyurdu (Buhari)


Demek ki, ayıp olur diye kendisine farz olan bilgileri öğrenmemek yanlıştır Peygamber efendimiz, mahrem konuları anlatırken, (Allahü teâlâ, hakkın anlatılmasından çekinmez) buyurmaktadır (Tirmizi)


Aynı anlamda âyet-i kerime de vardır:

(Allahü teâlâ, gerçeği söylemekten çekinmez) [Ahzâb 53]


Sual: Bazı kimseler, müstehcen konuşuyor Ayıp şeyler söylüyor İnsanların ayıplayacağı çirkin işler yapıyor Müslüman olan kimse, böyle şeyler yapar mı?

CEVAP

Hadika’da buyuruluyor ki:

Fuhuş, çirkin söz demektir Haddi aşan her şeye fahiş denir Buradaki manası çirkin olan işleri açık kelimelerle anlatmak, müstehcen konuşmak demektir Cima için ve abdest bozmak için kullanılan kelimeleri söylemek böyledir Bu kelimeleri söylemek fuhuştur Çünkü bunları söylemek, mürüvvete ve diyanete uygun değildir, hayayı, utanmayı giderir ve başkalarını gücendirir Cimayı, abdest bozmayı ve necaseti anlatmak gerektiği zaman, açık olarak söylememeli, kinaye olarak söylemelidir! Kinaye, bir şeyi, açık manaları başka olan kelimelerle anlatmaktır Edepli olan, salih olan, fuhuş söylemeye mecbur olunca, kinaye olarak söyler Mesela, Allahü teâlâ, Kur'an-ı kerimde, cima için lems [dokunmak] kelimesini söylemiştir Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Fuhuş söyleyene Cennet haramdır) [Ebu Nuaym]


Dinimizde hayanın, utanmanın yeri çok mühimdir Hayası olan, Allahü teâlâdan utandığı için günah işlemekten çekinir İnsanlardan utanmayan Allah’tan da utanmaz Açıktan günah işleyen kimse, hem insanlardan, hem de Allah’tan çekinmediğini gösterir (Allah’ın bildiğini kuldan ne saklıyayım) demek doğru değildir Gizli işlediği bir günahı başkalarına açıklamak doğru değildir, hayasızlıktır Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Haya ve az konuşmak imandan, fahiş söz ve çok söz nifaktandır) [Tirmizi]


(Kim, dünyada günahını gizlerse, Allahü teâlâ da, Kıyamette, o günahı herkesten saklar) [Müslim]


(Bir günaha düşen, Allah’ın örtüsünü, onun üzerinde bulundurmalıdır!) [Müslim]


İnsanlardan utanarak günahı gizlemek de hayadandır Haya da imandandır Günah gizlenmezse, fasıklar bundan cesaret alır (Falanca günah işliyor Ben de işlesem ne çıkar?) diyebilir Riya olmaması için ibadeti gizlemek caizdir Onun için (Kabahat da gizli, ibadet de gizlidir) denmiştir


Bunun gibi atasözlerinin çoğu bir hadis-i şerife dayanmaktadır (Haya elbisesine bürünenin aybı görülmez Duyulunca hoşlanılacak şeyleri yap! Kimsenin duymasını istemediğin ve duyulunca insanların hoşlanmıyacağı şeylerden kaç!) buyurulmuştur


Haya, imanın esasındandır

Allahü teâlâdan utanmak, imanın kuvvetli olduğuna, hayasızlık da imanın zayıf olduğuna alamettir Hayasız kimsenin küfre düşmesi kolay olur Hadis-i şerifte, (Hayanın azlığı küfürdür) buyuruldu (Hakim)


Hayasız kimse, zamanla küfre kadar gidebilir Haya, imanın esasındandır Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Haya, iffet, dile hakim olmak ve akıl imandandır Cimrilik, fuhuş, çirkin sözlü olmak ise hayasızlıktan ve münafıklıktandır) [Beyheki]


(Fahiş ve çirkin sözlerden şiddetle kaçının! ) [Nesai]


(Mümin, ayıplamaz, lanet etmez, fahiş söz söylemez) [Tirmizi]


(Cennet, fahiş ve çirkin söz konuşana haramdır) [İbni Ebiddünya]


(Allahü teâlâ, fahiş ve çirkin söz söyleyeni sevmez) [İbni Ebiddünya]


Görüldüğü gibi, hayanın iman ile, hayasızlığın da imansızlık ile alakası büyüktür İnsanlardan utanan kimsenin, Allahü teâlâdan da utandığı anlaşılır Çünkü hadis-i şerifte, (Allah’tan sakınan, insanlardan da sakınır) buyuruluyor Hayasız olan mürüvvetsiz olur İnsanları, böyle kimselerin zararından sakındırmak için onların gıybetini yapmak caizdir Hadis-i şerifte, (Haya cilbabını [örtüsünü] üzerinden atanları gıybet etmek günah olmaz) buyuruldu (Haraiti)


Yalnız iken de Allah’tan haya etmeli

Evde kimse yok iken de, çıplak durmak günahtır Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Yalnızken de, avret yerinizi açmayın! Zira yanınızda hiç ayrılmayanlar [hafaza melekleri] vardır Onlardan utanın ve onlara saygılı olun) [Eşiat-ül-lemeat]


(Avret yerlerinizi örtün! Yalnız iken de Allahü teâlâdan haya edin!) [Tirmizi]


(Allahü teâlâ hayayı ve örtünmeyi sever Öyle ise yıkanırken avret yerinizi örtün) [Ebu Davud]


(Gece guslederken avret yerini açmaktan sakının Eğer sakınmayan çıkar da, onda delilik alameti görülürse, kendisinden başkasını suçlamasın) [Hakim]


Avret yerini açmak veya başkasının avret yerine bakmak büyük günahtır Hamama, kaplıcaya, denize gidenin diz ile göbek arasını ve dizlerini de örtmesi farzdır Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Erkeğin göbek ile dizleri arası avrettir) [Ebu Davud]


(Uyluk avret yeridir) [Buhari, Ebu Davud, Tirmizi]


(Avret yerini açmak büyük günahtır) [Hakim]


(Erkek, erkeğin; kadın, kadının avret yerine bakması helal olmaz) [Müslim]


(Evlerin en kötüsü hamamdır Orada sesler yükselir, avretler açılır Tedavi veya kirden temizlenmek için girecek olan örtülü girsin) [Taberani]


(Allah’a ve ahirete inanan hamama peştamal ile örtülü girsin!) [Nesai]


(Avret yerini açana ve başkasının avret yerine bakana Allah lanet etsin!) [Beyheki]


(Din kardeşinin avret yerine kasten bakanın kırk gecelik namazı kabul olmaz) [İ Asakir]

Aşık olmak günah mı?

Sual: Günah işlememek şartı ile birini sevmekte mahzur var mıdır?

CEVAP

Sevgi, insanın elinde olmayan bir duygudur İffeti, yani namusu korumak ve günah olan işlerden kaçmak şartı ile birisine karşı sevgi duymakta mahzur yoktur Hatta iffetini koruyarak sevgisini gizlemek çok sevaptır Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Aşkını gizleyip, iffetini muhafaza ederek ölen şehiddir) [Hakim, Hatib]


(Aşkını gizleyip, iffetini muhafaza ederek, sabredenin günahlarını, Allahü teâlâ affedip Cennetine koyar) [İbni Asakir]


Demek ki, dinimizde iffeti muhafaza etmek ve sevgisi sebebiyle günah işlememeye sabretmek, çok sevaptır Çünkü genel olarak sevgi insanı kör ettiği için, insanın kendisini günah işlemekten alıkoyması zordur Zor olan işleri başarmanın sevabı da büyük olur Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Ümmetimin üstün olan kimseleri, aşk belasına maruz kalınca iffetini muhafaza edenlerdir) [Deylemi]


İffetlinin eşi de iffetlidir

İmam-ı Gazali hazretleri buyuruyor ki:

(Aklı dinlemeyen, en çok ona isyan eden şehvettir İnsanların, başkalarının ayıplamaları gibi sebeplerle bu şehvetten kaçınmaları faydalı ise de, büyük sevap alamazlar Fakat günah işlemek için bütün imkanlara sahipken, ortada hiçbir korku yok iken, sırf Allah rızası için, Allah’tan korktuğu için şehvetine esir olmazsa, ona mani olursa, en büyük fazilete kavuşur Bu derece sıddıklar, şehidler makamıdır) Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Haya, iffet, dile hakimiyet ve akıl, imandandır Böyle kimselerin ahiret arzusu çoğalır, dünya hırsı azalır Cimrilik, müstehcenlik, çirkin sözlülük, hayasızlıktan, nifaktan ileri gelir Böylelerinde dünya hırsı çoğalır, ahiret arzusu azalır) [Beyheki]


Erkekler, iffetsiz olursa, yakınları da kötü yola düşebilir Peygamber efendimiz, (Siz iffetli olursanız, kadınlarınız da iffetli olur) buyurdu (Taberani)


İbni Neccar'ın bildirdiği (Zina eden, aynı şeye maruz kalır) mealindeki hadis-i şerif, iffetli olmayanın yakınlarının da, iffetsiz olabileceğini göstermektedir İffetli olmaya gayret eden bunu başarır (İffetli olmak isteyeni Allahü teâlâ iffetli kılar) hadis-i şerifi buna delildir (Hakim)


Gayrı meşru işler, dünyada insan için yüzkarasıdır Ahirette ise, azabı çok şiddetlidir “Ben ölmem” veya “Cehennem ateşi bana zarar vermez” diyen varsa, dilediği kötülüğü işlesin! Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Dünya için, dünyada kalacağın kadar çalış! Ahiret için, orada sonsuz kalacağına göre çalış! Allahü teâlâya, muhtaç olduğun kadar itaat et! Cehenneme dayanabileceğin kadar günah işle!) [Eyyühel veled]


Öleceğine inanan ve öldükten sonra başına gelecekleri düşünen, kötülük işleyebilir mi?


İffetli olmak için

İnsana en büyük zarar, kötü arkadaştan gelir Kötü arkadaşlarla düşüp kalkan, kılavuzu karga olan nasıl her zaman temiz olabilir?


İyi insanlarla beraber olan kimse, bir müddet onlar gibi iyi iş yapmasa bile, onların yanında kötülük edemez Hadis-i şerifte,

(İnsanın dini arkadaşının dini gibidir) buyuruluyor (Tirmizi)


Şu halde yapılacak iş, arkadaşlık edilen kimselere dikkat etmek ve kötü arkadaşlardan uzak durmaktır Namuslu, iffetli yaşamak isteyene cenab-ı Hakkın bunu nasip edeceği din kitaplarında yazılıdır Bir hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(İffet talep edeni, Allahü teâlâ iffetli kılar) [Hakim]


İffetli olan, aile efradının da iffetli olmasını ister Onları da kötülükten korur Kendisi kötü olursa, bir gün çoluk çocuğu da Allah saklasın kötü yollara düşebilir Çocuklarının iffetsiz olmasını hangi ana-baba isteyebilir?


Çocuklara iyi örnek olmak gerekir Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(İffetli olursanız, kadınlarınız da iffetli olur Ana-babanıza ihsan ederseniz, çocuklarınız da size ihsan eder!) [Taberani]


(Kötülükten korunmak için, nikahlı yaşamak ve iffetli olmak gerekir) [İbni Asakir]


Asaletin önemi

Asalet, diğer hasletlerle birlikte olursa kıymetlidir Herkes Âdem aleyhisselamdan gelmiştir Her iyi kimsenin çocukları iyi olur, her kötünün çocukları da kötü olur diye bir kaide yoktur


Hazret-i Âdem’in ve Hazret-i Nuh’un oğlunun biri kâfir olmuştur Nuh aleyhisselam ile Lut aleyhisselamın hanımı kâfir idi Ebu Cehil kâfirinin oğlu ise, insanların en üstünlerinden, yani sahabi idi Peygamber efendimizin öz amcası Ebu Leheb kâfir idi


Ana-babanın günahkâr olmasından dolayı, çocukların da iyi bir insan olamıyacağı anlamını çıkarmak çok yanlıştır Allahü teâlâ, kötüden iyi, iyiden kötü yaratır Kur'an-ı kerimde birkaç yerde,

(Ölüden diri, diriden ölü çıkarır) buyuruyor (Aİmran 27)


İslam âlimleri bu âyet-i kerimeyi açıklarken, (Kâfirden müslüman, müslümandan kâfir yaratır) buyurmuşlardır Bunun için, soyundaki kimselerin kötü olması, kendisinin de kötü olacağını asla göstermez Hepimiz Âdem aleyhisselamdan geldik Dinimizde ırk üstünlüğü yoktur Allah indinde üstünlük ancak takva iledir

(Allah indinde en üstününüz, Ondan en çok korkanınızdır) buyuruluyor (Hucurat 13)


[Takva ehli olmak, Allah’tan korkup dinin emirlerine uymak ve yasak ettiklerinden kaçmak demektir]


Güzel huy bir asalettir

Muteber olmayan bir kitapta diyor ki:

(Asalet olmayınca, verilen terbiyenin fazla tesiri olmaz Bakırı ne kadar silip parlatsanız, üç gün sonra gene kararmaya başlar Suni parlaklık kısa bir zaman devam edebilir Altın hiçbir zaman pas tutmaz Silmezseniz bile parlaklığını yine muhafaza eder Şu hadise, asaletin ne kadar önemli olduğunu açık bir şekilde göstermektedir)


Kitap muteber olmadığı gibi, bu fikir de, Kur'an-ı kerime ve hadis-i şeriflere aykırıdır


Bir kimse, asil bir aileye mensup olmasa da, güzel huylu ise, dindar ise, onun için güzel huyu ve dindarlığı asaletten çok kıymetlidir Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Güzel huy gibi asalet olmaz) [İbni Mace]


(Kadın, malı, güzelliği, asaleti ve dindarlığı için nikah edilir Sen dindar olanı seç ki, maddi ve manevi nimete kavuşasın!) [Buhari]


Nasihat ile asaletsiz insan da terbiye edilebilir Onun için Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:

(Nasihat et, nasihat müminlere elbette fayda verir) [Zariyat 55]


Asaletsiz olanı da terbiye etmek mümkün olmasaydı, Peygamber efendimiz, (Ahlakınızı güzelleştirin) buyurur muydu? (İbni Lal)


Hazret-i Lokman’a sordular:

- Edep, asalet, mal ve ilimden hangisi daha üstündür?

- Edep asaletten, ilim maldan hayırlıdır

Oğlu, Hazret-i Lokmana sorar:

- En iyi haslet nedir?

- Dindar olmaktır

- Peki babacığım, bu haslet iki olursa?

- Dindarlık ve mal sahibi olmak

- Üç olursa?

- Dindarlık, mal ve haya

- Dört olursa?

- Dindarlık, mal, haya ve güzel ahlak

- Beş olursa?

- Dindarlık, mal, haya, güzel ahlak ve cömertliktir

- Altı olursa?

- Oğlum, bu beş haslet kimde olursa, o kimse takva ehli, temiz bir kimsedir, Allahü teâlânın dostudur, şeytandan uzaktır

İffetin önemi

Allahü teâlâ, insan neslini devam ettirmek için, erkek ve kadınları birbirlerine cazip kılmıştır Aynı zamanda, bu duygu karşısında, insanları dünyada çetin bir imtihana tâbi tutmuştur Bu imtihanı kazanan, dünya ve ahiretin kahramanıdır İnsanların iyi veya kötülüğü, daha çok iffet işinde belli olur


Allahü teâlâ, Kur'an-ı kerimin birçok yerinde, iffetini koruyabilene, büyük mükafatlar vaat etmiş, iffetini korumayana da, Cehennem azabını göstermiştir Allahü teâlâ, iffetsizleri, adam öldüren bir katil ile bir tutmaktadır Müminlerin vasfını anlatırken de buyuruyor ki:

(Müminler, namazlarını huşu içinde kılar, boş, lüzumsuz şeylerden yüz çevirir, zekatlarını verir, iffetlerini korur, emanet ve ahidlerine riayet eder) [Müminun 1-8]


İffetsiz olan, Allah katında günahkâr, halkın yanında da itibarsızdır Bir namussuzun toplumdaki iyilerin yanında itibarı [saygınlığı], bir köpeğin itibarı kadar yoktur Zengin ve çok güzel bir kadın, eğer iffetsiz ise, itibarsızdır Fakir ve namuslu bir kadın ise, her zaman itibarlıdır, saygıya layıktır


Dünyadaki pek çok rezaletler, cinayetler, kavgalar, kıskançlıklar, özetle bütün fenalıklar, iffetsizlik yüzünden meydana gelmektedir İnsanların pek çoğu, iffetsizliğin kötülüklerini bildikleri halde, kendilerini bu kötü yollara sapmaktan alıkoyamaz Bu kuvvetli duygu karşısında, insanları alıkoyacak çareler vardır Bu; terbiye ve ahlak meselesidir


Allah’tan korkan bir insan iffetsiz olamaz O halde, çocuklarımıza Allah korkusunu öğretmeye çalışmak, bizim için en başta gelen görev oluyor Allahü teâlâdan korkmak için, Allah’ı iyi bilmek lazımdır Allah’ı bilmek için, Onun büyüklüğünü ve sıfatlarını öğrenmek zorundayız Allahü teâlâyı hiç düşünmeyen bir topluluk için, Allah korkusuna sahip olmak kolay değildir Allahü teâlâdan korkmak da, bir bilgi, bir çalışma ve bir gayret işidir Durup dururken, Allah korkusu meydana gelmez Dinin emir ve yasaklarına riayet edene kolay gelir


Özellikle büyük şehirlerde iffet işi tehlikeli bir yoldadır Bir genç kızın, kendi başına yalnız kendi aklı ve anlayışı ile iffetini muhafaza etmesi, cidden güçtür O genç kız, eğer biraz da güzelse, hatıra ve hayale gelmeyen tehlikelerle çevrilmiş demektir Bu tehlike, okulda, yollarda, otobüste, komşularda, hatta evinin içinde, telefonda, internette yakasını bırakmaz


Kızlarımız, tehlikeler karşısında aciz bir mahluk olarak, ahlaksızların elinde bir oyuncak olmamalıdır Bu devirde herkesten, her yerde ona zarar gelebilir Bu zarar, onun parasına, puluna değil, şeref ve haysiyetinedir Paraya olan zarar telafi edilebilir Manevi zarar, yerine konamaz Ahlaksızların içinde genç kız için şerefle yaşamak çok güçtür İffetli bir kız, diğer bazı kızlar gibi, flört yapmaya heveslenmemeli Bu tehlikeli bir tecrübedir Esasen flörtle yapılan evlilik, çok zaman mutluluk getirmez


İffeti muhafaza için, gençleri zamanında evlendirmeli, iffeti zedeleyecek yerlerden uzak durmalıdır Gençliğin hakkı adı altında çeşitli eğlenceler, genç kızı elde etmek için birer tuzaktır Bunun tuzak olduğuna inanmayan bir kız, tuzağın içine düştükten sonra, aklı başına gelir Fakat iş işten geçmiştir Tuzağın görünüşteki cazibesine kapılan kızlar, erkeklerin elinde çabucak birer oyuncak hâline gelir Kendine güvenen bir kız bile, onların karşısında sonuna kadar dayanamaz Yakışıklı bir erkeğin aldatıcı gülümsemesi karşısında, yenilebilir Artık o kız, tuzağa düşmüştür O tuzaktan kurtulan pek az veya hiç yoktur Halbuki, o tuzak dediğimiz eğlence yerlerine gitmemek daha kolay bir iştir (Göz görmeyince, gönül katlanır) diye bir atasözü vardır Oraya gitmeyen bir genç kız, oranın tehlikesinden kurtulmuş olur Giderse, kurtulması zordur


İffet; bir genç kızın veya kadının, değer biçilemeyen bir mücevheridir Bu mücevheri ele geçirmek için, Allahü teâlâdan korkmayan her erkek bütün şeytanlığını kullanır Ele geçirdikten sonra, maksadına erişmiştir Artık o, mücevherlikten çıkmış, âdi bir taş olmuştur Sokağa atılıverir Bu alışverişte, erkek, bir namus hırsızı, kadın ise, mücevherini çaldırmış, bir zavallıdır


Resulullah efendimiz buyurdu ki:

(Bir kızın küfvünü [dengini] bulunca, hemen evlendiriniz!) [Tirmizi]


Görülüyor ki, kadını, kızı küfvüne, yani dengine vermek gerekir Küfv, erkeğin soyda, malda, din işlerinde ve şerefte kadına uygun olması demektir


Küfv demek, zengin olmak, maaşı çok olmak demek değildir Küfv olmak, erkeğin salih müslüman olması, namaz kılması, içki içmemesi, yani İslamiyet’e uyması ve nafaka kazanacak kadar iş sahibi olması demektir Erkeğin, yalnız zengin olmasını, apartman sahibi olmasını isteyenler, kızlarını felakete sürüklemiş, Cehenneme atmış olurlar Kızın da namaz kılması, başı, kolu açık sokağa çıkmaması gerekir


Namuslu olmanın önemi

İffet, yani namus ne kadar önemli ise, namussuzluk da o kadar kötüdür Namusun önemi hakkındaki hadis-i şeriflerin birkaçı şöyledir:

(İyi bilin ki, namusunu koruyana Cennet vardır) [Hakim]


(Zinadan korunan müslüman Cennete girer) [Beyheki]


(Kötülükten korunmak için, nikahlı yaşayın ve iffetli olun!) [İbni Asakir]


(Başkasının karısını kızını ayartan bizden değildir) [Hakim, İ Ahmed]


(Bir kadın, beş vakit namazını kılar, namusunu korur, kocası ile iyi geçinirse, dilediği kapıdan Cennete girer) [İ Hibban]


(Şu altı şeyi yapanın Cennete girmesine kefilim: Doğru konuşan, verdiği sözü yerine getiren, emanete riayet eden, namusunu koruyan, gözlerini haramdan sakınan, ellerini kötülükten çeken) [İAhmed]


(Haya on kısımdır Dokuzu kadında, biri erkektedir) hadis-i şerifinde de bildirildiği gibi, kadınların hayası erkeklerden çoktur Öyle olmasaydı, çok çirkin işler meydana çıkardı Din düşmanları bunu bildikleri için, daha çocukken kadınlardan hayayı kaldırmaya çalışıyorlar Hayasız bir toplum meydana getirmeye çalışıyorlar Müslüman kadını hayalı olmaya devam etmelidir Hadis-i şerifte,

(Haya güzeldir, fakat kadında daha güzeldir) buyuruldu (Deylemi)


Eşini kıskanmak

Sual: Karı-kocadan birinin eşini kıskanmasında bir sakınca var mıdır?

CEVAP

Bazıları eşini kıskanmayı ayıp gibi, çağ dışı gibi göstermeye çalışıyorlar

Gayur olmak, yani namusunu korumak için, meşru hudutlar içinde kıskançlık göstermek dinimizin emridir Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Mümin gayur olur Allahü teâlâ ise daha gayurdur) [Müslim]


(Allahü teâlâdan daha gayuru yoktur ve bunun için fuhşu yasaklamıştır) [Buhari]


(Namus gayreti imandan, kadın-erkek bir arada eğlenmek de nifaktandır) [Deylemi]


Namusunu kıskanmayana deyyus denir Deyyuslar için hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Allahü teâlâ, Cenneti yaratınca, “Cimri sana giremez, deyyus senin kokunu bile duyamaz” buyurdu) [Deylemi]


(İçki içene, ana-babasına asi olan kimseye ve deyyusa, Cennete girmek haramdır) [İ Ahmed]


Bu büyük günahları işleyen kimsenin zerre kadar da olsa imanı varsa, günahlarının cezasını çektikten sonra Cennete gider Fakat günahlar insanı küfre sürüklediği için, bu günahlara devam etmek büyük felakete yol açar


Zararın neresinden dönülürse kârdır Bir an önce tevbe edip günahlardan sıyrılmalıdır Tevbe eden, hiç günah işlememiş gibi olur


Kadının, kocasını da kıskanması normaldir Fakat kıskançlığıyla meşru sınırı aşmamalıdır

(Allahü teâlâ, kıskançlığı kadınlara ve cihadı erkeklere yükledi Hangi kadın, bu emre iman ederek sabrederse, şehid olan mücahid kadar sevap kazanır) hadis-i şerifinde de, kadınların sabır göstermelerine işaret buyurulmaktadır


Sual: Hadis-i şerifte "Haya imandandır" buyurulmaktadır İbadetlerini başkalarına göstermekten de haya etmek böyle midir?

CEVAP

İbadetlerini başkalarına göstermekten haya etmek caiz değildir Haya, günahlarını, kabahatlerini göstermemeye denir Bunun için, vaaz vermekten ve emr-i maruf ve nehy-i münker yapmaktan [ehl-i sünnet kitaplarını yaymaktan] ve imamlık, müezzinlik yapmaktan, Kur'an ve mevlid okumaktan haya etmek caiz değildir (Haya imandandır) hadis-i şerifinde, haya, kötü, günah şeyleri göstermekten utanmak demektir Müminin, önce Allahü teâlâdan haya etmesi gerekir Bunun için, ibadetlerini sıdk ile, ihlas ile yapmalıdır


Buhara âlimlerinden birisi, sultanın oğullarının sokakta abes oyun oynadıklarını gördü Elindeki asa ile bunları dövdü Kaçtılar Babalarına şikayet ettiler Sultan, bunu çağırıp, sultana karşı çıkanın hapis olacağını bilmiyor musun dedi Âlim, cevap olarak, Rahmana karşı çıkanın Cehenneme gideceğini bilmiyor musun dedi Sultan, emr-i maruf yapmak vazifesini sana kim verdi dedi Âlim, seni kim sultan yaptı cevabını verince, beni halife sultan yaptı dedi Beni de, halifenin Rabbi vazifelendirdi dedi


Sultan, sana Semerkand şehrinde emr-i maruf yapmak vazifesini veriyorum dediğinde, ben de kendimi bu vazifeden azlettim cevabını verdi Bu cevabına hayret ettim, emir olunmadan, izin verilmeden vazife yaptığını söyledin İzin verilince de, azlolunmanı istiyorsun dedi Sen izin verince, sonra azledersin Rabbimin verdiği vazifeden beni kimse azledemez dedi Bu söz üzerine sultan, dile benden istediğini vereyim dedi Gençlik hâlimi bana getir dedi Bu iş elimden gelmez deyince, bana bir ferman yaz da, Cehennemdeki meleklerin reisi olan Malik, beni ateşte yakmasın dedi Bunu da yapamam deyince, benim öyle bir sultanım var ki, her şeyimi Ondan istiyorum Her dilediğimi ihsan etti Bunu yapamam hiç demedi, dedi Sultan, beni duadan unutma diyerek serbest bıraktı


Edebi gözetmek

Sual: İmam-ı Rabbani hazretleri, (Edebi gözetmek, zikirden üstündür Edebi gözetmeyen Allah’a kavuşamaz) buyuruyor Burada Allah’a kavuşmak nedir?

CEVAP

Evliya olamaz demektir Din büyüklerinin yolu baştan sona edeptir Namazın sünnet ve edeplerinden birini gözetmek ve tenzihi bir mekruhtan sakınmak; zikir, fikirden [tefekkürden] üstündür


Haddini bilmek

Sual: Edep ne demektir?

CEVAP

Edep, haddini bilmek, sınırı aşmamak demektir Ailede, iş yerinde, toplumda herkesin bir sınırı vardır Bütün sıkıntı ve geçimsizlikler, hep haddi aşmaktan kaynaklanır Herkes haddini bilip, sınırı aşmazsa, mesela, evin hanımı da, erkek de, kendi sınırını bilip ona göre hareket ederse, o ev Cennet gibi olur Cennet gibi olan evden ahirete gidenler de, elbette Cennete gider Her hususta dinimiz ne emrediyor, onu öğrenip, ona göre hareket eden, haddini bilmiş, sınırı aşmamış olur O zaman ne kavga, ne geçimsizlik, ne de savaş olur Dünya, güllük gülistanlık olur Herkesin sınırını ise, dinimiz bildirmektedir


Eden bulur

Sual: Bir tanıdık, bir arkadaşının eşini kaçırıp evlendi Dinen bu uygun mu?

CEVAP

Üç yönden uygunsuzdur:


1- Başkasının eşini ayartmak çok günahtır Bir hadis-i şerif meali:

(Birinin karısını ayartıp aldatan bizden değildir) [Ebu Davud]


2- Kocası, o kadını boşamadan hiç kimse onunla evlenemez Yaptıkları zina olur


3- Kocası, eşinin kaçtığını duyunca hemen boşasa bile, iddet müddeti bitmeden kesinlikle evlenemezler Evlenirlerse zina olur


Biri, birinin eşini ayartırsa, başkası da onun eşini ayartabilir (Eden bulur) demişlerdir Bir hadis-i şerif meali:

(Siz namuslu olursanız, kadınlarınız da namuslu olur) [Hâkim]


Kocasına ihanet edip başkasına kaçan kadın, kaçtığı erkeğe de ihanet edebilir O erkeğe niçin kaçtı? Ya malı için veya yakışıklı gördüğü için yahut genç gördüğü için kaçtı Hangi sebep olursa olsun, ondan daha zengini, ondan daha güzeli, ondan gencini bulunca ona da kaçmayacağını kim garanti edebilir? Allah korkusu olmayan, her şeyi yapabilir


Âşık olmak

Sual: Ben namaz kılmam, tesettüre riayet etmem, başka günahları da işlerim; fakat (Âşık olup, aşkını gizleyip, iffetini muhafaza ederek ölen şehid olur) hadisi gereğince, aşkımla zina etsem, durumu çok kimse bilse, yine şehid olarak ölmez miyim?

CEVAP

Bazı okuyuculardan bu tip sualler gelince hadis-i şerifi açıklamak zorunda kaldık Hadis-i şerif açık olmasına rağmen, yanlış yorumlanması çok kötüdür Hadis-i şerifte üç husus belirtiliyor:


1- En önemlisi de, bugün aşk denince şehevi duygular anlaşılıyor Aşk ayrı, nefsanî, şehvanî arzular ayrıdır Nefsine tâbi olan cehenneme gider Nefsanî duygulara aşk denmez Sevgi çok olunca, buna aşk denir Mevlid kitabında, (Habibim sana âşık oldum) deniyor Yani Allahü teâlâ Resulullah’ı çok seviyor demektir Bu aşkı günümüzün gençleri gibi düşünen bir yazar, (Mevlid kitabının burası yanlış) diyor Esas yanlış kendisindedir Evlenmekten maksat, kendini günahlardan korumak ve Allahü teâlânın rızasını kazanmak olmalıdır Allahü teâlâ için olmayan şehevi duygulara aşk denmez


2- Aşkının gizli kalması deniyor Hem âşık olduğu kimse bilmeyecek, hem de başkaları duymayacak Hiç kimse bilmeden yanıp tutuşacak Aşkı yüzünden günah işlemeyecek


3- İffetini, yani namusunu koruyarak ölmek deniyor Bırakın zinayı, birbirinin elini tutmuşsa haram işlenmiş olur, iffet korunmamış olur Hadis-i şerifte iffeti koruma şartı var İffet korunmayınca nasıl şehid olunur ki?


Aşkla şehevi duyguları karıştıran gençler, bu söylenenlere kulak asmıyorlar Atalarımız boşuna, (Cahile kelam, nafile kelam) dememişler

İffetlinin eşi de iffetlidir

İmam-ı Gazali hazretleri buyuruyor ki:

(Aklı dinlemeyen, en çok ona isyan eden şehvettir İnsanların, başkalarının ayıplamaları gibi sebeplerle bu şehvetten kaçınmaları faydalı ise de, büyük sevap alamazlar Fakat günah işlemek için bütün imkanlara sahipken, ortada hiçbir korku yok iken, sırf ALLAH rızası için, ALLAH’tan korktuğu için şehvetine esir olmazsa, ona mani olursa, en büyük fazilete kavuşur Bu derece sıddıklar, şehidler makamıdır) Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Haya, iffet, dile hakimiyet ve akıl, imandandır Böyle kimselerin ahiret arzusu çoğalır, dünya hırsı azalır Cimrilik, müstehcenlik, çirkin sözlülük, hayasızlıktan, nifaktan ileri gelir Böylelerinde dünya hırsı çoğalır, ahiret arzusu azalır) [Beyheki]


Allah razı olsun kardesımemeğinize saglıkpaylasımınız tamamıyla cok guzeldıinşallah Rabbimizin SALİH ve SALİHA kullarından olabiliriz Hayırlı ramazanlar


Selametle

Edep perdesını acmamak!
Yüzünden edep, namus v kanaat perdesini açma Bunun aksine yaptığın an halka rüsvay olursun

Halkın yardımını kalbinden çıkar, onlara güvenme Kudreti, kuvveti ALLAH’tan gör!

Hakkı ve hakikatı gör, her halinde manevi meşgalen bu olursa, benliğin ölür, şahsi arzuların söner Şahsiyetçilik davasından kurtulur, herkesin iyiliğini gözetmeğe başlarsın Dünya gözünden silinir yalnız ahiret, cennet sevgisi ve cehennem korkusu ile işlerini yapmaz olursun Ruhunda sonsuz bir huzur duyar, Hak’kın iradesini görürsün Kalbin, Hak ve hikmetle dolar Zulmet kaybolur, nura boğulursun

Daima, Hak’kı gözet ki; kalbinde yalnız ALLAH sevgisi yaşasın Başkasına giriş hakkı kalmaz olur Bu durumda İlâhi Vahdetin kapısı olan kalb basiretinin bekçisi olursun Elinde tevhid, azamet, ceberut kılıcı olur Her gördüğün aşağılık duyguları ruhundan kovar ve lüzumsuz şeyleri kökünden yok edersin

Nefsin de, sana baş kaldıramaz Hele kötü arzu timsali olan heva; şahsiyetçiliği temsil eden irade ve arzu, sana hiçbir zaman dünya ve ahiret işlerinde yol gösteremez

Kalbinde, bir Hak ölçü vardır İşittiğin her söz, gördüğün her hareketi Hak ölçülere vurursun Daha ileri giderek Hak’kın rızası önünde boyun eğer, bütün varlığınla ona teslim olursun Bu halinde ALLAH’ın kulu ve emrine bağlı kalır, halka uymaz ve onların arzularına gidemezsin Bir zaman böyle gider

Zaman olur, benliğin tamamen ölür Bir hayali varlık gibi gezersin ALLAH-ü Taâlâ bütün kuvveti ile seni muhafaza eder Azamet ve sultanlığı hisarına sokar, hakikat ve tevhid askeri ile etrafını çevirir Her adım atışında gayri ihtiyari dikkatli olmağa başlarsın Çünkü, İlâhi bekçiler senindir Nefis, şeytan, heva, irade, boş ümit, yalancı çağrı ve daha tabiatın nice kötülük ve şaşkınlıkları sana yol bulamaz Ama her halde kader kendini gösterir

Halk sana gelir nur almak için Halk sana uyar doğruyu bulmak için Halk seni ister, maddi ve manevi bataklıklardan kurtulmak için

Sen halka yol gösteren, dinin inceliklerini öğreten örnek bir insan olursun Sende çeşitli kerametler görülür, ama onlara aldanmadan ALLAH’a ibadet edersin Hak yolunda mücadele ederek, çeşitli güçlüklere göğüs gererek ALLAH’a kullukta, yani ibadette sabredersin O’nun yardımı ile, her kötülükten mahfuz ve örnek bir insan olarak kalırsın

Halkın meyli seni aldatmaz Onların sevgi gösterisi seni yoldan çıkaramaz Onların seni büyütmeleri, elini eteğini öpmeğe koşmaları, kendini olduğundan fazla göstermeğe yaramaz Sen onlardan lüzumunda istifade etmeği de bilirsin Hak ölçüler dahilinde, ihtiyacın kadar alır, ötesini terkedersin

ABDULKADİR GEYLANİ(RA)