Taşit Kanunu

TAŞIT KANUNU

TAŞIT KANUNU

Kanun Numarası: 237
Kabul Tarihi: 05/01/1961
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 12/01/1961
Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 10705

KANUNUN ŞÜMULÜ:
Madde 1 - a) Genel bütçeye dahil dairelerle katma ve özel bütçeli idareler ve bunlara bağlı sabit ve döner sermayeli müesseseler,
il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile mahallî idare birlikleri,

b) İktisadi Devlet Teşekkülleri ve özel kanun ve kararnamelerle kurulan her çeşit banka ve teşekküller,
c) Yukardaki (a) ve (b) fıkralarında yazılı daire, idare, banka, teşekkül ve müesseselerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları teşekkül ve müesseseler,
d)
(Değişik bent: 07/02/1990 - 3612/46 md)
Kamuya yararlı derneklerden Başbakanlıkça lüzumlu görülenler tarafından kullanılacak taşıtlar bu Kanun hükümlerine tabidir

Madde 2 - Traktör, arazöz, motorla işleyen her çeşit ziraat ve inşaat makineleri, hava taşıtları münhasıran askeri maksatlar için kullanılan ve ordunun ***** ve teçhizatından madut bulunan taşıtlar bu kanun hükümlerine tabi değildir

TARİFLER:
Madde 3 - a) Kurum: 1 inci madde hükmüne giren bütün daire, teşekkül ve müesseseleri,
b) Taşıt: Motorlu ve motorsuz bütün ulaştırma araçlarını,
c) Arazi binek: Bütün tekerlekleri muharrik binek taşıtlarını,
d) Kaptı kaçtı: Asgari iki sıra oturma yeri bulunan kapalı ve insan taşımaya mahsus taşıtları,
e) Arazi kaptıkaçtı: Bütün tekerlekleri muharrik olan kaptıkaçtıları,
f) Pikap: Şoför mahallinde şoför dahil 3 kişiye kadar oturacak yeri ile arkasında azami 1750 kilograma kadar yük taşımak için yeri bulunan motorlu taşıtları,
g) Arazi pikap: Bütün tekerlekleri muharrik olan pikapları,
h) Panel: Yük taşıma yeri tamamen kapalı olan pikapları,
ifade eder

TAŞIT VERİLECEKLER:
Madde 4 - Emirlerine ve zatlarına binek otomobili verilenler (1) sayılı cetvelde, makam hizmetlerine tahsis edilen taşıtlar (2) sayılı cetvelde gösterilmiştir

Madde 5 - Birinci maddede yazılı kurumlar daimi hizmetleri için Bakanlar Kurulundan karar almak şartiyle yalnız birer hizmet arabası bulundurabilirler Bu hizmet arabaları ihtiyaca göre Station Wagon binek, kaptıkaçtı tiplerinden biri olabilir

Madde 6 - Kurumlar (1) ve (2) sayılı cetvellerde yazılı makam ve hizmetler için hizalarında gösterilen arabalardan fazla taşıt bulunduramıyacakları gibi daimi hizmetler için beşinci maddede yazılı tipte bir arabadan fazla araç kullanamazlar

KURUMLARIN EDİNEBİLECEKLERİ TAŞITLAR:
Madde 7 -
(Değişik fıkra: 21/04/2005 - 5335 SK/6mad)
*1*
Kurumların taşıt ihtiyaçlarını hizmet alımı suretiyle karşılamaları esastır Bu şekilde temini mümkün olmayan, ekonomik bulunmayan veya sağlık, savunma ve güvenlik gibi nedenlerle hizmet alımı suretiyle karşılanması uygun görülmeyen taşıtlar diğer yollarla edinilebilir

Kullanılacak bu taşıtların, muayyen ve standart tipte, lüks ve gösterişten uzak, memleket yollarına elverişli ucuz ve ekonomik olanlarından temin olunması şarttır
Bu taşıtlar münhasıran resmi hizmetin ifasında kullanılmak üzere daire veya kurumlarının sorumlu makamlarınca tevzi ve tahsis olunurlar
Şehir ve kasabalarla demiryolları istasyonlarından ve gündelik muayyen tarifelerle işleyen Devlete, belediyelere ait taşıt güzergahından uzak bulunan mevkilerdeki teşkilat ve işyerlerinde devamlı veya geçici olarak görevli memur, subay ve hizmetlileri ve bu mevkide oturan ailesi efradını ve okula giden çocuklarını oranın bağlı bulunduğu şehir ve kasabaya veya en yakın muayyen tarifeli taşıt güzergahına götürüp getirmek için birinci fıkrada yazılı taşıtlardan tahsis edilebilir
Şehir ve kasaba hudutları içerisinde olmakla beraber tren, otobüs gibi gündelik muayyen tarifelerle işleyen taşıt güzergahından uzak bulunan münferit mevkilerdeki teşkilat ve iş yerlerinde devamlı veya geçici olarak görevli memur ve hizmetlilerin bu mevkiler ile en yakın muayyen tarifeli taşıt güzergahına götürüp getirilmesi için de bu taşıtlar kullanılabilir
Devlet dairelerinin sıkışık bulunduğu büyük merkezlerde işletilen muayyen tarifeli taşıtlarla memurların zamanında iş başında bulunmalarını temin edecek yeterlikte olmadığı hallerde kurumlarca ve Devlet dairelerince memurlar için otobüs seferleri ihdas olunabilir
Bu otobüsler Ulaştırma Bakanlığınca hazırlanacak ve Bakanlar Kurulunca tasdik olunacak esaslar dairesinde işletilebilir

Madde 8 - Bu kanuna bağlı (2) sayılı cetvelde yazılı taşıtlar yalnız hizalarında gösterilen hizmetlerde kullanılabilirler Tören, hususi ve resmi davetlerde makamı işgal eden zatlar refakatlerine ailelerini de alabilirler Kurumlara ait hizmetler için memurlar da makamı işgal eden zatın refakatinde veya makamın müsaadesiyle bu taşıtlara binerler

KURUMLARIN SATIN ALACAKLARI TAŞITLARIN BEDELİ:
Madde 9 - Kurumların satın alacakları taşıtların azami satınalma bedelleri, her yıl bütçe kanunlarına bağlı cetvellerde gösterilir
Bu bedeller, orta sıklet ve vasati fiyatlar nazarı itibara alınmak suretiyle tesbit edilir

Madde 10 -
(Değişik madde: 17/09/2004 - 5234 SK/4mad)


Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler ve döner sermayelerin yıl içinde her ne şekilde olursa olsun edinebilecekleri taşıtların cinsi, adedi, hangi hizmette kullanılacağı ve kaynağı yılı bütçe kanunlarına bağlı (T) işaretli cetvelde gösterilir
Yukarıda sayılanlar dışında kalan kurum ve kuruluşlar tarafından bu Kanun gereğince taşıt edinilebilmesi, edinilecek taşıtın cinsi, adedi, hangi hizmette kullanılacağı ve kaynağı gösterilmek suretiyle önceden alınmış Bakanlar Kurulu kararına bağlıdır
(Ek cümle: 03/07/2005-5393 SK/85mad)
Ancak, il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile mahallî idare birlikleri kendi meclislerinin kararı ile taşıt edinirler

Ancak, Avrupa Birliği ile yürütülen mali işbirliği kapsamındaki projelerle ilgili olarak yıl içerisinde alınması gerekli görülen taşıtlar ile Başbakanlık hizmetlerinde kullanılmak üzere yıl içerisinde hibe edilen taşıtlar Maliye Bakanlığı ile Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının uygun görüşü üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile edinilebilir
İçişleri Bakanlığınca lüzum görüldüğü takdirde, bu Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelde yazılı "İl Valileri" taşıtları, gelir durumu müsait olan il özel idare bütçelerinden de satın alınabilir
Bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde belirtilenlerin (Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı hariç) emir ve zatlarına verilenler, (2) sayılı cetvelin birinci ve ikinci sırasında yer alanlar, güvenlik önlemli (zırhlı) araçlar ve koruma altına alınanlarla ilgili yönetmelik hükümlerine göre tahsis olunan araçlar dışında hibe dahil, her ne suretle olursa olsun yabancı menşeli binek ve station-wagon cinsi taşıt edinilemez Yerli muhteva oranı % 50'nin altında kalan taşıtlar yabancı menşeli sayılır Bu oranı artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir


Madde 11 - Genel ve katma bütçeli dairelerin kullanmakta oldukları taşıtların sayısı, cinsi, markası, satın alma tarih ve bedelleri, bir evvelki yıla nazaran vukubulan değişiklik ve sebepleri her yıl bir cetvel halinde tesbit ve o yılın bütçe kanunu tasarısı gerekçesine eklenir

Madde 12 -
(Değişik fıkra: 15/06/1965 - 631/3 md)
Bu kanunla kullanılmasına cevaz verilen taşıtların işletme ve onarma masraflariyle vasıtayı kullanacak personelin her türlü istihkakları, taşıtın satınalındığı kurumlar bütçelerine konulacak ödeneklerle karşılanır Ancak, bu kanuna bağlı (1) sayılı cetvelde yazılı "İl Valileri" taşıtları ile (2) sayılı cetvelde yazılı "kaymakamlıklar" taşıtlarının onarma ve işletme masrafları, genel bütçeye konulan ödeneği tükendiği takdirde, özel idare bütçelerinden de karşılanabilir

(Mülga fıkra: 30/05/1963 - 240/5 md)


(Değişik bent: 24/09/1979 - KHK 31/1 md)
Resmi taşıtların savurganlığa yol açılmadan, bütçe olanaklariyle uyumlu bir biçimde kullanımını sağlamak üzere;
a) Akaryakıt, yağ ve diğer ikmal gereksinimlerinin ve onarma işlerinin sağlanması,
b) Gereğinde bunların yönetimlerinin tek elden yapılması,
c) Bakım, onarım, ikmal ve yönetim işlerinin yürütülmesinde, gerektiğinde, belli kurumlara görev verilmesi,
d)
(Değişik bend: 21/04/2005 - 5335 SK/6mad)
*1*
Ekonomik olmayan taşıtların ekonomik olanlarıyla değiştirilmesi,

e)
(Ek bend: 21/04/2005 - 5335 SK/6mad)
*1*
Resmî taşıtları sürebilecek kamu görevlilerinin belirlenmesi,

f)
(Ek bend: 21/04/2005 - 5335 SK/6mad)

*1*
Hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtların cinsi, adedi, yaşı, hangi hizmetlerde kullanılacağı, kaynağı, yabancı menşeli olup olmayacağı ve diğer hususlar,
İçin gerekli esas ve usûller Bakanlar Kurulunca saptanır


TAŞITLARIN SATILABİLMELERİ:
Madde 13 - Bu kanunun konusuna giren taşıtların satılabilmeleri, ya tahsis edildiği hizmet konusunun artık kalmamış olmasına veya ekonomik ömrünü doldurmuş bulunmasına bağlıdır
Bu taşıtların ekonomik ömürlerini doldurmuş olmaları hali ilgili dairesinin teklifi üzerine Karayolları veya Devlet Su İşleri idaresinden bir makine uzmanı, kurumun yetkili bir personeli ile trafik teşkilatından bir
uzmandan teşekkül edecek komisyon tarafından verilecek raporla belirtilir Bu raporlar kurumun bağlı olduğu bakanlıkların tasvibine sunulur Bu taşıtlar yürürlükte bulunan hükümlere göre satılır
Hizmet konusunun kalmaması halinde taşıtlar gereği yapılmak üzere Devlet Malzeme Ofisine devredilir

(Ek fıkra: 30/05/1963 - 240/2 md)
Dış temsilciliklerdeki taşıtların ekonomik ömürlerini doldurmuş olmalarına mahalli temsilciliklerce tanzim ve tasdik edilecek rapor üzerine Dışişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığınca
karar verilir

(Ek fıkra: 30/05/1963 - 240/2 md)
Gerek bu suretle hizmetten çıkarılan, gerek hizmet konusu kalmamış veya en az kullanma süresini doldurmuş bulunan dış temsilciliklere ait taşıtların mahallinde veya yurda
getirilmek suretiyle satılması hususunda en tasarruflu yolu seçmeye Dışişleri Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı yetkilidir

(Ek fıkra: 30/05/1963 - 240/2 md)
Yurda getirilmek suretiyle satılmasına karar verilen taşıtların gümrük ve diğer her türlü ithal vergi ve resimleri bu taşıtların Devlet Malzeme Ofisince satışları anında Gümrük
Kanununa göre tesbit edilecek normal kıymetleri üzerinden gümrük idaresince tahakkuk ve satışı mütaakıp Devlet Malzeme Ofisi tarafından ilgili gümrüğe ödenir

KAYIT, TESCİL VE VERİLECEK PLAKALAR:
Madde 14 - Bu kanunda yazılı kara taşıtlarının 6085 sayılı kanun gereğince Trafik Şube ve bürolarına, deniz taşıtlarının alakalı dairelere kayıt ve tescil ettirilmesi mecburidir Taşıtlara, taşıtın cinsine ve tahsis edilen makam veya hizmetlere göre İçişleri Bakanlığınca belirtilecek şekil, renk ve alameti taşıyan birer plaka konur
Trafik şube ve büroları veya diğer alakalı daireleri bu kanunda yazılı taşıtlar dışında hiç bir makam ve şahıs için aynı şekil ve renkte plaka ve numara veremeyecekleri gibi hiçbir makam ve dairede kendiliklerinden plaka ihdas ve istimal edemezler
Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelde belirtilenlere tahsis olunacak taşıtlar hariç, bütün taşıtların yan taraflarına "Resmi hizmete mahsustur" ibaresi yazılır
Türk *****lı Kuvvetlerine tahsis edilen taşıtlar bu madde hükümlerine tabi değildir

BU KANUN HÜKÜMLERİNİN UYGULANMAYACAĞI HALLER:
Madde 15 - Genel veya kısmi seferberlik halleriyle harb hali, harb zamanı ve harb esnası hükümlerinin uygulanmasına Bakanlar Kurulunca karar verilmesi hallerinde askeri daire, birlik ve müesseseler tarafından kullanılacak taşıtlar hakkında bu kanun hükümleri uygulanmaz

CEZALAR:
Madde 16-
(Değişik madde: 23/01/2008-5728 SK/285mad)

Bu Kanunun şümulüne giren taşıtları her ne suretle olursa olsun tahsis olunduğu işin gayrisinde veya şahsî hususlarda kullananlar veya kullanılmasına müsaade edenler veya kanunda yazılı olduğu şekilde kullanılmış gibi gösterenler veya kanunen bir makama veya işe tahsis olunmadığı hâlde hakikati tağyir ile bu taşıtlardan istifade eden ve ettirenler, bunların gidiş gelişine müsaade edenler veya kanuna aykırı olarak numara ve plaka verenlerle kullananlar veya kullanılmaya elverişli olduğu hâlde ekonomik ömrünü doldurduğu bahanesiyle yenileyen veya yeniletenler veya bu hususlar için masraf tahakkuk evrakını hazırlayan veya tasdik veya bunlara ait ita emirlerini vize edenler hakkında bir seneye kadar hapis cezasına hükmolunur Bu yüzden hasıl olan masraf ve zararlar genel hükümlere göre tazmin ettirilir


ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER:
Madde 17 - Çeşitli yardım yolları ile gelen her türlü taşıtlar tahsis olundukları hizmetlerde bu kanun hükümlerine göre kullanılır

Ek Madde 1 -
237 sayılı kanunla dış temsilciliklere tahsis edilen taşıtların, Hazine için daha tasarruflu olacağı Maliye Bakanlığının rızasına müsteniden -önceden tesbit edilecek memleketlerde- eski model taşıtların fiyat farkı ödenmek suretiyle, yenileri ile değiştirilmesine veya miadı dolmadan satılarak yenilerinin alınmasına Dışişleri Bakanlığınca karar verilebilir
Bu yenilemenin yapılabilmesi için her yıl bütçesinin ilgili tertibine gereken ödeneğin konulması ve (R) cetveli formülünde gösterilmesi şarttır

Geçici Madde 1 - Bu kanun yürürlüğe girdiği tarihte kurumların ellerinde bulunup bu kanuna göre:
a) Kullanılması menedilen taşıtların (5) inci maddede yazılı Bakanlar Kurulu kararı alındıktan sonra 3 ay içinde,
b) 7 nci maddeye göre hizmetin devam etmesi halinde vasıf ve şartları bu kanuna uymayan taşıtların, olanları ile değiştirilinceye kadar, kullanılmalarına devam olunur ve bu şart tahakkuk ettirildikten sonra üç ay içerisinde Devlet Malzeme Ofisine teslim olunurlar
Bu kanuna göre Devlet Malzeme Ofisine teslim olunan taşıtlar satılmadan önce usulü dairesinde kurumların veya Devlet dairelerinin ihtiyaçlarına tahsis olunur
Bu taşıtlar Devlet Malzeme Ofisince kendi usullerine göre satılarak masrafları çıkarıldıktan sonra bedelleri kurum veya dairelerine ödenir
Taşıtları müddeti içerisinde Devlet Malzeme Ofisine teslim etmiyenler, mevcut taşıtların şeklini veya istimal tarzını değiştirmek suretiyle kanun hükümlerine uydurmaya çalışanlar hakkında da 16 ncı maddedeki cezalar tatbik olunur

Geçici Madde 2 - 3827 sayılı kanun hükümlerine veya bütçe kanunlarına bağlı (R) cetvellerindeki formüllerine uygun olmayarak alınan ve Sayıştayca vizesi yapılmayan taşıtlardan alınmasına ve kullanılmasına kanunen cevaz verilmeyenler Devlet Malzeme Ofisine iade olunurlar
Bu kanuna uygun olanlarının da bir defaya mahsus olmak üzere vizeleri yapılır

Geçici Madde 3 - Milli Birlik Komitesi emrine kurumlar veya dairelerce verilen taşıtlar üyelerince (1) sayılı cetveldeki taşıtlar gibi kullanılırlar
Bu taşıtlar hizmetin hitamında ait oldukları daire veya kurumlarına iade olunurlar
İade olunan taşıtlar bu kanun hükümlerine tabidir

Madde 18 - 15/05/1940 tarihli ve 3827 sayılı Nakil Vasıtaları hakkındaki Kanun ek ve tadilleri ile birlikte kaldırılmıştır

Madde 19 - Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer

Madde 20 - Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür

KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER:
13/11/1996 TARİH VE 4212 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ MADDESİ:
Geçici Madde 1 - Bu Kanunla tahsis edilen araçların plakalarına ilişkin esaslar TBMM Başkanlık Divanınca tespit edilir

CETVELLER
(1) SAYILI CETVEL
En az
kullanma
AdedCinsi Süresi
--------------------------
-Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı 2Binek5 Yıl
-TBMM Başkanlık Divanı üyeleri, Komisyon
Başkanları ve Grup Başkanvekilleri 50Binek5 Yıl
-Cumhurbaşkanlığı10Binek5 Yıl
-Başbakan2 Binek5 Yıl
-Bakanlar1 erBinek5 Yıl
-Genelkurmay Başkanı1 Binek5 Yıl
-Kara, Deniz, Hava Kuvvetler Kumandanları1 erBinek5 Yıl
-Elçilikler ve daimi delegelikler (Yurtdışında
bulundukları sürece) 1 erBinek5 Yıl
-Daimi Askeri Temsilcilikler Başkanlıkları
(Yurtdışında b sürece) 1 erBinek5 Yıl
-Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreterliği1 Binek5 Yıl
-Anayasa Mahkemesi Başkanı1 Binek5 Yıl
-İl Valileri 1 erBinek5 Yıl
-Yüksek Hakimler Kurulu Başkanı1 Binek5 Yıl
-Yargıtay Başkanı 1 Binek5 Yıl
-Danıştay Başkanı 1 Binek5 Yıl
-
Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı

1 Binek 5 Yıl
(Ek ibare: 17/09/2004 - 5234 SK/4mad)

-Sayıştay Başkanı 1 Binek5 Yıl
-Cumhuriyet Başsavcısı 1 Binek5 Yıl
-Danıştay Başkanunsözcüsü1 Binek5 Yıl

(2) SAYILI CETVEL
En az
kullanma
Aded Cinsi süresi
------- ------- ------------
Başbakanlık (Yabancı misafirler için) 3 Binek 5 Yıl
Başbakanlık Müsteşarlıkları 1 er " 5 "
Askeri Yargıtay Başkanı 1 " 5 "
Üniversite Rektörleri 1 er " 5 "
Diyanet İşleri Başkanı 1 " 5 "
Askeri Yargıtay Başsavcısı 1 " 5 "
Genelkurmay 2 nci Başkanı ve (J) Başkanlıkları 1 er " 5 "
Kara, Deniz, Hava Kuvvetler Kurmay Başkanlıkları 1 er " 5 "
Ordu, Kolordu, Tümen, Donanma, Hava Kuvvet ve
Yurt İçi Bölge Kumandanlıkları 1 er " 5 "
Harb Akademileri Kumandanı 1 " 5 "
Jandarma Genel Kumandanı 1 " 5 "
General veya amiral rütbesi ile fiilen işgal edilen
diğer bütün makamlara 1 er " 5 "
Bakanlıklar Müsteşarları 1 er " 5 "
Emniyet Genel Müdürlüğü 1 " 5 "
Ankara, İstanbul, İzmir Emniyet Müdürlükleri 1 er " 5 "
Kaymakamlıklar 1 er (Arazi binek) 5 "
Emniyet daireleri (Kullanılması zaruri olan taşıtların
adedi, cinsleri ve müddetleri Bakanlar Kurulunca belirtilir)

Kaynak: mevzuatadaletgovtr