Karayolunda Tehlikeli Maddelerin Taşinmasi İçin Tasarlanan Motorlu Araçlar Ve Römorklari İle İlgili Tip Onayi Yönetmeliği (98/91/At)

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-02-2012

KARAYOLUNDA TEHLİKELİ MADDELERİN TAŞINMASI İÇİN TASARLANAN MOTORLU ARAÇLAR VE RÖMORKLARI İLE İLGİLİ TİP ONAYI YÖNETMELİĞİ (98/91/AT)

KARAYOLUNDA TEHLİKELİ MADDELERİN TAŞINMASI İÇİN TASARLANAN MOTORLU ARAÇLAR VE RÖMORKLARI İLE İLGİLİ TİP ONAYI YÖNETMELİĞİ (98/91/AT)

Resmi Gazete Tarihi: 11/05/2003
Resmi Gazete Sayısı: 25105
Sanayi ve Ticaret Bakanlığından:
BİRİNCİ BÖLÜM : Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri uyarınca, araçların yapım ve kullanım bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyma zorunluluğunu yerine getirmek üzere; karayolunda tehlikeli maddelerin taşınması için tasarlanan araçlara AT Araç Tip Onayı Belgesi verilmesine ilişkin hükümleri ve bunların uygulanmasına ait usul ve esasları belirlemektir

Kapsam
Madde 2 - Bu Yönetmelik, MARTOY kapsamında yer alan, karayolunda tehlikeli maddelerin taşınması için tasarlanan N ve O sınıfı araçlara AT Araç Tip Onayı Belgesi verilmesine ilişkin hususları kapsar

Dayanak
Madde 3 - Bu Yönetmelik, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun değişik 29 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır

Tanımlar
Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık : Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
b) MARTOY: Avrupa Topluluğunun 70/156/AT Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliğinin Resmi Gazetede yayımlanan şekliyle son seviyesini,
c) Onay Kuruluşu : Teknik Hizmetler Kuruluşlarını görevlendiren, aksam tip onayı belgesi ve araç tip onayı belgeleri veren ve gerektiğinde geri alan, diğer onay kuruluşlarıyla muhatap olan ve bunlarla temasları yürüten, imalatçının üretim uygunluk düzenlemelerine uyup uymadığını belirleyen, yetkili kuruluş olan Bakanlığı,
d) İmalatçı : Tip Onayı işlemlerinin bütün unsurlarından ve imalatın uygunluğunun sağlanmasından Onay Kuruluşuna karşı sorumlu olan motorlu araçların ve römorklarının ticari isim veya markasının sahibi olan kişi veya kuruluşu,
e) Yetkili Temsilci: İmalatçının bütün sorumluluklarını alarak imalatçı tarafından yetkilendirilen kişi veya kuruluşu,
f) AT : Bu Yönetmeliğin Ek I'inin 3

1

5 maddesinde geçen AT terimi farklı olmak üzere, Avrupa Topluluğunu,
g) Teknik Hizmetler Kuruluşu : Onay Kuruluşunca deneyleri ve kontrolleri yapmak üzere görevlendirilen kurum veya kuruluşu,
h) Araç: Karayolunda tehlikeli madde taşımak üzere tasarlanmış MARTOY'un EK II Bölüm A'sında tarif edilen N veya O sınıfı aracı,
i) N Sınıfı Araç : En az dört tekerlekli, motorlu yük taşıma araçlarını,
j) O Sınıf Araç (Römork): Motorlu araca bağlanacak şekilde tasarlanmış, malların taşınması için imal edilmiş ve donatılmış olan bir aracı,
k) Temel Araç: Araç tanıtım numarası daha sonraki çok aşamalı tip onay işlemlerinde değişmeyecek herhangi bir tamamlanmamış aracı,
l) Tamamlanmamış Araç: MARTOY'un ve bu Yönetmeliğin ilgili bütün hükümlerine uyabilmek için en az bir aşamada daha tamamlanması gereken herhangi bir aracı,
m) Tamamlanmış Araç: MARTOY'un ve bu Yönetmeliğin ilgili bütün hükümlerine uygun olarak çok aşamalı tip onay işlemleri sonucu imal edilmiş bir aracı,
n) Tehlikeli Madde: 94/55/AT Yönetmeliğinin 2 nci maddesinde tarif edilmiş madde ve kütleleri,
o) Taşıma: 94/55/AT Yönetmeliğinin 2 nci maddesinde tanımlanan karayolu taşımacılığını,
p) Tip Onayı Belgesi: Bu Yönetmelik kapsamındaki motorlu araçların bu Yönetmelikte belirtilen şartlara uygun olarak imal edildiğini gösteren belgeyi,
r) Tanıtım Dosyası : Başvuru sahibi tarafından Teknik Hizmetler Kuruluşuna veya Onay Kuruluşuna, Tanıtım Bildirimi gereğince verilen bilgi, çizim, fotoğraf ve bunun gibi belgeleri içeren dosyayı,
s) Tanıtım Paketi : Tanıtım Dosyası ile Teknik Hizmetler Kuruluşunun veya Onay Kuruluşunun görevlerini yerine getirmeleri sürecinde tanıtım dosyasına eklemiş oldukları deney raporları ve diğer belgeleri,
t) Tanıtım Paketi Fihristi : Tanıtım Paketi içinde bulunan belgelerin uygun bir şekilde numaralandırılarak veya bütün sayfaların tanımlanabilmesine imkan verecek şekilde işaretlenerek bir liste halinde yazılmasını,
ifade eder

İKİNCİ BÖLÜM : Uygulama Usul ve Esasları
Tip Onayı Başvurusu
Madde 5 - Tip Onayı Belgesi başvurusuna ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir

a) Tip Onayı Belgesi başvuruları, tanıtım paketi içinde tanıtım fihristine uygun olarak düzenlenmiş tanıtım dosyasıyla birlikte Ek II'de belirtildiği şekilde imalatçı tarafından Onay Kuruluşu'na yapılır

Tanıtım dosyası başvurudan itibaren onayın verildiği veya reddedildiği tarihe kadar Onay Kuruluşunun incelemesine açıktır

b) Belirli bir tipe ait tip onayı başvuruları, ancak bir onay kuruluşuna yapılabilir

Başvuru sahibi, başka bir ülkenin onay kuruluşuna başvuruda bulunmadığını bir yazı ile Onay Kuruluşu'na bildirir

c) Onaylanacak her tip için ayrı bir başvuru yapılır

Tip Onayı İşlemleri
Madde 6 - Onay Kuruluşu, tehlikeli maddeler taşınması konusunda bu Yönetmeliğin eklerinde belirtilen teknik özellikleri sağlayan motorlu araçlara örneği Ek II İlave 2'de bulunan AT Araç Tip Onayı Belgesini ve AT Araç Tip Onayı Numarasını verir

Yetkili Kuruluşlar
Madde 7 - Onay Kuruluşu olarak Bakanlık bu Yönetmeliğin uygulanmasından sorumludur

Deneyleri yapmaya veya yaptırmaya Teknik Hizmetler Kuruluşu olarak Türk Standartları Enstitüsü (TSE) yetkili kılınmıştır

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : Tedbirler, Bildirimler ve Muafiyetler
Tedbirler
Madde 8 - Tedbirlere ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir

a) Onay Kuruluşu, bu Yönetmeliğin eklerindeki şartlar sağlanırsa, tehlikeli maddelerin taşınması ile ilgili sebeplerden dolayı;
1) Bir araç tipine AT tip onayını veya ulusal tip onayını vermeyi reddedemez veya
2) Temel araçlar (Çıplak şasili araçlar) veya tam araçların tescilini, satışını veya hizmete girmesini yasaklayamaz

b) Onay Kuruluşu;
1) Bu Yönetmeliğin eklerinde temel araç için şartlar yerine getirilirse ve temel aracın tamamlanması bu uygunluğu geçersiz kılmamışsa veya
2) Bu Yönetmeliğin eklerinde tamamlanmış araç için şartlar yerine getirilmiş ise,
temel araç ve tehlikeli maddelerin taşınması ile ilgili sebeplerden dolayı, temel bir araçtan tamamlanan bir aracın tescilini, satışını veya hizmete girmesini yasaklayamaz

Bildirimler
Madde 9 - Onay Kuruluşunca yapılan bildirimlere ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir

a) 98/91/EC sayılı AT direktifine göre hazırlanan bu Yönetmeliğin uygulamaya konulduğu, AT üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına, Gümrük Birliği Ortaklık Komitesine ve AT Komisyonuna bildirilir

b) Onaylanan veya reddedilen Tip Onayı Belgelerinin bir nüshası bir ay içerisinde AT üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına, Gümrük Birliği Ortaklık Komitesine ve AT Komisyonuna bildirilir

Muafiyetler
Madde 10 - Muafiyetlere ait esaslar aşağıda belirtilmiştir

a) Tehlikeli maddelerin taşınması konusunda teknolojik olarak gelişmiş araçlar için Tip Onayı Belgesi talep edilmesi halinde, Gümrük Birliği Ortaklık Komitesine, AT Komisyonuna ve diğer ülkelerin onay kuruluşlarına bilgi verilerek, Ulusal Tip Onayı Belgesi verilebilir

b) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce trafiğe çıkmış araçlara bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : Geçici ve Son Hükümler
Geçici Madde 1 - Bu Yönetmelik, MARTOY'a göre ulusal tip onayı belgesi alacak ya da daha önce ulusal tip onayı belgesi almış araçlar için ihtiyari olarak uygulanır

Yürürlük
Madde 11 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinden itibaren 3 ay sonra yürürlüğe girer

Yürütme
Madde 12 - Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür

EKLER
Ek I
KAPSAM, TARİF, SINIFLANDIRMA, ŞARTLAR
1- KAPSAM
1

1- Bu yönetmelik, karayolunda tehlikeli maddelerin taşınması için tasarımlanmış, tam (örneğin tek aşamada imal edilmiş kamyonetler, kamyonlar, çekiciler, römorklar), tamamlanmamış (örneğin çıplak şasi kamyon, çıplak şasi römork) veya tamamlanmış (örneğin, karoserinin takıldığı şasi veya kabinli şasi) araçlardan herhangi birine uygulanmalıdır

2- TARİF
2

1 Bir "Araç tipi", en azından aşağıdaki temel hususlar bakımından farklı olmayan araçlardan oluşmalıdır:
- İmalatçı,
- İmalatçının tip tanımlaması,
- Sınıfı,
- 94/55/AT Yönetmeliğinin Ek B'sindeki İlave B2'de "Teknik Şartlar" da belirtilen esas yapı ve tasarım özellikleri
3- KARAYOLU İLE TEHLİKELİ MADDELERİN TAŞINMASI İÇİN TASARIMLANMIŞ ARAÇLARIN SINIFLANDIRILMASI
3

1- Karayolu ile tehlikeli maddelerin taşınması için tasarımlanmış araçların 94/55/AT Yönetmeliğinin Ek B'sindeki kenar madde no 220 301'e göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılır:
3

1

1- EX/II
Tip II taşıma birimleri olarak, *********ları taşımak üzere tasarımlanmış araçlarda,
3

1

2- EX/II
Tip III taşıma birimleri olarak, *********ları taşımak üzere tasarımlanmış araçlarda,
3

1

3- FL
Tutuşma noktası 61
C'dan yüksek olmayan sıvıların veya tutuşabilir gazların taşınması için tasarımlanmış, kapasitesi 3000 litreden daha fazla sabit veya sökülebilir tankı olan araçlar ile kapasitesi 1000 litreden daha fazla olan yanıcı gaz taşımak üzere tasarlanmış elektrikli araçlar,
3

1

4- OX
Kapasitesi 3000 litreden daha fazla olan sabit veya sökülebilir tankı olan madde 1 (a), kenar madde no 2501, 5

1 sınıfı maddelerin taşınması için tasarımlanmış araçlar,
3

1

5- AT
FL veya OX tiplerinin dışında, kapasitesi 3000 litreden daha fazla olan sabit veya sökülebilir tankı olan tehlikeli maddelerin taşınması için tasarımlanmış araçlarda ve FL tiplerinin dışında kapasitesi 1000 litreden daha fazla olan elektrikli araçlar,
4- ŞARTLAR
Uygun olduğunda 94/55/AT sayılı Yönetmeliğin Ek B'sinin kenar madde no 220 500'den 220 540'a kadar olanları dikkate alınmak üzere tip onayı için hükümleri de içerecek şekilde karayolu ile tehlikeli maddelerin taşınması için tasarımlanmış araçların yapımı konusundaki şartlar yerine getirilmelidir

Ek II
AT TİP ONAYI İÇİN İDARİ HÜKÜMLER
1- AT TİP ONAYI İÇİN BAŞVURU
1

1- Karayolu ile tehlikeli maddelerin taşınması için tasarımlanmış bir araç tipinin MARTOY'un 5 inci maddesine uygun olan AT tip onay başvurusu imalatçı tarafından yapılmalıdır

1

2- Bilgi dokümanı için bir örnek Ek II İlave 1'de verilmiştir

1

3- Bu Yönetmeliğin Ek II İlave 1'de belirtilen karakteristiklere uyan, onaylanacak tipi temsil eden araç veya araçlar, onay deneylerinden veya kontrollerini yapmaktan sorumlu teknik servise sunulmalıdır

2- AT TİP ONAYININ VERİLMESİ
2

1- İlgili şartlar sağlanırsa, MARTOY'un 6 ncı maddesine uygun olarak AT tip onayı verilmelidir

2

2- AT tip onay belgesi için bir örnek Ek II İlave 2'de verilmiştir

2

3- Onaylanacak her araç tipine, MARTOY'un Ek VII'sine uygun olarak bir onay numarası verilmelidir

Aynı üye ülke diğer bir araç tipine aynı numarayı vermemelidir

3- TİP VE ONAY DEĞİŞİKLİĞİ
3

1- Bu Yönetmeliğe uygun olarak onaylanan bir araç tipi değişikliğinde MARTOY'un 7 nci maddesinde belirtilen hükümler uygulanmalıdır

3

2- Yapılan değişikliklerle ilgili olarak teknik servis tarafından belirtilen şekilde kısmi bir deney uygulanabilir

4- İMALATIN UYGUNLUĞU
İmalatın MARTOY'un 12 nci maddesinde hükümlere uygunluğunun sağlanması için gerekli tedbirler, alınmalıdır

Ek II İlave 1
KARAYOLU İLE TEHLİKELİ MADDELERİN TAŞINMASI İÇİN TASARIMLANAN BİR ARACIN AT TİP ONAYI İLE İLGİLİ MARTOY'UN EK I'İNE UYGUN TANITIM BELGESİ (BİLGİ DOKÜMANI) NO:

Aşağıdaki bilgiler, uygulanabildiği durumda, üç kopya halinde verilmeli ve içindekiler listesi bulunmalıdır

Çizimler A4 (210 mm x 297 mm) ölçüsünde veya A4 formatlı bir dosyada yeterli ayrıntıda ve uygun ölçekte verilmelidir

Varsa fotoğraflar yeterli ayrıntıyı göstermelidir

Sistem, aksam veya ayrı teknik ünitelerin elektronik kumandaları varsa, bunların performansları ile ilgili bilgiler de verilmelidir

0- GENEL
0

1- Marka (imalatçının ticari adı):

0

2- Tip:

0

2

1- Genel ticari tanım(lar)ı, (varsa):

0

3- Tip tanıtım şekli, araç üzerinde işaretlenmişse(1):

0

4- Aracın sınıfı(c):

0

4

1- Aracın taşıması amaçlanan tehlikeli maddelere göre sınıf(lar)ı:

0

5- İmalatçının adı ve adresi:

0

8- Montaj fabrikasının/fabrikalarının adres(ler)i:

1- ARACIN GENEL YAPI ÖZELLİKLERİ
1

1- Temsili aracın fotoğrafları ve/veya çizimleri:

1

6- Motorun konumu ve yerleştirilişi:

2- KÜTLELER VE BOYUTLAR(e) (kg ve mm cinsinden)
2

8- İmalatçı tarafından belirtilen teknik açıdan müsaade edilen azami yüklü kütle (her versiyon için azami ve asgari değerler) :

2

9- Dingillerin her birinde, teknik açıdan müsaade edilen azami yük/kütle:

2

10- Her bir dingil grubunda teknik açıdan müsaade edilen azami yük/kütle:

3- MOTOR
3

2- İçten yanmalı motor
3

2

2- Yakıt: Dizel/benzin/LPG/diğerleri(2)
3

2

3

1- Ana yakıt depoları
3

2

3

1

2- Deponun veya depoların, tüm bağlantıları, havalandırma ve tahliye düzeni, kilitleri, subapları ve bağlantı elemanlarıyla birlikte çizimi ve teknik tanımı:

3

2

3

1

3- Deponun (depoların) araç içerisindeki konumlarının açık gösterimli izimi:

3

2

3

2- Yedek yakıt depoları
__________________________
(1) Bu tanıtım belgesinde kullanılan madde numaraları ve dipnotlar MARTOY'un Ek I'inde belirtilenlere karşılık gelir

Bu Yönetmeliğin amacıyla ilgisi olmayan maddeler, dikkate alınmaz

(2) Uygulanmayanı çiziniz

3

2

3

2

2- Deponun veya depoların tüm bağlantılarıyla, havalandırma ve tahliye düzenleriyle, kilitleri, subapları ve bağlantı elemanlarıyla birlikte çizimi ve teknik tanımı:

3

2

3

2

3- Deponun (depoların) araç içerisindeki konumlarının açık gösterimli çizimi:

8- FRENLER
8

5- Antiblokaj fren sistemi: evet/hayır/isteğe bağlı(1)
8

5

1- Antiblokaj sistemli araçlar için sistemin çalışmasının tanımlaması (elektronik parçalar dahil), elektrik diyagramı, hidrolik veya pnömatik devre planı:

8

9- Fren tertibatlarının kısa tanımlaması (71/320/AT Yönetmeliğin Ek IX İlave 1'e yapılan Lahikanın madde 1

6'sına
göre):

8

11- Yavaşlatıcı fren tip(ler)inin özellikleri:

9- ÜST YAPI (GÖVDE)
9

1- Üst yapı tipi:

9

2- Kullanılan malzeme ve yapı tipi:

12- DİĞER
12

6- Hız sınırlayıcılar
12

6

1- İmalatçı(lar):

12

6

2- Tip(ler):

12

6

3- Onay numarası (numaraları) (varsa):

14- TEHLİKELİ MADDE TAŞIMAK İÇİN TASARIMLANAN ARAÇLAR İÇİN ÖZEL HÜKÜMLER
14

1- 94/55/AT sayılı Yönetmeliğe göre elektrik donanımı:

14

1

1- İletkenlerin aşırı ısınmasına karşı korunma:

14

1

2- Devre kesici tipi:

14

1

3- Akü ana şalter tipi ve çalışması:

14

1

4- Takoğraf için güvenlik engelinin tanımı ve yeri:

14

1

5- Sürekli enerji verilen tesisatın tanımı

Uygulanan EN standardı belirtilmelidir:

14

1

6- Sürücü bölümünün arkasında yer alan elektrik tesisatının yapısı ve korunması:

14

2- Yangın tehlikelerine karşı önlemler:

14

2

1- Sürücü bölümündeki kolaylıkla tutuşmayan malzemenin tipi:

14

2

2- Varsa, sürücü bölümünün arkasındaki ısı koruyucusunun tipi:

14

2

3- Motorun konumu ve ısı koruması:

14

2

4- Egzoz sisteminin konumu ve ısı koruması:

14

2

5- Yavaşlatıcı fren sistemi ısı koruyucusunun tipi ve tasarımı:

14

2

6- İlave ısıtıcı konumu, tipi ve tasarımı:

14

3- 94/55/AT Yönetmeliğine göre, varsa, üst yapı için özel şartlar:

14

3

1- EX/II ve EX/III tipindeki araçlar için gereken şartları yerine getirmek üzere alınan önlemlerin
tanımı:

14

3

2- EX/III tip araçlar için, dışarıdan gelen ısıya karşı direnç:

______________________
(1) Uygulanmayanı çiziniz

Ek II İlave 2
AT TİP ONAYI BELGESİ
ÖRNEK
(Maksimum format: A4 (210 mm x 297 mm)
_____________________
İdarenin mühürü
____________________
Motorlu araçlar ve römorklarının tip onayı ile ilgili 70/156/AT Yönetmeliğini değiştiren ve karayolunda tehlikeli maddelerin taşınması için tasarımlanan motorlu araçlar ve römorkları ile ilgili 98/91/AT sayılı Yönetmeliğe göre bir araç/aksam/ayrı teknik ünite tipinin(1):
- Tip onayı(1)
- Tip onayı kapsamının genişletilmesi(1)
- Tip onayının reddedilmesi(1)
- Tip onayının geri çekilmesi(1)
ile ilgili bildirim

Tip onayı numarası:

Kapsam genişletme nedeni:

BÖLÜM I
0

1- Marka (imalatçının ticari ismi):

0

2- Tip:

0

2

1- Ticari ad(lar)ı (varsa):

0

3- Araç/aksam/ayrı teknik ünite(2) üzerinde işaretlenmiş ise, tip tanımlama şekli:

0

3

1- Bu işaretlemenin yeri:

0

4- Araç sınıfı(3):

0

5- İmalatçının adı ve adresi:

Aracın en son yapım aşamasını gerçekleştiren imalatçının adı ve adresi:

0

8- Montaj tesis(ler)inin adı(ları) ve adres(ler)i:

______________________________
(1) Uygulanmayanı çiziniz

(2) Tip tanımlama şeklinin bu tip onay belgesinin araç, aksam ya da ayrı teknik ünite tiplerinin tarifiyle ilgili olmayan karakterler içermesi halinde bu karakterler belgelerde "?" ile gösterilmelidir

(örneğin; ABC??123??)

(3) MARTOY'un Ek II A'sında tanımlandığı şekilde

BÖLÜM II
1- Ek bilgiler (uygulanabilirliği varsa): Lahikaya bakınız

2- Deneyleri yapmaktan sorumlu teknik servis:

3- Deney raporunun tarihi:

4- Deney raporunun numarası:

5- Notlar (varsa): Lahikaya bakınız

6- Yer:

7- Tarih:

8- İmza:

9- Onay merciine sunulan bilgi paketinin, istendiğinde temin edilebilen içindekiler listesi ektedir

98/91/AT YÖNETMELİĞİNİN KONUSU OLAN KARAYOLU İLE TEHLİKELİ MADDELERİN TAŞINMASI AMACIYLA TASARIMLANAN BİR ARACIN TİP ONAYI İLE İLGİLİ

SAYILI AT TİP ONAYI BELGESİ LAHİKASI
1- İLAVE BİLGİLER(1)
1

1- Ek I'in Madde 3'üne göre sınıflandırma:

1

2- Araç tipinin yapısı, boyutları ve imal edildiği malzeme konusunda kısa açıklama:

1

3- Motorun yerleştirilmesi (EX/II ve EX/III tipleri için yük bölümünün önünden veya altından öne doğru olan yeri de dahil)
:

5- AÇIKLAMALAR:

_________________________
(1) Gerektiğinde bilgi dokümanına başvurulabilir

Kaynak: mevzuat

adalet

gov

tr

08-02-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Karayolunda Tehlikeli Maddelerin Taşinmasi İçin Tasarlanan Motorlu Araçlar Ve Römorklari İle İlgili Tip Onayi Yönetmeliği (98/91/At) KARAYOLUNDA TEHLİKELİ MADDELERİN TAŞINMASI İÇİN TASARLANAN MOTORLU ARAÇLAR VE RÖMORKLARI İLE İLGİLİ TİP ONAYI YÖNETMELİĞİ (98/91/AT) KARAYOLUNDA TEHLİKELİ MADDELERİN TAŞINMASI İÇİN TASARLANAN MOTORLU ARAÇLAR VE RÖMORKLARI İLE İLGİLİ TİP ONAYI YÖNETMELİĞİ (98/91/AT) Resmi Gazete Tarihi: 11/05/2003 Resmi Gazete Sayısı: 25105 Sanayi ve Ticaret Bakanlığından: BİRİNCİ BÖLÜM : Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri uyarınca, araçların yapım ve kullanım bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyma zorunluluğunu yerine getirmek üzere; karayolunda tehlikeli maddelerin taşınması için tasarlanan araçlara AT Araç Tip Onayı Belgesi verilmesine ilişkin hükümleri ve bunların uygulanmasına ait usul ve esasları belirlemektir Kapsam Madde 2 - Bu Yönetmelik, MARTOY kapsamında yer alan, karayolunda tehlikeli maddelerin taşınması için tasarlanan N ve O sınıfı araçlara AT Araç Tip Onayı Belgesi verilmesine ilişkin hususları kapsar Dayanak Madde 3 - Bu Yönetmelik, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun değişik 29 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır Tanımlar Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen; a) Bakanlık : Sanayi ve Ticaret Bakanlığını, b) MARTOY: Avrupa Topluluğunun 70/156/AT Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliğinin Resmi Gazetede yayımlanan şekliyle son seviyesini, c) Onay Kuruluşu : Teknik Hizmetler Kuruluşlarını görevlendiren, aksam tip onayı belgesi ve araç tip onayı belgeleri veren ve gerektiğinde geri alan, diğer onay kuruluşlarıyla muhatap olan ve bunlarla temasları yürüten, imalatçının üretim uygunluk düzenlemelerine uyup uymadığını belirleyen, yetkili kuruluş olan Bakanlığı, d) İmalatçı : Tip Onayı işlemlerinin bütün unsurlarından ve imalatın uygunluğunun sağlanmasından Onay Kuruluşuna karşı sorumlu olan motorlu araçların ve römorklarının ticari isim veya markasının sahibi olan kişi veya kuruluşu, e) Yetkili Temsilci: İmalatçının bütün sorumluluklarını alarak imalatçı tarafından yetkilendirilen kişi veya kuruluşu, f) AT : Bu Yönetmeliğin Ek I'inin 315 maddesinde geçen AT terimi farklı olmak üzere, Avrupa Topluluğunu, g) Teknik Hizmetler Kuruluşu : Onay Kuruluşunca deneyleri ve kontrolleri yapmak üzere görevlendirilen kurum veya kuruluşu, h) Araç: Karayolunda tehlikeli madde taşımak üzere tasarlanmış MARTOY'un EK II Bölüm A'sında tarif edilen N veya O sınıfı aracı, i) N Sınıfı Araç : En az dört tekerlekli, motorlu yük taşıma araçlarını, j) O Sınıf Araç (Römork): Motorlu araca bağlanacak şekilde tasarlanmış, malların taşınması için imal edilmiş ve donatılmış olan bir aracı, k) Temel Araç: Araç tanıtım numarası daha sonraki çok aşamalı tip onay işlemlerinde değişmeyecek herhangi bir tamamlanmamış aracı, l) Tamamlanmamış Araç: MARTOY'un ve bu Yönetmeliğin ilgili bütün hükümlerine uyabilmek için en az bir aşamada daha tamamlanması gereken herhangi bir aracı, m) Tamamlanmış Araç: MARTOY'un ve bu Yönetmeliğin ilgili bütün hükümlerine uygun olarak çok aşamalı tip onay işlemleri sonucu imal edilmiş bir aracı, n) Tehlikeli Madde: 94/55/AT Yönetmeliğinin 2 nci maddesinde tarif edilmiş madde ve kütleleri, o) Taşıma: 94/55/AT Yönetmeliğinin 2 nci maddesinde tanımlanan karayolu taşımacılığını, p) Tip Onayı Belgesi: Bu Yönetmelik kapsamındaki motorlu araçların bu Yönetmelikte belirtilen şartlara uygun olarak imal edildiğini gösteren belgeyi, r) Tanıtım Dosyası : Başvuru sahibi tarafından Teknik Hizmetler Kuruluşuna veya Onay Kuruluşuna, Tanıtım Bildirimi gereğince verilen bilgi, çizim, fotoğraf ve bunun gibi belgeleri içeren dosyayı, s) Tanıtım Paketi : Tanıtım Dosyası ile Teknik Hizmetler Kuruluşunun veya Onay Kuruluşunun görevlerini yerine getirmeleri sürecinde tanıtım dosyasına eklemiş oldukları deney raporları ve diğer belgeleri, t) Tanıtım Paketi Fihristi : Tanıtım Paketi içinde bulunan belgelerin uygun bir şekilde numaralandırılarak veya bütün sayfaların tanımlanabilmesine imkan verecek şekilde işaretlenerek bir liste halinde yazılmasını, ifade eder İKİNCİ BÖLÜM : Uygulama Usul ve Esasları Tip Onayı Başvurusu Madde 5 - Tip Onayı Belgesi başvurusuna ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir a) Tip Onayı Belgesi başvuruları, tanıtım paketi içinde tanıtım fihristine uygun olarak düzenlenmiş tanıtım dosyasıyla birlikte Ek II'de belirtildiği şekilde imalatçı tarafından Onay Kuruluşu'na yapılır Tanıtım dosyası başvurudan itibaren onayın verildiği veya reddedildiği tarihe kadar Onay Kuruluşunun incelemesine açıktır b) Belirli bir tipe ait tip onayı başvuruları, ancak bir onay kuruluşuna yapılabilir Başvuru sahibi, başka bir ülkenin onay kuruluşuna başvuruda bulunmadığını bir yazı ile Onay Kuruluşu'na bildirir c) Onaylanacak her tip için ayrı bir başvuru yapılır Tip Onayı İşlemleri Madde 6 - Onay Kuruluşu, tehlikeli maddeler taşınması konusunda bu Yönetmeliğin eklerinde belirtilen teknik özellikleri sağlayan motorlu araçlara örneği Ek II İlave 2'de bulunan AT Araç Tip Onayı Belgesini ve AT Araç Tip Onayı Numarasını verir Yetkili Kuruluşlar Madde 7 - Onay Kuruluşu olarak Bakanlık bu Yönetmeliğin uygulanmasından sorumludur Deneyleri yapmaya veya yaptırmaya Teknik Hizmetler Kuruluşu olarak Türk Standartları Enstitüsü (TSE) yetkili kılınmıştır ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : Tedbirler, Bildirimler ve Muafiyetler Tedbirler Madde 8 - Tedbirlere ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir a) Onay Kuruluşu, bu Yönetmeliğin eklerindeki şartlar sağlanırsa, tehlikeli maddelerin taşınması ile ilgili sebeplerden dolayı; 1) Bir araç tipine AT tip onayını veya ulusal tip onayını vermeyi reddedemez veya 2) Temel araçlar (Çıplak şasili araçlar) veya tam araçların tescilini, satışını veya hizmete girmesini yasaklayamaz b) Onay Kuruluşu; 1) Bu Yönetmeliğin eklerinde temel araç için şartlar yerine getirilirse ve temel aracın tamamlanması bu uygunluğu geçersiz kılmamışsa veya 2) Bu Yönetmeliğin eklerinde tamamlanmış araç için şartlar yerine getirilmiş ise, temel araç ve tehlikeli maddelerin taşınması ile ilgili sebeplerden dolayı, temel bir araçtan tamamlanan bir aracın tescilini, satışını veya hizmete girmesini yasaklayamaz Bildirimler Madde 9 - Onay Kuruluşunca yapılan bildirimlere ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir a) 98/91/EC sayılı AT direktifine göre hazırlanan bu Yönetmeliğin uygulamaya konulduğu, AT üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına, Gümrük Birliği Ortaklık Komitesine ve AT Komisyonuna bildirilir b) Onaylanan veya reddedilen Tip Onayı Belgelerinin bir nüshası bir ay içerisinde AT üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına, Gümrük Birliği Ortaklık Komitesine ve AT Komisyonuna bildirilir Muafiyetler Madde 10 - Muafiyetlere ait esaslar aşağıda belirtilmiştir a) Tehlikeli maddelerin taşınması konusunda teknolojik olarak gelişmiş araçlar için Tip Onayı Belgesi talep edilmesi halinde, Gümrük Birliği Ortaklık Komitesine, AT Komisyonuna ve diğer ülkelerin onay kuruluşlarına bilgi verilerek, Ulusal Tip Onayı Belgesi verilebilir b) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce trafiğe çıkmış araçlara bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : Geçici ve Son Hükümler Geçici Madde 1 - Bu Yönetmelik, MARTOY'a göre ulusal tip onayı belgesi alacak ya da daha önce ulusal tip onayı belgesi almış araçlar için ihtiyari olarak uygulanır Yürürlük Madde 11 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinden itibaren 3 ay sonra yürürlüğe girer Yürütme Madde 12 - Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür EKLER Ek I KAPSAM, TARİF, SINIFLANDIRMA, ŞARTLAR 1- KAPSAM 11- Bu yönetmelik, karayolunda tehlikeli maddelerin taşınması için tasarımlanmış, tam (örneğin tek aşamada imal edilmiş kamyonetler, kamyonlar, çekiciler, römorklar), tamamlanmamış (örneğin çıplak şasi kamyon, çıplak şasi römork) veya tamamlanmış (örneğin, karoserinin takıldığı şasi veya kabinli şasi) araçlardan herhangi birine uygulanmalıdır 2- TARİF 21 Bir "Araç tipi", en azından aşağıdaki temel hususlar bakımından farklı olmayan araçlardan oluşmalıdır: - İmalatçı, - İmalatçının tip tanımlaması, - Sınıfı, - 94/55/AT Yönetmeliğinin Ek B'sindeki İlave B2'de "Teknik Şartlar" da belirtilen esas yapı ve tasarım özellikleri 3- KARAYOLU İLE TEHLİKELİ MADDELERİN TAŞINMASI İÇİN TASARIMLANMIŞ ARAÇLARIN SINIFLANDIRILMASI 31- Karayolu ile tehlikeli maddelerin taşınması için tasarımlanmış araçların 94/55/AT Yönetmeliğinin Ek B'sindeki kenar madde no 220 301'e göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılır: 311- EX/II Tip II taşıma birimleri olarak, *******ları taşımak üzere tasarımlanmış araçlarda, 312- EX/II Tip III taşıma birimleri olarak, *******ları taşımak üzere tasarımlanmış araçlarda, 313- FL Tutuşma noktası 61 C'dan yüksek olmayan sıvıların veya tutuşabilir gazların taşınması için tasarımlanmış, kapasitesi 3000 litreden daha fazla sabit veya sökülebilir tankı olan araçlar ile kapasitesi 1000 litreden daha fazla olan yanıcı gaz taşımak üzere tasarlanmış elektrikli araçlar, 314- OX Kapasitesi 3000 litreden daha fazla olan sabit veya sökülebilir tankı olan madde 1 (a), kenar madde no 2501, 51 sınıfı maddelerin taşınması için tasarımlanmış araçlar, 315- AT FL veya OX tiplerinin dışında, kapasitesi 3000 litreden daha fazla olan sabit veya sökülebilir tankı olan tehlikeli maddelerin taşınması için tasarımlanmış araçlarda ve FL tiplerinin dışında kapasitesi 1000 litreden daha fazla olan elektrikli araçlar, 4- ŞARTLAR Uygun olduğunda 94/55/AT sayılı Yönetmeliğin Ek B'sinin kenar madde no 220 500'den 220 540'a kadar olanları dikkate alınmak üzere tip onayı için hükümleri de içerecek şekilde karayolu ile tehlikeli maddelerin taşınması için tasarımlanmış araçların yapımı konusundaki şartlar yerine getirilmelidir Ek II AT TİP ONAYI İÇİN İDARİ HÜKÜMLER 1- AT TİP ONAYI İÇİN BAŞVURU 11- Karayolu ile tehlikeli maddelerin taşınması için tasarımlanmış bir araç tipinin MARTOY'un 5 inci maddesine uygun olan AT tip onay başvurusu imalatçı tarafından yapılmalıdır 12- Bilgi dokümanı için bir örnek Ek II İlave 1'de verilmiştir 13- Bu Yönetmeliğin Ek II İlave 1'de belirtilen karakteristiklere uyan, onaylanacak tipi temsil eden araç veya araçlar, onay deneylerinden veya kontrollerini yapmaktan sorumlu teknik servise sunulmalıdır 2- AT TİP ONAYININ VERİLMESİ 21- İlgili şartlar sağlanırsa, MARTOY'un 6 ncı maddesine uygun olarak AT tip onayı verilmelidir 22- AT tip onay belgesi için bir örnek Ek II İlave 2'de verilmiştir 23- Onaylanacak her araç tipine, MARTOY'un Ek VII'sine uygun olarak bir onay numarası verilmelidir Aynı üye ülke diğer bir araç tipine aynı numarayı vermemelidir 3- TİP VE ONAY DEĞİŞİKLİĞİ 31- Bu Yönetmeliğe uygun olarak onaylanan bir araç tipi değişikliğinde MARTOY'un 7 nci maddesinde belirtilen hükümler uygulanmalıdır 32- Yapılan değişikliklerle ilgili olarak teknik servis tarafından belirtilen şekilde kısmi bir deney uygulanabilir 4- İMALATIN UYGUNLUĞU İmalatın MARTOY'un 12 nci maddesinde hükümlere uygunluğunun sağlanması için gerekli tedbirler, alınmalıdır Ek II İlave 1 KARAYOLU İLE TEHLİKELİ MADDELERİN TAŞINMASI İÇİN TASARIMLANAN BİR ARACIN AT TİP ONAYI İLE İLGİLİ MARTOY'UN EK I'İNE UYGUN TANITIM BELGESİ (BİLGİ DOKÜMANI) NO: Aşağıdaki bilgiler, uygulanabildiği durumda, üç kopya halinde verilmeli ve içindekiler listesi bulunmalıdır Çizimler A4 (210 mm x 297 mm) ölçüsünde veya A4 formatlı bir dosyada yeterli ayrıntıda ve uygun ölçekte verilmelidir Varsa fotoğraflar yeterli ayrıntıyı göstermelidir Sistem, aksam veya ayrı teknik ünitelerin elektronik kumandaları varsa, bunların performansları ile ilgili bilgiler de verilmelidir 0- GENEL 01- Marka (imalatçının ticari adı): 02- Tip: 021- Genel ticari tanım(lar)ı, (varsa): 03- Tip tanıtım şekli, araç üzerinde işaretlenmişse(1): 04- Aracın sınıfı(c): 041- Aracın taşıması amaçlanan tehlikeli maddelere göre sınıf(lar)ı: 05- İmalatçının adı ve adresi: 08- Montaj fabrikasının/fabrikalarının adres(ler)i: 1- ARACIN GENEL YAPI ÖZELLİKLERİ 11- Temsili aracın fotoğrafları ve/veya çizimleri: 16- Motorun konumu ve yerleştirilişi: 2- KÜTLELER VE BOYUTLAR(e) (kg ve mm cinsinden) 28- İmalatçı tarafından belirtilen teknik açıdan müsaade edilen azami yüklü kütle (her versiyon için azami ve asgari değerler) : 29- Dingillerin her birinde, teknik açıdan müsaade edilen azami yük/kütle: 210- Her bir dingil grubunda teknik açıdan müsaade edilen azami yük/kütle: 3- MOTOR 32- İçten yanmalı motor 322- Yakıt: Dizel/benzin/LPG/diğerleri(2) 3231- Ana yakıt depoları 32312- Deponun veya depoların, tüm bağlantıları, havalandırma ve tahliye düzeni, kilitleri, subapları ve bağlantı elemanlarıyla birlikte çizimi ve teknik tanımı: 32313- Deponun (depoların) araç içerisindeki konumlarının açık gösterimli izimi: 3232- Yedek yakıt depoları __________________________ (1) Bu tanıtım belgesinde kullanılan madde numaraları ve dipnotlar MARTOY'un Ek I'inde belirtilenlere karşılık gelir Bu Yönetmeliğin amacıyla ilgisi olmayan maddeler, dikkate alınmaz (2) Uygulanmayanı çiziniz 32322- Deponun veya depoların tüm bağlantılarıyla, havalandırma ve tahliye düzenleriyle, kilitleri, subapları ve bağlantı elemanlarıyla birlikte çizimi ve teknik tanımı: 32323- Deponun (depoların) araç içerisindeki konumlarının açık gösterimli çizimi: 8- FRENLER 85- Antiblokaj fren sistemi: evet/hayır/isteğe bağlı(1) 851- Antiblokaj sistemli araçlar için sistemin çalışmasının tanımlaması (elektronik parçalar dahil), elektrik diyagramı, hidrolik veya pnömatik devre planı: 89- Fren tertibatlarının kısa tanımlaması (71/320/AT Yönetmeliğin Ek IX İlave 1'e yapılan Lahikanın madde 16'sına göre): 811- Yavaşlatıcı fren tip(ler)inin özellikleri: 9- ÜST YAPI (GÖVDE) 91- Üst yapı tipi: 92- Kullanılan malzeme ve yapı tipi: 12- DİĞER 126- Hız sınırlayıcılar 1261- İmalatçı(lar): 1262- Tip(ler): 1263- Onay numarası (numaraları) (varsa): 14- TEHLİKELİ MADDE TAŞIMAK İÇİN TASARIMLANAN ARAÇLAR İÇİN ÖZEL HÜKÜMLER 141- 94/55/AT sayılı Yönetmeliğe göre elektrik donanımı: 1411- İletkenlerin aşırı ısınmasına karşı korunma: 1412- Devre kesici tipi: 1413- Akü ana şalter tipi ve çalışması: 1414- Takoğraf için güvenlik engelinin tanımı ve yeri: 1415- Sürekli enerji verilen tesisatın tanımı Uygulanan EN standardı belirtilmelidir: 1416- Sürücü bölümünün arkasında yer alan elektrik tesisatının yapısı ve korunması: 142- Yangın tehlikelerine karşı önlemler: 1421- Sürücü bölümündeki kolaylıkla tutuşmayan malzemenin tipi: 1422- Varsa, sürücü bölümünün arkasındaki ısı koruyucusunun tipi: 1423- Motorun konumu ve ısı koruması: 1424- Egzoz sisteminin konumu ve ısı koruması: 1425- Yavaşlatıcı fren sistemi ısı koruyucusunun tipi ve tasarımı: 1426- İlave ısıtıcı konumu, tipi ve tasarımı: 143- 94/55/AT Yönetmeliğine göre, varsa, üst yapı için özel şartlar: 1431- EX/II ve EX/III tipindeki araçlar için gereken şartları yerine getirmek üzere alınan önlemlerin tanımı: 1432- EX/III tip araçlar için, dışarıdan gelen ısıya karşı direnç: ______________________ (1) Uygulanmayanı çiziniz Ek II İlave 2 AT TİP ONAYI BELGESİ ÖRNEK (Maksimum format: A4 (210 mm x 297 mm) _____________________ İdarenin mühürü ____________________ Motorlu araçlar ve römorklarının tip onayı ile ilgili 70/156/AT Yönetmeliğini değiştiren ve karayolunda tehlikeli maddelerin taşınması için tasarımlanan motorlu araçlar ve römorkları ile ilgili 98/91/AT sayılı Yönetmeliğe göre bir araç/aksam/ayrı teknik ünite tipinin(1): - Tip onayı(1) - Tip onayı kapsamının genişletilmesi(1) - Tip onayının reddedilmesi(1) - Tip onayının geri çekilmesi(1) ile ilgili bildirim Tip onayı numarası: Kapsam genişletme nedeni: BÖLÜM I 01- Marka (imalatçının ticari ismi): 02- Tip: 021- Ticari ad(lar)ı (varsa): 03- Araç/aksam/ayrı teknik ünite(2) üzerinde işaretlenmiş ise, tip tanımlama şekli: 031- Bu işaretlemenin yeri: 04- Araç sınıfı(3): 05- İmalatçının adı ve adresi: Aracın en son yapım aşamasını gerçekleştiren imalatçının adı ve adresi: 08- Montaj tesis(ler)inin adı(ları) ve adres(ler)i: ______________________________ (1) Uygulanmayanı çiziniz (2) Tip tanımlama şeklinin bu tip onay belgesinin araç, aksam ya da ayrı teknik ünite tiplerinin tarifiyle ilgili olmayan karakterler içermesi halinde bu karakterler belgelerde "?" ile gösterilmelidir (örneğin; ABC??123??) (3) MARTOY'un Ek II A'sında tanımlandığı şekilde BÖLÜM II 1- Ek bilgiler (uygulanabilirliği varsa): Lahikaya bakınız 2- Deneyleri yapmaktan sorumlu teknik servis: 3- Deney raporunun tarihi: 4- Deney raporunun numarası: 5- Notlar (varsa): Lahikaya bakınız 6- Yer: 7- Tarih: 8- İmza: 9- Onay merciine sunulan bilgi paketinin, istendiğinde temin edilebilen içindekiler listesi ektedir 98/91/AT YÖNETMELİĞİNİN KONUSU OLAN KARAYOLU İLE TEHLİKELİ MADDELERİN TAŞINMASI AMACIYLA TASARIMLANAN BİR ARACIN TİP ONAYI İLE İLGİLİ SAYILI AT TİP ONAYI BELGESİ LAHİKASI 1- İLAVE BİLGİLER(1) 11- Ek I'in Madde 3'üne göre sınıflandırma: 12- Araç tipinin yapısı, boyutları ve imal edildiği malzeme konusunda kısa açıklama: 13- Motorun yerleştirilmesi (EX/II ve EX/III tipleri için yük bölümünün önünden veya altından öne doğru olan yeri de dahil) : 5- AÇIKLAMALAR: _________________________ (1) Gerektiğinde bilgi dokümanına başvurulabilir Kaynak: mevzuatadaletgovtr