Pîr Ali Efendi (Ali Bin Nasûh)

PÎR ALİ EFENDİ (Ali bin Nasûh)

Osmanlı âlim ve velîlerinden İsmi, Pîr Ali bin Nasûh'dur Tekirdağ yakınlarındaki Malkara kasabasında doğdu Doğum târihi bilinmemektedir 1545 (H952) yılında Malkara'da vefât etti Vazife yaptığı mektebin bahçesinde defnedildi

Annesinin babası Emîr Efendi, Cengiz askerlerinin İslâm ülkelerini istilâsıyla İran'danAnadolu'ya göç etmiş ve Tekirdağ yakınındaki Rodoscuk'ta bir yere yerleşmişti O civarda İvaz Fakîh köyü yakınında bir mağara kazıp, ibâdet ve tâatle meşgûl olduO târihte Malkara kâdısı olan Karpuz Yahyâ Efendi, bâzı kerâmetlerini görünce, ona talebe oldu Kızını da Emîr Efendiye verdi Emîr Efendinin bu iffetli hanımdan üç kızı dünyâya geldi Kızlar büyüyüp âkıl-bâliğ olduklarında, her birine birer mıshaf-ı şerîf yazdı O beldenin ahâlisinden sâlih üç kimse ile kızlarını evlendirdi Bu üç kızdan birini, Ankara vilâyetinden gelip Malkara'ya yerleşen Hoca Kemâl'in oğlu Nasûh Halîfe ile evlendirmişti Emîr Efendinin Nasûh Halîfe'ye verdiği kızından bir torunu dünyâya geldi Bu, Pîr Ali Efendi idi

Pîr Ali Efendi, önce memleketinde ilim tahsîl etti Zamânındaki âlimlerden ilim öğrendi Dînî ilimleri tahsîl ettikten sonra, Çelebi Halîfe'nin talebesi Bâyezîd-i Rûmî'nin hizmetinde bulundu Bâyezîd-i Rûmî Edirne'de idi Onun yanında, tasavvuf yolunda ilerlemeye, ahlâkını güzelleştirmeye çalıştı ve yüksek derecelere kavuştu Zamânın aklî ve naklî ilimlerinde âlim, bâtın ilminde mâhir oldu Bâyezîd-i Rûmî'nin 1500 (H 905) yılında vefâtından sonra halîfesi oldu Bilâhare memleketi olan Malkara'ya döndü Muhammediyye adlı eserin sâhibi Yazıcı-zâde'nin torunlarından birinin kızı ile evlendi Malkara'da Turhan Bey Câmiine imâm ve hatîb, sıbyan mektebine de muallim ve müeddib, terbiyeci oldu Malkara'da yıllarca, insanlara ilim öğretmekle meşgûl oldu Vefâtına kadar Allahü teâlâya ibâdetten, insanlara doğru yolu göstermekten bir an geri kalmadı Pek güzel şiirleri vardı

Pîr Ali Efendi,Malkara'daki vazifesine devâm ettiği sıralarda,Mısır'da bulunan İbrâhim Gülşenî hazretlerinin adı her tarafta duyulmuştu Pîr Ali de, İbrâhim Gülşenî hazretlerinin büyüklüğünü işitip hizmetinde bulunmak istedi Onun sohbetlerinde bulunmak için sabırsızlanıyordu

Derler belâlı âşıka ya sabır ya sefer,
Sabrım tükendi lâzım olupdur bana sefer

deyip, hemen yola çıkmak istedi Nafakasını temin için bırakacak parası olmadığından, boşanıp boşanmamak husûsunda hanımını serbest bıraktı Fakat hanımı boşanmak istemedi Allahü teâlâya tevekkül edip yola çıktılar İstanbul'a geldiler Sabah vakti sâhilde denize bakarken, bir geminin yaklaştığını gördüler GemiHaliç'e gelip demir atınca, ondan, derviş kıyâfetinde bir grup insan çıktı Pîr Ali Efendi bunların kim olduğunu sordu İbrâhim Gülşenî olduğunu ve zamânın pâdişâhı Sultan Süleymân'ın dâveti üzerine İstanbul'a geldiğini söylediler Sonra İbrâhim Gülşenî'nin yanına gitti Elini öpmek için izin istedi O zaman İbrâhim Gülşenî; "Pîr Ali Dede, bizi buraya getiren, senin bize olan muhabbetindir" buyurdu İbrâhim Gülşenî, Uzun Çarşı yakınında bulunan Çandarlı İbrâhim Paşa konağına yerleşti Burada Pîr Ali, İbrâhim Gülşenî hazretlerinden çok istifâde etti İbrâhim Gülşenî İstanbul'dan ayrılıp, Mısır'a hareket edeceği zaman, Pîr Ali'ye memleketine dönmesini işâret edince, Malkara'ya geri döndü İnsanlaraAllahü teâlânın emir ve yasaklarını anlatıp öğretmeye devâm etti

1) Şakâyık-ı Nu'mâniyye Zeyli (Atâî); s68-69
2) Sicilli Osmânî; c3, s497
3) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c14, s297