Şeyh Gâlib Dede

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-02-2012

ŞEYH GÂLİB DEDE

Mevlevî büyüklerinden, meşhûr şâir

İsmi Mehmed'dir

Es'ad ve Gâlib lakaplarıyla tanınmıştır

1757 (H

1171) senesinde İstanbul'da doğdu

1799 (H

1213) senesinde İstanbul'da vefât etti

Türbesi, Galata Mevlevîhânesindedir

Babası Mevlevî yolunda yetişmiş ârif ve şâir bir zât olan Mustafa Reşîd Efendidir

Annesi Emine Hâtun da Mevlevî yolunda tasavvuf ehliydi

Babasından ders aldı

Süleymân Neşet Efendiden Farsça öğrendi

Arapçayı da öğrenip küçük yaşta tasavvufa yöneldi

Bir müddet Dîvân-ı Hümâyûn kalemlerinden birinde çalıştı

1784 senesinde Konya'da bir müddet Mevlânâ Dergâhında kaldı

SeyyidEbû Bekir Dede'ye talebe olup, Mevlevî yolunda yetişmek için çalıştı

Sonra İstanbul'daYenikapı Mevlevîhânesinde tasavvuftaki çalışmalarını tamamlayıp Mevlevî yolunda yetişti

Seyyid Ali Nutkî Dede Efendiden hilâfet alıp, GalataMevlevîhânesinde şeyh olarak vazîfelendirildi ve ömrünün sonuna kadar bu hizmeti yürüttü

Sultan Üçüncü Selîm Han ile de dost olup, saraya sık sık gidip sohbet ederlerdi

Şeyh Gâlip güçlü bir şâir olup, dîvân şiirinin hemen hemen bütün türlerinde şiir yazmıştır

Zengin hayal gücü, geniş kültürü, kuvvetli sanatı ve ince üslûbu ile dîvân edebiyâtının meşhur şâirlerinden olmuştur

Şiirlerinde tasavvufî yön ağırlıktadır

Yirmi dört yaşındayken yazdığı Dîvân'ı genellikle gazellerden meydana gelmiştir

Hüsn ü Aşk adlı manzûmesi dîvân edebiyâtının en meşhûr mesnevîlerindendir

İki bin beytten fazla olan bu eserinde, tasavvufî konuları ve ilâhî aşka kavuşmanın güçlüğünü işlemiştir

Ayrıca Şerh-i Cezîre-iMesnevî, Er-Risâlet-ül-Behriyye fî Tarîkat-il-Mevleviyye adlı eserleri vardır

Şeyh Gâlib Dede'nin Peygamber efendimiz için yazdığı bir şiiri:

Hutben okunur minber-i iklim-i bekâda
Hükmün tutulur mahkeme-i rûz-i cezâda

Gülbank-i kudûmün çekilir arş-ı Hüdâda
Esmâ-i şerîfin anılır arz u semâda

Sen Ahmed ü Mahmûd ü Muhammedsin efendim

Haktan bize Sultân-ı müeyyedsin efendim

1) Semahâne-i Edeb; s

169
2) Rehber Ansiklopedisi; c

16, s

72

08-02-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Şeyh Gâlib Dede ŞEYH GÂLİB DEDE Mevlevî büyüklerinden, meşhûr şâir İsmi Mehmed'dir Es'ad ve Gâlib lakaplarıyla tanınmıştır 1757 (H1171) senesinde İstanbul'da doğdu 1799 (H1213) senesinde İstanbul'da vefât etti Türbesi, Galata Mevlevîhânesindedir Babası Mevlevî yolunda yetişmiş ârif ve şâir bir zât olan Mustafa Reşîd Efendidir Annesi Emine Hâtun da Mevlevî yolunda tasavvuf ehliydiBabasından ders aldı Süleymân Neşet Efendiden Farsça öğrendi Arapçayı da öğrenip küçük yaşta tasavvufa yöneldi Bir müddet Dîvân-ı Hümâyûn kalemlerinden birinde çalıştı 1784 senesinde Konya'da bir müddet Mevlânâ Dergâhında kaldı SeyyidEbû Bekir Dede'ye talebe olup, Mevlevî yolunda yetişmek için çalıştıSonra İstanbul'daYenikapı Mevlevîhânesinde tasavvuftaki çalışmalarını tamamlayıp Mevlevî yolunda yetişti Seyyid Ali Nutkî Dede Efendiden hilâfet alıp, GalataMevlevîhânesinde şeyh olarak vazîfelendirildi ve ömrünün sonuna kadar bu hizmeti yürüttü Sultan Üçüncü Selîm Han ile de dost olup, saraya sık sık gidip sohbet ederlerdi Şeyh Gâlip güçlü bir şâir olup, dîvân şiirinin hemen hemen bütün türlerinde şiir yazmıştır Zengin hayal gücü, geniş kültürü, kuvvetli sanatı ve ince üslûbu ile dîvân edebiyâtının meşhur şâirlerinden olmuştur Şiirlerinde tasavvufî yön ağırlıktadır Yirmi dört yaşındayken yazdığı Dîvân'ı genellikle gazellerden meydana gelmiştir Hüsn ü Aşk adlı manzûmesi dîvân edebiyâtının en meşhûr mesnevîlerindendir İki bin beytten fazla olan bu eserinde, tasavvufî konuları ve ilâhî aşka kavuşmanın güçlüğünü işlemiştir Ayrıca Şerh-i Cezîre-iMesnevî, Er-Risâlet-ül-Behriyye fî Tarîkat-il-Mevleviyye adlı eserleri vardır Şeyh Gâlib Dede'nin Peygamber efendimiz için yazdığı bir şiiri: Hutben okunur minber-i iklim-i bekâda Hükmün tutulur mahkeme-i rûz-i cezâda Gülbank-i kudûmün çekilir arş-ı Hüdâda Esmâ-i şerîfin anılır arz u semâda Sen Ahmed ü Mahmûd ü Muhammedsin efendim Haktan bize Sultân-ı müeyyedsin efendim 1) Semahâne-i Edeb; s169 2) Rehber Ansiklopedisi; c16, s72