08-02-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Cezzar Ahmed Paşa
Cezzar Ahmed Paşa
Fransız Kralı Napolyona karşı Akkâ Kalesini başarı ile savunan büyük Türk kumandanı Bosnalı olup doğum târihi bilinmemektedir İstanbula gelerek Sadrâzam Hekimoğlu Ali Paşanın hizmetine girmiştir Ali Paşa ikinci Mısır vâliliğinden azledilince, Mısırda kalarak meşhur Ali Beyin kölesi Abdullah Beyin hizmetine girdi Bahire kâşifliğine atanan Ahmed, orada Bedevîlere karşı olan muhârebelerde gâlip gelmiş ve çok kan dökmüş olduğundan, kasap anlamına gelen Cezzâr lakabı verilmişti Fakat bir müddet sonra Ali Beyin öç almasından korkarak, İstanbula kaçtı Sonra da Şam Vâlisi Osman Paşanın hizmetine girerek Tâhir Ömer, Zeydan ve Şahab âileleriyle yapılan mücâdelede başarı gösterdi 1775te kendisine Beylerbeyi rütbesi verildi, Bir yıl sonra da Sayda vâliliğine tâyin edildi
Sûriyede emniyeti sağlayan ve 1780de Emîrül-Haclık ile Şam eyâletine tâyin olunan Ahmed Paşa, gerek Sayda ve gerekse Şam vâliliği zamânında Akkâ Kalesinde oturdu Burada kuvvetli bir ordu kuran Ahmed Paşa, küçük bir donanma da yaptırarak âdetâ bağımsız bir şekilde hareket etti
1789da Mısırı işgâl eden Napolyon Bonapartın anlaşmak için ileri sürdüğü teklifleri reddedince, Bonapart, Akkâ Kalesini kuşattı Ancak Cezzâr Ahmed Paşanın emrindeki 3000 kişilik Nizâm-ı Cedîd askerinin müdâfaada gösterdikleri azim ve mahâret netîcesinde, Napolyon ilk defâ burada yenildi Bunun üzerine; Akka mukâvemet etmeseydi belki Şark İmparatoru olurdum demekten kendini alamadı
Mısır Seferi seraskerliğine Sadrâzam Yûsuf Ziyâ Paşanın getirilmesine gücenen Cezzâr, Sûriyede serdara yardımda bulunmadı ve devlete daha başka güçlükler de çıkarmaya çalıştı Bununla berâber bu sırada Vehhâbî meselesi önem kazandığından kendisi Şam vâliliği ile berâber Vehhâbîlere karşı serdâr tâyin oldu Fakat hastalığı sebebiyle vazifeye gitmeyerek, kölesi Süleymân Paşayı gönderen Cezzâr, 23 Nisan 1804te Akkâda vefât etti
Cezzâr Ahmed Paşa, zekî, dirâyetli, anlayışlı bir insan olup, birçok meseleleri önceden sezmek kâbiliyetine sâhipti İdare ettiği yerlerde adaletle asayişi temin ederdi Akkâ, Sayda ve Beyrutu tahkim ettiği gibi, Akkâda mükemmel bir câmi, bir çarşı ve birçok çeşme ve sebil yaptırmak suretiyle imar işlerine de önem verdi
|
|
|