Ahmed Muhtar Paşa

Ahmed Muhtar Paşa

93 Harbinin doğu cephesi kumandanı ve Osmanlı sadrazamı


1839da Bursada doğdu Bursa Askeri Lisesini bitirdikten sonra, İstanbulda Harbiyeye devam etti Buradan 1861de kurmay yüzbaşı olarak orduya katıldı Hersek isyanının bastırılmasında ve Karadağ savaşlarında bulundu Ostrok muharebesinde yaralandı 1864te Kozandaki isyanı bastırmakla görevlendirildi Bu görevden döndükten kısa bir süre sonra Sultan Abdülaziz Hanın oğlu Yusuf İzzeddin Efendinin öğretmenliğine memur edildi Sultan Abdülazizin Avrupa seyahati sırasında Yusuf İzzeddin Efendi ile beraber Padişahın maiyyetinde bulundu


1870te Yemenin merkeze bağlanması için gönderilen ordunun başına geçirildi Yemendeki başarılarından dolayı mareşalliğe yükseltildi ve Yemen valiliği verildi 1873de kısa bir süre Nafia nazırlığı yapan Ahmed Muhtar Paşa, meşhur 93 Harbi başladığı sırada Erzurumdaki 4 Ordu Kumandanlığı vazifesinde bulunuyordu


93 Harbi esnasında Zivin, Gedikler ve Yahniler muharebelerinde Rusları yendi Kazandığı bu zaferler sebebiyle, Sultan İkinci Abdülhamid tarafından Gazilik ünvanı ve Murassa Osmani Nişanı verildi Bu arada çok kıymetli altın bir kılıç da hediye edildi Ahmed Muhtar Paşa, Yahniler Savaşından on bir gün sonra vuku bulan Alacadağ Muharebesinde kısmi başarılar elde ettiyse de, neticenin aleyhte olacağını düşünerek orduyu geri çekmiştir Aynı harbin devamı esnasında Tuna cephesinde tehlikenin artması üzerine İstanbula davet edilerek, Çatalca hattı kumandanlığına getirildi Bu görevden sonra Erkan-ı Harbiyye-i Umumiyye Reisliğine (Genelkurmay Başkanlığına) tayin edildi ve 1892de Mısır fevkalade komiserliğine getirildi


1908de Meşrutiyetin ilanıyla Âyan Meclisi üyeliğine getirildi Bu görevindeki ilk icraatı Mebuslar Meclisi toplantısında Sultan Abdülhamid Hanın hal edilmesini teklif etmek oldu Nitekim bu teklifin neticesinde Sultan tahtından indirildi 1911de Âyan Meclisi reisliğine tayin olan Ahmed Muhtar Paşa, 22 Temmuz 1912de sadrazam oldu Kurduğu kabinede, üç eski sadrazam nazır olarak bulunduğu için, Büyük kabine olarak zikredilir Bu kabinede bulunan eski sadrazamlar; Kamil Paşa, Avlonyalı Ferid Paşa ve Hüseyin Hilmi Paşadır Aynı zamanda kabinede, oğlu Mahmud Muhtar Paşanın bulunmasından dolayı Baba-oğul kabinesi olarak da anılır Sadareti sırasında Balkan Savaşı başladı Başarısızlıkları yüzünden sadaretten çekilmek zorunda kaldı


1919 yılında İstanbulda vefat eden Ahmed Muhtar Paşa, Fatih Camii avlusunda medfundur Matematik, takvim ve astronomi alanlarında çalışmalar yapan Ahmed Muhtar Paşanın yazdığı eserlerden bazıları şunlardır:


Riyaz-ül-Muhtar ve Mirat-ül-Mikat vel- Edvar ve bu eserin zeyli Mecmuay-ı Eşkali, Islahüt-Takvim, Takvimüs-Sinin, Takvim-i Mali, Sergüzeşt-i Hayatımın cildi sanisi, 1294-Anadoluda Rus Muharebesi