Mahmud Nedim Paşa

Mahmud Nedim Paşa

Osmanlı devlet adamlarından 1818 yılında İstanbulda doğdu Şam ve Bağdat vâliliklerinde vazife yapan Mehmed Necip Paşanın oğludur


Normal öğreniminden sonra Bâbıâlîde Sadâret Mektubî Kaleminde vazifeye başladı Devletin çeşitli kademelerinde çalışarak, 1847de Sadâret ve aynı yıl Hâriciye Müsteşarı oldu 1855te Sayda ve Şam, 1856da İzmir vâliliklerinde bulunduktan sonra, 1858de Tanzimât Meclisi üyesi oldu Bundan iki sene sonra kendi isteği ile Trablusgarp Vâliliğine getirildi Burada yedi sene vâlilikten sonra saraya yanaşmanın çârelerini arayan Mahmûd Nedim Paşa, önce Bahriye Nâzırlığına, Âlî Paşanın ölümü üzerine, Sadrazamlığa getirildi (1871) Önceleri Âlî Paşaya karşı duyduğu kinini onun adamlarını vazifeden alıp, başka yerlere tâyin etmekle açığa çıkardı Bu arada, Hüseyin Avni Paşayı Ispartaya sürdürerek, ileride şehit edilecek olan Sultan Abdülaziz Hanın başına gelecek hâdiselerin tohumunu attı O günkü şartlarda her zamankinden daha fazla Avrupa devletlerine duyulması îcâb eden yakınlık, onun Rusya tarafını tutması ile yalnızlığa döndü Rus elçisinin bütün isteklerinin Sadrazam tarafından eksiksiz yerine getirilmesi, kendisinin halk arasında Nedimof gibi küçültücü bir lâkapla anılmasına yol açtı


On bir ay süren Sadrazamlığı sırasında, beş serasker, dört bahriye, dört adliye, beş mâliye nâzırı, altı tophâne müşiri, beş sadâret, altı serasker müsteşarı, sayılamayacak kadar vâli ve taşra memurlarını değiştirmesi, devlet işlerini karıştırması bakımından dikkat çekici hususlardır Vâliliklerin ödeneklerini kesmesi, lüzumsuz yeni vâlilikler kurarak idâreyi karıştırması, 1872de görevinden alınarak Kastamonu Vâliliğine gönderilmesine sebep oldu Adana Vâliliğinde de bulunduktan sonra İstanbula getirtilerek önce Şûrâ-yı Devlet (Danıştay) başkanlığına, ardından 1875te ikinci defa sadrazamlığa getirildi Hersek isyânına, Sırbistan ve Bulgaristandaki ayaklanmalara mâni olamayan Mahmûd Nedim Paşa, bütçe açığını kapamak için aldığı tedbirlerle işleri büsbütün karıştırdı Rus elçisinin telkinlerine kapılarak Bulgaristan İhtilâline karşı askerî tedbir almaması, Balkanlardaki çeşitli hâdiseler, büyük devletlerin müdâhale etmesine zemin hazırladı Can düşmanı gibi olan Hüseyin Avni ve Midhat Paşaların talebeyi nümâyişe kışkırtmaları, Bosna-Hersek isyanlarındaki başarısızlıkları, mâlî krizin artması sebepleriyle, 12 Nisan 1876da vazifeden alındı Çeşme, Sakızda ikâmete memur edildikten sonra, Sultan İkinci Abdülhamid Han zamânında affedilerek İstanbula döndü 1879da Dahiliye nazırlığına getirilince, eskisinin aksine halka ve memurlara çok iyi davrandı Fakat hastalandığı için bu vazifeden alındı 14 Mayıs 1884te öldü Cağaloğlundaki bir arsaya gömülerek, sonra üzerine türbesi yapıldı


Mahmûd Nedim Paşa, Tanzimat devrinde yetişen şâir ve yazarlardandır Şiirlerini topladığı Dîvânı ile Reddiye adlı risâlesi basılmadı Hikâye-i Meliki Muzaffer, devlet idâresine âit Âyine ve nazım olan Hasbihâl adlı eserleri yayınlanmıştır