![]() |
Kuvvet Ve Hareket |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Kuvvet Ve HareketKUVVET VE HAREKET uvvet ve Hareket[/url] Evrendeki her şey ya hareket halindedir ya da durağan yani hareketsiz haldedir ![]() ![]() ![]() Kuvvet, bir cismi harekete geçirebilmek, hareket halindeki bir cismi durdurabilmek, hareketin yönünü ya da hızını değiştirebilmek için gerekli olan itme ya da çekme miktarıdır ![]() ![]() ![]() Bütün bu itme, çekme ve tutma örneklerinde, kuvvet, üzerinde etki yaptığı cisimle gerçekte temas halindedir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Bütün kuvvetlerin etkiledikleri cisme temas etmeleri gerekmez, yani bazı kuvvetler uzaktan etkiler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 1 ![]() ![]() ![]() ![]() 2 ![]() ![]() ![]() 3 ![]() ![]() ![]() ![]() Hareket halindeki bütün cisimler, momentum denen bir özelliğe sahiptir; cismin momentumu, kütlesi ile hızının çarpımına eşittir ![]() ![]() ![]() Kuvvet birimi newtondur ![]() ![]() Bir yüzeyin üzerine düzgün olarak dağılmış halde basan kuvvete basınç denir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() KUVVET Bir cismin denge durumunu, veya şeklini değiştiren sebebe kuvvet denir ![]() ![]() ![]() ![]() Fizik biliminin bir dalı olan mekanik, cisimlerin denge durumlarını ve hareketlerini inceler ![]() ![]() KUVVETİN SINIFLANDIRILMASI Her ne kadar fizikçiler,Einstein’ın çalışmalarından bu yana bütün kuvvetlerin tek bir olaydan (elektromagnetik olay)kaynaklandığını düşünürlerse de, kuvvetler üç kümede sınıflandırılırlar: 1 ![]() 2 ![]() 3 ![]() ![]() ALAN KUVVETLERİ: Bir cismin her bir öğesinin kütlesi üstüne etkirler; bu nedenle alan kuvvetlerine, bir yüzey üstüne etki eden temas kuvvetlerinden ayırt etmek amacıyla , kütle kuvvetleri de denir ![]() ![]() ![]() TEMAS KUVVETLERİ: Birbirleri ile ilişki halindeki katıların, içine girilmez ve bozulmaz olma özelliğinden kaynaklanırlar ![]() ![]() ![]() ![]() KOHEZYON KUVVETLERİ: Katıyı oluşturan atomlar, moleküller yada iyonlar arasında etkirler ![]() ![]() ![]() KUVVETİN ELEMANLARI Ø Uygulama noktası: Kuvvetin uygulandığı noktadır ![]() Ø Doğrultu: AB doğrultusu kuvvetin doğrultusudur ![]() Ø Yönü: Ok işareti ile gösterilen yön kuvvetin yönüdür ![]() Ø Şiddeti: AB vektörünün büyüklüğü kuvvetin şiddetini gösterir ![]() F2 Çizim 1- Yöndeş kuvvetler Aynı eksendeki iki kuvvet söz konusuysa, bileşkenin cebirsel ölçümü, kuvvetlerin cebirsel ölçümlerinin toplamına eşittir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() BİR KUVVETİN İŞİ Kuvvetin uygulama noktası yer değiştirdiğinde, kuvvet bir iş yapar ![]() ![]() Böylelikle, h metre yükseklikten inen P newton ağırlığındaki bir cisim söz konusu olduğunda, ağırlık kuvvetinin işi W=Ph (joule) olur ![]() ![]() ![]() Basit makineler (kaldıraç, makara, çıkrık, vb), uygulama noktasının yer değişimi arcılığıyla oldukça zayıf bir kuvvet etki ettirerek belirli bir işin yapılmasını sağlarlar ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Kuvvet Ve Hareket |
![]() |
![]() |
#2 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Kuvvet Ve HareketSÜRTÜNME VE SÜRTÜNME KUVVETLERİ Mekanik konularını incelerken,sürtünme kuvvetinin kaynağını anlamak çok zor değildir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Halbuki cam yüzeyi oldukça düzdür ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Sürtünme kuvvetleri, yüzeylere paralel olarak etki ederler ve daima cismin hareketine veya cismin hareket ettirmek için uygulanan kuvvete zıt olarak doğarlar ![]() Bir cismi harekete başlatmak için uygulanan kuvvet, cismin hareketini devam ettirmek için uygulanan kuvvetten daha büyüktür ![]() ![]() ![]() SÜRTÜNME KANUNLARI: Sürtünen yüzeyler arasında oluşan sürtünme kuvvetleri belli başlı bazı durumlara bağlıdır ![]() § Sürtünen yüzeylerin yapısıyla (pürüzlü veya düz oluşuyla) orantılıdır ![]() § Sürtünen yüzeylerin alanına bağımlı değildir ![]() § Sürtünen yüzeyleri birbirine sıkıştıran kuvvet ile orantılıdır ![]() § Kinetik sürtünme, statik sürtünmeden daha azdır ![]() § Kinetik sürtünme, hızda bağımsızdır ![]() Sürtünme kuvvetin, yüzeylerin yapısı ve sürtünen yüzeyleri birbirine sıkıştıran kuvvet ile orantılı olduğunu belirtmiştik ![]() f = kN Formüldeki f sürtünme kuvvetini, k sürtünme kat sayısını, N de iki yüzeyi birbirine sıkıştıran dik kuvveti verir ![]() HAREKET Hareket, cismin konumunun sürekli biçimde değişmesidir ![]() ![]() Bir cismin hareketi, üzerine uygulanan dengelenmemiş kuvvetler tarafından meydana getirildiğini karşılaştığımız yüzlerce olaydan biliyoruz ![]() ![]() ![]() ![]() Seçilen bir başlangıç noktasına göre cismin vektörel uzaklığına konum denir ![]() Başlangıç K L noktası M N * * ■ * * -200m -100m A +100m +200m Şekildeki cisim N noktasında ise A noktasına göre konumu +200m’dir ![]() ![]() ![]() Hareketli bir cismin son konumu ile ilk konumu arasındaki uzaklığa yer değiştirme denir ![]() Yer değiştirme = Son konum – ilk konum ∆X = X2 – X1 ÖRNEK 2: K L M N O P - X(m) | * * ■ * * | +X(m) -150m -100m -50m A +50m +100m +150m Şekildeki cisim O noktasından K noktasına gelmiş ise kaç m yer değiştirmiştir? ÇÖZÜM: X1=+100m (ilk konum) X2=–150m (son konum) ∆X=? ∆X=X2 – X1 ∆X=– 150m – (+100m) ∆X=–150 – 100 ∆X=–250m yer değiştirmiştir ![]() Eksi işareti hareketin negatif seçilen yönde olduğunu göstermektedir ![]() Birim zamandaki yer değiştirmeye hız denir ![]() ![]() Hız = Yer değiştirme V=Cismin hızı,m/s veya km/sa ![]() Zaman aralığı ∆X=Cismin yer değiştirmesi,m veya km t=Zaman, saniye veya saat V =∆X ∆t İlk konum ve ilk zaman sıfır olduğunda V = X t olur ![]() Hızın birim zamandaki değişim miktarına ise ivme denir ![]() ![]() ![]() www ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Kuvvet Ve Hareket |
![]() |
![]() |
#3 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Kuvvet Ve Hareketİvme = Hız değişimi Zaman a = ∆V ∆t ∆V=hız değişim, cismin son hızı ile ilk hızı arsındaki farktır ![]() ∆V = V2 – V1 olur ![]() İvmenin birimi, a = m s2 s ÖRNEK 3: Bir cismin hızı 5 saniyede 3m/s’den 8m/s’ye çıkıyor ![]() ÇÖZÜM: V1=3m/s (ilk hız) V2=8m/s (son hız) ∆t=5sn (zaman aralığı) a=∆V => a= V2–V1 ∆t ∆t a= 8–3 a= 1m/s2 olur ![]() 5 HAREKET ÇEŞİTLERİ 1 ![]() ![]() ![]() ![]() ÖRNEK 4: Bir hareketli 20 saniyede 100m yol alıyorsa, bu hareketlinin hızı kaç m/s’dir? ÇÖZÜM: V= X V= 100m t 20s V= 5m/s dir ![]() 2 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 3 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ÖRNEK 5: Bir hareketlinin hız-zaman grafiği aşağıdaki gibidir ![]() Cismin hareketini saptamak için cismin hızındaki değişime bakılır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ÖRNEK 6: Hızı 10m/s olan bir hareketle 2m/s2’lik bir ivme ile 5 ![]() ÇÖZÜM: İlk hız: V0= 10m/s Zaman: t= 5s İvme: a= 2m/s2 Son hız: V= ? V= V0 + a * t den V= 10 + 2 * 5 V= 10 + 10 V= 20 m/s hıza ulaşır ![]() HAREKET KANUNLARI v BİRİNCİ HAREKET KANUNU VEYA ATALET PRENSİBİ: Birinci hareket kanunu,üzerinde net bir kuvvet olmayan cismin durum ve hareketiyle ilgilidir ![]() ![]() Üzerinde net kuvvet bulunmayan bir cisim ya hareketsiz kalır veya önceden hareketli ise,bu hareketini düzgün doğrusal olarak sürdürür ![]() Yukarıdaki tanımı biraz daha açacak olursak şöyle diyebiliriz: Dışarıdan bir kuvvet uygulamaksızın, duran bir cisim hareket etmez ![]() ![]() ![]() Açıklamalardan da görüldüğü gibi, cisim durumunu muhafaza etme meylindedir ![]() ![]() Bir cismin, hareket durumunda meydana gelebilecek değişikliğe, karşı meyline atalet denir ![]() Konuya bir misal ile açıklık getirmeye çalışalım: Duran bir cisim bu halini koruma meylindedir ![]() ![]() ![]() ![]() Bu durumda gerek araba, gerekse içinde oturan kişinin meyli, içinde bulunduğu hareketi sürdürme istikametindedir ![]() ![]() ![]() Cismin kütlesi arttıkça, ataleti de artacaktır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kütleleri farklı iki cisim,üzerlerine uygulanan aynı bir F kuvveti ile farklı ivmeler kazanacaklardır ![]() ![]() ![]() ![]() m1 = α2 m2 α1 Kütle, cismin tabii bir karakteri olup cismin bulunduğu çevreden bağımsızdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() v İKİNCİ HAREKET KANUNU VEYA DİNAMİĞİN TEMEL PRENSİBİ Bir cisim üzerine bir kuvvet veya bileşkesi sıfırdan farklı kuvvetler uyguladığımızda neler olacağını göremeye çalışalım ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() İkinci hareket kanunu veya dinamiğin temel prensibi olarak da bilinen bu ilişkiyi şöyle ifade edebiliriz: Bir kuvvet, üzerine tesir ettiği cismi, kuvveti yönü doğrultusunda ivmelendirir ![]() ![]() v ÜÇÜNCÜ HAREKET KANUNU VEYA ETKİ-TEPKİ PRENSİBİ Kuvvetler, cisimlerin karşılıklı etkileşimlerinden doğarlar ![]() ![]() Bir cisim başak bir cisim üzerine kuvvet uygularsa; ikinci cisim de birinci üzerine aynı büyüklükte, fakat zıt bir kuvvet uygular ![]() ![]() Bu iki kuvvet arasındaki bağıntıyı şöyle yazabiliriz: F12 = F21 Bir misal ile olaya açıklık getirmeye çalışalım ![]() ![]() ![]() ![]() Şekil 2- Her etkiye karşı zıt yönde eşit bir tepki doğar ![]() |
![]() |
![]() |
|