Selçuklu Ve Osmanlı Hükümdarları 9

MEHMED HAN -I
(ÇELEBİ SULTAN MEHMED)



Babası: Yıldırım Bayezid
Annesi: Devlet Hatun
Doğumu: 1379
Vefatı: 26 Mayıs 1421
Saltanatı: 1413-1421



Osmanlı padişahlarının beşincisi ve Osmanlı Devleti' nin ikinci kurucusu
Babası Sultan Yıldırım Bayezid Han, annesi Germiyanoğlu Süleyman Şah' ın kızı Devlet Hatun' dur Küçüklüğünden itibaren devrin en yüksek alimlerinden ders aldı Din ve fen ilimlerini öğrendi 1393' de devlet idaresinde tecrübe sahibi olmak üzere Amasya' ya sancak beyi tayin olundu

Çelebi Mehmed, Ankara savaşından (1402) sonra parçalanan Osmanlı topraklarını yeniden bir idare altında birleştirmek için fervet devrinde (1402-1413) kardeşleri Süleyman, İsa ve Musa Çelebiler ile mücadele etti En son 1413' de Çamurlu mevkiinde, Musa Çelebi kuvvetlerini bozguna uğrattıktan sonra, Edirne' de tahta çıktı Böylece Osmanlı Devleti' ni karşılaştığı bu büyük bunalımdan kurtararak devletin birliğini sağlayan Çelebi Sultan Mehmed, ilk olarak elden çıkan toprakları geri almaya çalıştı

1414' de Anadolu üzerine yürüyerek Aydın oğlu Cüneyd Bey' in elinden Kayacık, Nif ve İzmir'i aldı Karamanoğulları' na ait Konya' yı muhasara etti ise de İkinci Mehmed' in af dilemesi ve tabiiyetini arzetmesi üzerine barış yaptı Ancak Karamanoğlu' nun sözünde durmaması üzerine Sultan Mehmed, şehri ikinci defa kuşatarak zabtetti (1415) Daha sonra yapılan antlaşmayla Konya'yı Karamanoğulları' na bırakan Sultan, Beypazarı, Sivrihisar, Akşehir, Yalvaç ve Beyşehir kalelerini ülkesine kattı

Bundan sonra, evvelce Musa Çelebi ile birleşerek kendisine karşı hareket eden ve vergisini de göndermeyen Eflak beyi Mirça üzerine yürüyen Sultan, onu Yer-Göğü' de mağlup etti Mirça, üç yıllık vergisini ödediği gibi, oğlunu da rehin olarak bıraktı Rumeli' den dönüşünde Candaroğulları üzerine yürüdü Tosya, Çankırı ve Kalecik' i ele geçirdi 1419 ve 1420'de ilk defa Tuna ırmağının kuzeyine geçerek Basarabya' ya girdi

Çelebi Mehmed devrinin en önemli iç hadisesi Şeyh Mahmud Bedreddin isyanıdır İslam' a uymayan sapık fikirlerini halk arasında yayn Şeyh Bedrettin' in çıkardığı isyan kısa sürede Karaburun' dan Amasya' ya kadar yayıldı Ancak ülkeye tek başına hakim olduğu günden beri Şeyh Bedrettin' in hareketlerini dikkatle takip eden Sultan, Şeyhin ve tarafdarlarının başlattığı bu ayaklanmayı zamanında bastırmaya muvaffak oldu Yakalanan Şeyh Bedrettin İslam alimlerinin fetvası üzerine idam edildi

Aynı yıl Rumeli' de taht mücadelesine giren ve Düzmece Mustafa olarak da bilinen kardeşi Mustafa Çelebi'yi yenilgiye uğrattı Mustafa Çelebi kaçarak Bizans İmparatoruna sığındı Bu olaydan kısa bir müddet sonra Sultan, Edirne' de avlanırken rahatsızlandı ve çok geçmeden de 26 Mayıs 1421' de vefat etti Naşı Burasa' ya getirilerek Yeşil Türbe' ye defn edildi

Osmanlı Devleti' nin ikinci kurucusu kabul edilen Çelebi Mehmed, sabırlı, azim ve irade sahibi sözüne ve vadine sadık, vakur bir hükümdar idi Sekiz yıllık saltanatını Allahü tealanın dinine hizmet etmek ve yolunu yaymak için kuvvetli bir devlet kurmaya feda etti Küçük ve büyük yirmi dört muharebede bulunarak kırka yakın yara aldı İçte ve dışta daimi olarak din ve devlet düşmanlarıyla mücadele halinda iken yazdığı bir şiiri:

"Cihan hasm olsa, Hakk' dan nusret iste!
Erenlerden dua vü himmet iste!"

beytiyle başlamaktadır Çelebi Mehmed, memleketindeki refahtan diğer müslümanlara da pay vermek, Resul-i ekremin mübarek komşularının dualarını almak için her sene onlara hediyeler gönderme adetini başlattı Sürre alayı adı verilen bir hey'etle gönderilen hediyeler, Mekke ve Medine' deki mubarek yerlerin tamir ve bakımı ile fakirlerin yiyecek ve giyecekleri için sarf edilirdi

Memleketin imarına büyük önem veren Sultan, Bursa' da Yeşil Türbe ile bir cami, medrese ve imaret, Edirne' de bir cami ve bedesten, Amaya' da da oğlu Kasım için bir türbe yaptırmıştır