Kubbealtı Nedir?

Topkapı Sarayında başta sadrâzam olmak üzere Osmanlı devlet adamlarının toplanıp, devlet işlerini görüşerek karara bağladıkları yer Buraya Dîvân yeri de denilirdi

Topkapı Sarayının her tarafından görülen dört köşeli büyük kulesinin üstünde olan kubbealtına orta kapıdan girilir Bina, beyaz mermer ve yeşil parafinden gâyet güzel sütunlar üzerine saçak konularak inşâ edilmiştir Saçak, önündeki taşlığın üzerini de örtmektedir İlk kubbealtı, Fâtih Sultan Mehmed Han devrinde yapılmıştı Şimdiki kubbealtı binâsı Üçüncü Selim ile İkinci Mahmûd Han zamânında tâmir edildiklerine dâir iki kitâbe taşımaktadır
Kubbealtındaki üç salonun soldakinde dîvân toplanırdı Salonun etrâfındaki sedirlerde dîvân âzâları, ortadaki makamda ise sadrâzam otururdu Pâdişâh bu salona açılan Kasr-ı Adil adı verilen kafesli pencereden dîvân müzâkerelerini tâkib ederdi İkinci salon Dîvân-ı Hümâyun Kalemi olup, dîvân kânunları burada tasdik edilirdi Kubbealtının arkasındaki dört köşeli yüksek kuleden etrafta olan hâdiseler seyredilirdi

Üçüncü kubbenin altındaki salonda devletin asıl defter ve kayıtlarını kapsayan ruznâmeler, piyâde ve süvârî mukabeleleri, cizye mukataa, mevkufat gibi defterler sandıklar içerisinde saklanırdı Burası her dîvân günü sadrâzamdaki mühr-i hümâyûn ile mühürlenirdi İlk kubbe arasındaki yerde reisülküttap ile dîvân-ı hümâyun kâtipleri otururdu Bu üç kubbenin dışında, sekiz kubbealtında dış hazîne saklanırdı

Kubbealtında devleti idâreye memur olan heyet toplanırdı Burada devlet işleri görüşüldüğü gibi halkın önemli dâvâlarına da bakılırdı Dîvân toplantıları;
Pazartesi, Salı, Cumartesi ve Pazar günleri olurdu Görevliler sadrâzamdan önce gelir beklerlerdi Sadrâzam gelince bütün görevliler karşılar, onun selâm verip odaya girmesinden sonra arkasından onlar da içeri girerlerdi Vezirler, kâdıaskerler, defterdarlar ve nişancı yerlerini alırlar özel merâsimle toplantı açılırdı

Toplantı bittikten sonra kubbealtında yemek yenirdi Üç sofra kurulur, herkes kendi sofrasındaki yerine otururdu Yemekten sonra yapılan işler hakkında sadrâzam pâdişâha arzda bulunur ve emirlerini alırdı Belli günlerin hâricinde, ordunun harbe gidiş ve gelişlerinde, bayramlarda, saltanat değişikliklerinde, yabancı elçiliklerin kabûlünde kubbe altında toplantılar olurdu
Devlet meseleleri Bâbıâlide görüşülmeye başladıktan sonra, kubbealtı kısmen önemini kaybetti

ansiklopedibibilgicom