Osmanlı Aile Sofrası

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-02-2012

Osmanlı ailesi günde iki kez yemek yiyor

Kuşluk yemeği - Akşam yemeği

Bu tür sofranın merkezi babadır

Büyük anne ve büyük baba (varsa) babanın iki yanına oturur

Anne, çocukların arasındadır

Onlara yardım eder

Sofra örtüsü yere yayılır, üstüne genelde altı ayaklı bir tahta konur

Onun üstüne de büyük yemek sinisi

Kaşıklar sininin çevresine sıralanır

İslam peygamberinin aile sofrası için önemli bir buyruğu vardır:

"Yemeklerinizi ailenizle birlikte yiyin

Çünkü, o yemeğin bereketi vardır" diye buyrulmuştur

Aileler bu buyruğa genelde önem verir ve uygularlar

Sininin çevresine minderler dizilir, sofraya oturanlar sağ kolları sofaya dönük olarak minderlere, hafif bir çaprazla oturur

Sürahi yerde, sofra örtüsünün üstündedir

İlk yemek genelde çorbadır ve büyücek bir bakır kâse içinde sofraya gelir

Babanın seslice bir besmelesi ile yemek başlar

Bu sofralarda, yemek sırasında pek konuşulmaz

Yüksek sesle gülünmez, yemeği beğenmeyen, sevmeyen biri varsa, bunu açıklamaz

Kesinlikle ağız şapırdatılmaz ,ekmek ısırılarak değil koparılarak yenir

Asık suratlara ,durumu usulca bildirilir

Sofrada su içmek isteyen olursa, gençlerden biri bardağına suyu koyar

Ve o, suyunu bitirinceye kadar, sofradakiler bekler, su içenin yemek hakkı böylece korunur

Yemekler aynı kaptan yenir

Bu sofralarda çatal ve bıçak yoktu

Sofra töresi ancak Tanzimat'la birlikte değişmeye başlamış ve herkes tabağına konulan yemeği çatal ve bıçak kullanarak yemeği zamanla öğrenmiştir

Çorbadan sonra et yemeklerinden biri, yanında pilav, ardından ya bir soğuk yemek ya bir börek, sonra da tatlı türlerinden yada meyvelerden bir tabak, tepsiye gelir

Yemek sonunda baba şükür duasını ettikten sonra herkes tuzluktan bir tutam tuz alarak ağzına atar ve yemeği pişirene "Anne elinize sağlık" gibi, "Çok güzel olmuş" gibi bir teşekkür deyimi söyler

Sonra, evin yetişmiş genç kızı büyüklere kahve yapmak üzere mutfağa geçer

Büyük anneler, babalar oturuyorken, sofradan kalkanlar, sırasına göre, sinideki sofra eşyasını toplar ve mutfağa götürürler

Yerde ekmek kırıntısı asla bırakılmaz

08-02-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlı Aile Sofrası Osmanlı ailesi günde iki kez yemek yiyor Kuşluk yemeği - Akşam yemeği Bu tür sofranın merkezi babadır Büyük anne ve büyük baba (varsa) babanın iki yanına oturur Anne, çocukların arasındadır Onlara yardım eder Sofra örtüsü yere yayılır, üstüne genelde altı ayaklı bir tahta konur Onun üstüne de büyük yemek sinisi Kaşıklar sininin çevresine sıralanır İslam peygamberinin aile sofrası için önemli bir buyruğu vardır: "Yemeklerinizi ailenizle birlikte yiyin Çünkü, o yemeğin bereketi vardır" diye buyrulmuştur Aileler bu buyruğa genelde önem verir ve uygularlar Sininin çevresine minderler dizilir, sofraya oturanlar sağ kolları sofaya dönük olarak minderlere, hafif bir çaprazla oturur Sürahi yerde, sofra örtüsünün üstündedir İlk yemek genelde çorbadır ve büyücek bir bakır kâse içinde sofraya gelir Babanın seslice bir besmelesi ile yemek başlar Bu sofralarda, yemek sırasında pek konuşulmaz Yüksek sesle gülünmez, yemeği beğenmeyen, sevmeyen biri varsa, bunu açıklamaz Kesinlikle ağız şapırdatılmaz ,ekmek ısırılarak değil koparılarak yenir Asık suratlara ,durumu usulca bildirilir Sofrada su içmek isteyen olursa, gençlerden biri bardağına suyu koyar Ve o, suyunu bitirinceye kadar, sofradakiler bekler, su içenin yemek hakkı böylece korunur Yemekler aynı kaptan yenir Bu sofralarda çatal ve bıçak yoktu Sofra töresi ancak Tanzimat'la birlikte değişmeye başlamış ve herkes tabağına konulan yemeği çatal ve bıçak kullanarak yemeği zamanla öğrenmiştir Çorbadan sonra et yemeklerinden biri, yanında pilav, ardından ya bir soğuk yemek ya bir börek, sonra da tatlı türlerinden yada meyvelerden bir tabak, tepsiye gelir Yemek sonunda baba şükür duasını ettikten sonra herkes tuzluktan bir tutam tuz alarak ağzına atar ve yemeği pişirene "Anne elinize sağlık" gibi, "Çok güzel olmuş" gibi bir teşekkür deyimi söyler Sonra, evin yetişmiş genç kızı büyüklere kahve yapmak üzere mutfağa geçer Büyük anneler, babalar oturuyorken, sofradan kalkanlar, sırasına göre, sinideki sofra eşyasını toplar ve mutfağa götürürler Yerde ekmek kırıntısı asla bırakılmaz