Devenin Hamudu

Devenin hamudu

Kul hakkının çiğnendiği, hiçe sayıldığı bir zamandayız Gelsin de nerden gelirse gelsin, zihniyetinin hâkim olduğu bir devirdeyiz Genelde deve, hamudu ile yutulduğu için, devenin hamudu hesaba bile katılmamakta artık Fakat, unutmayalım ki, köyleri yerle bir eden çığın aslı küçük bir kartopudur Kendini bilen, uzak durur; haksızlığın, zulmün büyüğünden de küçüğünden de
Eski Horasan hükümdarlarından, adaletiyle meşhur Nûşirevan, birgün ava çıkmıştı maiyetiyle Birkaç bıldırcın vurup ateşe koydular Yanlarında tuz yoktu Getirmesi için bir adam gönderdiler yakındaki köye Bir avuç tuzla geri döndüğünde, Nûşirevan hemen sordu:
- Tuzun parasını verdin mi?
- Hayır, vermedim
- Derhal geri dön ve parasını ver! Ver ki, bedava alma âdeti çıkmasın, köy harap olmasın
- Bu kadarcık şeyden ne olur?
- Zulmün azı çoğu olmaz Cihanda zulmün aslı ufacık bir şeydi Ama her gelen onu büyüttü Nihayet şimdiki duruma ulaştı
Adalet üzerinde bu kadar hassas olduğu için, Peygamberimizin "Ben adil bir sultan zamanında doğdum" sözlerine muhatap olmuştur Nûşirevan
Adalet üzerinde ecdadımız da çok dururdu Müslüman olsun, gayrimüslim olsun, herkese adalet ile muamele ederlerdi Tarihte bunun örnekleri çoktur İşte bunlardan biri:
Sultan Selim Hanın şeyhülislâmlarından Zenbilli Ali Efendi, yolda, elleri bağlanmış kişilere rastladı Bu kişilere sordu:
- Nedir bu hâliniz?
- Biz tüccar kimseleriz Alış verişimizi sultanın emrine göre yapmadığımız zannedildiği için bizi tutuklattı
Bunun üzerine, Zenbilli Ali Efendi, olayı inceledikten sonra, Padişaha dedi ki:
- Sultanım, tüccarlara haksızlık yapılmış Bunların serbest bırakılması lâzımdır
Padişah bu anî çıkışa kızdı:
- Ben sana ne demiştim? Benim yaptığım siyasî işlere karışmayacaksın dememiş miydim?
- Burada Müslümanların haksızlığa uğraması, zulüm görmesi mevzuubahis Bunun için, şeyhülislâm olarak, buna müdahale etmem benim vazifemdir Karışmazsam, vazifemi yapmamış olurum
Yavuz Sultan Selim, korkusuzca hakkı savunan Ali Efendinin bu hareketine çok memnun oldu Yanlış bir iş yaptığında kendisini ikaz edecek bir din adamı bulunduğu için Allahü teâlâya şükretti Sonra tüccarları salıverdi
Kanunî Sultan Süleyman Han da, Budin seferinden dönerken, Edirne yakınlarında, bağların, bahçelerin içinden askerler yollarına devam ediyorlardı Halk, sevinç içinde sultanı karşılıyorlardı
Bu sırada, köylünün biri ısrarla padişahı görmek istiyordu Görevliler ise padişaha yaklaştırmıyorlardı Durumu fark eden padişah, o kişinin bırakılmasını istedi
Kanunî, gelen kimseye sordu:
- Derdin nedir ey Müslüman?
- Sultanım Bizler fakir köylüleriz Birkaç dönüm, bağ bahçe gibi arazimiz vardır Dünden beri askerleriniz, ekinlerimize ve bağlarımıza zarar verdiler Ya zararımızı ödersiniz veyahut da sizi şikâyet ederim
- Söyler misin, beni kime şikâyet edeceksin?
- Ey Kanunî, seni kanuna şikâyet ederim kanuna!
Kanunî, ihtiyar köylünün, kendisi ile böyle rahat bir şekilde konuşmasına, hakkını arayabilmesine çok sevindi Zararını hemen tazmin ettirdi
Tarihe bakıldığında açık olarak görülmektedir ki, milletler, devletler, adalete bağlılıkları nisbetinde kuvvetlenmişler, galip gelmişler Fakat aynı millet, aynı ordu, adaletten uzaklaşınca, başarıları azalmıştır Devletlerinin yükselmesi, duraklaması ve çökmeleri de hep adalete bağlılıkları nisbetinde olmuştur

Mehmet Oruç