Kelimelerde Sihir Vardır

Kelimelerde sihir vardır

Selvi REVAN


Konuşma yetisi insana verilmiş büyük bir nimettir İletişimin temel aracı olduğu gibi hayata güzellik ve anlam katar Bu nedenle seçilen sözcüklerin önemi büyüktür Bir ressam fırçayı nasıl ustaca kullanır ve resmine özgün bir anlam yüklerse; konuşmacı da kelimeleri öyle usta bir sanatçı edasıyla, incelikle, seçerek kullanmalıdır

Sözlerin en güzelini söyleyen Peygamberimiz (sav), “Fasih ve beliğ olan sözde sihir vardır” buyurarak, güzel sözün insan üzerindeki etkisinin büyüklüğüne işaret eder Lokman Hekim’e “İnsan bedeninde en zararlı ve en faydalı organ hangisidir?” diye sorulduğunda ise “İşte bu” diyerek dilini gösterir ve “Çok söz zarar getirir, az söz söylemek fazilettir” der


Güzel düşünce ve hisler uygun bir dille ifade edilmediğinde, kelimeler fikir dünyasında ifade edilmek istenen asıl manayı cılız bırakabilir Özellikle duygudan yoksun sözcükler ruhsuz bir bedeni andırır Amerikalı yazar Ryland, güzel konuşmanın sırrını, “söz, ses, süs ve his!” diye dört kelime ile özetler Gerçekten de bu dört unsur, konuşmada bir binanın dört direği gibidir Söylenen söz güzel bir ses tonuyla, edebi bir nezaket içinde ve duygu ile yoğrularak sunulduğunda muhatabının gönlüne ulaşması zor olmaz


Edeple konuşan insan, ziyafete çağıran davetçi gibidir


Konuşurkenki hal ve hareketlerimiz kadar edebimiz de önemlidir Nezih bir dille konuşmak güzeldir, fakat edeple konuşmak daha güzeldir Edeple konuşan insan ziyafet sofrası sunan davetçi gibidir Dinleyenler her sözünden ayrı bir lezzet alır


Her konuda bizlere bir rahmet ve örnek olarak gönderilen Allah Rasulü’nün (sav) konuşmasındaki güzellik ve incelik hadis-i şerifler ışığında şöyle özetlenebilir: Bir kimse konuşmaya niyet ettiğinde ya faydalı şeyler söylemeli veya susmasını bilmeli Hiç kimseye hakaret ve lanet ifade eden incitici sözler sarf etmemeli Çünkü sözlerimizin incittiği bir kalp, Allah (cc) katında değer taşır Sözlerimiz birini çekiştirmeye başladığında çok çirkin bir elbise giymiş kimsenin durumuna düşürür bizi Alay etmek, bir mümin kardeşini arkasından çekiştirmek ise en kötü davranışlar arasındadır


Konuşurken, kelime zenginliği ve ahenk kadar üslup da büyük önem taşır Nitekim Hz Aişe (ra) güzel konuşmanın şeklini Allah Rasulü’nün hayatından örnek vererek şöyle anlatır: “Rasul-i Ekrem (sav) açık ve anlaşılır bir şekilde konuşurdu Dinleyenler konuştuklarını kolayca anlar ve öğrenirlerdi” Hz Enes (ra) ise Rasul-i Ekrem’in (sav) bir şey söylediği zaman çevresindekiler anlayıncaya kadar üç defa tekrar ettiğini belirtir Efendimiz’in ashabıyla yaptığı sohbetlerden; açık konuşma, gerektiğinde sözü tekrar etme ve kelimelerin hakkını vermenin birer sünnet olduğu anlaşılır


Güler yüz, tatlı söz


Bir başka önemli husus da muhatabımız kim olursa olsun, zengin fakir ayırt etmeksizin, her zaman güler yüz ve tatlı sözle muamele etmemizdir Cana yakın, iyi geçimli, atalarımızın tabiriyle “ağzından bal damlar gibi” konuşmanın hayırlı bir davranış olduğunu unutmadan Müslüman kardeşimizle muhabbetle konuşmanın hassasiyetini taşımalıyız


Konuşmanın bir edebi olduğu gibi dinlemenin de bir usulü vardır Ashab-ı Kiram, Efendimiz’i (sav) dinlerken sanki başlarında birer kuş varmış da, hareket etseler uçup gidecekmiş gibi pür dikkat kesilip dinlerdi Peygamberimiz’in huzurunda konuşurlarken asla tartışmazlardı Peygamberimiz sözünü bitirinceye kadar can kulağıyla dinler, sözünü kesmezlerdi Ashap, Allah Rasulü’nden aldığı terbiye ile yerli yersiz konuşmamaya dikkat ettiği gibi, kendi huzurlarına gelen bedevilerin kaba konuşmalarına ve sorularının yol açtığı tatsızlıklara da sabretmesini bilirlerdi

Toplumda lafı kimseye bırakmayan kimseler sevilmez Allah Rasulü, boş sözü terk etmeyi ahlakın güzelliğinden saymıştır Bunun için dili, lüzumsuz konuşmalar ve çirkin kelimelerden korumak da bir ibadettir


Az konuşmak insanı yüceltir


“Kişinin maneviyatının derinliği, kendisini ilgilendirmeyen konularda az konuşmasıdır” buyuran Peygamber Efendimiz (sav) dilin lüzumsuz sözlerden korunması gerektiğine işaret eder Ömer bin Abdülaziz’in ise bu konudaki görüşü şöyledir: “Kişi, sözlerini de amellerinin bir bölümü olarak kabul ederse, çok az ve sadece kendisini ilgilendiren konularda konuşur”


Söylenen her söz Allah katında amel kıymetindedir Buna dikkat etmeli ve Efendimiz’in (sav) şu uyarısını unutmamalıyız: “İnsanlar arasında günahları en çok olanlar, kendilerini ilgilendirmeyen konularda en çok söz söyleyenlerdir İnsanların cennetten mahrum olmalarının sebebi dilleriyle kazandıklarından başka bir şey değildir”