Allah'ın Koyduğu Hükümlerden Hikmeti Bilinen

Allah'ın Koyduğu Hükümlerden Hikmeti Bilinen Ve Bilinmeyenler

Allah'ın koyduğu hükümler iki türlüdür: Birincisi; insanların o hükümle maslahatın elde edildiği veya mefsedetin defedildiği ya da her ikisinin bir­den gerçekleştiğini anlayabildikleri hükümlerdir Bu hükümlere ma'kulü'l-mana (akılla bilinebilen hükümler) denir, ikincisi ise insanların o hükümle bir maslahatın elde edildiği ya da bir mefsedetin defedildiğini anlayamadık­ları hükümlerdir Bu hükümlere de taabbudî hükümler denir
Taabbudî hükümler, illet ve hikmeti bilinmeyen hükümlerdir Ancak ilgi­li kimse bu hükümlere, hikmeti elde etmek üzere uyar İnsan Allah'a ancak ve ancak O'nun şanını yüceltmek ve emirlerine itaat etmiş olmak için ibadet eder
Taabbudî amellerde bir maslahatın elde edilmesi veya bir mefsedetin de­fi söz konusu olmayabilir Ancak bu amellerle sırf Allah'a itaat edildiğinden ötürü sevaba nail olunur Bunun dışında başka bir maslahat elde edilmez ve Allah'a itaatsizlik mefsedetinden sakınma dışında bir mefsedetin defi de söz konusu olmaz Yani itaat etme karşılığında sadece sevap elde edilir Bu itaat ile sevap elde etme maslahatı dışında bir maslahatın elde edilmesi ya da mef­sedetin defi söz konusu değildir
En büyük günahın yapılmamasını istemesiyle en küçük gü­nahın yapılmamasını istemesi arasında da fark yoktur Fark, yapılması iste­nen şeylerle elde edilecek maslahat ve defedilecek mefsedetler itibariyledir Bundan dolayı salih ameller en üstün olandan başlayarak daha alt kısımlara ayrılır Zira her birinden elde edilecek maslahatın derecesi farklıdır Yine gü­nahlar en büyükten başlayarak ayırıma tabi tutulur Zira her birinin mefse-deti farklı derecelerdedir


İzzeddin İbn Abdüsselam
Çeviren: Süleyman Kaya/ Soner Duman