Gerçekte Büyük Günah Olmadığı Halde

Gerçekte Büyük Günah Olmadığı Halde Yaptığı Şeyin Büyük Günah Olduğunu "Zanneden Kimse Hakkinda

Şöyle bir soru sorulabilir: Bir kimse; masum olduğunu zannettiği bir ada­mı öldürür, daha sonra kısasen öldürme hakkı olduğu anlaşılır; yabancı bir kadınla zina ettiğini zannederek cinsel ilişkiye girer, ancak kadının kendi ha­nımı ya da cariyesi olduğu anlaşılır; yetime ait olduğu zannettiği bir malı yer, sonra malın kendisine ait olduğu ortaya çıkar; yalana şahitlik yaptığım zanneder, halbuki şehadeti gerçeğe uygundur; hakim haksız bir hüküm ver­diğini zanneder, ama gerçekte hüküm doğrudur; bu ve benzeri durumlarda mefsedet gerçekleşmediği halde fail büyük günah işlemiş olur mu?
Buna şu şekilde cevap veririz: Bu kimse hakkında dünyada, Allah'a karşı büyük günah işleme cesaretini gösterdiği için günahkar kimselere uygula­nan hükümler uygulanır Yani adalet vasfı sona erer Böylece şehadet ve ri­vayeti kabul edilmez ve adalet şart koşulan velayetleri sona erer Zira kişinin verdiği haberlerde ve şehadetinde doğruluğuna ve velayetinde emanete ri­ayet ettiğine dair güven oluşması için bu konularda adalet şart koşulmuştur
insanın büyük günah olduğunu bildiği bir fiili yapmakla Rabbine karşı gelmeye cüret etmesi onun güvenilirliğini ortadan kaldırır Çünkü kişinin şahitlik ve sair beyanlarında yalan söylemesine, velayetinde kusur etmesi­ne engel olan husus, büyük günah işleme ya da küçük günahlarda ısrar et­me suretiyle Allah'a karşı saygısızlık etme korkusudur Bu saygısızlığı bir kere gösteren kişinin, şahitlik ve sair beyanlarında onu yalandan alıkoydu­ğu, velayetinde hakkı gözetmesini sağladığı varsayılan güvenilirliği orta­dan kalkar
Ahiretteki cezasına gelince, bu kimseler zina etmiş, haksız yere adam öl­dürmüş ya da yetim malı yemiş kimselerin çaptırılacağı cezaya çarptırılmaz­lar Zira ahiret azabı genellikle mefsedetlerin derecelerine göredir Maslahat ve mefsedetlerin dereceleri göz önüne alınmaksızın sadece itaat ve itaatsizli­ğe göre farklı ceza ya da sevap verilmez Aksi takdirde sadaka olarak bir hurma vermekle büyük miktarda para verme, mümin bir kimsenin büyük günah işlediğine dair gıybetini yapmakla küçük günah işlediğine dair gıybe­tini yapma, peygamberlere sövmekle velilere sövmenin karşılığı aynı olur­du Ancak şu da açıktır ki bu kimseler Allah'a karşı saygısızlık göstermiş ve O'nun kanunlarını tanımamış olmalarından ötürü küçük günah işleyen kim­selerin çarptırılacağı cezaya da çarptırılmazlar Küçük günahla büyük günah işleyenlerin çarptırılacakları cezaların arasında bir cezaya çarptırılırlar Zira büyük günah olduğunu zannettikleri bir fiili yapmışlardır
Büyük günahların tespiti konusunda ortaya konulabilecek en isabetli ilke şudur: Bir günah, hakkında nass bulunan büyük günahlardan en küçüğü­nün hissettirdiği ölçüde onu işleyenin dini hafife aldığını hissettiriyorsa o günah büyüktür Alimler arasında böyle bir ölçü kabul edeni görmedim

Küçük Günahlarda Israrın Hükmü


Küçük günahlarda ısrar etmek büyük günah işlemek mesabesindedir Peki ısrarın ölçüsü nedir, bir günahı iki kere işlemek ısrar mıdır, yoîüa ısrar etmiş olmak için iki kereden fazla mı yapmak lazım? Büyük günahların en küçüğünü işleyenin dini kaale almamış olma durumuna düşecek kadar kü­çük günahta ısrar eden kimsenin şahitliği ve yaptığı rivayetler reddedilir Bu noktada işlenen küçük günahların farklı farklı olmaları da sonucu değiş­tirmez


İzzeddin İbn Abdüsselam
Çeviren: Süleyman Kaya/ Soner Duman