Hz. Şa'ya Ve Hz. İrmiya A.S.

HZ ŞA'YA VE HZ İRMİYA AS

Hüseyin Okur

İnsanlık tarihi, aynı zamanda peygamberler tarihidir Çünkü Cenab-ı Mevlâ her kavme bir hidayetçi gönderdiğini buyuruyor Bir rivayet, insanlığa gönderilen peygamberlerin sayısını yüzyirmidörtbin olarak veriyor Bunların sadece yirmibeşinin ismi Kur'an'da zikredilir Bu yazı dizimizde, ayetlerde ismi geçmeyen fakat kıssalarına değinilen peygamberleri konu ediniyoruz

Peygamberler, Allahu Tealâ tarafından, emir ve yasaklarını kullarına tebliğ etmek ve hidayet yolunu göstermek amacıyla gönderilen insanlardır Onlar, Allahu Tealâ'nın seçilmiş kullarıdır Bu, çalışmakla veya çok ibadet etmekle elde edilecek bir derece değildir
“Andolsun ki, biz senden önce nice peygamberler gönderdik Onlardan bir kısmını sana anlattık, bir kısmını da anlatmadık” (Mü'min, 78)
“Her kavmin bir hidayet davetçisi vardır” (Ra'd, 7)
“Her ümmetin bir peygamberi vardır” (Yunus, 47) gibi birçok ayet göz önünde bulundurulduğunda, insanlık tarihi boyunca kulların hidayeti için gönderilen peygamberlerin sayısının çokluğu anlaşılabilir

Yüzyirmidörtbin İlâhi Elçi
Sahabeden Ebu Zerr el-Gıfari ra şöyle anlatır:
Ben Hz Rasulullah'a: “Ey Allah'ın Rasulü! Nebilerin ilki hangisidir?” diye sordum “Adem'dir” buyurdu Ben tekrar: “O Nebi miydi?” diye sordum, “Evet o, Allah ile bizatihi konuşmuş bir Nebi idi” dedi Ben: “Ey Allah'ın Rasulü, peygamberlerin sayısı kaçtır?” diye sordum; “Yüzyirmidörtbindir” buyurdular (Suyutî: ed-Dürrü'l-Mensur 1/125)
Cenab-ı Allah, hikmeti icabı Kur'an-ı Kerim'inde Adem as'dan Peygamberimiz Hz Muhammed sav'e kadar, isimleri ile birlikte peygamberliği kesin olarak bilinen yirmibeş peygamberin ismini vermiştir Bu isimler şöyledir:
Adem as, İdris as, Nuh as, Hûd as, Salih as, İbrahim as, İsmail as, İshak as, Lût as, Yakub as, Yusuf as, Eyyub as, Zülkifl as, Şuayb as, Musa as, Harun as, İlyas as, Elyesa as, Yunus as, Davud as, Süleyman as, Zekeriyya as, Yahya as, İsa as ve Muhammed sav
Bununla beraber, Kur'an-ı Kerim'de kıssaları anlatılan; ancak açıkça peygamber olduğu zikredilmeyen Üzeyr, Lokman, Zü'l-Karneyn gibi salih kulların isimleri de zikredilir
Yüce Allah, bu peygamberlerden bazılarını kendisine daha yakın tutarak, onların azim, gayret, sabır ve üstün fazilet sahibi olmalarından bahsetmiştir (Ahkâf, 35; Bakara, 235) Rivayette azim sahibi peygamberlerin, Nuh as, İbrahim as, Musa as, İsa as ve bütün peygamberlerin serdarı Hz Muhammed sav Efendimiz olarak belirtilmiştir
Bir de Kur'an-ı Kerim'de isminin zikredilmemesine rağmen kendilerinden bahsedilen ve başlarından geçen olaylar anlatılan bir çok peygamber vardır İlâhi bir hikmet gereği ismi anılmayan bu peygamberler, ya bir başka peygamberin yol arkadaşı olarak anlatılmış, ya da helâk olmak üzere olan bir topluluğun kurtarıcısı olarak zikredilmiştir

Hidayet ve Dalâlet Arasında Gidip Gelen Millet: İsrailoğulları
İnsanlık tarihinde en çok peygamber gönderilen kavim olarak İsrailoğulları bilinir İsrailoğulları , peygamberlere iman hususunda köklü bir geleneğe sahip idiler Zira, neslinden geldikleri Yakup as ve ondan sonra gelen birçok peygambere başta mukaddes kitapları Tevrat vasıtası ile inanmakta idiler
Fakat bu milletin peygamberlerine olan sadakat ve bağlılıkları hiçbir zaman uzun sürmedi; kitaplarını tahrif ettiler ve sapkınlığa düştüler Sonra da başlarına bir musibetin geleceğini anladıklarında hemen Allah'a yalvararak, kendilerine yol gösterecek, düşmanlarının zulmünden kurtaracak bir peygamber istediler Bunu her fırsatta yaptılar
İsrailoğulları'na bu kadar çok peygamberin gönderilmesi, Allah'a ve peygamber inancına sahip bir topluluğun, dalâlet içinde sıkıştıklarında dahi, bir peygamber göndermesini dilemelerinden olsa gerek! Zaten Hz Yakub as ve sonraki peygamberler halkası, bu kavmin başından ayrılmayacak, dalâlete saplandıkları zamanlarda onlara yol gösterecek hidayet rehberlerinin olması için Allah'a dua etmişlerdir

Duasıyla Kavmini Kurtaran Peygamber: Hz Şa'ya as
Musa ve Harun as'dan sonra Allahu Tealâ, İsrailoğulları'nın başına her hükümdar geçtiğinde, beraberinde bir peygamber gönderirdi Şa'ya as da Sıdkıya diye bilinen bir hükümdar zamanında gönderilmişti Kavmine, Hz İsa as ve Hz Muhammed sav'in geleceğini haber vermişti
İsrailoğuları devlet işlerinde hükümdarları Sıdkıya'nın, dinî hususlarda da Şa'ya as'ın emirlerine itaat ederlerdi Fakat Sıdkıya'nın hükümdarlığının son zamanlarına doğru sapıtıp hak ve batıl çizgisini aştıklarında, Allah onlara Babil kralı Senharib'i (Sencarib) gönderdi Senharib bütün ordusuyla Beytülmakdis'i kuşattı Gördükleri karşısında korkularından ne yapacaklarını bilemeyen İsrailoğulları, Şa'ya as'a kendilerini Senharib'in ordusundan kurtarması için Allah'a dua etmesi dileğinde bulundular Şa'ya as Allah'a kavminin kurtulması için dua etti Senharib'in ordusu veba hastalığına yakalanıp kısa sürede kırıldı
Kralları Sıdkıya'nın ölümünden sonra İsrailoğulları'nın işleri bozuldu Hükümdarlık için birbirlerini öldürmeye başladılar Mukaddes kitapları Tevrat'ı unuttular Bunun üzerine Allah, Şa'ya as'a kavmine ikazlarda bulunmasını emretti O da kavmini toplayarak öğütlerde bulundu Allah'ın verdiği nimetleri unuturlarsa başlarına tahmin bile edemeyecekleri musibetlerin geleceğini anlattı Şa'ya as konuşmasını bitirince, azgın İsrailoğulları onu yakaladılar ve şehit ettiler
Şa'ya as ve kendisinden sonra gelecek olan İrmiya as'ın kavimlerini helâk etmek için toplanan ordular hakkında Yüce Allah Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyurmu ştur:
“Biz Kitap'ta İsrailoğullarına : Sizler, yeryüzünde iki defa fesat çıkaracaksınız ve azgınlık derecesinde bir kibre kapılacaksınız, diye bildirdik” (İsra, 4)
Bakara Suresi'nin 256 ayetinde de İsrailoğulları'nın bitmek tükenmek bilmeyen dalâletten hidayete yolculuğu için, onlara gönderilen peygamberlerden İrmiya as'ın kıssası anlatılmaktadır

Yüz Yıl Sonra Diriltilen Peygamber: Hz İrmiya as
İrmiya as, Yakub as'ın soyundan gelen Harun b İmran as'ın neslindendir Hz Musa as'dan Hz İsa as'a kadar olan zaman içerisinde gönderilen, Danyal as ile aynı asırda görev yapmış peygamberlerden biridir
Bu dönem, İsrailoğulları'nın kendilerine gönderilen peygamberleri öldürmeye başladıkları, aralarında sapıklığın iyice yaygınlaştığı, haramların helal sayılmaya başlandığı bir dönem idi Allah'ın kendilerini, Senharib'in muhteşem ordularının felaketinden kurtardığını unutarak doğru yoldan sapmışlardı
Bunun üzerine Yüce Allah, İrmiya as'a: “İzzetime yemin ederim ki, ben onlara öyle bir fitne ve bela salacağım ki, o dilsizleri konuşturacak, akıl sahiplerinin akıllarını alacak!” buyurdu Hz İrmiya as bu ilâhi tehdidi işitince ağlamaya ve bu musibetin kalkması için dua edip yalvarmaya başladı
Allah, peygamberinin duasını kabul buyurdu Fakat aradan üç sene geçmesine rağmen İsrailoğulları eski tutumlarını hiç değiştirmediler
Zulmün ve haksızlığın hesabını her yerde gören Yüce Allah, Şam taraflarında hakimiyet süren Buht-Nassar adlı bir hükümdarın kalbine Beytülmakdis'te bulunan İsrailoğulları üzerine yürümesini ilham etti Buht-Nassar, ufukları kaplayan, adeta çekirge sürülerini andıran ordusuyla Beytülmakdis üzerine yürüdü Kısa bir müddet içinde Beytülmakdis'e girdi İsrailoğulları'nı kılıçtan geçirdi Hatta askerlerine emir vererek Beytülmakdis'in üzerini kumlarla kapattırdı İsrailoğulları başlarına gelecek felaketi kendileri hazırlamışlardı
Beytülmakdis'in yıkılıp harap edilmesinden sora, İrmiya as oradan ayrılıp, kimsenin olmadığı yerlerde uzlet hayatı yaşamaya başladı Allah ona uzun bir ömür verdi
Buht-Nassar ordusuyla beraber Kudüs'ten çekilip Babil'e geri döndüğünde, İrmiya as bir sepet incir ve biraz üzüm şırasıyla merkebine binerek tekrar Kudüs'e geldi Oranın nasıl harap edildiğine baktı O esnada Allah ona bir ölüm uykusu verdi Bu zaman içerisinde kimse onu göremedi Nihayet Cenab-ı Allah, yüz yıllık bir ölümden sonra kudretiyle onun gözlerini açtı İrmiya as şehrin nasıl imar edildiğine baktı Sonra cesedinin ve merkebinin kemiklerinin nasılda bir araya getirildiğini izledi Daha sonra ayağa kalktı, Yüce Allah'ın kudretini apaçık görünce: “Ben biliyorum ki, Allah her şeye gücü yetendir” dedi İrmiya as'ın bu kıssası Bakara Suresi'nin 259 ayetinde şöyle anlatılır:
“Görmedin mi o kimseyi ki, binaların çatıları çökmüş, duvarları birbiri üstüne yıkılmış, kimsecikleri kalmamış bir beldeye uğrayarak kendi kendine:
- Allah burasını ölümünden sonra acaba nasıl diriltecek? demişti Allah'ta onu yüz yıl ölü bırakmış, sonra dirilterek kendisine:
- Ne kadar kaldın? diye sormuştu O da:
- Bir gün, yahut bir günden daha az, demişti Allah ona:
- Hayır, yüz yıl ölü kaldın! İşte, yiyeceğine-içeceğine bak, daha bozulmamış Bir de merkebine bak Seni insanlara ibret kılalım diye (yüz sene ölü tuttuk, sonra tekrar dirilttik) Şimdi sen kemiklere bak, onları nasıl birleştirip yerli yerine koyuyor, sonra ona et giydiriyoruz, dedi
Durum kendisine malum olunca:
- Şimdi iyice biliyorum ki, Allah her şeye kadirdir, dedi”