Ölüm Ânında Takınılması Güzel Hâller

ÖLÜM ÂNINDA TAKINILMASI GÜZEL HÂLLER

Son demlerini yaşayan bir kimsenin yapması gerekenler; huzur ve sükûn içinde olması; çırpınma, yırtılma, debelenme gibi davranışlarda bulunmaması, kelime-i şehâdet getirmesi ve Allah’a hüsn-i zan içinde bulunmasıdır (O’na kavuşacağına sevinmesidir)

Ölüm Ânında Azâlarda Görülen Güzel Hâller
Bu hususta Hz Peygamber (sav) buyurmuşlardır ki:
“Ölen bir kişinin durumunu şu üç hususta inceleyin; alnından terler sızdığı, gözlerinden yaşlar aktığı ve dudakları kuruduğu zaman İşte bu hâl Allah’ın kendisine inen bir rahmetidir Boğazı sıkılmış birisi gibi hırlar, rengi kıpkırmızı olur ve dudakları da morarmış olursa, bu da Allah’ın kendisine inen bir azabıdır”[color="#333399"]

Ölüm Ânında Dilde Görülen Güzel Hâller: Kelime-i Şehâdet
Ölmek üzere olan birinin kelime-i şehâdet getirmesi hayra alâmettir Ebû Saîd Hudrî’den (ra) rivayet edilen bir hadiste Resûlullah (sav):
“Ölülerinize (ölmek üzere olanlara) Lâ ilâhe illâllah zikrini telkin edin”[color="#333399"] buyurmuştur
Huzeyfe’nin (ra) rivayetinde, “Çünkü kelime-i tevhid, geçmiş günahları silip yok eder” kısmı da vardır
Hz Osman’ın (ra) rivayetinde ise Resûl-i Ekrem (sav) şöyle buyurmuştur:
“Allah’tan (cc) başka ilâh olmadığını bilerek ölen kimse cennete girer”[color="#333399"]
Übeydullah (ra) bu rivayete, “Ölmek üzere olan kişi şehâdet getirirken” [color="#333399"] ilâvesini de eklemiştir
Hz Osman (ra) der ki: “Son anlarını geçiren birine, lâ ilâhe illâllah zikrini telkin edin Çünkü dünyadaki son anlarını bu kelimelerle bitiren kişinin âhiretteki azığı (mükâfatı) muhakkak cennet olur”
Hz Ömer (ra) demiştir ki: “Ölmek üzere olan hastalarınızın yanlarında bulunun, onlara Allah’ı (cc) hatırlatın Çünkü onlar sizin göremediklerinizi görürler Onlara, lâ ilâhe illâllah zikrini telkin edin”
Ebû Hüreyre (ra) anlatıyor: Resûlullah’ın (sav) şöyle dediğini işittim: “Bir gün Azrâil ölmek üzere olan birisinin yanında hazır bulunduğu bir sırada kalbini yokladı, orada bir şey bulamayınca çenesini ayırarak diline baktı; onu, ucu bir tarafa yapışmış, Kelime-i Tevhid’i söylerken bulur İşte o adam ihlâs kelimesini (lâ ilâhe illâllah zikrini) söylemesi sebebiyle affedildi”[color="#333399"]
Ölmek üzere bulunan kişiye telkin veren bunda fazla ısrarcı olmamalı, son derece nazik davranmalıdır Çünkü çoğu zaman bu durumdaki kişilerin dilleri dönmeyebilir ve ona zorla şehâdet veya lâ ilâhe illâllah kelimesini söyletmeye çalışmak ona ağır gelebilir ve o anda bir şey söylemekten hoşlanmayabilir Böyle bir zorlama onun için kötü bir ölüme sebep olabilir, bundan kaçınılmalıdır
ْÖlmek üzere olan birine, lâ ilâhe illallah zikrini telkin etmekten maksat, onun Allah’ı düşünmesini sağlayarak ruhunu teslim etmesini temin etmektir Kalbinde bir olan Hakk’ı istemekten başka bir şey kalmayınca, ölüm ile beraber dostuna kavuşması kendisi için nimetlerin en büyüğü olur
Ama o anda kalbi hâlâ dünya muhabbetine bağlı kalmış ve onun lezzetlerini yitirme endişesi taşıyorsa bununla beraber tevhid kelimesi sadece dilinin ucunda dolaşıp kalbine nüfuz etmemişse, işte o zaman kişi ilâhî takdirin tehlikesi altına girer Çünkü sadece dilin hareket etmesi pek de makbul değildir, fakat Allah (cc) bir ihsanda bulunup kabul ederse bu müstesnadır

Ölüm Ânında Allah’a Hüsn-i Zanda Bulunmak
Son nefesleri verirken Allah’a karşı hüsnü zanda bulunmak (O’na kavuşacağı için sevinmek ve Allah’ın rahmet ve ihsanının bol olduğuna inanmak) güzel bir şeydir Biz bu konuyu Recâ kitabında teferruatıyla anlatmıştık Ölüm ânında Allah’a hüsnü zanda bulunmanın fazileti hakkında rivayet edilen pek çok hadis ve haber vardır
Sahabeden Vâsile b Eska’ (ra) bir hastanın ziyaretine gitmişti Ona:
—Allah’a olan zannını bana anlatır mısın? O’nun sana ne şekilde muamelede bulunacağını düşünüyorsun? diye sordu Hasta:
—Günahlarım gırtlağıma kadar dayanmış helâk olmak üzereyim, ama hâlâ rabbimin rahmetinden ümidimi kesmiş değilim, diye cevap verince Vâsile (ra) tekbir getirdi, onunla beraber ev halkı da tekbir getirdi Vâsile (ra) tekrar Allahuekber dedikten sonra:
—Ben Resûlullah’ın (sav) şöyle dediği işittim, diyerek şu hadis-i şerifi nakletti:
[size="4"]“Allah Teâlâ buyurur ki, Ben kulumun zannı üzereyim; o hâlde beni dilediği gibi düşünsün”
Hz Peygamber (sav) son anlarını yaşamakta olan bir gencin yanına girdi, ona:
—Kendini nasıl hissediyorsun? diye sorar Genç:
—Allah Teâlâ’dan ümidimi kesmedim, lâkin günahlarımdan ötürü korkuyorum, dedi Bunun üzerine Allah Resûlü (sav) şöyle buyurdu:
“Bu korku ile ümit hali, şu ölüm ânında hangi kulun kalbinde bir arada bulunursa, Allah Teâlâ ona umduğunu verir, korktuğundan emin kılar”[color="#333399"]
Sâbit b Eslem Benânî (rah) şöyle anlatmıştır:
“Aklı hep oyun ve eğlencede olan bir genç vardı Annesi her zaman kendisine öğütlerde bulunur ve:
—Oğlum, senin bir günün vardır, o günü aklından çıkarma! derdi Bir gün kendisine Allah’ın emri gelip çatarak ölüm döşeğine düştüğünde annesi onun üzerine kapandı ve:
—Yavrucuğum, işte ben seni her dâim oyun ve eğlenceden sakındırarak, “senin bir günün var” dediğim gün bugündür, dedi Oğlu:
—Ey anneciğim! Benim ihsanı ve keremi bol bir Rabbim var Ben öyle ümit ediyorum ki, Rabbim beni bugün o ihsanlarının bir kısmından mahrum etmeyecek, dedi
Sâbit el-Benânî (rah) demiştir ki: “Allah Teâlâ o gence kendisine duyduğu hüsnü zannından dolayı mağfiret etti”
Câbir b Vedaâ anlatıyor: “Devamlı hareketli ve neşeli, şen şakrak bir genç vardı Bir gün geldi ölüm döşeğine düştü Annesi başucuna gelerek:
—Oğlum, bana vasiyet edeceğin bir şey var mı? diye sordu Oğlu:
—Yüzüğüm anne…Ben öldüğüm zaman sakın onu parmağımdan çıkarmayın Çünkü onda Allah’ın adı yazılı Belki onun hürmetine Allah Teâlâ beni bağışlar, dedi
Delikanlı defnedildikten sonra kendisini rüyasında gören bir kişiye:
—Anneme söyleyin ki, yüzüğümün üzerinde yazılı olan kelimenin faydasını gördüm; Allah Teâlâ beni bağışladı, dedi
Hastalanarak yataklara düşen bir göçebeye:
—Sen yakında öleceksin, diye haber verildi Göçebe:
—Peki, beni nereye götürecekler? diye sordu Etrafındakiler:
—Allah’a (cc), dediler Göçebe:
-O hâlde kendisinden hayırdan başka bir şey beklenmeyen birisine gitmekten niye hoşlanmayayım ki?!
Mu’temir b Süleyman şöyle anlatmıştır: “Babam son anlarını yaşarken bana:
—Ey Mu’temir! Bana Allah’ın kullarına tanıdığı kolaylıklardan bahset İçimde olan güzel niyetlerimle Allah Teâlâ’ya kavuşmayı arzuluyorum, dedi

Sâlih insanlar, ölüm döşeğinde olan kişinin rabbinden güzel beklentiler içinde olmasını sağlamak amacıyla yapmış olduğu iyi amellerinden söz edilmesini güzel bulmuşlardır


[url=http://wwwkonakderslericom/admin/editor/fckeditorhtml?InstanceName=bilgi&Toolbar=Defa ult#_ftnref1] Ali el-Müttakî, Kenzü’l-Ummâl, nr 42178; Süyûtî, Şerhu’s-Sudûr, s 59; Şevkânî, el-Fevâidü’l-Mecmûa, 367 Ayrıca bkz: Tirmizî, Cenâiz, 10; İbn Mâce, Cenâiz, 5; Nesâî, Cenâiz, 5; Ahmed b Hanbel, el-Müsned, 5/350; Hâkim, el-Müstedrek, 1/361; Hâkim Tirmizî, Nevâdirü’l-Usûl, nr 85

[url=http://wwwkonakderslericom/admin/editor/fckeditorhtml?InstanceName=bilgi&Toolbar=Defa ult#_ftnref2] Müslim, Cenâiz, 1; Tirmizî, Cenâiz, 7; Ebû Dâvûd, Cenâiz, 20; Nesâî, Cenâiz, 4; İbn Mâce, Cenâiz, 3 Huzeyfe (ra) rivayeti için bkz: Deylemî, Müsnedü’l-Firdevs, nr 5450

[url=http://wwwkonakderslericom/admin/editor/fckeditorhtml?InstanceName=bilgi&Toolbar=Defa ult#_ftnref3] Ahmed b Hanbel, el-Müsned, 1/65; İbn Hıbbân, es-Sahîh, nr 201; Ebû Avâne, el-Müsned, nr 10–12; Bezzâr, el-Bahrü’z-Zehhâr, nr 415

[url=http://wwwkonakderslericom/admin/editor/fckeditorhtml?InstanceName=bilgi&Toolbar=Defa ult#_ftnref4] Beyhakî, Şuabu’l-İmân, nr 7; Hatîb, Târîhu Bağdât, 2/221; Heysemî, Mecmau’z-Zevâid, nr 20

[url=http://wwwkonakderslericom/admin/editor/fckeditorhtml?InstanceName=bilgi&Toolbar=Defa ult#_ftnref5] Hatîb, Târîhu Bağdât, 9/125; Beyhakî, Şuabu’l-İmân, nr 9235; Ali el-Müttakî, Kenzü’l-Ummâl, nr 1770

[url=http://wwwkonakderslericom/admin/editor/fckeditorhtml?InstanceName=bilgi&Toolbar=Defa ult#_ftnref6] Ahmed b Hanbel, el-Müsned 3/491; Taberânî, el-Mu’cemü’l-Kebîr, 22/211, el-Evsât, 7947; Beyhakî, Şuabu’l-İmân, nr 1005–1006; İbn Asâkir Târîhu Medîneti Dımeşk, 14/441, 15/373, 65/114–116, Hadisin bir başka rivayetinde şu ifadeler de vardır: “Ben kulumun beni zannı üzereyim, eğer hayırlı şeyler düşünürse kendisi için hayır; yok, kötü şeyler düşünürse kendisi için şer olur” İbn Asâkir, ölüm döşeğindeki hastanın tabiînden, Ebü’l-Esved olduğunu kaydeder, bkz: age 15/373

[url=http://wwwkonakderslericom/admin/editor/fckeditorhtml?InstanceName=bilgi&Toolbar=Defa ult#_ftnref7] Tirmizî, Cenâiz, 11; İbn Mâce, Zühd, 31; Ahmed b Hanbel, Kitâbü’z-Zühd, nr 132; Süyûtî, Şerhu’s-Sudûr, s 51