Ticaret Ahlakı Ve Emeğe Saygı

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَأْكُلُواْ أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْبِالْبَاطِلِ إِلاَّ أَن تَكُونَ تِجَارَةً عَن تَرَاضٍ مِّنكُمْ

TİCARET AHLAKI VE EMEĞE SAYGI


Muhterem Müslümanlar!
İnsanın yaşaması ve Allah’ın verdiği sayısız nimetlerden istifade edebilmesi için çalışması gerekir Peygamber Efendimiz “Hiç kimse elinin emeğinden daha hayırlı bir lokma yememiştir” (1) buyurmuştur Yüce dinimiz İslâm, emir ve yasaklarıyla fert ve toplumun dünyevi ve uhrevi huzur ve saadetini hedeflemiş, bu amaçla hırsızlığı, yalan söylemeyi, hile yapmayı, ticaret ve alışverişte eksik ölçme ve eksik tartmayı haram kılmıştır Bu hususta Cenab-ı Hak Mutaffifin Suresinde şöyle buyurmaktadır: "Ölçüde ve tartıda hile yapanların vay haline! Onlar, insanlardan (bir şey) ölçüp aldıkları zaman, tam ölçerler Fakat, kendileri onlara bir şey ölçüp tartarak verdikleri zaman eksik ölçüp tartarlar Onlar; insanların, âlemlerin Rabbinin huzurunda duracakları büyük bir gün için diriltileceklerini sanmıyorlar mı?" (2)
Değerli Müminler!
Mü'min; kazancının helal olmasına, kazanırken de başkasının hakkına tecavüz etmemeye özen göstermeli, yaptığı işi, ibadet şuuru içinde dürüstçe yapmalı, aldığı ücretin helal olmasına dikkat etmelidir Sevgili Peygamberimiz, ticaret ahlâkı ile ilgili prensipleri ortaya koyarken, ticarette haksız rekabeti, satışı kızıştırmak için alıcıymış gibi davranmayı yasaklamış; Gerçeği gizleyip yalan söyleyerek yapılan alışverişin bereketinin yok olacağını beyan etmiş, ticaretin bir fırsatçılık, haksızlık ve zulüm yolu haline getirilmemesi için hukuk ve ahlâk kuralları koymuştur Bu kuralların başında karşılıklı rıza gelmektedir: Cenâb-ı Hak yüce kitabında şöyle buyurur: “Ey iman edenler! Karşılıklı rızaya dayanan ticaret haricinde, haksız yollarla mallarınızı yemeyin”(3)
Aziz Müslümanlar!
Parayı pulu, malı mülkü insanlığımız ve müslümanlığımızdan daha üstün tutmayalım Elimizdeki malın gerçek sahibinin Cenab-ı Hak olduğunu, kendimizin ise birer emanetçi olduğumuzun bilincinde olmalıyız Öyleyse ticari hayatımızda toplumun fayda ve zararını en az kendimizinki kadar önemsemeliyiz ve ona göre hareket etmeliyiz Ticaret erbabı, alış verişte ölçüp tartarken adaleti gözetmelidir Kur’an-ı Kerim’de, “Ölçtüğünüz vakit ölçüyü tam yapın Doğru terazi ile tartın Böyle yapmanız daha hayırlı, netice itibariyle daha güzeldir” (4) buyurulur Bir başka âyet-i kerimede ölçü ve tartıda hile yapanların ahirette hesaplarının çetin olacağına dikkat çekilir Kur’ân-ı Kerîm Şuayb (as)’ın kavminin ticaretle uğraşıp bolluk içinde yaşarken, Allah’a ve O’nun gönderdiği peygambere karşı gelip ticarette adalet ve dürüstlükten saptıkları için helak olduklarından bir ibret vesikası olarak bahseder Efendimiz (sav), ticarî hayatta dürüst davrananlara, ‘Doğruluktan ayrılmayan ticaret ehli, peygamberler, sıddıklar, şehitler ve salihlerle birlikte olacaktır’ müjdesini vermiştir (5) Ne mutlu bu müjdeye layık olan ticaret erbabına!
Değerli Müslümanlar!
Ne yazık ki bazı insanların iş hayatına dalınca ibadetlerini vesair dini görevlerini ihmal ettiklerini görüyoruz Gerçekten bu manevî bir âfettir Cenâb-ı Hakk’ın şu ikazlarına dikkat edelim Buyuruyor ki: “Ey müminler! Mallarınız ve çocuklarınız sizi Allah’ı anmaktan alıkoymasın Kim bunu yaparsa işte onlar ziyana uğrayanlardır” (6) İnancımıza göre Rabbine karşı sorumluluklarını yerine getirerek, helal kazanç için çalışan iş ve ticaret adamının, işinin başında geçirdiği dakikalar dahi ibadet sayılır ve ona sevap kazandırır Bir toplumun en büyük güvencelerinden biri de bu şekilde manevî ve ahlâki meziyetlere sahip iş ve ticaret adamlarıdır Cenab-ı Hak böylesi kimselere Kitabında şöyle yer vermektedir “Ne ticaret ne de alış veriş (müminleri) Allah'ı anmaktan, namaz kılmaktan ve zekât vermekten alıkoymaz Onlar, kalplerin ve gözlerin allak bullak olduğu bir günden korkarlar Allah onlara işledikleri amellerin en güzeli ile ecir verecek, lütfundan fazlasını da bahşedecektir Allah, dilediğine hesapsız rızık verir”(7)

HAZIRLAYAN : Hutbe Komisyonu
ÜNVANI :-----------
GÖREV YERİ: : Besni / ADIYAMAN

Adıyaman Müftülüğü’nün 07052010 tarihli hutbesidir

_____________________
1- Buhari; Büyu, 586470; Müslim, Büyu,11
2- Mutaffifin 83/1-6
3- Nisa; 29
4- İsrâ, 17/35
5- Tirmizî, Büyû‘ , 4
6- Münâfikûn, 63/9
7- Nur, 37-38