Hutbe: İslamda İnsan Hakları

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-02-2012

Hutbe: İslamda İnsan Hakları

Pazar, 12 Aralık 2010 13:42 Cüneyt ALAN VAN / Karagündüz Köyü Camii İ

H

مَن قَتَلَ نَفْساً بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِي الأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعاً وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعاً

Muhterem Müminler,
Yüce Allah en değerli varlık olarak insanı yaratmıştır

Diğer canlılara vermediği üstün meziyetlerden olan akıl, fikir, irade, düşünme, konuşma… Gibi kabiliyetleri de yine insana bahşetmiştir

En son ve en mükemmel din olan İslamiyet, insanlara hem dünya, hem de ahiret mutluluğunu sağlayacak temel prensipleri ihtiva etmektedir

Bu prensiplerden biri de temel insan haklarıdır

Peki, insan hakları nedir? İnsan hakları: Kişinin diline, dinine, ırkına, cinsiyetine, sosyal statüsüne ve rengine bakılmaksızın, insana insan olduğu için tanınan temel haklardır (1)
Aziz Cemaat,
Yüce dinimiz İslam insana çok büyük değer vermiştir

Dünyadaki diğer varlıklar da, yine insanın emrine verilmiştir

Bu konuyu da Yüce Allah Kur’anı Kerimde şöyle açıklamaktadır: “Andolsun biz insanoğlunu şerefli kıldık Onları karada ve denizde taşıdık Kendilerini en güzel ve temiz şeylerden rızıklandırdık ve onları yarattıklarımızın birçoğundan üstün kıldık” (2)
Temel hak ve hürriyetleri dinimizde “kul hakkı” olarak da değerlendirebiliriz

Kul hakları da insanların birbirleriyle veya idarecilerle olan münasebetlerinden ortaya çıkar

Yüce Allah dilerse kendi haklarını bağışlayabilir

Ancak kul hakkını hak sahibine bırakmıştır

Dolayısıyla hak sahibine hakkı ödenmedikçe veya hak sahibi hakkını bağışlamadıkça, Yüce Allah da onu bağışlamayacağını açıklamıştır

Değerli Kardeşlerim,
İslam hukuku ve günümüz medeni kanunlarında temel insan hakları şöyle sıralanabilir: Herkesin yaşama hakkı vardır

Seyahat ve yerleşme hürriyeti, kişi hürriyeti ve güvenliği, özel hayatın gizliliği, öğrenme ve çalışma hürriyetine bütün insanlar sahiptirler

Din ve vicdan özgürlüğü de temel hak ve hürriyetlerdendir

“Dinde zorlamanın olmadığını” (3), bildiren Kur’an, dinin nasihat olduğunu, dinde esas olanın tebliğ ve telkin olduğunu da açıklamıştır

Sevgili Peygamberimizin Veda hutbesi de temel insan haklarının en önemli vesikalarındandır

İnsan haklarını ihlal etmeyi, insanın canına kıymayı, kan davasını gütmeyi dinimiz en büyük günahlardan saymış ve bizleri de şöyle uyarmıştır: “…Kim bir insanı bir can karşılığı veya yeryüzünde bozgunculuk çıkarmak karşılığında olmaksızın öldürürse o sanki bütün insanları öldürmüştür Her kim de birini (hayatını kurtararak) yaşatırsa sanki bütün insanları yaşatmıştır…”(4)

1-TDV

İslam Ans

c

22,s

323
2- İsra 70
3-Bakara 284
4-Maide 32

08-02-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Hutbe: İslamda İnsan Hakları Hutbe: İslamda İnsan Hakları Pazar, 12 Aralık 2010 13:42 Cüneyt ALAN VAN / Karagündüz Köyü Camii İH مَن قَتَلَ نَفْساً بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِي الأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِيعاً وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعاً Muhterem Müminler, Yüce Allah en değerli varlık olarak insanı yaratmıştır Diğer canlılara vermediği üstün meziyetlerden olan akıl, fikir, irade, düşünme, konuşma… Gibi kabiliyetleri de yine insana bahşetmiştir En son ve en mükemmel din olan İslamiyet, insanlara hem dünya, hem de ahiret mutluluğunu sağlayacak temel prensipleri ihtiva etmektedir Bu prensiplerden biri de temel insan haklarıdır Peki, insan hakları nedir? İnsan hakları: Kişinin diline, dinine, ırkına, cinsiyetine, sosyal statüsüne ve rengine bakılmaksızın, insana insan olduğu için tanınan temel haklardır (1) Aziz Cemaat, Yüce dinimiz İslam insana çok büyük değer vermiştir Dünyadaki diğer varlıklar da, yine insanın emrine verilmiştir Bu konuyu da Yüce Allah Kur’anı Kerimde şöyle açıklamaktadır: “Andolsun biz insanoğlunu şerefli kıldık Onları karada ve denizde taşıdık Kendilerini en güzel ve temiz şeylerden rızıklandırdık ve onları yarattıklarımızın birçoğundan üstün kıldık” (2) Temel hak ve hürriyetleri dinimizde “kul hakkı” olarak da değerlendirebiliriz Kul hakları da insanların birbirleriyle veya idarecilerle olan münasebetlerinden ortaya çıkar Yüce Allah dilerse kendi haklarını bağışlayabilir Ancak kul hakkını hak sahibine bırakmıştır Dolayısıyla hak sahibine hakkı ödenmedikçe veya hak sahibi hakkını bağışlamadıkça, Yüce Allah da onu bağışlamayacağını açıklamıştır Değerli Kardeşlerim, İslam hukuku ve günümüz medeni kanunlarında temel insan hakları şöyle sıralanabilir: Herkesin yaşama hakkı vardır Seyahat ve yerleşme hürriyeti, kişi hürriyeti ve güvenliği, özel hayatın gizliliği, öğrenme ve çalışma hürriyetine bütün insanlar sahiptirler Din ve vicdan özgürlüğü de temel hak ve hürriyetlerdendir “Dinde zorlamanın olmadığını” (3), bildiren Kur’an, dinin nasihat olduğunu, dinde esas olanın tebliğ ve telkin olduğunu da açıklamıştır Sevgili Peygamberimizin Veda hutbesi de temel insan haklarının en önemli vesikalarındandır İnsan haklarını ihlal etmeyi, insanın canına kıymayı, kan davasını gütmeyi dinimiz en büyük günahlardan saymış ve bizleri de şöyle uyarmıştır: “…Kim bir insanı bir can karşılığı veya yeryüzünde bozgunculuk çıkarmak karşılığında olmaksızın öldürürse o sanki bütün insanları öldürmüştür Her kim de birini (hayatını kurtararak) yaşatırsa sanki bütün insanları yaşatmıştır…”(4) 1-TDV İslam Ans c22,s323 2- İsra 70 3-Bakara 284 4-Maide 32