İki Fırka Arasındaki Hüküm Faslı Hakkında Fasıla

İki Fırka Arasındaki Hüküm Faslı Hakkında Fasıla

Bu meselede doğruyu bilmek; imanın ve küfrün hakikatını bilme üzerine bina edilmiştir Nitekim bunlardan sonra nefy etmek ve ispat etmek gerçekleşir Küfürde imanda birbirlerine zıt olup, birisi gidecek olursa öbürü yeri işgal eder Nitekim imanın kendisine asıl olarak birçok şubeleri bulunmaktadır90
(90) Müellif Rasulullah’ın (sav): “İman altmış kadar şubedir” hadisine işarette bulunmuştur (Baki) Buhari: 1/48, İman bölümünde: imanın işleri babında şu lafızla: “İman altmış kadar şube’dir Haya ise iman’dan bir şubedir”; Müslim: 35, iman’da: iman’ın şubelerinin adetlerini beyan babında rivayet etmişlerdir
Her bununla olan şubede iman diye isim alır Dolayısı ile namaz iman’dandır Zekat, oruç, hacc, batıni ameller; haya, tevekkül, Allah korkusu ve O’na yakınlaşma vs hepsi de böylece (iman’dan) olup, yoldan eziyet verecek bir şeyi kaldırmaya dek hepsi bu imanın şubelerinin kapsamında’dırlar Nitekim eza verecek bir şeyi yoldan kıldırmak bile imanın şubelerinden birer şubedir işte bu şubenin zail olup gitmesi ile iman gitmez, şehadet şubesi gibi Dolayısı ile bunlareyin zail olması ile iman mefhumu (tamamı) ile gitmez Yoldan eziyet verecek bir şeyi kaldırmamak gibi
aynı zamanda bu iman şubelerinde büyük tefavutlar içeren (aralarında yakınlaşmalar bulunan) şubeler de söz konusudur Bazı şubeler vardır ki şehadet kelimesi -ki en yüksek şubedir- ona ilhak olmada, böylece de ona yakın olmuş olur Bazen de yoldan bir eziyet veren şeyi kaldırmaya ilhak olur, böylecede ona yakın olmuş olur
İşte küfür konusu da böylece olup onunda asıl olarak şubeleri mevcuttur Nitekim her iman şubesi iman ve her küfür şebesi küfür olarak (adlanır) Haya imandan bir şube olurken, az haya (hayasızlık) ise küfrün şubelerinden olmaktadır Sadaka vermek iman şubelerinden iken, yalanda küfrün şubelerinden olmaktadır Namaz, zekat, hac, oruç iman şubelerinden iken, bunları terketmek küfrün şubelerinden iken, bunları terketmek küfrün şebelerinden olmaktadır Allah’ın indirdikleriyle (kanunları ile) hükmetmek imanın şubelerinden iken, Allah’ın indirdikleriyle hükmetmemek ise küfrün şubelerinden olmaktadır Bütün masiyetler küfrün şubelerinden olurken, bütün (allah’a ve Rasulüne) taatlerde imanın şubelerinden olmaktadır
imanın şubeleri iki kısımdır Kavli ve fiili aynı zamanda küfründe kavili ve fiili olmak üzere kısımları ikidir
Kavli olan iman şubelerinde; imanın zeval bulması ile bu şubenin zevali de gerekmektedir aynı zamanda imanın zevalini icab ettirecek fiili şubede bu böylecedir (İman bulunduğu taktirde şubeleri de bulunmakta, şubede imanın olması demek kulda iman vardır demektir) aynı zamanda kavli ve fiili küfür şubeleri de böylecedir Kişi ihtiyarı ile kelime-i küfür söylediği vakit bu küfür şubelerinden bir (kavli) küfür şubesi olmakta, puta taptığı, mushafla alay ettiğinde bu fiili küfür şubelerinden olmaktadır işte bu asıldır
İşte burada başka bir asıl daha vardır ki; o da imanın hakikati kavl ve amelden mürekkeptir Kavl 5söz) ise iki kısımdır:
a) Kalbin sözü -ki bu itikattir-,
b) Dilin sözü: Bu da İslam kelimesini söylemektir
Amel de iki kısımdır:
a) Kalbin ameli: Bu da niyyeti ve ihlasıdır
b) Oganların amelidir
şayet bu dört şey gidecek olursa iman tamamı ile gidiverir Kalbin tasdiki gidecek olursa diğer parçaların bir fonksiyonu kalmaz Çünkü kalbin tasdik etmesi, itikad ve oluşmasında faydalı olması için şarttır Kalbin ameli de doğru bir itikat ile beraber zail olacak olursa, işte bu mürcie mezhebi ile Ehli Sünnetin aralarındaki savaştır Nitekim Ehli Sünnet imanında yok olabileceğine icma etmişlerdir Kalbin amelinin sönmesi ile beraber tasdik etmenin fayda vermeyeceğinde de icma etmişlerdir iman’da kulun muhabbeti ve teslimiyetidir Nitekim bu; iblis’e, Firavun’a ve kavmine, yahudilere ve Rasulullah’ın (sav) doğruluğuna inanan, hatta gizli ve açık olarak bunu ikrar edip: “O yalancı değildir” diyen “ancak biz tabi olmayız, sana iman etmeyiz” diyen müşriklere bile fayda vermemiştir Dolayısı ile iman, kalbin amelinin gitmesi ile gidiyorsa, o zaman organların amellerinin en büyüğünün yok olması ile yok olduğu inkar edilmeyecek bir gerçektir Özellikle de kalbin sevgi ve inkiyadına zorunlu değilse -ki önce de takriri geçtiği gibi kesin olan bir tasdikin olmayışında bu gerekli bir konudur- o zaman kalbin itaat etmeyişi, organların itaat etmeyişini gerekli kılar öyleki kalp eğer itaat edip teslim olsa organlarda itaat ederler ve teslim olurlar Taatinin ve tesilimiyetinin olmayışı, itaatı gerektiren tasdikin olmayışını gerekli kılar Nitekim o da imanın hakikatıdır Çünkü iman sadece tasdik etmekten ibaret değildir az önce açıklamasında geçtiği gibi İman şüphesiz itaatı ve teslimiyeti ( ameli vs) yi icab ettiren bir tasdiktir Hidayet de böylecedir Hidayet sadece hakkın bilinmesi ve beyan olunması demek değildir Bilakis hidayeti bilmek ittibasına uymayı ve (yaşamayı) gerekli de kılar Gereği gibi de amel etmeyi de gerekli kılar şayet ilk olarak olan hidayet diye isimlendirilecek olsa, işte bu “hidayet bulma” manasındaki bu içerii tam icab ettiren hidayet olmamış olur Tıpkı itikadın sadece tasdik olduğunda olduğu gibi Tasdik olarak isilense de Lakin bu imanı gerekli kılan tasdik olmamıştır Dolayısı ile sen bu konunun aslına tüm gözlemlerle bir müracaat et!91
(91) Sözünün özü; şüphesiz ki iman demek; her tasdik edilen şey olmayıp, tam anlamıyla teslimiyet gösterilip, boyun bükülen bir teslimiyetteki tasdiktir Allahu Teala şöyle buyurmuştur: “Kalpleri ona inandığı halde zulüm ile büyüklenmeleri sebebi ile onları inkar ettiler” Dolayısı ile, imanın zıddı olan cahd (bilerek inkar)da hem kesin inanmaları ve hem de bunu tasdik etmeleri bir arada bulunmuştur