Çocuklara Söz Dinletebilmek Niçin Sanattır?

Çocuklara Söz Dinletebilmek Niçin Sanattır?

ProfDr Kemal Çakmaklı
(Sosyal Hizmet Uzmanı)


Çocukları yönlendirebilmek, onlara söz dinletebilmek bu bakımdan bir sanattır Bilgi olmadan sanat da olmaz Önce öğrenilecektir
Çünkü daha önce bilinmesi gerekli bilgileri içermektedir Bu bilgileri öğrenmek ve de onları uygulamak lazımdır Bilinmesi lazım gelen bilgiler öğrenilmiş bile olsa, bunları uygulayabilmek için de irade, kararlılık ve beceri gibi hünerler gerekecektir İrade, kararlıklık, beceri vd ise her insanda farklı farklı derecelerde kendisini gösterebilir İşte bu sebeple bu bilgilerin uygulanması beceri istediğinden çocuklara söz dinletebilmek de bir sanat olarak karşımıza çıkmaktadır





Ünlü hikayelerden birisi şöyledir: Meşhur ve bu konuların uzmanı bir eve gitmiş, orada yeri gelmişken aile yaramaz, haylaz, söz dinlemez çocuklarından bahis ederek, yardım istemişler, uzman çocuğu çağırmış ve onunla başlamış, çocuk durmadan soru sormaktaymış, uzmanın kılığına, kıyafetine bakarak, bunlara ilişkin bilmek bitmek tükenmek bilmeyen sorular sormuş, "bu kravatınız niçin mavi", "kulağınız neden böyle ", "SİZ her zaman böyle mi konuşursunuz", "o çorabı nereden aldınızz" vd uzman her soruya gayet normal cevaplar vermiş, bir taraftan da aileye dö*nerek 'kızmıyacaksınız, sükunetle çocuğu dinliyeceksiniz, onun anlıyabileceği tarzda benim gibi cevaplar vereceksiniz" gibi tavsiyelerde bulunuyor*muş, ama çocuğun soruları birtürlü bitmek bilmiyormuş, uzman giderek kız*maya başlamış ve çocuk yine "o nedir, bu nedir" deyince, kendini kaybedip bağırıp, çağırmış… (Aziz Nesin: Şimdiki Çocuklar Harika)



Bu çok komik bir hikaye Ama bundan kıssadan hisse almak lazımdır İş*te çocukları yönlendirebilmek, onlara söz dinletebilmek bu bakımdan bir sanattır Bilgi olmadan sanat da olmaz Önce öğrenilecektir sonra da bece*ri gerekecektir Beceri şüphesiz ki insanın yaradılışıyla da yakınen ilgilidir Kimi insanlar bazı konularda beceriklidirler, müzik, resim, marangozluk, gü*zel sanatlar vd bunlardan bazılarıdır Doğuştan getirilen özellikler olması la*zımdır Bu insanın iradesi dışındaki bir olaydır Lakin bilmesi gereken bilgi*leri öğrenmek lazımdır Sevinilecek durumdur ki çocuklara söz dinletebil*mek, onları yönlendirebilmek öyle zannedildiği kadar da muğlak değildir Tabii istisnalar olacaktır Örneğin psikopatolojik bir yapı ortada var ise o za*man yönlendirme güçleşecektir

Bir takdirde de önce o ruhsal hastalığın tedavisi için çalışılacaktır Görül*düğü gibi ilim de çare daima aranmalıdır Anne, baba, ebeveyn olmak esa*sen çocuğun kadrini kıymetini bilmek yönünden de belli bir mertebedir Za*ten çocuğu seven, onun kadrini kıymetini bilen insan da bu tür sanatı ça*buk kavrayabilecektir

Yani çocukları yönlendirmek için tekniklerinden ya*rarlanmak gerekmektedir Her zorluğun yanında bir de kolaylık vardır Bu bi*linmeli ve o kolaylık aranmalıdır

İnsanları yönlendirebilmenin zorluklarından birisi de onların kişiliklerin*den gelen bazı kusurların (defektlerin) de olabilmesindendir "Hatasız kul ol*maz" sözü malumdur İrsi faktörler de çok önemlidir Psikososyal sağlığın basamakları, aşamaları vardır Bu aşamalarda çocuğun ailesi ve sosyal çev*resi tarafından iyi yetiştirilmesi gereklidir

Bütün ihtimamlara rağmen yine de insanlarda kıskançlık, haset, fesat, çekememezlik, kendi menfaatine aşırı düşkünlük, nemelazımcılık, tembellik, üşengeçlik gibi olumsuzluklar da görülebilmektedir Çocuğu yönlendirme de nice aileler, öğretmenler, okullar, toplumlar aciz kalmışlardır Buna gençleri de ekleyebiliriz Gençlik dönemi de çocukluk dönemini takip eden bir çağdır Çocukluk İle erişkinlik arasında yer alan gençlik döneminde de bireyin yönlendirilme*si daha da zordur

Yönlendirilmede Niçin Aciz Kalınabilmektedir? Bireylerin yönlendirilmesi niçin zordur?

1) bireylerin yaşlarına ve cinsle*rine göre psikososyal özellikleri ve başarılı uyumlarının esasları bilinmezse,
2) onların yönlendirilmesiyle ilgili olarak bu kırk prensibe ters düşülürse, el*bette insanları yönlendirmek, ister çocuk, ister genç, ister erişkin, ister, ka*dın veya erkek olsun, yaşlı olsun her neyse kolay olmayacaktır

Bizce mese*le bu iki ana noktada toplanabilmektedir Her şeyin bir usulü, yöntemi olma*sı doğaldır Yemek yapmanın, ziraatçiliğin, marangozluğun, terziliğin, hekim*liğin, mühendisliğin vd usûlü, bilgileri vardır Bu usûle göre hareket edildi*ğinde mesele kalmayacaktır Zaten bir sorun çıkarsa bu çoğunlukla yapılar hatalardan kaynaklanacaktır Hata yapmak çok kötü birşeydir Hertürlü insani ilişkilerimizde, işlerimizde hata yapmamaya gayret göstermeliyiz Hata yapmamak zafer için yeterlidir Bizce bu söz güzelce bir ressama yazdırılmalı ve duvara aşılmalıdır "hata yapmamak başarı için yeter"

Yönlendirilmede niçin aciz kalınmaktadır En kısa cevabı hatalar yapılmaktadır, işte ondan dünyanın en vahşi hayvanlarını düşünelim, aslanlar, kaplanlar, filler, timsar lar vd Sirklerde görmekteyiz bu vahşi yaratıklar artık insanları yemekten parçalamaktan vazgeçmişlerdir ve insanın emrine girmiştir Sirkler bu bakımdan ibretle hatırlanmalıdır Oradaki aslan eğiticisi söz gelimi, aslanın huyunu ilk önce öğrenmektedir Aslan nasıl terbiye edilir bu konuda dersler almaktadır ve neticede artık o aslanın bir nevi dilinden anlar hale gelebilmektedir Böylece de yırtıcı yaratık artık onu ısırmamaktadır Ama aynı aslan bir başkasını rahatlıkla yine parçalayabilmektedir

Bunlar değerli okuyucularımız bize göre son derece ibret verici açıklamalardır Aslandan o bakıcı nasıl korunmaktadır Aslanı tanıyarak, onu tahsil ederek, onun huyuna, suyuna giderek, onu kızdırmayarak… Bunu öğrenen başarılı olmaktadır Bilmek çok önemlidir Yönlendirmede aciz kalınmasın sebepleri işte bu kadar aslında açık ve seçiktir

Bazen de çocuğun yönlendirilmesi çok basite alındığından başarısılık olabilmektedir Beşyüz kilogramlık bir yükü kaldırabilmek için en az beşyüz kilogramlık kuvvet harcamak lazımdır Bundan az bir kuvvetle bu taşın kaldırılabilmesi hayaldir Bu da yönlendirmede aciz kalmanın sebepleri ara*sındadır Dünyanın en gelişmiş, en güçlü devletleri bile zaman zaman genç*lik sorunlarına yenik düşmüştür


Denilebilir ki o devletler yönlendirme teknikleri bilmiyorlar mı vs İşte öy*le bir an gelir ki artık teknik de kar etmez Çünkü çok geç kalınmıştır Tıpkı koruyucu hekimlik hizmetlerini yerine getirmeyip de artık hastalık iyice ilerle*dikten sonra bu tedbir almaya benzetilebilir Eğer zamanında dişler fırçala*nırsa, usulüne uygun olarak ağız ve diş sağlığı korunursa elbette bu alan da belli bir koruyuculuk sağlanabilir Ancak bunlar hiç yapılmayıp da artık diş iyice çürüyünce diş hekimine gidilirse, çoğunlukla olduğu gibi artık o dişhekimi o dişi çekmekten başka bir iş yapamayacaktır Dişhekimleri "biz bunca yıl diş sağlığı ve koruması için tahsil yaptık, ama işimiz neredeyse diş çekmek haline gelmiştir, çünkü bize insanlarımız iyice iş işten geçtikten sonra, diş çürüyünce sonra gelmektedirler" diye çoğunlukla da yakınmaktadırlar İşte zamanında tedbirler alınmazsa o aslan misaline de dönebiliriz, aslan iyi*ce tanınmadan, aslandan korunmak için tedbirlerimiz tam olarak alınmadan onun kafesine girersek, parçalanmak kaçınılmaz olabilecektir Bunun için "öyle bir zaman gelir ki artık yönlendirme de kar etmez" demekteyiz Çok güçlü bazı devletlerin bile gençlik sorunlarının altında kimi zamanlar ezildi*ğini bu şekilde kısaca açıklayabiliriz

Çocuklarımıza söz dinletebilmek, onları yarınlara iyi bir şekilde hazırlıya-bilmek için yönlendirme tekniklerinin bile artık iş yapamıyacağı zamanlan beklememeliyiz Bu zaman çocuğun, gencin, bireyin saldırgan davranışlara girmesi, aile huzurunu, birliğini beraberliğini tehdit etmesi, suça karışması gibi durumlar sergilemesiyle karakterize olabilir Yine bu ahval ve şeraitte bile yönlendirme teknikleri gerekecektir Yalnız artık bununla kalınmayacaktır Psikiyatrik tedavi yöntemleri de çoktan işin içersine girmiş bulunacaktır

Sonuç: Koruyuculuk herşeyde olduğu gibi buradada esas alınmalıdır

Yönlendirmede aciz kalınmasının en büyük nedenlerinden birisi çocukluk ve gençlik dönemlerinde, hatta ileri yaşlarda kadınların menapoz dönemin*de erkeklerin de antropoz dönemlerinde bu çağlara ilişkin davranış şekille*rinin bilinip bunlara güre davranılmamasıdır

Yağmur yağdığı zaman herkes sokağa çıkarken şemsiyesini yanına almak istiyecektir Bu normalidir Bir tedbirdir Ancak bu buhran dönemlerinde olan yakınları ile konuşurken birlikte yaşarken, yağmurlu havada elimize şemsiye almamız gibi, o zamanda buhran dönemlerine has bilgileri öğrenmeliyiz Ama fedakarlığı biz yapmalıyız, çünkü o kimse söz gelimi bu saydığımız buhran dönemlerindedir İlişkileri sevk ve idare etmek buhran döneminde olmayan insana da*ha çok yakışacaktır Eğer ikisi de buhran dönemindeyse, o zaman bir üçüncü kişi onlara yardım edecektir vs Sonra bunca bu alanda uzman olmuş doktorlar varken, illaki de ben yönlendireceğim diye zorlanmakta doğru değildir