Sivas - Yıldızeli

Coğrafi Konum : İç Anadolu bölgesinde yukarı Kızılırmak bölümünde Sivas ilinin batısında, ilçe toprakları ve merkez, batıda Almus ilçesi ve Artova, doğuda Sivas'ın Hafik ve merkez, batıda Yozgat'ın Akdağmadeni, güneyde ise Şarkışla ilçeleri ile çevrilidir Sivas ilinin en geniş topraklarına sahiptir Yüzölçümü 4095 km2, rakımı 1400 metredir Bu toprakların ürün getirebilir arazisi 156013 %383 mera arazisi 140000 %342 ormanlık arazisi, 22225 hektar %198 dekar, taban arazi 9340 dekar %23'üdür İlçede kara iklim hüküm sürmektedir Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlıdır Yeryüzü şekilleri Çal Dağı, Çamlıbel Dağları, Yıldız Dağı, Tura ve Gürcü Dağları bulunmaktadır Önemli akarsuları Han deresi, Kümbet Suyu, Yıldız Irmağı ve Kızılırmak bulunmaktadır Ayrıca onbir adet sulama göledi vardır Bunların sıralanması şöyledir : Sarıçal, Altınoluk, Kerimumum, Çağlar, Aşağı Çakınak, Ilıca, Avcıpınarı, Kaman Etyemez, Demirözü, Yusufoğlan göletleridir


İlçenin Tarihçesi : Yıldızeli ilçesi Osmanlı padişahlarından IV Murat'ın Bağdat Seferi sırasında 1639 yılında Sadrazamlarından Kemenkeş Kara Mustafa Paşa tarafından askerlerin konaklama merkezi olarak kurulmuştur Halen günümüze kadar camii ve hamam tarihi eser olarak korunmaktadır İlçenin ilk ismi "Yenihan" olarak verildi ise de daha sonra Yıldız Dağından esinlenerek "Yıldızeli" olarak değiştirilmiştir Yahu, Çırçır ve Direkli isminde üç nahiyesi ve 128 köyü bulunmaktadır

Tarihi Değerleri :


Kemankeş Kara Mustafa Paşa Camii : Kemankeş Kara Mustafa Paşa 1640'ta camii,iki han ve bir de hamamdan oluşan bir külliye yaptırmıştır

Camii, kuzey-güney doğrultuda dikdörtgen planlıdır Tavanı yuvarlak ahşapların yanyana getirilmesiyle yapılmıştır Tavanı beden duvarları ve iki büyük ahşap sütun taşımaktadır Kuzeyde son cemaat yeri ile asıl ibadet alanı arasında kesme taş örgülü tek şerefeli minaresi yer almaktadır Sarı kesme taştan inşa edilen camii büyük çapta onarım görmüştür


Hamam : Camiinin güney batısında hükümet konağının arka kısmındadır Kuzey güney doğrultuda camii ye paralel olup dikdörtgen planlıdır Güney köşeleri kesme taş diğer cepheleri moloz taş örgülüdür Soğukluk ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden oluşmaktadır

Han : bugünkü hükümet konağının yerinde olan han yıkılmış sadece güneyde bazı duvar izleri vardır


Şeyh Halil Türbesi : Aynı adla anılan köydedir Dıştan kare planlı üzeri kubbe ile örtülü olup kubbeye geçişler tromplarla sağlanmıştır Türbe iç duvarlarından ve kubbe eteğinde kalem işi süslemeler yer alır Mihrap nişinin batısında köşk resmi ile üzerinde 1858 tarihi yazılıdır


Akçakoca Köyü Türbesi : Türbe tamamen yenilenmiştir Çevresinde devşirme antik parçalara rastlanmaktadır


Banaz Köyü türbesi : 6*6 metre ebadında kare planlı dıştan sekizgen kasnaklı içten köşe üçgenleri yardımıyla kubbeye geçilmektedir080m kalınlığındaki beden duvarları kesme taş kasnak ve kubbe moloz taş örgülüdür İçten sıvalı olup mihrap nişi sadedir Plan tertibi malzeme ve mimari açıdan 15 yüzyıl yapısı olduğu inbahı vermektedir


Kümbet Köyü Kalesi : Kümbet köyünün güney-batı yönünde kayalık üzerindedir Kaleye ait duvar ve temel kalmamıştır Yüzey buluntularına göre Roma döneminde yapıldığı tahmin edilmektedir Kayaların oyulması ile merdivenli su yolu yapılmıştır Yarıya kadar toprak ve taş doldurulmuştur Bunlardan başka ilçe ve çevresinde höyük ve mağaralar bulunmaktadır