08-01-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Sivas Köpage Rankingüleri
Boğaz KöPage Rankingüsü (Merkez)
Sivas iline 10 km uzaklıkta, Sivas-Karayün yolu üzerinde bulunan bu köPage Rankingü Kızılırmak?ın üzerindedir KöPage Rankingünün tempan duvarı içerisine yerleştirilmiş kitabesinden 1526 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır Ancak mimarı bilinmemektedir Tempan duvarı üzerindeki Rumca yazılı bir kitabede de ?Estesefos? ismi yazılıdır Bu kitabe yakındaki bir kiliseden getirilerek buraya konulmuştur KöPage Rankingü 1910 yılında onarılmıştır
KöPage Rankingü 101 96 m uzunluğunda, 4 45 m genişliğinde altı gözden yapılmıştır Yuvarlak kemerli bu gözlerin en büyük kemer açıklığı 8 95 m dir Kesme taştan yapılmış olan köPage Rankingünün kemerleri tempan duvarlarına göre daha içeri çekilmiştir Bunların üzerine ikinci bir kemer yerleştirilerek tempan duvarları ile aynı düzeye getirilmiştir KöPage Rankingünün memba tarafında üçgen şekilde kesme taştan selyaranlar bulunmaktadır Mansap yönündekiler yuvarlak olup, üzerlerine sivri külahlar yerleştirilmiştir Kemerler üzerinde korniş taşları çıkıntılı bir şekildedir Ayrıca üzerlerine iri taş bloklardan bir de korkuluk oturtulmuştur Yakın tarihlerde tabliyeler üzerine beton dökülmüştür
Sivas?a Karayün tarafından gelişteki memba yönüne küçük bir odacık yerleştirilmiş olup, bu odacık oldukça iri kesme taştan yapılmıştır Dikdörtgen şekildeki bu odacığın basık kemerli bir kapısı vardır Bunun bekçi veya bir nevi dinlenme odası olduğu sanılmaktadır Bu odacığın üzerine de yukarıda sözünü ettiğimiz kitabe yerleştirilmiştir
Günümüzde köPage Rankingü halen kullanılmaktadır
Eğri KöPage Rankingü (Merkez)
Sivas ilinin 3 km güneyinde bulunan bu köPage Rankingü Sivas-Ulaş yolu üzerinde, Kızılırmak?ın üzerindedir KöPage Rankingünün kitabesi bulunmadığından yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır Yapı üslubundan XVI -XVII yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır
KöPage Rankingüyü sonraki yıllarda Halil Rıfat Paşa?nın yardımıyla Sivas hanedanından Kangal Ağası Abdurrahman Paşa kendi maddi olanakları ile onartmıştır Bu köPage Rankingü ile ilgili Sivas?ta söylenen bir de söylence bulunmaktadır Topkapı Sarayı Müzesi Eski Md Muavini Gülgün Tunç?tan öğrenildiğine göre:
?Zamanında bir usta ile şagirt (çırak) varmış Gel zaman git zaman şagirt ile ustasının arasında geçimsizlik baş göstermiş ve araları açılmıştır Bunun üzerine çırak ustanın yanından ayrılmış Ardından da Sivas?taki bu Eğri KöPage Rankingü?nün yapımını üstlenmiştir KöPage Rankingünün yapımı bir süre ilerledikten sonra, köPage Rankingünün inşaatını gören ve ustayı tanıyanlardan biri, ustaya giderek şakirtinin Sivas?ta çok güzel bir köPage Rankingü yaptırdığını söylemiş KöPage Rankingüyü merak eden usta da Sivas?a gelerek gizlice inşaatı incelemiştir KöPage Rankingünün yapımı hoşuna gitmiş olacak ki şagirtini karşısına alarak şunları söylemiş:
Usta idik olduk şagirt
Al bardağı suya seyirt
Hiç nazardan korkmadın mı?
KöPage Rankingünü eğri çevirt ?
Bu öyküden kaynaklanarak da köPage Rankingünün ismi Eğri KöPage Rankingü olarak kalmıştır Bağdat yolu üzerindeki bu köPage Rankingünün uzunluğu 179 60 m , eni de 4 55 m dir KöPage Rankingü on sekiz yuvarlak kemerli olup, en büyük kemer açıklığı 7 70 m dir Memba tarafından köPage Rankingünün altı kemeri aynı doğrultuda, 63 56 m uzunluğundadır Bundan sonra köPage Rankingü eğrilerek on iki kemeri bu eksenin dışında devam etmektedir Bu bölümün uzunluğu da 116 04 m dir
Kesik (Kızılırmak) KöPage Rankingü (Merkez)

Sivas-Şarkışla yolunda, Kızılırmak üzerinde bulunan bu köPage Rankingünün kitabesinden öğrenildiğine göre; 1292 yılında yaptırılmıştır Mimarının ve banisinin kim olduğu kitabede belirtilmemiştir
Selçuklu döneminden günümüze gelen ender örneklerden biri olan bu köPage Rankingü, iki bölüm halindedir Sivas tarafında on yedi gözlü olan birinci kısım ile Kayseri yönünde iki gözlü olan ikinci bir kısım bulunmaktadır Bununla beraber bu bölümdeki bazı gözlerin toprak altında kaldığı da düşünülmektedir Bu yapı şekli ile inişli çıkışlı olan köPage Rankingünün ortasındaki gözler yüksektir ve yanlara doğru da alçalarak devam eder Sonra da yol seviyesi ile birleşir KöPage Rankingünün toplam uzunluğu 3 26 35 m , eni 4 95 m dir Bugünkü durumu ile on yedi gözden meydana gelmiş en büyük kemer açıklığı da 7 90 m dir
Oldukça muntazam, iri kesme taştan yapılan köPage Rankingünün basık sivri kemerleri, tempan duvarlarına göre daha içeridedir Memba yönünde üçgen selyaranları olmasına karşılık, mansap tarafında selyaranlar bulunmamaktadır KöPage Rankingünün korniş taşı dışarıya doğru hafif çıkıntılı olup, kemerlerin hemen üzerinde devam etmektedir Bunun da üzerinde iri blok taşlardan yapılmış korkuluklara yer verilmiştir Buradaki taşlardan bazıları siyah renge boyanmış ve köPage Rankingü alternatifli olarak siyah-beyaz bir görünüm kazanmıştır
Şahruh KöPage Rankingüsü (Gemerek)
Sivas ili Gemerek ilçesinde, Karaözü (Maarifözü) Köyü?nde bulunan bu köPage Rankingü Sivas-Kayseri yolunda ve Kızılırmak?ın üzerindedir Kitabesinden öğrenildiğine göre; Dulkadiroğulları döneminden kalan bu köPage Rankingüyü Şahruh yaptırmıştır
KöPage Rankingü muntazam kesme taştan yapılmış olan bu köPage Rankingü 4 m genişliğinde sekiz gözden meydana gelmiştir En büyük yuvarlak kemer açıklığı ise 12 m dir KöPage Rankingünün son derece muntazam örülmüş kemerleri daha içeride olup, sivri kemerlerin kilit taşı dışarıya çıkıntılıdır Kemerler üzerinde tahfif kemeri açılmıştır Tahfif kemerleri ile tempan duvarı aynı düzlemdedir Ayrıca kemerler üzerine çıkıntılı bir şekilde korniş taşı yerleştirilmiştir KöPage Rankingünün eğimi ortadaki büyük gözden sonra yanlara doğru azalarak devam etmektedir
KöPage Rankingü günümüze iyi bir durumda gelebilmiştir
Yıldız KöPage Rankingüsü (Yıldızeli)

Sivas-Tokat yolunda, Yıldız Irmağı üzerinde bulunan bu köPage Rankingünün kitabesinden öğrenildiğine göre Selçuklular döneminde yapılmıştır Ayrıca köPage Rankingüde Ermeni dilinde yazılmış bir başka kitabe daha bulunmaktadır Sonraki yıllarda Halil Rıfat Paşa?nın teşviki ile Sivaslı Silahtarzade Mehmet Ali Efendi tarafından onarılmıştır
Kesme taştan yapılmış olan köPage Rankingü sivri kemerli on üç gözden meydana gelmiştir Kemerler tempan duvarı ile aynı düzlem üzerindedir KöPage Rankingünün gözleri yanlara doğru küçülerek devam etmektedir Ortadaki büyük gözün üzerine korniş taşı yerleştirilmiş, onun da üzerine iri blok taşlardan yapılmış bir korkuluk oturtulmuştur KöPage Rankingünün memba tarafına üçgen selyaranlar yerleştirilmiştir
Handere KöPage Rankingüsü (Divriği)
Sivas ili Divriği ilçesi, Handere Köyü?nde Mirçinge Çayı üzerinde bulunan köPage Rankingünün kitabesi günümüze gelemediğinden yapım tarihi bilinmemektedir
KöPage Rankingü kesme taş ve moloz taştan yapılmış olup, iki gözlü, sivri kemerlidir Bu gözlerden biri daha büyüktür KöPage Rankingü 8 m yüksekliğinde, 4,5 m genişliğindedir
Kız KöPage Rankingüsü (Divriği)
Sivas ili Divriği ilçesinde, Pamuk Han?ın güneyinde bulunan bu köPage Rankingünün kitabesi bulunmadığından yapım tarihi bilinmemektedir KöPage Rankingü kesme taş ve moloz taştan yapılmıştır
Gemerek KöPage Rankingüsü (Gemerek)
Sivas ili Gemerek ilçesi, Yeniçubuk Köyü?nün güneyinde, Gemerek yolu üzerinde bulunan bu köPage Rankingünün de kitabesi günümüze gelemediğinden yapım tarihi ve banisi bilinmemektedir Yapı üslubundan XIX yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır
Kesme ve moloz taştan yapılmış olan köPage Rankingü yuvarlak kemerli ve üç gözlüdür
Acısu KöPage Rankingüsü (Zara)
Sivas ili Zara ilçesi Tekke Köyü?nde Acısu Çayı üzerinde bulunan bu köPage Rankingünün kitabesi günümüze gelemediğinden yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır Yapı üslubundan XVIII yüzyılın sonları veya XIX yüzyılın başlarında yapıldığı sanılmaktadır
KöPage Rankingü kesme taştan, yuvarlak kemerli iki gözlüdür
|
|
|