Kayseri'nin Ekonomik Faaliyetleri

Kayseri'nin Ekonomik Faaliyetleri

1) SANAYİNİN GELİŞİMİ

Kayseri, elverişli ulaşım ve enerji olanakları ve zengin yeraltı kaynaklarının yanı sıra sanayisi de gelişmiş illerdendir
İldeki imalat sanayiinin gelişmesindeki en önemli etken, Cumhuriyetin ilk yıllarından başlayarak yapılan kamu yatırımlarıdır 1920'lerin sonlarında demiryolu ve elektrik santralına kavuşan İlde, yine aynı yıllarda tank, uçak gibi araçların montajını ya da onarımını yapan fabrikalar açılmıştır 1930'ların ilk yıllarında da kuzey ve güney karayolu bağlantıları sağlanmıştır

1926 yılında Bünyan Halı İpliği Fabrikası, Kayseri Tayyare Fabrikası ve Tank Tamir Fabrikası, 1927 yılında açılan Ankara-Kayseri Demiryolu, 1929'da yöreye elektrik sağlamaya başlayan Bünyan Hidroelektrik Santralı, 1930'da yapılan Kayseri-Sivas-Samsun karayolu, 1933 yılında yapılan ve İli Akdeniz'e bağlayan Kayseri-Ulukışla Demiryolu ve 1935 yılında kurulan Sümerbank Kayseri Bez Fabrikası İlde sanayinin gelişmesine katkısı olan önemli kamu yatırımlarıdır

Bu yatırımlar, 1950'lerden sonra hızlanan sanayi atılımlarına çeşitli açılardan öncülük etmiştir Özel kesim, kamu kesiminden nitelikli işgücünün yanı sıra üretim için gerekli hammaddeyi de sağlamıştır Özel kesim yatırımları yoğun olarak bu dönemde artmış ve dolayısıyla il ekonomisinde özel kesimin etkinliği ve ağırlığı ortaya çıkmaya başlamıştır 1950'lerde Kayseri'deki kamu yatırımlarına yalnızca 1955 yılında işletmeye açılan Şeker Fabrikası eklenmiştir

Kayseri sanayinde, 1960'larda en önemli dallar gıda, dokuma ve metal eşya-makine imalatıdır Gıda sanayindeki işletmelerin büyük çoğunluğu ilin öteden beri özgün ürünleri olan sucuk ve pastırma imalathaneleridir Diğerleri un, makarna, irmik ve bisküvi üreten işletmelerdir

1970'li yıllar, imalat sanayinin çeşitlendiği ve ölçeklerin büyümeye başladığı yıllardır Önceleri gıda ve dokuma dallarından sonra gelen metal eşya makine sanayi bu yıllarda başa geçmiştir 1979 yılında yapılan Yıllık İmalat Sanayi Anketi sonuçlarına göre; İldeki işyerlerinin dağılımı açısından yüzde 41 ile metal eşya-makine imalat sanayi birinci, yüzde 20,6 ile dokuma sanayi ikinci ve yüzde 18,6 ile gıda sanayi üçüncü sırayı almaktadır

Bu dönemde özel kesim, su motorlarından traktöre, redresörden matkaplara, preslerden bisiklete birçok ürünün üretimine yönelmiştir İldeki çok sayıda mesleki ve teknik okul, sanayinin gereksindiği nitelikli işgücünün kaynağını oluşturmuştur Sanayi bölgesindeki atölye ve imalathanelerin çoğu bu okullardan mezun teknik elemanlar tarafından kurulmuştur

1970'li yıllarda İlde, imalat sanayi dalında büyük birkaç işletmenin yanında, küçük ve orta ölçekli çok sayıda işletme bulunmaktadır Büyük işletmelerin başında, metal eşya-makine dalında Hema Traktör Fabrikası, TAKSAN Takım Tezgahları Fabrikası, ÇİNKUR Çinko-Kurşun Fabrikası, HES Kablo Fabrikası, Erciyes Boru Fabrikası, Bünyan Döküm Makine Alet Fabrikası, Asya Madeni Eşya ve Emaye Fabrikası gibi fabrikalar yer almaktadır

Dokuma alanında Birlik Mensucat, Karsu Tekstil, Atlas Halı Fabrikası, Saray Halı Fabrikası, Lüks Kadife gibi işletmeler, gıda dalında ise Meysu, Kemsan, Garipsu, Kayseri Yem Fabrikası ve birkaç un fabrikası önde gelen işletmelerdir Bu büyük işletmelerin hemen hepsi kendi pazarlama şirketlerini de oluşturmuştur Bir yandan bu şirketler, diğer yandan da Kayseri'de üretilen mamulleri İlde ve il dışında pazarlayan ve ilin ihtiyaç duyduğu mamulleri İl dışından temin edip ilde pazarlayan çok sayıda büyüklü küçüklü işletmeler Kayseri'nin ticari yaşamına hareketlilik kazandırmışlardır

1980'li yıllarda büyük işletmelerin sayısı artmıştır Özellikle 1985'ten sonra uygulanan teşvik sistemi, İlde teşvikli yatırım yapanları arttırmış, çok sayıda büyük ölçekli işletmeler doğmuştur

Organize Sanayi Bölgesi'nin kurulması, altyapısının tamamlanması ve 1989 yılında bu bölgeye teşvik sistemi içerisinde ikinci derecede kalkınmada öncelikli yöre statüsü verilmesi, Kayseri'de büyük işletme sayısının çok sayıda artmasına yol açmıştır

İstanbul Sanayi Odası'nın her yıl yayınladığı "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" anketinin 2007 ve 2008 yılı sonuçlarına göre Kayseri'den 14 sanayi kuruluşu listeye girmeyi başarmıştır Bu firmalar ve gerçekleştirmiş oldukları üretim miktarlarına ait bilgiler ayrıntılı olarak Ek-12'de verilmiştir

Kayseri'de 11 küçük sanayi sitesi faaliyette bulunmaktadır Küçük sanayi sitelerinin 8 tanesi il merkezindedir1 tanesi Tomarza ilçesinde, 1 tanesi Pınarbaşı ilçesinde 1 tanesi de Develi ilçesindedir Sanayi ve Ticaret Bakanlığının e kredi desteği ile yapılmakta olan Tomarza Küçük Sanayi Sitesinde 27 olan işyeri sayısı 55'e yükseltilmiş, bu işyerlerinin inşaatı tamamlanmış, geçici kabulü yapılmıştır

Küçük sanayi sitelerinde toplam 7741 değişik işyeri yer almakta olup toplam 36902 işçi çalışmaktadır Bu sitelerin çoğunluğu 0 doluluk oranına ulaşmıştır İlimizdeki 746 tesisden 228 tanesi mobilya ve ev tekstili sektöründe faaliyet göstermektedir Ayrıntılı bilgiler aşağıdaki tablolarda verilmiştir






Ticaret Odasına kayıtlı 15,300 üye bulunmaktadır Tohum, hububat ve bakliyat tacirleri, gıda maddeleri ve yiyecek tacirleri, besiciler ve pastırma, sucuk imalatçıları, yapı malzemeleri satıcıları, kumaş satıcıları ve manifaturacılar, sarraf ve kuyumcular, tuhafiye ve konfeksiyon tacirleri, halı ve kilim satıcıları, oto yedek parça ve lastik tacirleri, yün, yapağı ve deri tacirleri, nakliye, bina inşaat müteahhitleri vb toplam 30 değişik meslek grubunda yer alan bu gerçek ve tüzel kişilerin sayısı Kayseri'de ticari yaşamın canlılığını ve hareketliliğini yansıtmaktadır

Kayseri Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliğine bağlı 42 odaya kayıtlı toplam üye 33835 Kayseri Sanayi Odası'nın 1060 üyesi ve Ticaret Borsası'nın da 1200 üyesi bulunmaktadır

2) ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ

KAYSERİ OSB

Kayseri Organize Sanayi Bölgesi, Bakanlar Kurulu'nun 29031973 tarih ve 7/6177 sayılı kararnamesine göre 1976 yılında İl Özel İdaresi, Sanayi Odası ve Sanayiciler Derneği iştiraki ile kurulmuştur Altyapı projeler 1980 yılında tamamlanmış ve 1981 yılında inşaatlarına başlanmıştır 1987 yılında ise altyapı inşaatları tamamlanmıştır Bölge, Kayseri merkezine yaklaşık 14 km uzaklıkta Yılanlıdağ eteklerinde tarımsal verimi düşük alan üzerine kurulmuştur

05112003 tarihinde yapılan olağanüstü genel kurulda Hacılar OSB ile Kayseri 1 OSB tüzel kişiliği adı altında birleşme ve genişleme kararı alınmıştır Hacılar OSB ile birleşme kararı 06012004 tarihli ve 228 sayılı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yazısı ile kesinleşmiştir

24052006 tarihinde yapılan Genel Kurulda ?Kayseri 1Organize Sanayi Bölgesi? ismi ?Kayseri Organize Sanayi Bölgesi? olarak değiştirilmiştir

Bölge alanının q'ini sanayi alanı kaplamaktadır Diğer )'lık kısımda da sosyal alan, yeşil alan ve tesisler bulunmaktadır



İmar çalışmaları tamamlanan ana bölge , II ve III nolu genişleme alanlarıyla sanayiciye tahsis edilen 11200000 m2 alanda toplam 401 sanayi parselinin sanayiciye tahsisi yapılmıştır

IV Nolu Genişleme Alanı; Bölge sanayicilerinin ve yeni yatırım yapmak isteyen firmaların yoğun arsa talepleri doğrultusunda yeni arsa üretimi için bölgemize mücavir, OSB kurulmasına uygun, mülkiyeti şahıs ve kurumlar ait yaklaşık 7500000 m2 büyüklüğünde arazi tespit edilmiş olup, bu arazilerin tamamı satın alınmıştır Bu bölgenin hali hazır haritaları ve zemin etüd projeleri tamamlanmış olup imar planı ve altyapı projeleri tamamlanmış ve altyapı inşaatları devam etmektedir 399 adet parsel sanayicilere tahsisi yapılmış ve bunlardan 182 tanesi faaliyete başlamıştır 93 fabrikanın inşaatı ise hızla devam etmektedir

Tüm genişleme alanları ve Hacılar OSB nin de bölgeye dâhil edilmesiyle Kayseri OSB nin alanı 23500000 m2 olmuşturBölgede çalışan kişi sayısı yaklaşık 38000 civarındadır



Kayseri OSB, TEİAŞ'a mülkiyeti ve işletmesi kendine ait hatlarla bağlı olduğundan yaklaşık civarında daha ucuz enerji temin etmekte ve sanayicilerimize de aynı fiyattan vermektedir Ayrıca bölge EPDK dan elektrik dağıtım lisansı almış durumdadır

MİMARSİNAN VE İNCESU OSB

İncesu Organize Sanayi Bölgesi, kuruluş çalışmalarına 1994 yılında başlamış, 02 Ocak 1996 tarihinde Kayseri 2 Organize Sanayi Bölgesi adıyla resmen kurulmuştur İncesu OSB 15 Nisan 2000 tarihinde yayımlanan 4562 sayılı OSB kanununa göre kuruluş protokolünü tamamlayarak 11042001 tarihinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca Kayseri-İncesu Organize Sanayi Bölgesi adıyla kurulmuş ve Bakanlıkça 124 sicil numarası ile tescil edilerek özel tüzel kişilik kazanmıştır

Bölge 610 ha alanda Kayseri ? Adana Karayolu üzerinde 37 km de kurulmuştur İmar planımıza göre 5000 m2 den 280000 m2 arasında değişen 390 ha alana 157 adet parsel mevcuttur Bu parsellerin bu güne kadar 148 adedi girişimcilere tahsis edilmiştir

Mevcut su kapasitesi 50 litre/saniyedir 5000 tonluk su deposundan cazibe ile su şebekesine dağılan suyun bölge içerisinde en düşük kotta maksimum 9 atü basıncı mevcuttur

Bölge içerisinde sanayicilerin elektrik ihtiyacı için her biri 250 KW olan 15 adet trafo bulunmaktadır

Bölge ihtiyacı için 8'' çapında boru ile doğalgaz hattı bölge içerisine kadar getirilmiştir
2009 yılında yatırım olarak ağaçlandırma, ağaçlandırılan alanlara tam otomatik damlama sulama şebekesi yapımı gerçekleştirilmiştir

Bölge içerisinde sanayi tesisi kurmak için 2009 yılına kadar 10 adet projeye yapım ruhsatı verilmiş, fakat 5 firma inşaata başlatmıştır Bunlardan sadece 1 firma üretime başlamış, diğer 4 firma inşaatı kesintili olarak devam ettirmektedir

Mimarsinan OSB'nin mevcut alanı brüt 6044000 m2 imar planı tasdik olmuş olup, mevcut alanda 376 adet sanayi parseli bulunmakta ve tamamı sanayicilere tahsis edilmiş bulunmaktadır Genişleme Bölgesi alt yapı çalışmalarına başlanmıştır1/25000 lik Nazım İmar Planlarına OSB alanının tamamı işlenmiştir

Mimarsinan OSB'nin OG/AG Elektrik Dağıtım Şebekesi, SCADA ve Sayaç Otomasyonu (AMR) sistemi tamamlanmıştır Böylece modern, güvenli, pratik, kaliteli ve ekonomik elektrik alt yapı sağlanmıştır Bölgemiz 49 Yıl Süreyle OSB dağıtım lisansı almıştır

B Mimarsinan OSB'nin mevcut alanda 30 adet sanayici üretime geçmiş, 18 adet sanayici inşaata başlamış olup 52 adet sanayicimizde inşaat için Proje çalışmaları yapmaktadır Bölgemizde üretime geçen sanayicilerden mermer, inşaat malzemesi, mobilya, gıda ve madeni eşya sektörlerinde toplam 300 kişi istihdam edilmektedir

Mevcut bölgede sanayicilere verilecek olan su için şebeke hattı tamamlanmıştır bununla birlikte 2500 m3 lük su deposu ve 200 m3 lük terfi binası inşaatı bitmiştirİki adet daha su kuyusu için sondaj çalışmaları devam etmektedirSu ihtiyacı için 2009 yılında bir adet daha 10000 m3 lük su deposu yapılacaktırKanalizasyon ile ilgili ihalenin de 2009 yılı içerisinde yapılması planlanmaktadır

Mimarsinan OSB'nin ile Kayserigaz arasında anlaşma sağlanarak doğalgaz çalışmalarına başlanmıştır2010 yılında sanayicilerimize doğalgaz kullandırılması planlanmaktadır

Mimarsinan OSB'nin mevcut alanda 24 Km iç yollar tamamlanmış olup kontrolleri yapılarak yollar stabilize olarak sanayicimizin hizmetine sunulmuştur Bölgemiz Kayseri ? Malatya karayoluna bağlantısı olan 12 Km lik 1 nolu bağlantı yolu üst yapı çalışmaları tamamlanmıştır Genişleme bölgesi içme suyu şebekesi yapım işi ihale edilmiş olup, yol yapım çalışmaları ile devam etmektedir

Mimarsinan OSB'nde kullanılacak bütün iletişim ve bilgi sistemleri IP tabanlı tek bir çatı altında toplanarak maksimum verim, ekonomi ve kalite ortaya konulacaktır Fiber optik alt yapı sayesinde hız ve performans sorunu olmayan iletim alt yapısı oluşturulacaktır Bu alt yapı sayesinde sanayicilerimiz santral yatırımı yapmadan TELEFON SİSTEMİ kullanacaktır Güvenli internet, uzak ofis bağlantısı, çevre güvenlik sistemi, uygulama paylaşımları gibi her türlü hizmetleri ek bir maliyet olmadan kullanabileceklerdir

OSB'ye ait arıtma tesisi fizibilitesi tamamlanmıştır Deşarj yeri belirlenerek Bakanlıkça yeri uygun bulunmuştur

Mimarsinan OSB'nin alt yapı yatırımlarında KDV muafiyetinden yararlanabilmek için 37000000,00 TL tutarında Hazine Müsteşarlığından Yatırım Teşvik Belgesi alınmıştırBu sayede 6000000,00 TL KDV desteği sağlanmıştır

OSB'nin mevcut alanında kamulaştırma işlemleri bitmiştir 1 nolu genişleme sahasında hazineye ait taşınmazlarla ilgili talepler değerlendirilmektedir

ŞİRKETLER VE KOOPERATİFLER

İlde toplam 10087 şirket bulunmaktadır Bunların büyük bölümü iki büyük merkez ilçede toplanmıştır Ayrıntılar aşağıdaki tabloda verilmektedir

ŞİRKETLERİN TÜRLERİNE GÖRE DAĞILIMI


ŞİRKET TÜRLERİ SAYISI
Anonim 1764
Limitet 8212
Diğer 111
TOPLAM 10087

İlde toplam 702 adet kooperatif vardır Bu kooperatiflere 77487 kişi üyedir Kooperatiflerle ilgili bilgiler aşağıda belirtilmiştir

KOOPERATİFLERİN DAĞILIMI


KOOPERATİFİN TÜRÜ KOOPERATİF SAYISI TOPLAM ÜYE SAYISI
Faal Koop 702 77487
Faal Olmayan Koop 1114 43111
Terkin Koop 506 24158
TOPLAM 2322 144756


Bankacılık

İlde faaliyet gösteren 20 bankanın toplam 86 şubesi bulunmaktadır Bu banka şubelerinin 69'u il merkezinde, 17'si ilçelerdedirAyrıca İl merkezinde 9 döviz bürosu vardır


Sigortacılık alanında faaliyet gösteren şirket bulunmamakla birlikte, 112 sigorta acentesi faaliyet göstermektedir Trafik, yangın, hayat sigortası vb en önemli sigorta faaliyet konularıdır