Dünya Nasıl Hareket Eder Ve Dünya Hareketinin Sonuçları

Dünyanın Hareketleri Ve Sonuçları


Dünyanın Hareketleri




Dünay Knedi Ekseni etrafında batıdan doğuya doğru döner Bu dönüşünü 24 saatte tamamlar Bir dönüşü için geçen bu süreye bir gün denir Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki hızı ekvatorda yaklaşık olarak saatte 1670 km’dirBu hız kutuplara doğru azalır ve kutup noktalarında 0 km olur Dünya’nın hızının hissedilmemesinin nedeni atmosferle birlikte dönmesidir

Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönüşü sırasında iki türlü hız ortaya çıkar;


a) Açısal Hız: Dairesel hareket yapan bir cismin birim zamanda taranan açıya açısal hız denir Açısal hız, her enleminde aynıdır 24 saatte 3600 derece taranır Bir saatte 15°, 4 dakikada 1° dir Bundan dolayı bir boylam üzerindeki bütün noktalarda yerel saat aynıdır


b) Çizgisel Hız: Cisimlerin birim zamanda aldığı yola çizgisel hız denir Dünya’nın çizgisel hızı her enlemde aynı değildir Hızın en yüksek olduğu yer Ekvatordur ve saatte 1670 km’dir Bu hız kutuplara doğru azalır ve kutup noktalarında 0 km olur



Çizgisel hızın farklı olmasına bağlı olarak Ekvator ve çevresinde güneş hızlı doğar ve hızlı batar Kutuplara doğru gittikçe güneşin doğuş batış süresi uzar Çizgisel hızın farklı olması yer çekimini de etkiler Ekvatorda çizgisel hız ve savrulma fazla olduğu için yer çekimi az, kutuplara doğru ise çizgisel hız ve savrulma azaldığı için yer çekimi artar


Eğer çizgisel hız iki kat artsaydı bir gün 12 saat olurdu, böylece iki meridyen arası yerel saat farkı 2 dakika olurdu Çizgisel hız iki kat azalsaydı bir gün 48 saat olurdu, böylece iki meridyen arası yerel saat farkı 8 dakika olurdu


Dünya’nın yuvarlak olmasından dolayı güneşe bakan yüzü aydınlık, diğer yüzü karanlıkta kalır Dünya’nın dönmesiyle gece ve gündüz birbirini izler Ancak yer ekseninin yörünge düzlemine dik olmamasından dolayı gece gündüz süreleri yıl içerisinde değişir


Dünya’nın aydınlık ve karanlık kısımlarını birbirinden ayıran sınıra aydınlanma


çemberi denir



Dünya’nın batıdan doğuya doğru dönmesi, güneşin doğu-dan doğmasına ve batıdan batmasına neden olur Buna bağlı olarak da ana yönler oluşur



Günlük Hareketinin Sonuçları:


1 Gece ve gündüz ardalanır


2 Güneş ışınlarının gün içerisinde yere düşme açıları değişir Sabah ve akşam güneş ışınları eğik, öğlen vakti ise en yüksek açıyla gelir


3 Gölge boyları ve yönleri değişir


4 Günlük sıcaklık farkları oluşur Gün içerisinde en yüksek sıcaklıklar öğleden sonra görülürken, en düşük sıcaklıklar da güneşin doğduğu andır


5 Gün içerisinde basınç değişimleri oluşur Bunun sonucunda günlük (meltem) rüzgârlar oluşur


6 Kurak ve yarı kurak bölgelerde taşlarda mekanik çözülme gerçekleşir


7 Merkezkaç (coriolis) kuvveti oluşur Bunun sonucunda; Rüzgârların ve okyanus akıntılarının yönlerinde sapmalar meydana gelir


8 30 ve 60 enlemleri civarında dinamik basınç merkezleri oluşur


9 Yerel saat farkları meydana gelir


2 YER’İN GÜNEŞ ETRAFINDAKİ HAREKETİ


Dünya, elips şeklindeki bir yörüngede Güneş etrafında dolanır Bir tam dönüşünü 365


gün 6 saatte tamamlar Buna bir yıl denir