Wilhelm Wildelband Kimdir Hayatı

Wilhelm Wildelband Hayatı

Wilhelm Wildelband felsefesi

Wilhelm Wildelband biyografisi



Wilhelm Wildelband (1848-1915)



Felsefe tarihçisi olarak büyük ün yapmıştır


Alman filozof Yeni-Kantçı Baden Okulu'nun kurucusudur


11 Mayıs 1848'de Postdam'da doğdu 22 Ekim 1915'te Heidelberg'te öldü Ortaöğrenimini doğduğu kentte bitirdikten sonra önce tarih okudu sonra filozof Lotze ve Kuno Fischer'den esinlenerek bütün çalışmalarını felsefe alanında topladı Kant'ın yapıtlarını inceleyince onun düşünce yöntemini benimsedi nesnelerin bağımsız birer varlık olmadığı görüşünden yola çıkarak Yeni-Kantçı Baden Okulu'nu kurdu 1876'da Zürich 1877'de Freiburg 1882'de Strasburg 1903'ten sonra da Heidelberg üniversitelerinde felsefe profesörü olarak görev yaptı


Windelband'ın düşüncesinin odağını tümel geçerlik taşıyan değerlerin açıklanması oluşturur Ona göre felsefenin konusu insan başarılarının kaynağı olan ve kültür varlıklarının yaratılmasına olanak sağlayan değerleri belli bir dizge içinde toplayıp bütünleştirmektir Felsefe yeni değerler yaratamaz ancak var olan değerleri dağınıklıktan kurtarmayı açıklığa kavuşturmayı amaçlar Sorunlara çözüm aranırken karşılıklı bağlantılar göz önünde tutulmalı nesneler birbirinden soyutlanmamalı tasarımla eylem güzelle haz arasındaki varlık ilişkisi düşünülmeden soruna çözüm aranmamalıdır Einleitung in die Philosophie ("Felsefeye Giriş") ve Prdludien ("Giriş") adlı yapıtlarından nesnel bilginin tümellik ve gerekimlilik kuralına dayandığını onda toplum ve ahlak öğeleriyle uzlaşımcı bir özelliğin bulunduğunu ileri sürer Onun ortaya attığı bu düşünce Yeni-Kantçılık öğretisine Baden Okulu'nun getirdiği yeniliği gösterir


Windelband'ın üzerinde durduğu önemli bir konu da tarihtir Ona göre tarihte olayların yinelenmesi söz konusu değildir Bu nedenle tarihte genel geçerlik taşıyan değişmeyen bir yasa da yoktur Öte yandan doğada ilerleme yetkinleşme gibi evrimle ilgili gelişmeyi gösteren süreçler de yoktur oysa tarihte vardır Bundan dolayı ancak tarih insan varlığına dayanılarak açıklanabilir doğa değil İnsan çevresinde tarih olaylarının gerçekleştiği bir odaktır onun bir tarih varlığı olmasının nedeni de budur Tarihsel kültürü oluşturan öğeler insan değerlerinin de kurucu ilkeleridir bu bakımdan toplumbilimin de tarihe dayanması gerekir Toplumbilimin kapsadığı bütün sorunlar insanla bağlantılıdır


Toplumbilim değişmeyen bütün çağlar için geçerli sayılabilecek yasalar aramayı değil her dönemi kendi kültür varlıklarının biçimlendirdiği değerler bütünü olarak görmelidir Her dönem ancak kendi değerleriyle anlaşılabilir Gerek toplumbilimin gerek tarih felsefesinin ilgi alanına giren değerler birer ahlak kuralı değil bireylerin yaşadıkları dönemlere göre biçimlendirdikleri varlıklardır Birey geçmişten aldığını kendi yaşama ortamına uygun olanı bularak değiştirir Çünkü her değer ortaya konduğu dönemle sınırlıdır Bu durum insan doğasının devingen oluşundan kaynaklanır


Windelband'ın geliştirdiği kuram H Rickert E Troeltsch gibi filozoflarca benimsenerek din ve felsefe sorunlarının açıklanmasına uygulanmıştır


YAPITLARI


Gescbichte der neueren philosophie 2 cilt 1878-1880 ("Yeni Felsefenin Tarihi"); Geschichte und Natunvissenschaft 1894 ("Tarih ve Doğabilim") ; Platon 1900 ("Platon"); Über Wllensfreiheit 1904 ("İstenç Özgürlüğü Üstüne"); Prâludien 1905 ("Giriş"); Einleitung in die Philosophie 1914 ("Felsefeye Giriş")