Lcd Ekranlar Üzerine Bilgiler Ve Satın Alma Rehberi

LCD Ekranlar Üzerine Bilgiler ve Satın Alma Rehberi


Monitörlerimizi değiştirme zamanı geldi LCD monitörler eski, hantal CRT monitörlerimize göre hem çok az yer kaplıyorlar, hem dümdüz bir ekran sunuyorlar, hem de daha az enerji tüketiyorlar Üstelik dijital görüntü bağlantıları sayesinde sundukları keskin, pırıl pırıl görüntü de cabası Bir zamanlar yüksek tepki süreleri nedeniyle oyuncular için kesinlikle uygun görülmeyen LCD monitörler artık oyunculara da gayet uygun durumdalar Gelin, gereksinimlerimize uygun bir LCD monitörü seçerken dikkate edeceğimiz parametreleri birer birer görelim
LCD Panel Tipleri

Bütün LCD (Liquid Crystal Display) monitörler temelde aynı mantıkla çalışırlar LCD monitörün her parametresini belirleyen, kalite ve özellikler konusunda en büyük belirleyici olan parça, ekranın kendisi, yani görüntüyü oluşturan paneldir Bu panel, özel aydınlatma lambaları, farklı renklerde ışığı geçiren renk filtreleri ve LCD katmanından oluşur Her piksel için farklı ışık filtresiyle donatılmış üç LCD hücre atanmıştır, bu hücrelere uygulanan gerilim sayesinde hücrelerin ışık geçirgenliği piksel düzeyinde kontrol edilir Hücreler içindeki kristaller, uygulanan gerilime göre farklı konumlara geçip geçen ışığın miktarını değiştirirler Böylece görüntüyü oluşturan kırmızı, yeşil ve mavi ışık bölümlerinin her birinin şiddeti ayarlanabilir Sonuçta 3 renk katmanının oluşturduğu ışık, ekranda gördüğünüz pikseli oluşturur
LCD içindeki kristallerin pozisyon değiştirmeleri ışığın geçirilip geçirilmeyeceğini belirler

LCD görüntü panelleri, 3 farklı teknolojiden birini kullanabilir Üreticiler çoğu zaman monitörlerinde hangi tür panel kullanıldığını belirtmez, ama yine de bu kavramları tanımanız önemlidir
IPS (In Plane Switching) türü panelleri kullanan monitörler, piyasada en az rastlanan monitörlerdir Geniş görüş açısına ve tam renk üretimine sahip bu teknoloji, tepki hızı açısından bir ilerleme kaydetmediği için genel kullanımda ciddi bir avantaj sunmamakta ve şu anda daha çok oldukça üst seviyeli, masaüstü yayıncılık odaklı monitörlerde kullanılmaktadır NEC gibi bir kaç firma, Super-IPS, Advanced-IPS ve Super Advanced-IPS gibi teknolojilerle bu panelleri hala geliştirmekte ve yayıncılık hedefli monitörlerde sunmaktalar
VA (Vertical Alignment) ya da daha yaygın ismiyle MVA (Multi-domain Vertical Alignment) tipindeki panelleri kullanan monitörler, hem yüksek görüş açıları, hem de renk keskinlikleriyle cazip ürünlerdir Bu teknolojinin zayıf noktası, TN panellere göre daha pahalı olması ve 19? boyutunda ve daha büyük monitörlerde kullanılmasıdır MVA tipi görüntü panelleri tam 167 milyon renk gösterebilirler bu yüzden de özellikle aranan panellerdir
TN (Twisted Nematic) türündeki panellerdir en çok kullanılan, en sık rastlayacağınız panellerdir TN paneller hem ucuz, hem de hızlıdırlar Buna karşın, düşük görüş açısı ve 167 milyon yerine 162 milyon renk gösterebilme gibi dezavantajları vardır Bugün çarşıya çıktığınızda karşınıza çıkacak monitörlerin çok büyük çoğunluğu TN tipinde paneller kullanacaktır Renk hassaslığındaki eksiklik ortalama bir kullanıcının kolay kolay farkedemeyeceği düzeydedir
Bir LCD monitör almak için araştırmalarınıza başladığınızda karşınıza çıkacak ilk parametreler görüş açısı, kontrast ve parlaklık değerleri olacaktır Gelin bu parametreleri kısaca öğrenelim:
Görüş Açısı Nedir?

Görüş açısı, LCD monitörün görüntü tamamen bozulmadan kaç dereceye kadar izlenebilir olduğudur LCD monitörlere tam karşıdan baktığınızda görüntü ideal durumdadır, ama kafanızı yanlara veya aşağı yukarı doğru biraz kaydırdığınızda renklerin bozulduğunu, beyazların sarıya kaydığını görürsünüz İşte monitörün izlenme açısı ya da görüş açısı ne kadar büyükse, sizin de monitöre yandan bakabileceğiniz açı o kadar artacaktır Güncel monitörlerde bu açı 150 derece ile 180 derece arasındadır, bizim önerimiz mutlaka 165-170 derece civarında görüş açısı sağlayan monitörleri tercih etmenizdir MVA tipindeki ekranlar en geniş görüş açılarına, çok yaygın olan TN tipindeki ekranlarsa en dar açılara sahiptir
Parlaklık ve Kontrast

Birbirlerine bağlı iki parametre olan parlaklık ve kontrast, monitörün beyaz ve siyahları ne kadar yoğun ve doygun verebildiğini belirler LCD monitörün verebildiği en yüksek beyaz, monitörün parlaklığı olarak değerlendirilir ve cd/metrekare (Candela) birimiyle ölçülür Bu değerin, monitörün siyah rengi gösterebildiği en düşük parlaklığa oranı, kontrast değerini verir Bir örnekle açıklayacak olursak; maksimum parlaklıklığı 250cd/m2, siyahı en doygun gösterdiği parlaklık seviyesi ise 0,5cd/m2 olan bir monitörün kontrast değeri 250 / 0,5 = 500:1 olarak hesaplanacaktır Güncel LCD monitörlerde 250-300cd/m2 civarında parlaklık değerleri ve 500:1 ? 800:1 arası kontrast değerleri bulunur Burada yanılgıya düşmemek için bir noktaya parmak basmak istiyorum LCD monitörler için özellikle siyah renk sorundur, ekranının yapısı ve aydınlatmasından ötürü hiç bir zaman çok koyu, simsiyah renk elde edilemez Siyah üretim başarısı ve bunun sonucunda yüksek kontrast değeri detayların daha iyi seçilebilmesine imkan kıldığından özellikle fotoğraf, film, video gibi uygulamalarda önem taşımaktadır Siyah rengi iyileştirmek her zaman için daha zor olacağından üreticiler tam tersi bu denklemin pay kısmını, yani maksimum parlaklık değerini arttırmak gibi bir yola da başvurmaktalar Böylelikle 450-500cd/m2 gibi parlaklıklar kullanılarak 800:1-1000:1 gibi yüksek kontrast değerleri elde edilmektedir Ancak sizin de farkedeceğiniz üzere bu durumda siyah üretim başarısı hala yerinde saydığı gibi parlaklık da aşırı yükselmiştir Mağaza vitrinlerinde cıvıl cıvıl aydınlık görüntüleriyle göz kamaştıran LCD?leri eve getirip masanıza koyduğunuzda eğer standart ayarlarla kullanmaya kalkarsanız gözleriniz buna sadece 10-15dk dayanabilecektir Masaüstü uygulamalarda ergonomi açısından önerilen maksimum parlaklık değerinin 110cd/m2 olduğunu hatırlatarak, şikayetçi olmadan bir an önce parlaklık değerlerini gözünüzün rahat edeceği seviyeye indirmenizi öneririz Buradan çıkarılacak sonuç, üreticiler bu değerleri devamlı arttırsalar da, aslında 250cd/m2 parlaklık ve 500:1 kontrast değerleri şu an için ideal kullanımı sağlamaktadır
Görüntülenen Renk Sayısı

Her LCD monitör 167 milyon renk gösteremez MVA ve IPS tipinde ekranlar gerçekten 167 milyon renk gösterebilir, ama çok daha yaygın olan TN tipinde paneller ise 162 milyon renk gösterebilir Normalde 167 milyon renk üretimi için monitörün kırmızı, yeşil ve mavi renklerden herbirinin 256 farklı tonunu görüntüleyebilmesi gerekir TN tipindeki ekranlar ise her 3 renk için sadece 64 adet tonu göstermektedir, ki bunları çarparsak sadece 262144 renk etmektedir İşte bu noktada TN paneller kendi içinde tarama (dithering) denilen bir işlem yaparak eldeki 262144 rengi kullanıp toplamda 162 milyon renk görüntülerler Aradaki çok ufak fark oyunlarda ve masaüstü uygulamalarında hiç bir şey ifade etmez, ama eğer monitörü yoğun grafik veya video uygulamaları için alıyorsanız, kaybettiğiniz renk hassasiyeti sizin için sorun olabilir Çünkü renk skalasında hali hazırda olmayıp da eldeki mevcut olanların harmanıyla üretilmeye çalışılan renkler, bariz olmasa da kimi zaman düz bir zeminde tonlar arası geçişlerin haififçe belirgin olması veya filmlerde çok koyu alanların karıncalanması (twinkling) şeklinde kendini belli edebilir Ama sonuç olarak MVA panel taşıyan bir monitör almak gibi bir niyetiniz yoksa ve normal ev kullanıcısıysanız bu konuda kafa yormanın bir anlamı yok, çünkü piyasada bu kesime yönelik ulaşılabileceğiniz tüm LCD?ler TN panel içermekte
Tepki Süresi

LCD monitörlerde, CRT monitörlerde bildiğimiz gibi bir yenileme hızı yoktur LCD?yi oluşturan pikseller kendilerine sinyal verildiği sürece ışığı geçirir ya da engeller durumda kalabilirler LCD monitörlerde sorun, görüntüyü oluşturan piksellerin elektrik uygulandığı anda hemen tam geçirgen duruma geçememesi, elektrik kesildiğinde de o anda ışığı tümden kesememeleridir Bu durum, görüntüdeki değişikliklerde bir gecikme yaratır Tepki süresi büyük, yani yavaş monitörlerde görüntülerin değişimi çok zaman alır ve örneğin bir oyunda hızla giden bir arabanın arkasında hayalet benzeri bir gölgesi kalır Hızlı monitörlerdeyse bu efekt farkedilmeyecek kadar azalmıştır
Tepki hızı milisaniye (ms) ile ölçülür Üreticiler, monitörün tepki hızını beyaz-siyah-beyaz (wbw) veya griden griye (gtg) olarak belirtebilir Adı üzerinde sırasıyla bu değerler bir pikselin beyazdan siyaha çıkıp, sonra da tekrar beyaza inişi arasındaki süreye veya grinin açık ve koyu iki tonu arasındaki geçiş zamanına denk düşerler Günümüzde, daha düşük değerler sergilediği ve panelin pratikteki hızını daha iyi ifade ettiği için griden griye değerler daha çok ilan edilmektedir TN paneller bu konuda sürekli geliştirilmekteler; yakında 6 hatta 4ms?lik modeller raflarda yerini alacaklar Tabi bu duyurulan düşük değerlerin pratiğe ne kadar yansıyacağı ve hız için feda edilerek daralan görüş açısının ne olacağı ayrı bir tartışma konusu oluşturmakta Eğer oyun oynayacaksanız, 20-25ms hızlarındaki eski modeller tatmin edici olmayacaktır Biz minimum 16ms ve altı, tercihen 8ms hızındaki güncel modelleri şu anda oyunseverler için ideal monitörler olarak tavsiye ediyoruz
Diğer kısma geçmeden önce son zamanlarda ilgi çektiği kadar kimi kullanıcıların kafasını karıştıran yeni 8ms?lik MVA panellerle ilgili bir noktaya değinmek istiyoruz Gerçek renk üretimi ve geniş görüş açısı üstünlüğü olan MVA panellerin tepki hızı yakın zamana kadar 20-25ms?nin altına inemediği için oyunseverlere hitap edemiyordu Ancak bu yıl içinde Overdrive denilen bir yöntem kullanılarak MVA panellerin griden griye tepki hızı 8ms?e kadar çekildi ve sonuç olarak şu an için ideal LCD monitör konumuna eriştiler Yalnız gerek internet üzerindeki kaynaklarda gerekse kimi mağazalarda tepki süresi yüksek eski MVA panellerle de karşılaşmak mümkün Bu nedenle yanlışlıkla eski bir model almamak için sadece panelin MVA olmasına değil, tepki süresine de dikkat etmenizi öneririz


ALINTIDIR