Elinin Emeğiyle Geçinmek

Elinin Emeğiyle Geçinmek
ELİNİN EMEĞİYLE GEÇİNMEK
ELİNİN EMEĞİYLE GEÇİNEREK İFFETLİ YAŞAMAYI
VE HİÇ KİMSEDEN BİR ŞEY DİLENMEMEYİ TEŞVİK


Âyetler
1 "Cuma namazı bittikten sonra yeryüzüne dağılın ve Allah'ın lutfundan nasîbinizi arayın!"
Cuma sûresi ( 62),10

Dinimizde çalışmak görev, kazanmak helâldir Her müslümanın rızkını temin etmek için çalışması esastır Çalışmanın ve kazanmanın yasaklandığı tek vakit, cuma günü cuma namazı için iç ezanı okunduktan, cuma namazının farzının bitimine kadar geçen zamandır Yüce Rabbimiz "Ey iman edenler, cuma günü ezan okununca Allah'ı zikretmeye koşun ve alış-verişi bırakın Bilirseniz bu sizin için daha hayırlıdır" [Cuma sûresi (62), 9] buyurmaktadır Cuma namazının edâsından sonra yeryüzüne dağılıp herkes işinin başına dönecek ve çalışmasına devam edecektir Allah'ın fazlından rızkını elde etmeye bakacaktır Bu emir, Rabbimizin bir tavsiyesidir Bu tavsiye, açıkça herkesi kendi rızkını kazanmak için gayret göstermeye davet etmektedir O halde, kimseden bir şey istemeden, kendi el emeğiyle geçimini temin için çalışmak kula yakışan yegâne tavırdır
Hadisler

540 Ebû Abdullah Zübeyr İbni'l-Avvâm radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Herhangi birinizin iplerini alıp dağa gitmesi ve sırtına bir bağ odun yüklenip getirerek onu satması ve Allah'ın bu sebeple onun yüzsuyunu koruması, verseler de vermeseler de insanlardan bir şeyler dilenmesinden çok hayırlıdır"
Buhârî, Zekât 50, 53; Büyû' 15, Müsâkât 13 Ayrıca bk Nesâî, Zekât 85; İbni Mâce, Zekât 25
Sonraki hadis ile birlikte açıklanacaktır

541 Ebû Hüreyre radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Sizden herhangi birinizin sırtına bir bağ odun yüklenip satması, herhangi bir kişiden dilenmesinden hayırlıdır O da ya verir, yahud vermez"Buhârî, Zekât 50, 53; Müslim, Zekât 106 Ayrıca bk Tirmizî, Zekât 28
Açıklamalar
Bu iki hadîs-i şerîf, birbirine çok yakın ifâdelerle dikkatimizi pek önemli bir noktaya çekmektedir: El emeğiyle geçinmeyi tercih etmek
Geçimini temin için herkesin bir sanatı veya işi olmayabilir Toplumda herkes için bir gelir kapısı aslında vardır Ancak çalışıp kazanabilecek olan kimseler bile, işsizlik gibi bir sebeple geçimleri için başkalarının yardımına muhtaç duruma düşebilirler
Bir de yapabileceği işi tenbellikten dolayı yapmayıp kolay yoldan yani dilenerek rızkını temin etmeye kalkanlar her devirde olagelmiştir İşte böylesi kimseleri Sevgili Peygamberimiz uyarmakta ve herkesin kendi rızkını bizzat çalışarak temin etmesi gerektiğini çok açık bir şekilde anlatmaktadır Gidip ormandan odun toplamanın, onu sırtında getirip satmanın ve böylece günlük rızkını temin etmenin, verip vermeyeceği belli olmayan birtakım kimselere el avuç açmaktan çok daha hayırlı olduğunu bildirmektedir Sırtında odun getirip satmak belki çoğu müslümanın ağrına gidecek bir olaydır Ama dilencilik yapmaktan çok daha şereflidir Hadislerin dikkat çektiği asıl konu budur
Burada, yeşilin ve ormanın korunması ihmal edilmiş olmuyor mu gibi bir sual akla gelebilir Hz Peygamber, ormanların kesilip yakılmasını tavsiye etmiyor, dilencilik gibi yüz karası bir yola baş vurmaktansa, elinden hiçbir iş gelmeyenlerin bile yapabilecekleri bir şeyler olduğuna, onurlu yaşamanın yolunu bulabileceklerine dikkat çekiyor ve bir de misal veriyor Ormandan çalı-çırpı toplayıp satarak rızkını temin etmek bile dilencilikten hayırlıdır buyuruyor Kendi elinin emeğiyle geçinmenin şerefini duyan bir insanın, daha başka kazanç yolları bulacağı açıktır
Geçimini temindeki izzet ve insanlara minnet etmekteki zillet ancak bu kadar güzel ifade ve tasvir edilebilir
Hadislerden Öğrendiklerimiz
1 Elinin emeğiyle geçinmek müslümanın izzetine yakışan yegâne yoldur
2 Dilencilik, yüzkarasıdır
3 Sırtında odun taşıyarak geçimini temin etmek bile, dilencilikten bin kat iyidir
4 Müslüman geçimini temin edeceği hiçbir yolu küçük görmemelidir
Riyazüs Salihin