Doğru Bile Olsa Alış Verişte Yemin Mekruhtur

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-27-2012

Doğru bile olsa alış verişte yemin mekruhtur
DOĞRU BİLE OLSA ALIŞ VERİŞTE
YEMİN MEKRUHTUR

Hadisler
1724 Ebû Hüreyre radıyallahu anh, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'i şöyle buyururken işittim dedi:
"Yemin, malın sürümünü artırır; fakat kazancın bereketini giderir"
Buhârî, Büyû‘ 26; Müslim, Müsâkât 131

Ayrıca bk

Ebû Dâvûd, Büyû‘ 6; Nesâî, Büyû‘ 5
Aşağıdaki hadis ile birlikte açıklanacaktır

1725 Ebû Katâde radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Alış verişte çok yemin etmekten sakınınız Yemin mala sürüm kazandırır; fakat sonra mahveder"
Müslim, Müsâkât 132

Ayrıca bk

Nesâî, Büyû‘ 5; İbni Mâce, Ticârât 30

Açıklamalar
Alış veriş esnasında esnafın ve tüccarın malını satmak için veya kendi malının daha kıymetli olduğunu isbat etmek için başvurduğu yollardan biri yemin etmektir

Doğru bile olsa yemin etmek dinimizde mekruh kabul edilir

Yalan yere yemin etmenin günah olduğunu ise bilmeyenimiz yoktur

Alıcının en çok kandığı şeylerden biri satıcının malı ile ilgili yaptığı yemindir

Dolayısıyla yalan yere yemin ederek malını satan ve sürümünü artıran kimse karşısındakini kandırmış olmaktadır

İnsanları kandırmak ise büyük günahlardan ve haram olan davranışlardandır

Çok yemin etmekten sakındırmak, az yeminin câiz olduğu anlamına gelmez

Tıpkı âyette kat kat fâiz yemekten sakınılması emrinin az fâiz yemenin câiz olacağı anlamına gelmediği gibi

Yalan yere yapılan yemin belki malın satılmasına ve ona rağbet edilmesine sebep olabilir

Fakat böyle bir kazancın bereketi olmadığı gibi, uzun vadede sahibine hayrı da olmaz

Bu hayrın olmayışı hem dünya hem de âhiret hayatı ile ilgili olarak düşünülmelidir

Bir mal hırsızlık, yangın, sel felâketi, devletin el koyması, çaresiz hastalıklara yakalanma gibi kişinin iradesi dışındaki sebeplerle telef olabilir, kötü bir mirasçıya kalabilir; hayırlı işlere nasip olmaz; o kimse âhirette de bu mal sebebiyle bir sevaba nâil olamaz

Dürüst bir insana yakışan, malını meşrû ve helâl yollarla satmak, kimseyi kandırmamak, aldatmamak, dünyada kazancına haram karıştırmamak, âhirette ise sevaptan mahrum kalmamaktır

Hadislerden Öğrendiklerimiz
1

Alış veriş başta olmak üzere, insanlarla muamelelerimizde doğru bile olsa yemin etmemeliyiz

2

Yalan yere yapılan yeminler, insanları kandırıp aldatmaya ve yanıltmaya yönelik olduğu için haram kılınmıştır

3

Alış verişte yemin malın sürümünü artırsa bile bereketini azaltır; kişiye ne bu dünyada hayır sağlar, ne de âhirette sevap kazandırır

4

Alış verişte doğru da olsa yemin etmek mekruh, yalan yere yemin etmek ise kefâreti olmayan yemin-i gamûs cinsinden bir haramdır
Riyazüs salihin

07-27-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Doğru Bile Olsa Alış Verişte Yemin Mekruhtur *Doğru bile olsa alış verişte yemin mekruhtur* DOĞRU BİLE OLSA ALIŞ VERİŞTE YEMİN MEKRUHTUR Hadisler 1724 Ebû Hüreyre radıyallahu anh, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'i şöyle buyururken işittim dedi: "Yemin, malın sürümünü artırır; fakat kazancın bereketini giderir" Buhârî, Büyû‘ 26; Müslim, Müsâkât 131 Ayrıca bk Ebû Dâvûd, Büyû‘ 6; Nesâî, Büyû‘ 5 Aşağıdaki hadis ile birlikte açıklanacaktır 1725 Ebû Katâde radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: "Alış verişte çok yemin etmekten sakınınız Yemin mala sürüm kazandırır; fakat sonra mahveder" Müslim, Müsâkât 132 Ayrıca bk Nesâî, Büyû‘ 5; İbni Mâce, Ticârât 30 Açıklamalar Alış veriş esnasında esnafın ve tüccarın malını satmak için veya kendi malının daha kıymetli olduğunu isbat etmek için başvurduğu yollardan biri yemin etmektir Doğru bile olsa yemin etmek dinimizde mekruh kabul edilir Yalan yere yemin etmenin günah olduğunu ise bilmeyenimiz yoktur Alıcının en çok kandığı şeylerden biri satıcının malı ile ilgili yaptığı yemindir Dolayısıyla yalan yere yemin ederek malını satan ve sürümünü artıran kimse karşısındakini kandırmış olmaktadır İnsanları kandırmak ise büyük günahlardan ve haram olan davranışlardandır Çok yemin etmekten sakındırmak, az yeminin câiz olduğu anlamına gelmez Tıpkı âyette kat kat fâiz yemekten sakınılması emrinin az fâiz yemenin câiz olacağı anlamına gelmediği gibi Yalan yere yapılan yemin belki malın satılmasına ve ona rağbet edilmesine sebep olabilir Fakat böyle bir kazancın bereketi olmadığı gibi, uzun vadede sahibine hayrı da olmaz Bu hayrın olmayışı hem dünya hem de âhiret hayatı ile ilgili olarak düşünülmelidir Bir mal hırsızlık, yangın, sel felâketi, devletin el koyması, çaresiz hastalıklara yakalanma gibi kişinin iradesi dışındaki sebeplerle telef olabilir, kötü bir mirasçıya kalabilir; hayırlı işlere nasip olmaz; o kimse âhirette de bu mal sebebiyle bir sevaba nâil olamaz Dürüst bir insana yakışan, malını meşrû ve helâl yollarla satmak, kimseyi kandırmamak, aldatmamak, dünyada kazancına haram karıştırmamak, âhirette ise sevaptan mahrum kalmamaktır Hadislerden Öğrendiklerimiz 1 Alış veriş başta olmak üzere, insanlarla muamelelerimizde doğru bile olsa yemin etmemeliyiz 2 Yalan yere yapılan yeminler, insanları kandırıp aldatmaya ve yanıltmaya yönelik olduğu için haram kılınmıştır 3 Alış verişte yemin malın sürümünü artırsa bile bereketini azaltır; kişiye ne bu dünyada hayır sağlar, ne de âhirette sevap kazandırır 4 Alış verişte doğru da olsa yemin etmek mekruh, yalan yere yemin etmek ise kefâreti olmayan yemin-i gamûs cinsinden bir haramdır Riyazüs salihin